ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କୁ ଘର ଭିତରକୁ ଡାକି ସୁନ୍ଦରେଶ୍ୱର କହିଲେ, “ଦେଖ ଟଙ୍କା ଆସିବାମାତ୍ରେ ମୁଁ ଆଗେ ତୁମକୁ ଟଙ୍କା ଫେରାଇବି । ଜଣେ ଆଜି ଟଙ୍କା ଦେବା କଥା, ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିନାହିଁ କ’ଣ କରାଯିବ ।” ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ଜଣେ ଲୋକ ଆସି ସୁନ୍ଦରେଶ୍ୱରଙ୍କୁ କହିଲା, “ମୁଁ ଶୁଣିଲି ଆପଣ ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କଠାରୁ ଟଙ୍କା କରଜ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଦେବାକୁ ହେବ । ସେଥିପାଇଁ ଟଙ୍କା ଯୋଗାଡ କରି ମୁଁ ଧରି ଆସିଛି । ତାଙ୍କୁ ଦେଇ ଦିଅନ୍ତୁ ।” ତାକୁ ଦେଖି ସୁନ୍ଦରେଶ୍ୱରଙ୍କ ମୁହଁ ହଠାତ୍ ଫିକା ପଡିଗଲା । ବାଧ୍ୟହୋଇ ସେ ଟଙ୍କା ଫେରାଇଲେ ।
ଅସଲ କଥା ହେଉଛି ସୁମେଧ ଖୋଜି ବାହାର କଲେ କାହା ସହିତ ସୁନ୍ଦରେଶ୍ୱର ବ୍ୟବସାୟ କରୁଛନ୍ତି । ତାକୁ ମିଛରେ କହିଲେ ସୁନ୍ଦରେଶ୍ୱରର ଟଙ୍କା ଏବେ ଦରକାର ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କୁ ଫେରାଇବାକୁ । ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କୁ ନେଇ ସେଠାରେ ଛାଡି ଆସିଲେ । ଟଙ୍କା ମିଳିଗଲା ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ଲୋକ ଯିଏକି ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କ ଠାରୁ ଟଙ୍କା ନେଇଥିଲା ସେ ହେଲା ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ୱାମୀ । ତା’ବିଷୟରେ ସୁମେଧ ମଧ୍ୟ ସବୁ ଖବର ସଂଗ୍ରହ କଲେ । ସେ ରାମରାଜ ନାମକ ଜଣେ ଶେଠଙ୍କ ଘରେ କାମ କରେ । ତା’ପୁଅ ସହରରେ ପଢେ । ତାର ପଢାପରେ ତାକୁ କାମ ଦେବାକୁ ଶେଠଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରି କହେ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କ କଥାମାନି ସେଠାରେ ପଡିଥାଏ ।
ପ୍ରଶାନ୍ତ, ସୁମେଧଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ସବୁକଥା ଯାଇ ରାମରାଜଙ୍କୁ କହିଲେ । ରାମରାଜ ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ଡାକି ବୁଝାଇ ଦେଲେ । ଏଥର ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ୱାମୀ ବାଧ୍ୟହୋଇ ଟଙ୍କା ଫେରାଇ ଦେଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ସୁମେଧଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରି କହିଲେ, “ଆପଣଙ୍କ ଦୟାରୁ ମୁଁ ମୋର ସୁଧମୂଳ ସବୁ ଟଙ୍କା ପାଇଲି, ଆପଣଙ୍କ ବୁଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା କଥା । କିନ୍ତୁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଯେପରି ଅସୁବିଧାରେ ନ ପଡେ ତାହାର କିଛି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତୁ ।”
ସୁମେଧ କହିଲେ, “ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ଯଦି ବିଶ୍ୱାସ ଉପରେ ଚାଲନ୍ତା ତେବେ ଆଉ କିଛି ବିଶେଷ ଅସୁବିଧା ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ । ଆପଣ ବେଶି ସୁଧ ଖାଇବାକୁ ଚାହିଁଲେ ଅସୁବିଧା ହେବ । ଅନ୍ୟର ଅସୁବିଧା ନ ଦେଖି ତା’ଉପରେ ଲାଭ ଉଠାଇ ବାକୁ ଚାହିଁଲେ କେବଳ ନିଜେ ଅସୁବିଧାରେ ପଡିବାଟାହିଁ ସାର ହେବ । ତେଣୁ ନିଜକୁ ବୁଝାନ୍ତୁ ଓ ସେହି ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ ।”
ପ୍ରଶାନ୍ତ କହିଲେ “ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତ ସବୁ ଠିକ୍ ହେଲା । ଆହୁରି ଜଣକ ପାଖରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଟଙ୍କା ରହିଗଲା । ସେତକ କରାଇ ଦେଲେ ମୋର ଆହୁରି ସୁବିଧା ହୁଅନ୍ତା ।”
ସୁମେଧ କହିଲେ “ଆପଣ ଶଙ୍କର ଦାସ ବିଷୟରେ କହୁଛନ୍ତି ତ? ମୁଁ ତ ଆପଣଙ୍କୁ କହିଥିଲି । ସେକଥା ଏବେ ଭୁଲିଯାଆନ୍ତୁ; ସେ ସାନଭାଇ ସହିତ ମକଦ୍ଦମା କରିବାରେ ସବୁ ହରାଇ ବସିଛି ।”
ପ୍ରଶାନ୍ତ ପଚାରିଲେ “ତାହେଲେ କ’ଣ ମୂଳ ଓ ସୁଧ ସମସ୍ତ ଟଙ୍କା ଏମିତି ଛାଡିଦେବି?”
ସୁମେଧ କହିଲେ “ମୁଁ ଯେତିକି ପାରିଲି ଆପଣଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କଲି । ଆପଣ ସେଥିପାଇଁ ମୋତେ କିଛି ତ ପାରିଶ୍ରମିକ ଦେବେ? ଭାବିନିଅନ୍ତୁ ସେଇ ଟଙ୍କାଟା ଶଙ୍କର ଦାସର କରଜ ଫେରି ପାଇଲେ । ମୁଁ ତ ଟଙ୍କା ନେବିନାହିଁ ।”
ସୁମେଧ ନିର୍ବିକାର ଥିଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ବହୁତ ପ୍ରଭାବିତ ହେଲେ ଓ ତାଙ୍କର ଜ୍ଞାନୋଦୟ ହେଲା । ସେ ସୁମେଧଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଇ କହିଲେ, “ତମେ କେବଳ ବୁଦ୍ଧିମାନ ନୁହଁ, ହୃଦୟବାନ୍ ଓ ଉଦାର ମଧ୍ୟ । ମୁଁ ତୁମକୁ ଦେବାକୁ ଯାଉଥିବା ଟଙ୍କା ନିଶ୍ଚୟ ଶଙ୍କର ଦାସ ଖାତାରେ ଲେଖିବି । ତାଛଡା ମୁଁ ତୁମକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପୁରସ୍କାର ଦେବି । ସେକଥା ମୋଝିଅକୁ ପଚାରିବା ପରେ ।” ପ୍ରକୃତରେ ସୁମେଧ ଥିଲେ ଯୁବକ ଓ ଅବିବାହିତ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦେଖିଛନ୍ତି ସୁମତି, ସୁମେଧଙ୍କୁ ଦୂରରୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ହୁଏ ଓ ତାଙ୍କ କାମ କରିଦେବାକୁ ତତ୍ପର ହୁଏ । ଏସବୁ ଦେଖି ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ବିବାହ ଦେବାର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ହଠାତ୍ ଉପରେ ସେ କିଛି କହିବାକୁ ସଙ୍କୋଚ କରୁଥିଲେ ।
ପ୍ରଶାନ୍ତଙ୍କ ଝିଅ ସୁମତି ଭିତରେ ଥାଇ ସବୁ ଶୁଣୁଥିଲା ସେ ଲଜ୍ଜାରେ ଅନ୍ୟ ପଟକୁ ଚାଲିଗଲା । ଏତେଦିନ ସେଠାରେ ରହିବା ମଧ୍ୟରେ ସୁମତିର ଚାଲିଚଳଣ ଯେ ସୁମେଧଙ୍କର ପସନ୍ଦ ହୋଇଥିଲା ସେଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ଶେଷରେ ସେମାନଙ୍କର ବିବାହ ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲା ।
