ଏଣେ ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତେଣେ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପି ଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖ ପାଖର ଅରଣ୍ୟ ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ଅଶରିରୀମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଆହୁରି ପୁଣି ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ ।
କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି ଶବଟିକୁ ଉତାରି ଆଣିଲେ । ତେବେ, ତାକୁ ସେ ତାଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ପକାଇ ସେହି ଶୂନ୍ଶାନ୍ ଶ୍ମଶାନ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ମାତ୍ରେ ଶବସ୍ଥିତ ବେତାଳ କହିଲା, “ରାଜା! ତୁମେ ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କର କି ନାହିଁ ତା ତ ମୁଁ ଜାଣେନା । ଅନେକ ସମୟରେ ସୌଭାଗ୍ୟ ହାତ ପାଆନ୍ତାକୁ ଆସିଲେ ମଧ୍ୟ ମଣିଷ ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଆଦୌ ସାହସ କରେ ନାହିଁ । ତୁମେ ଏ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ତ? ତୁମକୁ ମୋର ଏହି କଥାଟି ବୁଝାଇଦେବା ନିମନ୍ତେ ମୁଁ ଏକ କାହାଣୀ କହୁଛି । ମନ ଦେଇ ମୋ କଥା ଶୁଣ । ଶୁଣିଲେ ତୁମ ଶ୍ରମଭାର ଲାଘବ ହେବାଭଳି ମନେ ହେବ ।”
ଏତିକି କହିସାରି ତା’ପରେ ସେ ବେତାଳ ଗପିଲା : ରାଜା ପ୍ରତାପ ଦେବ ଚନ୍ଦ୍ରପୁର ରାଜ୍ୟରେ ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ କାଂଚନ ଯେ କି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲେ । କାଂଚନ ସହିତ କଳିଙ୍ଗର ରାଜପୁତ୍ର ଜୟଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବିବାହ ସ୍ଥିର ହୋଇଥାଏ । ରାଜକୁମାରୀ କାଂଚନ ଏବଂ ଜୟଚନ୍ଦ୍ର ପରସ୍ପର ପରସ୍ପରକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ।
ସେତେବେଳେ କଳିଙ୍ଗ ସହ ବାଲି ଓ ଜବ ଦ୍ୱୀପର ବିଶେଷ ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଧେଶରେ ରାଜକୁମାର ଜୟଚନ୍ଦ୍ର ଥରେ ଏ ଉଭୟ ଦ୍ୱୀପ ବୁଲି ସେ ସମ୍ପର୍କ ଦୃଢ କରିବାକୁ ଗଲେ । ଆଠମାସରେ ସେ ଲେଉଟି ଆସିବା କଥା । ମାତ୍ର ଏଭିତରେ ଦୀର୍ଘ ଦେଢ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ବୋଇତର କୌଣସି ଖୋଜ୍ ଖବର ମିଳିଲା ନାହିଁ ।
ଏଣେ ଚନ୍ଦ୍ରପୁରର ରାଜଜ୍ୟୋତିଷ କହିଲେ, ଆଗାମୀ ତିନିମାସ ଭିତରେ ରାଜକୁମାରୀ କାଂଚନଙ୍କର ବିବାହ ହେବା ଦରକାର । କାହିଁକିନା ତାହା ପରେ ବିବାହ ହେଲେ ସେ ବର୍ଷକ ଭିତରେ ନିଶ୍ଚୟ ବିଧବା ହେବେ ।
ରାଜା ପ୍ରତାପ ଦେବ ଏଥର ମହାସଙ୍କଟରେ ପଡିଲେ । ଏକଥା ତ ପ୍ରଘଟ ହୋଇଯିବ । ତିନିମାସ ଭିତରେ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ବିଭା ନଦେଲେ ପରେ ଆଉ କେହି ବାହା ହୋଇ ମରିବାକୁ ତ ବାହାରିବେ ନାହିଁ । ଏଣେ କାଂଚନ ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ ହୋଇଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ହିଁ ଚନ୍ଦ୍ରପୁରର ଭାବି ରାଜା ହେବା କଥା । ଚନ୍ଦ୍ରପୁର କଳିଙ୍ଗ ସୀମାନ୍ତରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଜୟଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହ କାଂଚନଙ୍କର ବିବାହ ହୋଇଥିଲେ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଚନ୍ଦ୍ରପୁର କଳିଙ୍ଗ ସହ ମିଶିଯାଆନ୍ତା ।
ରାଜା କାଂଚନଙ୍କୁ ଯେତେ ବୁଝାଇଲେ ବି କାଂଚନ ଜୟଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଛାଡି ଆଉ କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ବାହା ହେବାକୁ ମୋଟେ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ । ଏଣେ ଆଖପାଖର ଆଠ ଦଶଗୋଟି ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରମାନେ କାଂଚନଙ୍କୁ ବିଭା ହେବାକୁ ଉଦ୍ଗ୍ରୀବ । ଏଣେ ବେଳବି ଗଡି ଯାଉଛି । ଏବେ ସେ ରାଜା ଆଉ କ’ଣ ବା କରିବେ? ପାତ୍ର ମିତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଅମାତ୍ୟମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ବିବାହ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ସମ୍ମତ କରାଇବାକୁ ସେ ବହୁବାର ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ଶେଷରେ ଜଣାଇଦେଲେ, ରାଜକୁମାରୀ ସମ୍ମତ ନହେଲେ ସେ ନିଜେ ରାଜ୍ୟଛାଡି ଚାଲିଯିବେ ।
ଅଗତ୍ୟା ରାଜକୁମାରୀ କହିଲେ, “ବେଶ୍ । ତାହେଲେ ମୁଁ ବିଭା ହେବି । କିନ୍ତୁ ମୋତେ ଯିଏ ବିଭା ହେବ, ସେ ଗୋଟାଏ ସାହସର ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବା ଦରକାର ।”
ରାଜା ଏଥର ଖୁସି ହେଲେ । କିନ୍ତୁ ରାଜକୁମାରୀ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସବୁ ସର୍ତ୍ତ ରଖିଲେ, ତାହା ଶୁଣି ତାଙ୍କ ମନ ଭାରି ଖରାପ ହୋଇଗଲା । ସେ ସର୍ତ୍ତରେ କେହି ରାଜି ହେବେ ବୋଲି ତାଙ୍କର ଆଦୌ ବିଶ୍ୱାସ ହେଲା ନାହିଁ ।
ତେଣୁ ସର୍ତ୍ତର ରୂପ ନ ଜଣାଇ ସେ ଖାଲି ପାଣିପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଏହି ଖବର ପଠାଇଲେ କି ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ ଯିଏ ଏକ ସାହସ ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବ, କେବଳ ସିଏହିଁ କାଂଚନଙ୍କୁ ବିଭା ହେବ ।
