ଏହି ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ର ପଲ୍ଲବୀ ଭାଷାରେ ସିରିଆ, ଆରବୀ ଭାଷାରେ ପୈଶାଚୀ ଭାଷାରେ ନେପାଳୀ ପ୍ରଭୃତି ବହୁ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ବୋଲି ଶାସ୍ତ୍ରମତରେ କୁହାଯାଇଅଛି ।
ପଣ୍ଡିତ ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମାଙ୍କର ଏପରି କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ରଚନା କରିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ଉଦାହରଣମାନ ଅଛି ଯେ ଯେଉଁ ଶାସ୍ତ୍ରକୁ କେବଳ ନୀତି ଓ ଆଦର୍ଶର କଥା ଶିଖିବା ନିମନ୍ତେ ଲେଖାଯାଇଅଛି ।
ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ର କାହାଣୀ ସୃଷ୍ଟିର ମହତ୍ୱ ରାଜପୁତ୍ରଙ୍କର ନୀତିଶାସ୍ତ୍ର ବିଶାରଦ ହେବା
ପଣ୍ଡିତ ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମା ଏହି ‘ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ର’ର କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସମୟରେ ତାହାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ଥିଲା ଯେ, ଏଥିରେ କେବଳ ସଦାଚାର ତଥା ନିତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାକଥା ହିଁ ଆଲୋଚ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେବ । ସେଥିପାଇଁ ଏଠାରେ ଏକ ବିଷୟ ପ୍ରଦତ୍ତ କରାଯାଇଅଛି ତାହା ଏହିପରି ଯେ –
ଦକ୍ଷିଣ ଦେଶ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ସେହି ରାଜ୍ୟର ନାମ ମହିଳା ରୋପ୍ୟ । ସେହି ରାଜ୍ୟକୁ ରାଜତ୍ୱ କରୁଥାଆନ୍ତି ରାଜା ଅମରକୀର୍ତ୍ତି । ଅମର କୀର୍ତ୍ତିଙ୍କର ଯେତେଗୁଡ଼ିଏ ପୁତ୍ରଥିଲେ ସମସ୍ତେ ହିଁ ଥିଲେ ମୂର୍ଖ । ସେଥିପାଇଁ ରାଜା ସଦାସର୍ବଦା ଦୁଃଖରେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ୁ ଥାଆନ୍ତି, କିପରି ସେହି ପୁତ୍ରମାନଙ୍କର ମୂର୍ଖତା ଦୂର ହେବ । ସେଥିପାଇଁ ବହୁ ଆଡ଼ୁ ବହୁ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ଅନ୍ୱେଷଣରେ ରାଜା ତାହାଙ୍କର ଭୃତ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପଠାଇଲେ । ହେଲେ ଏଥିରେ କିଛି ଲାଭ ହେଲା ନାହିଁ । କାରଣ ଦେଶରେ ଅନେକ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ନିଜକୁ କେବେ ଯୋଗ୍ୟ ପଣ୍ଡିତ ବୋଲି ବିଚାର କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେଥିଲାଗି ରାଜାଙ୍କର ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଚେଷ୍ଟା ବିଫଳ ହୋଇଯାଏ । ରାଜାଙ୍କର ଏପରି ଚିନ୍ତାଗ୍ରସ୍ତ ସମୟରେ ସମ୍ବାଦଟି ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମାଙ୍କ ନିକଟରେ ପହେଞ୍ଚ । ତହୁଁ ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମାଙ୍କ ନିଜର ଶିକ୍ଷାଦାନର ଆବେଗତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରାଜାଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରି କହିଥିଲେ – ମାତ୍ର ଛଅଗୋଟି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ କରାଇଦେବି । ଏହାପରେ ରାଜପୁତ୍ରମାନଙ୍କର ସମସ୍ତ ପାଠପଢ଼ାର ଦାୟିତ୍ୱ ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମା ବହନ କଲେ ଏବଂ ସେହି ଛଅମାସ ମଧ୍ୟରେ ରାଜପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନିତୀଶାସ୍ତ୍ର ବିଷାରଦ କରାଇ ଦେଇ ପାରିଥିଲେ ।
