ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ଚନ୍ଦ୍ରକଳା କଥା

ତୃତୀୟଦିନ ସକାଳେ ଭୋଜରାଜ ସ୍ନାନତର୍ପଣାଦି ସାରି ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟତ ହେବା ମାତ୍ରେ ତୃତୀୟ ପୁତ୍ତଳିକା ଛିଡାହୋଇ ତାଙ୍କର ରାସ୍ତା ଅବରୋଧ କରି କହିଲା, “ମହାରାଜ! ମୁଁ ଚନ୍ଦ୍ରକଳା କହୁଛି, ଆପଣ ଏ ସିଂହାସନର ଲୋଭ ମନରୁ ପୋଛି ଦିଅନ୍ତୁ । କାରଣ ଆପଣ କେବେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ପରି ନ୍ୟାୟବିଚାର ଦେଇ ପାରିବେ ନାହିଁ । ତଥାପି ମୁଁ ଯାହା କହୁଛି ଶୁଣନ୍ତୁ ଏବଂ ବିଚାର କରି ଦେଖନ୍ତୁ ଯେ ଆପଣ ତାଙ୍କ ସହିତ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନରେ କେତେଦୂର ସମକକ୍ଷ ।” ଚନ୍ଦ୍ରକଳା ତାହାପରେ କହାଣୀ କହିବାକୁ ଆରମ୍ଭକଲା:

       ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳର କଥା । ଭାଗ୍ୟ ଏବଂ ପୁରୁଷାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଦେଖାଦେଲା ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍କର୍ଷତା ନେଇ, ଦୁହିଁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିଏ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଦେବରାଜ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିଲେ ।

       ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ପରେ ଦେବରାଜ ବେଶ ଦ୍ୱନ୍ଦରେ ପଡିଗଲେ । କାହାକୁ ବଡ କହିବେ? କାହାକୁ ଛୋଟ କହିବେ? ଏଣୁ ସୁବିଚାର ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇଦେଲେ । ସେମାନେ ମର୍ତ୍ୟରେ ପହଁଚି ମହାରାଜାଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଯାଇ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପସ୍ଥାପନା କଲେ । ଅନେକ ଚିନ୍ତାକରି ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଛ’ ମାସ ସମୟ ନେଲେ ।

       ଅନେକ ଚିନ୍ତାକରି ମଧ୍ୟ କିଛି ନିଷ୍ପତି ନେଇପାରିଲେ ନାହିଁ ମହାରାଜ୍ । ଶେଷରେ ଭାବିଲେ ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବେ । ଏଣୁ ରାଜପୋଷାକ ତ୍ୟାଗ କରି ଜଣେ ସାଧାରଣ ପ୍ରଜାଭଳି ବେଶଭୂଷା ଧାରଣ କରି ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ଭ୍ରମଣ କରିଲେ । ବହୁ ଲୋକଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କଲେ । କୌଣସି ନିଷ୍ପତି ଦେଇ ନପାରି କାଳେ ଅନ୍ୟରାଜ୍ୟର ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ବିଜ୍ଞ ଓ ଚତୁର ହୋଇଥିବେ ଭାବି ଯାତ୍ରାକଲେ ।

       ଏକ ରାଜ୍ୟରେ ପହଁଚି ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ପାଖରେ ଚାକିରୀଟିଏ ଯୋଗାଡ କଲେ । ବ୍ୟବସାୟୀ ତାର ପୂର୍ବନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ କିଛି ଅନୁଚରଙ୍କୁ ନେଇ ଜାହାଜରେ ବିଦେଶ ଯାତ୍ରା କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଗଲେ । ଦୈବାତ୍ ସମଦ୍ରରେ ଝଡ ଆସିଲା । ଏକ ଦ୍ୱୀପ ନିକଟରେ ଜାହାଜରେ ଲଙ୍ଗର ପକାଇ ସମସ୍ତେ ଅପେକ୍ଷାକଲେ । ପରଦିନ ଝଡ ଥମିଗଲା । ମାତ୍ର ଯେତେ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ମଧ୍ୟ ଜାହାଜ ଉଠିଲା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ମାଲିକ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ଡାକିଲେ । କାରଣ କାମରେ ନିଯୁକ୍ତି ସମୟରେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଯେଉଁ କାମ ଅନ୍ୟ କେହି କରି ନପାରିବେ ସେ ସହଜରେ କରିପାରିବେ ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ