ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ସେ ଗାମୁଛା ଉପରେ ସୁନାମୋହର ବର୍ଷାଧାର ପରି ଢାଳି ହୋଇଗଲା । ଏଣେ ଏ ଚରଣ ବୋକାଙ୍କ ପରି ଚାହିଁରହିଥାଏ ।

ତତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ ସେ କିଛି କହିବା ପୂର୍ବରୁ ଝିଅ ଶାରଦା କହିଲା, “ତୁମେ ମତେ ବିବାହ କର, ଏହା ତୃତୀୟ କାମ ।”

“ମୁଁ ବିବାହ ପାଇଁ ରାଜି, ମାତ୍ର ପ୍ରଥମେ ମତେ ମୁକ୍ତି ଦରକାର ।” ଏପରି କହି ସେ ଚରଣକୁ ଚାହିଁଲା ।

ଚରଣ କୋପ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଚାହିଁ କହିଲା, “ଅଳ୍ପ ବହୁତ ଯାଦୁବିଦ୍ୟା ଶିଖିଗଲୁ ବୋଲି, ତୁ କ’ଣ ମୋର ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବାର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଛୁ । ତୁ ମୋର କ୍ରୀତଦାସ, ଏକଥା ଯେପରି ତୁ କେବେବି ଭୁଲି ନ ଯାଉ । ମୋ ଝିଅର ସରଳ କଥାରେ କିଛି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ । ଏବେ ମୁଁ ତତେ କହୁଛି, ତୃତୀୟ କାମଟି କ’ଣ?” ରାଜୁ ନିରୁପାୟ ହୋଇ ସେଥିରେ ସମ୍ମତ ହେଲା ।

“ମୁଁ ଚାହେଁ, ତୋ ପରି କେହି କ୍ରୀତଦାସ ସର୍ବଦା ମୋ’ ପାଖେପାଖେ ରହି ମୋର ସେବା କରୁଥିବ । ତୁ ସ୍ୱୟଂ ଗୋଲାମ ହୋଇ ରହିବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଥିଲେ ରହିପାରୁ, କିମ୍ବା ଅନ୍ୟକାହାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରି ପାରୁ ।” ଚରଣର ତୃତୀୟ ଇଚ୍ଛାଟି ଏପରି ଥିଲା ।

ଏପରି କଥା ଶୁଣି ରାଜୁର ଆଉ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବାକୀ ରହିଲା ନାହିଁ ଯେ, ଚରଣ ଜଣେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାର୍ଥପର କପଟୀ ଲୋକ । କ୍ରୀତଦାସର ଜୀବନରୁ ତା’ର ଆଉ ମୁକ୍ତି ନାହିଁ, ଏକଥା ଭାବି ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗି ପଡିଲା । କିନ୍ତୁ ଅଚାନକ ଏକ ବୁଦ୍ଧି ତା’ର ମୁଣ୍ଡରେ ଢୁକିଲା । ଏହାପରେ ସେ ଚରଣକୁ ପଚାରିଲା, “ମାଲିକ୍, ଆପଣଙ୍କର ଜଣେ ଗୋଲାମ୍ ଦରକାର, ଆପଣଙ୍କୁ ମାନେ ଏଇ ଚରଣ ଶରୀରଧାରୀ ବ୍ୟକ୍ତିଟିକୁ ତ?”

ଚରଣ ସେଥିରେ ହଁ ଭରିଲା । ଏକଥା ଶୁଣି ରାଜୁ କହିଲା “ଏପରି ହିଁ ହେବ । ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଜଣେ ଗୋଲାମର ଯୋଗାଡ କରିଦେଲେ, ମତେ ମୁକ୍ତି ଦେବେ କିନ୍ତୁ ମୋର ଏକ ସର୍ତ୍ତ, ତାହା ହେଉଛି ମୋର ବିବାହ, ଆପଣଙ୍କ କନ୍ୟା ଶାରଦା ସହିତ କରାଇବେ ।”

ଚରଣ, ରାଜୁର ସର୍ତ୍ତ ମାନିନେଲା ।

ରାଜୁ, ମାଲିକକୁ କହିଲା, “ଆପଣ ଏଠାରେ ଅପେକ୍ଷା କରନ୍ତୁ । ମୁଁ ସବୁ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରୁଛି ।”

ରାଜୁ ତମ୍ବା-ପାତ୍ରର ଭୂତ ନିକଟକୁ ଯାଇ ତାକୁ ଆମୂଳଚୁଳ ଘଟିଯାଇଥିବା ସବୁ ଘଟଣା ଗୋଟିଗୋଟି କରି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କହିଲା, “ଚରଣ ପରି ଧୂର୍ତ ଅମଣିଷର, ମଣିଷ ରୂପେ ଜୀବିତ ରହିବାର କୌଣସି ଅଧିକାର ନାହିଁ । ଏବେ ତୁମର ସବୁ ପାପର ଅନ୍ତ ଘଟିଲାଣି । ତେଣୁ ତୁମ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ସ୍ଥାନ ବଦଳେଇ ଦିଅ । ଅର୍ଥାତ୍ ଚରଣର ଆତ୍ମା ଭୂତ ରୂପରେ ଏଇ ପାତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ରହିବ ଏବଂ ତୁମେ ସେହି ଚରଣର ଶରୀରରେ ପ୍ରବେଶ କରି ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବନଯାପନର ସୁଯୋଗ ଲାଭ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଏହା ଫଳରେ ଆମ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିପାରିବ ।”

ଦୁର୍ଜୟ ରାଜୁର ବୁଦ୍ଧିମତାକୁ ଅନେକ ପ୍ରଶଂସା କରି, ତା’ର କଥାନୁସାରେ ସବୁ କାମ କଲା । ଏହାପରେ ରାଜୁ ଚରଣକୁ କହିଲା, “ମହାଶୟ, ଚରଣର ଏହି ଜୀବନ୍ତ ଶରୀରକୁ, ତାମ୍ରପତ୍ରର ଭୂତକୁ ଗୋଲାମ ରୂପରେ ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ଏହାପରେ ତୃତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ପୂରଣ ହେଲା । ଏବେ ମୋର ମୁକ୍ତି ।”

ସେତେବେଳକୁ ଚରଣର ଆତ୍ମା ପାତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ଛଟପଟ ହେଉଥିଲା । ଚରଣର ଶରୀର ଧାରଣ କରିଥିବା ଦୁର୍ଜୟ, ସେହି ଆତ୍ମାକୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇ କହିଲା, “ଯେତେବେଳେ ସ୍ୱାର୍ଥ ତା’ର ସୀମା ଲଙ୍ଘନ କରେ, ସେତେବେଳେ ତା’ର ପରିଣାମ ଠିକ୍ ଏହିପରି ହୁଏ । ସ୍ୱାର୍ଥପର ବ୍ୟକ୍ତି ଜାଣିପାରେ ନାହିଁ ଯେ, ସେ ଆପଣା ପାଦରେ କୁରାଢୀ ମାରି, ନିଜ ସର୍ବନାଶର କାରଣ ହୋଇ ସ୍ୱୟଂ ଉଭା ହୋଇଛି । ତୁମେ ଗୋଲାମ ଚାହୁଁଥିଲ, ମାତ୍ର ଏବେ ନିଜେ ଗୋଲାମ ରୂପରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ରହିଛ । କିନ୍ତୁ ତୁମ ପରି ନୀଚ ଗୋଲାମ ମୋର କୌଣସି କାମରେ ଆସିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ତୁମ ଆତ୍ମା ସହିତ ଏହି ତମ୍ବା ପାତ୍ରକୁ ମୁଁ ମାଟିତଳେ ପୋତିଦେବି । ତୁମପରି, ମୋ ପରି ସ୍ୱାର୍ଥାନ୍ଧ ଲୋକଙ୍କୁ ସତମାର୍ଗ ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ଗୋପୀ ଏପରି ପାତ୍ରର ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ତା’ର ଇଚ୍ଛା ଥିଲା, ସତମାର୍ଗ ଅନୁସରଣ କରି, ମୁଁ ମଧ୍ୟ ସଂସାରର ଯଥାସାଧ୍ୟ ସେବା କରିପାରିବି । ଏବେ ତା’ର ସେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ହେଲା । ତେଣୁ ତୁମେ ଯେତେ ଚଂଚଳ ସମ୍ଭବ, ଜଣେ ଉତ୍ତମ ମଣିଷ ହେବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କର ।”

ସେଠାରେ ତମ୍ବାପାତ୍ରଟି ମାଟିଖୋଳି ପୋତିଦେଇ ସେମାନେ ଘରକୁ ଚାଲିଆସିଲେ । ରାଜୁ ଓ ଶାରଦାଙ୍କର ବିବାହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । ଏହାର ଅଳ୍ପଦିନ ପରେ ଦୁର୍ଜୟର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଲା ।

ରାଜୁ ସ୍ୱୟଂ ସୁଖୀ ଜୀବନ ବିତେଇବା ସହିତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ମଣିଷ ହେବାର ସତ୍ମାର୍ଗ ଦେଖାଇଲା ।

ଭୂସ୍ଥାପିତ ତମ୍ବାପାତ୍ରର ଭୂତ, ଆଉ ଏକ ଚରଣର ପ୍ରତୀକ୍ଷାରେ ସେମିତି ପଡିରହିଲା ।