ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ଚତୁରୀ ଦାସୀ

ପିତା ଥିଲେ ତାଙ୍କର ହିଂସାପରାୟଣ ରାଜା । ସେ ଦିନକୁ ଦିନ ହିଂସା ପରାୟଣ ହୋଇ ଗୋଟିଏ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟକୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ସବୁ ଦିନ ସମାନ ଭାବରେ ଯାଏ ନାହିଁ । ସେଦିନ ଥିଲା ରାଜା ବିକ୍ରମ କେଶରୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଅଶୁଭର ଦିନ । ଯୁଦ୍ଧରେ ରାଜା ପରାସ୍ତ ହୋଇ କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ହୋଇ ପଡିଲେ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରାଣ ବାୟୁ ଉଡି ଗଲା । ରାଜ କୁମାରୀ ସ୍ୱପ୍ନ ସୁନ୍ଦରୀଙ୍କୁ ସେତେ ବେଳକୁ ଷୋଳ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇ ଥାଏ । ରାଜାଙ୍କର ପୁତ୍ର ନଥିବାରୁ କନ୍ୟା ସ୍ୱପ୍ନ ସୁନ୍ଦରୀ ସିଂହାସନରେ ବସି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ ।

ରାଜାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇ ଯିବା ପରେ ସାମାନ୍ୟ ଗୋଟିଏ କନ୍ୟା ସିଂହାସନରେ ବସିଥିବା ହେତୁ ପଡୋଶୀ ରାଜା ମାନେ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ହୀନ ବଳୀ ମନେ କରି ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତି ଅତର୍କିତ ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ହେଲେ ସ୍ୱପ୍ନସୁନ୍ଦରୀ କେବେ ବି ଭୟ କରିବାର ଝିଅ ନୁହେଁ । ପଡୋଶୀ ରାଜା ମାନେ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ସେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରି ପାଖକୁ ଯାଇ ଯେତେ ଇଚ୍ଛା ସେତେ ସୈନ୍ୟ ମାଗନ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେତେ ସୈନ୍ୟ ମିଳି ଯାଆନ୍ତି । ସେ ସୈନ୍ୟ ମାନେ ପୁଣି ଶିବଙ୍କର ସୈନ୍ୟ, ସେମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେବା ହରାଇବ କିଏ । ଏହି ପରି ଭାବରେ ସ୍ୱପ୍ନ ସୁନ୍ଦରୀଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ପଡୋଶୀ ରାଜା ମାନେ ଯେତେ ଥର ଆକ୍ରମଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ସେତେ ଥର ପରାଜୟ ବରଣ କଲେ ।

ଏପରି ଭାବରେ ରାଜ କନ୍ୟା ସ୍ୱପ୍ନା କୁମାରୀଙ୍କର ପ୍ରତିପତି ଦିନକୁ ଦିନ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ରାଜା ମହାରାଜା ମାନେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଭୟ ପାଇଲେ । ଆଉ ମଧ୍ୟ କେତେକ ରାଜା ସ୍ୱପ୍ନା କୁମାରୀଙ୍କର ଶରଣାଗତ ଭାବରେ ରହିଲେ ।

ଏଥୁ ଅନ୍ତେ ସ୍ୱପ୍ନସୁନ୍ଦରୀଙ୍କର ନାମ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ପ୍ରଘଟ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ରାଜ କୁମାରୀ ସେତେବେଳେ ଯାହା ଚିନ୍ତା କଲେ ତାହାକୁ ତୁରନ୍ତ କାମରେ ଲଗାଇଲେ । ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରି ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତେ ତାଙ୍କର ମନ ଲାଖି ପୁରୁଷ ନର କିନ୍ନର ସ୍ଥାନୀୟ ଦେବତା ଯାହାଙ୍କ ସହିତ ରତି କ୍ରୀଡା କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେ ତାକୁହିଁ ସ୍ୱାଗତ କରି ଆଣିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ରାଜ୍ୟର ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ଯେ ରାଜ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରି ସେ ସେହି ରାଜ୍ୟର ରାଜା ହେବେ । ସେଥି ଲାଗି ରାଜ କନ୍ୟାଙ୍କର ମତାମତ ତ ନିହାତି ଦରକାର । ତହୁଁ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ ରାଜ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁ ଥିବାର ଏକ ସମ୍ବାଦ ଲେଖି ଜଣେ ଦାସୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପଠାଇଲେ । ହେଲେ ସାମାନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ମନ୍ତ୍ରୀର ପୁଅକୁ ସେ ବିବାହ କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ଦାସୀ ଦ୍ୱାରା ନିଜର ନାସ୍ତି ବାଣୀ ଶୁଣାଇ ଦେଲେ ।

ରାଜ କୁମାରୀଙ୍କର ଏପ୍ରକାର ବ୍ୟବହାରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇ ପଡିଲେ । ସେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଚେଷ୍ଟା କରି ଯେତେବେଳେ ବିଫଳ ହେଲା ସେତେବେଳେ ଜଣେ ଦାସୀଙ୍କୁ ପଠାଇ ରାଜ କନ୍ୟାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଗୁପ୍ତ ମନ୍ତ୍ରଣାକୁ କରାୟତ କରି ନେଲା । ତା’ପରେ ସେହି ଦାସୀଙ୍କୁ ରାଣୀ କରିବାର ପ୍ରଲୋଭନ ଦେଖାଇ ରାଜ କନ୍ୟାକୁ କିପରି ସେହି ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖିବ ସେହି ମନ୍ତ୍ରଣା କରିବାକୁ ଲାଗିଲା ।

ସେ ଦାସୀ ପୁଣି ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲା । ସେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ ପାଖରେ ରାଣୀ ହେବାର ଲୋଭ ପାଇ ଦିନେ ହସ ଖୁସିର କଥା କହି ରାଜ କନ୍ୟାକୁ ନିଜର ବଶ କରି ନେଲା । ତା’ପରେ ରାଜ କୁମାରୀର ଖୁସିର ସମୟ ଉଣ୍ଡି କହିଲା – ଆଚ୍ଛା ରାଜ କୁମାରୀ ତୁମେତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିକୁ ଯାହା କହୁଛ ସେ ତାହା କରି ଦେଉ ଛନ୍ତି । ହେଲେ ଦିନେତ ଏପରି ସୁବର୍ଣ୍ଣର ପଞ୍ଜୁରିରେ ବସିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରି ନାହଁ । ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ରୁପାର ଚଢେଇ ବସିଲେ ସୁନ୍ଦର ଦେଖା ଯାଏ । ତୁମେ ଦିନେ ରୁପା ଚଢେଇ ହୋଇ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ବସିବାକୁ କହୁନା । ଦାସୀର ଗୋପନ ମନ୍ତ୍ରଣା କଥା ରାଜ କନ୍ୟା ସ୍ୱପ୍ନ ସୁନ୍ଦରୀ କିଛି ମଧ୍ୟ ବୁଝି ପାରିଲା ନାହିଁ । ସେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରି ଆଗରେ ଠିଆ ହୋଇ ଦାସୀର କଥାନୁସାରେ ମାଗି ଦିଅନ୍ତେ ରାଜ କୁମାରୀ ରୁପାର ଚଢେଇ ହୋଇ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ବସି ଗଲା ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ରୁପାର ଚଢେଇ ବସି ଯିବାରୁ ଦାସୀ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ପଞ୍ଜୁରିରେ ଗୋଟିଏ ଚାବି ପକାଇ ଦେଇ ସେହି ପଞ୍ଜୁରିକୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ ପାଖରେ ପହଁଚାଇ ଦେଲା ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ରୁପା ଚଢେଇକୁ ପାଇ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ ବେଶ୍ ଖୁସି ହୋଇ ଯାଇ ସେ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ହେଲା । ଆଉ କଥା ଦେଇ ଥିବାରୁ ଦାସୀକୁ ସେ ରାଜ୍ୟର ରାଣୀ କଲା । ଏହା ପରେ ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ମନ୍ଦିର ତୋଳାଇ ସେ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ମଣ୍ଡପ ନିର୍ମାଣ କରି ସେହି ମଣ୍ଡପରେ ସୁବର୍ଣ୍ଣର ପଞ୍ଜୁରିରେ ଥିବା ରୁପା ଚଢେଇକୁ ରଖି ଦେଲା । ରାଜାଙ୍କର ଆଦେଶ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଞ୍ଜୁରିରେ ଥିବା ରୁପା ଚଢେଇ ଜଣେ ଦେବୀ । ତେଣୁ ସମସ୍ତେ ତାହାଙ୍କୁ ଦେବୀ ରୂପରେ ପୂଜା କରିବେ । ସେହି ଦିନ ଠାରୁ ରୁପା ଚଢେଇ ମନ୍ଦିରରେ ରହି ପୂଜା ପାଇଲେ ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ