ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ନାରାୟଣ ଓ ନଡିଆ

ନାରାୟଣ ପୁଣି କହିଲେ, “ଏଠାରେ ଯାହାକୁ ମୁଁ କାମ କରିବାକୁ କୁହେ ସମସ୍ତେ ହଁ ଭରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ତମେ ଅନ୍ତତଃ ସେପରି କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ମୋର ଆଶା ବିଶ୍ୱାସ ।”

ସଂଧ୍ୟାବେଳକୁ ବଳଭଦ୍ର ସହରରେ ପହଁଚି ଧନୀ ଜମିଦାରଙ୍କୁ ହଂସପୁରାଣ ଅନୁବାଦ ଥିବା ପାଣ୍ଡୁଲିପି ଧରାଇ ଦେଲେ । ଜମିଦାର ଏଥିରେ ବହୁତ ଖୁସି ହେଲେ ଓ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ପଚାରିଲେ ଯେ ଏତେ ଶୀଘ୍ର ଏହା କିପରି ସମ୍ଭବ ହେଲା । ଉତ୍ତରରେ ବଳଭଦ୍ର ଅଳ୍ପ ହସି କହିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ଗୁରୁକୂଳ ବିଦ୍ୟାସମାପ୍ତି ପରେ ସେ ପିତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମହାନ୍ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗ କରିବାରୁ ଶୀଘ୍ର କାର୍ଯ୍ୟଟି ଶେଷ ହେଲା । ଜମିଦାର ଶ୍ଳୋକଟିଏ କହିଲେ ଓ ବଳଭଦ୍ରଙ୍କୁ ତାହାର ଅର୍ଥ କରିବାକୁ କହିଲେ । ବଳଭଦ୍ର କହିଲେ ଯେ ସେହି ଶ୍ଳୋକର ଏକ ନୁହେଁ ଅନେକ ଅର୍ଥ ଅଛି । ଏତିକି କହି ସେ ସେହି ଶ୍ଳୋକର ଅଠର ପ୍ରକାରର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କଲେ ।

ଏସବୁ ଶୁଣି ସେ ଜମିଦାର ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟହୋଇ କହିଲେ, “ତମେ ତ ଜଣେ ଅସାଧାରଣ ବିଦ୍ୱାନ୍ । ତମେ ଯଦି ଆଉ ଚାରିଦିନ ଏଠାରେ ରହିଯିବ ତ ମୁଁ ଏକ ବିଦ୍ୱାନ ସଭାର ଆୟୋଜନ କରିବି । ତମେ ସେଥିରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିବ ।”

ଏପରି କଥା ଶୁଣି ସେ ବଳଭଦ୍ର ଏବେ ବଡ ଅଡୁଆରେ ପଡିଲେ । ସେ ନାରାୟଣଙ୍କ ନଡିଆ କଥା ଭାବିଲେ । ନିଜର ସ୍ୱାର୍ଥପାଇଁ ତାଙ୍କର ପୂଜାରେ ବାଧା ପଡିବ ତାହା ସେ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ । ପୁଣି ଏତିକି ଟିକିଏ କଥାକୁ ସେ ବା ଜମିଦାରକୁ କିପରି କହିବେ? ଏପରି ଭାବୁ ଭାବୁ ତାଙ୍କ ମନକୁ ଗୋଟାଏ ଉପାୟ ଜୁଟିଲା । ସେ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ମୋ ଜେଜେମାଙ୍କ ଦେହ ଅସୁସ୍ଥ । ମୁଁ ଔଷଧ ନେଇ ଆଜି ରାତିରେ ଫେରିବି । ଏଠାରେ ରହିବା ମୋ ପକ୍ଷେ ଆଉ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।”

ଜମିଦାର ହସି ହସି କହିଲେ, “ଓ ଏଇ ମାତ୍ର କଥା? ତୁମେ ଔଷଧର ନାମ କୁହ । ମୁଁ ମୋ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତାହା ତୁମ ଗ୍ରାମକୁ ପଠେଇ ଦେବି ।”

ବଳଭଦ୍ର ମହା ହଇରାଣରେ ପଡିଲେ । ସେ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ମୋ ଜେଜେମା’ଙ୍କ ମାନସିକ ରୋଗ । ମୁଁ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ନ ରହିଲେ ତାଙ୍କର ମାନସିକ ରୋଗ ବଢିଯାଏ ।”

ତା’ପରେ ସେ ଜମିଦାର ଆଉ ବେଶି ଜିଦ୍ କଲେ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ରହିବା ଖାଇବା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ଦେଇ ସେ କହିଲେ ଯେ ପରଦିନ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ଯେପରି ସେ ଦେଖା କରି ଯାଆନ୍ତି । ସେଦିନ ସକାଳେ ସେ ସାରା ବଜାର ବୁଲିବୁଲି ନଡିଆଟିଏ ବି ପାଇଲେ ନାହିଁ । ବଡ ମନଦୁଃଖରେ ବଳଭଦ୍ର ଜମିଦାର ଘରକୁ ଫେରିଲେ ଓ ପୂଜାରୀକୁ କହିଲେ ଯେ ସେ ନଡିଆଟିଏ ଚାହାଁନ୍ତି ।

ପୂଜାରୀ କହିଲା, “ନଡିଆ ତ ବସ୍ତାଏ ଅଛି, ଗୋଟାଏ କାହିଁକି? ହେଲେ ବାବୁ ତମେ ଜମିଦାରଙ୍କ ଠାରୁ ଅନୁମତି ନ ଆଣିଲେ ମୁଁ ଦେଇ ପାରିବି ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ତମେ ଜମିଦାରଙ୍କୁ ନଡିଆଟିଏ ମାତ୍ର ମାଗିବ? ଇଏ ତ ସୁନ୍ଦର କଥା ହେବ ନାହିଁ ।”

କିନ୍ତୁ ନାରାୟଣଙ୍କୁ ମନେକରି ସେ ଜମିଦାରଙ୍କୁ ଯାଇ କହିଲେ, “ଜେଜେମାଙ୍କର ନଡିଆଟିଏ ଦରକାର । ଆଜି ବଜାର ବୁଲି ବୁଲି ଆସିଲି, ଗୋଟିଏ ହେଲେ ବି ପାଇଲି ନାହିଁ ।”

“ଏତିକି ଟିକିଏ କଥାକୁ ଏତେ ବ୍ୟସ୍ତ? ତା’ପରେ ଜମିଦାର ଚାରିଟି ନଡିଆ ଓ ପୁରାଣ ବାବଦ ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ତାକୁ ଦେଲେ ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ