ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ତମ୍ବାପାତ୍ରର ଭୂତ

ଗୋପୀ ଏଥିରେ ସମ୍ମତ ହେଲା ନାହିଁ । ଦୁର୍ଜୟ ବଳପୂର୍ବକ ସେହି ପାତ୍ରଟିକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କଲା । ଏହାକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବା ମାତ୍ରେ ସେ ଭୁତ ରୂପରେ, ଏହି ପାତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ରହିଗଲା ।

ଏପରି ଦୁର୍ଘଟଣା ଦେଖି ଗୋପୀ ଦୀର୍ଘ ଶ୍ୱାସ ପକାଇ କହିଲା “ବନ୍ଧୁତା ଖାତିରରେ ମୁଁ ତୁମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରି, ପାପରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲି । କିନ୍ତୁ, ଏବେ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା ଯେ, ତୁମେ ଏଥିପାଇଁ ମୋଟେ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହଁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ମାଟିଖୋଳି ମୁଁ ତୁମକୁ ପୋତିଦେବି । ଯେଉଁଦିନ ତୁମର ସଦ୍ବୁଦ୍ଧି ଉଦୟ ହେବ, ତୁମର ଜଣେ ଉତ୍ତମ ବ୍ୟକ୍ତି ସହିତ ଭେଟ ହେବ । ତାକୁ ସହାୟତା କଲେ ଯାଇ, ତୁମର ପାପର ବିନାଶ ହୋଇ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ ।”

ତମ୍ବାପାତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଦ ରହି ଦୁର୍ଜୟ ବହୁବର୍ଷକାଳ ଗୋପୀକୁ ମନଇଚ୍ଛା ଗାଳି, ଅଭିଶାପ ଦେଇ ଚାଲିଲା । ପ୍ରାୟ ଶହେବର୍ଷ ପରେ, ତା’ର ମନରେ ଅନୁତାପ ଆସିଲା । ଧୀରେ ଧୀରେ, ଗାଳି, ଅଭିଶାପ ଦେବା ବନ୍ଦ କରି, ନିଜର ମନ୍ଦ ଆଚରଣ ପାଇଁ ସେ ଅନେକ ପଶ୍ଚାତାପ କଲା । ମନ ଭିତରେ ସ୍ଥିର କଲା, କୌଣସି ଉତ୍ତମ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ମୋର ପରମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।

“ଏବେ ମୁଁ ବୁଝିପାରୁଛି, ତୁମେ ହିଁ ସେହି ଦୁର୍ଜୟ । ଏବେ ମୋର କାହାଣୀ ଶୁଣ ।” ଏହାପରେ ରାଜୁ ତା’ର ଦୁଃଖ ଦୁର୍ଜୟ ଆଗରେ ବଖାଣିଲା ।

ସବୁ ଶୁଣି ସେ ଭୂତ କହିଲା, “ଏହି ଅଦ୍ଭୁତ ଶକ୍ତି, ଯେ କୌଣସି ଅସମ୍ଭବ କାମକୁବି ସମ୍ଭବ କରିପାରିବ । ଏହି ଶୁଷ୍କ ଜମିରେ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା, ମୋର ବାମ ହାତର ଖେଳ ।” ଏପରି କହି ସେ କିଛି ଗୋଟାଏ ମନ୍ତ୍ର ପଢିଲା । କିଛି କ୍ଷଣ ପରେ, ସେହି ଜମି ସବୁଜିମାରେ ହସି ଉଠିଲା । ସାରା କ୍ଷେତରେ ଫସଲ ପବନରେ ଲହରେଇ ଯାଉଥାଏ ।

ଏହାଦେଖି ରାଜୁ କୃତ୍ୟ କୃତ୍ୟ ହୋଇ ପଚାରିଲା, “କୁହ, ଏବେ ମୁଁ କ’ଣ କରିବି ।”

“ମୋ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ତୁମ ମାଲିକଙ୍କୁ କିଛିବି ଜଣାଇବ ନାହିଁ । ମୁଁ ଏହି ତମ୍ବା ପାତ୍ରରେ ରହିଛି । ଏବେ ଯାଇ ମାଲିକଙ୍କୁ ପଚାରିଆସ, ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି କାମ କ’ଣ?” ଭୂତ ଏପରି କହିଲା ।

ରାଜୁ ଚରଣ ନିକଟରେ ପହଁଚି ତାକୁ ଜଣାଇଲା ଯେ, ଜମି ଫସଲ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇଯାଇଛି । କ୍ଷେତରେ ଫସଲ ଭରିଯାଇଛି ।” ତା’ ମୁହଁରୁ ଏକଥା ଶୁଣି ସେ ଚରଣ ଆଗ ଚମକି ପଡିଲା ।

ଏହି ବିଚିତ୍ର କଥା ଦେଖିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜେ କ୍ଷେତକୁ ଧାଇଁଲା । ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ତାଙ୍କ ଝିଅ ଶାରଦା ମଧ୍ୟ ଆସିଥାଏ । ଦୁହେଁ ସେହି ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ ଦେଖି ବିସ୍ମିତ ହୋଇଗଲେ ।

ରାଜୁ ପଚାରିଲା, “ଏବେ କୁହ, ମୋର ଦ୍ୱିତୀୟ କାମଟି କ’ଣ?”

“ତୁ କୌଣସି ସାଧାରଣ ଲୋକ ପରି ମନେ ହେଉ ନାହୁଁ । ତୋ ନିକଟରେ ନିଶ୍ଚୟ କୌଣସି ଅଦ୍ଭୁତ ଶକ୍ତି ରହିଛି । ନଚେତ୍ ଏପରି ଅସମ୍ଭବ କାମ ପୁଣି କିଏ ବା କରିପାରିବ?” ଏପରି କହି ଚରଣ ନିଜ କାନ୍ଧରୁ ଗାମୁଛା କାଢି ତଳେ ପାରିଦେଲା । ତା’ପରେ ରାଜୁକୁ ସେ କହିଲା, “ଏଇ ଗାମୁଛା ସୁନା ମୋହରରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦେ ।”


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ