ପୁଣି କିଛିଦିନ ବିତିଯିବା ପରେ ନଗରୀର ଜଣେ ଗଣିକା ଆସି ମହାରାଜାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲା ଏବଂ ଏକାନ୍ତରେ କିଛି ମୂଲ୍ୟବାନ ଦ୍ରବ୍ୟ ଦେବାପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲା । ରାଜକର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବିରୋଧ ସତ୍ୱେ ସେ ଜିଦରେ ବସିଲା । ଏ କଥା ଜାଣି ମହାରାଜା ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କଲେ । ଗଣିକା ଜଣକ ଏକାନ୍ତ କକ୍ଷରେ ମହାରାଜାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି କହିଲା, “ମହାରାଜ! ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅମୂଲ୍ୟ ଚମତ୍କାରୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆଣିଛି ଯାହାକୁ ଖାଇଲେ ଆପଣଙ୍କର ତେଜସ୍ୱୀ, ଗୁଣବାନ୍ ପୁତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତହେବ । ମୁଁ ତ ଛାର ଗଣିକାଟିଏ । ମୋର ଏହା କୌଣସି କାମରେ ଲାଗିବ ନାହିଁ ଜାଣି ମୁଁ ତାହା ମଣିମାଙ୍କ ପାଇଁ ଆଣିଛି । ଆପଣ ସାଦରେ ଗ୍ରହଣ କଲେ ମୋର ଦାନ ସାର୍ଥକ ହେବ । ଏହାକୁ ମୋର ପ୍ରେମିକ ନଗର କଟୁଆଳ ମୋତେ ଦେଇଥିଲେ, “ଏହାକହି ଗଣିକା ରାଜାଙ୍କୁ ଫଳଟି ଦେଲା ।
ମହାରାଜ ଫଳଟିକୁ ବେଶ୍ ଚିହ୍ନିପାରିଲେ । ଅବିକଳ ସେଇ ଫଳଟି ଯାହା ତାଙ୍କୁ ସିଦ୍ଧ ସାଧୁଜଣକ ଦେଇଥିଲେ । କିଛି ନ କହି ଗଣିକାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ସହିତ ପୁରସ୍କାର ଦେଇ ପଠାଇଦେଲେ । ପ୍ରିୟତମା ରାଣୀ ଯେ ଚରିତ୍ରହୀନା ଏବଂ ତାଙ୍କର ଗୋପନ ସଂପର୍କ ନଗର କଟୁଆଳ ସହିତ ରହିଛି, ଏ କଥା ଜାଣିବା ମାତ୍ରେ ସେ ଆକାଶରୁ ଖସି ପଡିଲେ । ହୃଦୟ କରତି ଗଲା । ମନ ବିଷର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଗଲା । ତଥାପି ନିଶ୍ଚିତ ହେବାପାଇଁ ରାଣୀ ଅନ୍ତଃପୁରକୁ ଯାଇ ସେ ଦେଇଥିବା ଫଳ ସମ୍ପର୍କରେ ପଚାରିଲେ ।
ମହାରାଣୀ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଭଳି ଉତ୍ତର ଦେଲେ, “ଆପଣଙ୍କର କ’ଣ ସନ୍ଦେହ ହେଉଛି? ମୁଁ ପରା ସେଇଦିନ ଆପଣ ଦେବାମାତ୍ରେ ଫଳକୁ ଖାଇ ଦେଇଥିଲି । ମହାରାଜ ଧରିଥିବା ଫଳଟିକୁ ଦେଖାଇ କହିଲେ, “ତେବେ ଏଇଟା କ’ଣ? ସତକୁହ ତମେ କାହାକୁ ଦେଇଥିଲ ମୋ ପ୍ରଦତ୍ତ ଫଳଟିକୁ?”
ଆଖି ସାମନାରେ ଫଳଟିକୁ ଦେଖି ମହାରାଣୀ ହତବାକ୍ ହୋଇଗଲେ । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଚେତା ହରାଇ ଭୂମିପରେ ଲୋଟି ପଡିଲେ । ଗଭୀର ଦୁଃଖ ଏବଂ ଅବଶୋଷ ନେଇ ମହାରାଜ ପୁଣି ଥରେ ରାଜ୍ୟଛାଡି ଘନ ଜଙ୍ଗଲରେ ଯାଇ ସାଧନା ରତ ହେଲେ ।
ଏକଥା ଜାଣି ଦେବରାଜ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ପଡିଲେ । କାରଣ ଦେବତା ଏବଂ ମାନବଙ୍କର ପ୍ରିୟ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ଅବର୍ତମାନରେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଅରାଜକତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟ କେହି ଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରେ । ଏଣୁ ସେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ସୁରକ୍ଷାପାଇଁ ଜଣେ ଦେବଙ୍କୁ ପଠାଇଲେ । ସେ ଆସି ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଦାୟିତ୍ୱ ସୁଚାରୁରୂପେ ତୁଲାଇ ଚାଲିଲେ ।
ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତପସ୍ୟାରୁ ବିରତ ହୋଇ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ଫେରିବା ମାତ୍ରେ ଦେବ ଜଣକ ବାଧା ଦେଲେ । ସେ ତାଙ୍କୁ ରାଜାବୋଲି ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ । ମଲ୍ଲଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଲେ । ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ସମ୍ମତ ହେଲେ । ଶେଷରେ ଦେବ ଜଣକ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ନିଜର ପରିଚୟ ଦେଲେ । ମହାରାଜ ଖୁସି ହୋଇ ଦେବରାଜଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରି ଉପହାର ଦେଇ ତାଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେବାକୁ ଚାହିଁଲେ ।
ଦେବଜଣକ ବିଦାୟ ନେବା ପୂର୍ବରୁ କହିଲେ, “ମହାରାଜ! ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ କଥା କହିଯାଉଛି । ସେଥିପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇ ସତର୍କ ରହିଲେ ଆପଣ ନିରଙ୍କୁଶ ରାଜ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତି ସମ୍ରାଟ ରୂପେ ସୁଶାସନ କରି ପାରିବେ । ପୂର୍ବ ଜନ୍ମର ଜଣେ ଶତ୍ରୁ ଏ ଜନ୍ମରେ ଆପଣଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଗୀ ବେଶରେ ସାଧନା କରୁଛି । ଆପଣ ତାକୁ ମାରିଦେଇ ପାରିଲେ ହିଁ ଚିରକାଳ ନିରାପଦ ରହିପାରିବେ ।”
ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଦେବଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେଇ ରାଜମହଲରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଜାଣିଲେ ଯେ ମହାରାଣୀ ନିଜ କୃତ କର୍ମର ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ପାଇଁ ବିଷପାନ କରି ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଛନ୍ତି । ରାଣୀଙ୍କ ସ୍ମୃତି ପୋଛି ଦେଇ ସେ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟରେ ମନ ଲଗାଇଲେ । କିଛି ଦିନପରେ ତାଙ୍କ ଦରବାରରେ ଜଣେ ଯୋଗୀ ଆସି ପହଁଚିଲେ । ସେ ରାଜାଙ୍କୁ ବହୁ ଚମତ୍କାରୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଖାଇଲେ । ତାଙ୍କ ଉପରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ପୁରସ୍କାର ଦେବାକୁ ଚାହିଁବାରୁ ଯୋଗୀ ଜଣକ କହିଲେ, “ମହାରାଜ ଯଦି ଆପଣ ମୋତେ କିଛି ଦେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ତେବେ ମୋତେ ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ । ଏଥିପାଇଁ ସତ୍ୟକଲେ ହିଁ ମୁଁ ମୋର ଅଭିପ୍ରାୟ ପ୍ରକାଶ କରିବି ।
ମହାରାଜା ସତ୍ୟବଦ୍ଧ ହେବା ପରେ ଯୋଗୀ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ସଙ୍ଗରେ ଏକ ଶ୍ମଶାନକୁ ଡାକିନେଇ କହିଲା, “ଦେଖି ପାରୁଛନ୍ତି ମହାରାଜ! ସେଇ ଗଛରେ ଏକ ଶବ ବେତାଳ ହୋଇ ଓଲଟା ଝୁଲୁଛି । ମୋ ସାଧନାର ସିଦ୍ଧିପାଇଁ ସେଇ ବେତାଳର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଆପଣ ତାକୁ ଆଣିଦେଇ ପାରିଲେ, ମୋର ଶ୍ରମ ସାଧନା ସାର୍ଥକ ହେବ ।”
ମହାରାଜ ବେତାଳକୁ ଗଛରୁ ଆଣି କାନ୍ଧରେ ପକାଇବା ମାତ୍ରେ ସେ କାହାଣୀଟିଏ ଶୁଣାଇଲା । ସାମାନ୍ୟ ଅସାବଧାନ ହେବା କ୍ଷଣି ପୁଣି ଯାଇ ଗଛରେ ଝୁଲିପଡିଲା । ଏମିତି ଭାବରେ ମହାରାଜ ବେତାଳକୁ ଚବିଶଥର ଗଛରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆଣି କାନ୍ଧରେ ପକାଇ ଚାଲିଲେ । ପ୍ରତିଥର ସେ ଏକ କାହାଣୀ କହେ ଏବଂ ସୁଯୋଗ ଉଣ୍ଡି କାନ୍ଧରୁ ଯାଇ ଗଛରେ ଓହଳି ପଡେ । ପଚିଶତମଥର ସମୟରେ ସେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ଅସଲ କଥାଟି କହିଲା ।
“ଯେଉଁ ଯୋଗୀ ପାଇଁ ତୁ ମୋତେ ନେଉଛୁ, ସେ ଗୋଟିଏ ଭଣ୍ଡ ତାନ୍ତ୍ରିକ, ମାୟାବୀ, ପ୍ରତାରକ । ସିଦ୍ଧିପାଇଁ ସେ ତୋତେ ବଳି ଦେବାକୁ ଚାହେଁ, ଆଜିତାର ଅନ୍ତିମ ପୂଜା । ମୁଁ ଯେଉଁ ପରି କହୁଛି ସେପରି କରିପାରିଲେ ତୁ ଦେବୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ଲାଭ କରିପାରିବୁ ଏବଂ ତୋ’ର ସର୍ବମଙ୍ଗଳ ସାଧିତ ହେବ । ନ ହେଲେ ତୁ ମରିବୁ ।”
ଯୋଗୀ ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରିବା କ୍ଷଣି ମହାରାଜା ତରବାରୀରେ ତାକୁ ହତ୍ୟାକଲେ । ବଳିପାଇ ଦେବୀ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ବରଦାନ କଲେ । ଦୁଇ ବେତାଳଙ୍କୁ ସେବକରୂପେ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ଏହାପରେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଦେବୀଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି ରାଜ୍ୟକୁ ଫେରିଲେ ।
କାହାଣୀ ଶୁଣାଇ ସାରି ଚିତ୍ରଲେଖା କହିଲା, “ଏବେ କୁହନ୍ତୁ । ଆପଣ କ’ଣ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ପରି ତ୍ୟାଗ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି? ସାଧନା କରିଛନ୍ତି? ବେତାଳଙ୍କ ପ୍ରଭୁ ସାଜିଛନ୍ତି? ତେବେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରନ୍ତୁ । ନଚେତ୍ ଦୂରେଇ ରହନ୍ତୁ ।”
ଭୋଜରାଜ ଆଉ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ପାଇଁ ମନ ନ ବଳାଇ ମହଲକୁ ଫେରି ବିଶ୍ରାମ କଲେ ।
