ପ୍ରକୃତରେ କିଏ ସୁନା ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ଓ କେଉଁଠି ତାହା ସବାପ୍ରଥମେ ଆବିଷ୍କାର କରାହୋଇଥିଲା ତାହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଜଣାନାହିଁ । ଗ୍ରୀସ ଦେଶର ପୁରୁଣା ବିଖ୍ୟାତ କାବ୍ୟ ଗୁଡିକରେ ସୁନା ବିଷୟରେ ଲେଖା ରହିଛି । ମିଶରର ପୁରୁଣା ଶାସ୍ତ୍ରଗୁଡିକରେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ସଂପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି । ମିଶରର ସମ୍ରାଟମାନଙ୍କୁ କୁହାହେଉଥିଲା ଫାରାହୋ । ଫାରାହୋମାନଙ୍କ କବରର କାନ୍ଥଗୁଡିକରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖା ରହିଛି ସୁନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ । ସାଢେ ତିନିହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବର ଲେଖାରୁ ବି ସୁନା ଖଣିଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ମିଳିପାରୁଛି ।
ପୁରାକାଳର ଲୋକେ ସୁନାକୁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ କ୍ଷମତାସହ ଏକତ୍ର ଯୋଡିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ଦିର, ଦେବଦେବୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ରାଜାରାଣୀମାନଙ୍କର ବାସନକୁସନ, କପ୍ପ୍ଲେଟ୍ ଇତ୍ୟାଦି ସୁନାରେ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା । ଧନୀଲୋକମାନେ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ ସୁନାର ଗହଣାଗାଣ୍ଠି ।
ପ୍ରାଚୀନ ମିଶରର ଅଧିବାସୀମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ସେମାନଙ୍କ ଦେବଦେବୀମାନଙ୍କ ଚର୍ମର ରଙ୍ଗଥିଲା ଠିକ୍ ସୁନାଭଳି । ମିଶରରେ ବେଶୀ ସୁନା ଉତ୍ପାଦିତ ହେଉଥିବାରୁ ମିଶର୍ ଥିଲା ଖୁବ୍ ଧନୀ । ଜିବ୍ରାଲ୍ଟର୍ଠାରୁ ଏସିଆ ମାଇନର୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିରାଟ ଅଂଚଳରୁ ଗ୍ରୀକ୍ମାନେ ଖଣିଖୋଳି ସୁନା ଉତ୍ତୋଳନ କରୁଥିଲେ । ରୋମାନ୍ମାନେ ମଧ୍ୟ ଖଣିରୁ ସୁନା ବାହାର କରିବାରେ ପଛେଇଯାଇ ନ ଥିଲେ ।
ଆଜିଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୦ ବର୍ଷତଳେ ଲିଡିଆର ରାଜା (ଏବକାର ତୁର୍କୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପଶ୍ଚିମ ଅଂଚଳ) କ୍ରୋଏସସ୍ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ କରି ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ସୁନା ତିଆରି ମୁଦ୍ରା । ସେହି ସୁନାମୁଦ୍ରାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ଶୁଦ୍ଧ ସୁନା । ସେଇ ସୁନାଟଙ୍କାଦେଇ ଚାଲିଥିଲା କିଣାବିକା, ବେପାର ବଣିଜ ।
