ଲୋକଟାର ଏପରି ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ବିରବଲ ଭାବିଲେ, ମୋ ବିଚାରରେ ଏ ଲୋକଟା ଗୋଟାଏ ଗଜମୂର୍ଖ । ଏହା ଭାବି ବିରବଲ ଲୋକଟାକୁ ପଥ ମଧ୍ୟରେ ଅଟକାଇ ଦେଇ କହିଲେ – ମୁଁ ବିରବଲ! ମୋତେ ଚିହ୍ନିଛ କି?
ବିରବଲଙ୍କର ନାଁଟି ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ଲୋକଟା ଚମକି ପଡି କହିଲା – ପ୍ରଣାମ ହଜୁର୍! ସନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଆସୁଛି ତ । ସେଥିପାଇଁ ତର ତର ହୋଇ ପଡିଛି ଗୃହକୁ ଫେରିଯିବା ଲାଗି ।
ବିରବଲ କହିଲେ – ହଁ ହଁ କାହିଁକି ନୁହଁ? ସନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇଯିବ, ଘରେ ତୁମକୁ ତୁମର ପିଲାମାନେ ଚାହିଁ ବସିଥିବେ । ହେଲେ ମୋର କିନ୍ତୁ ତୁମଠାରୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ କଥା ଶିଖିବାକୁ ହେଲା ।
ଲୋକଟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇ କହିଲା – ହଜୁର୍! ଆମେ କେତେକର ଲୋକ । ଆମ୍ଭେମାନେ ତ ସଦାସର୍ବଦା ଆପଣଙ୍କ ଇଙ୍ଗିତକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥାଉ । ଆପଣମାନେ ଯାହା କହିଥାଆନ୍ତି ତାହା ଆମମାନଙ୍କ ଲାଗି ହିତ ମନେ କରି ପାଳନ କରିଥାଉ । ହେଲେ ଆମେମାନେ ତ ଗଜମୂର୍ଖ । ଆପଣ …
ବିରବଲ କହିଲେ – ତାହା ହେଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରୁଛି, ତାହାର କାରଣ ମୋତେ କୁହ ।
ଲୋକଟି କହିଲା – ଆପଣ କ’ଣ ପଚାରିବେ, ଏବେ ମୋତେ ପଚାରନ୍ତୁ ଜାଣିଥିଲେ ତାହାର କାରଣ ଆପଣଙ୍କୁ କହିଦେବି ।
ବିରବଲ କହିଲେ – ତୁମେ ତ ଘୋଡା ଉପରେ ବସି ଗୃହକୁ ଫେରୁଛ । ତେବେ ଘାସ ଗୋଛାଟାକୁ ଘୋଡା ଉପରେ ନ ରଖି ନିଜ ମୁଣ୍ଡରେ ମୁଣ୍ଡେଇ ଯାଉଛ କାହିଁକି?
ଲୋକଟି କହିଲା – ଏହାର ଉତ୍ତର ତ ଖୁବ୍ ସାଧାରଣ ପଣ୍ଡିତେ, ଦେଖନ୍ତୁ ଘୋଡାଟି ମୋର ବର୍ତ୍ତମାନ ଗର୍ଭବତୀ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ତା’ର ଶରୀର ଅସୁସ୍ଥ ପ୍ରାୟ । ମୁଁ ସିନା ନିଷ୍ଠୁର ହୋଇ ତା’ର ପିଠିରେ ବସି ଗୃହକୁ ଫେରୁଅଛି, ଅବସ୍ଥାରେ ପଡିବାରୁ ତାହା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛି । ତେବେ ଜାଣି ଜାଣି ବୋଝ ଉପରେ ନଳିତାବିଡା କିପରି ଲଦି ଥା’ନ୍ତି କହିଲେ । ସେ ବରଂ ମୋତେ ତା’ର ବୋଝ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ମୋତେ ନେଇ ଚାଲୁ । କିନ୍ତୁ ଏହି ଘାସ ଗୋଛାକ ତା’ର ପିଠି ଉପରେ ଲଦି ଦେଲେ ତାହାକୁ ତ ସେ ବୋହିବ । ଏଥିରେ ତାକୁ ନିଶ୍ଚୟ କଷ୍ଟ ହେବନା, ଏଥିଯୋଗୁଁ ସେହି ଘାସ ଗୋଛାଟିକୁ ଘୋଡା ଉପରେ ନଲଦି ମୁଁ ନିଜେ ଲଦି କରି ନେଉଅଛି ।
ଏଥର ଲୋକଟାର ମନ ମଧ୍ୟରୁ ଅସଲ କଥାଟିକୁ ବିରବଲ ଜାଣିପାରି ଠିକ୍ କଲେ, ଏ ହେଉଛି ସଂସାର ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ମୂର୍ଖ । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଦେଶ ହୋଇଛି ବୋଲି କହିଦେବା । ସେ ଯାଇ ସେହି ଘାସ ଗୋଛାକୁ ମୁଣ୍ଡାଇ କରି ରାଜସଭାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟରେ ହାଜର ହେବ ।
