ହାକିମ ମିସଲରେ ବସିବା ମାତ୍ରେ ପେସ୍କାର ବାଁ ହାତରେ ବିଡାଏ ନଥି, ଡାହାଣ ହାତରେ ଦୁଆତ କଲମ ଧରି ମିସଲ ଆଗ ବେଂଚ୍ ପାଖରେ ପହଁଚି, ଆଗ ବେଂଚ୍ରେ କାଗଜପତ୍ର ଥୋଇଦେଲେ । ହାକିମଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇ ସଲାମ କରି ବେଂଚ୍ରେ ସେ ବସିଲେ ।

ହାକିମ- ମାମଲା ପେସ୍ କର ।

ପେସ୍କାର- ହଜୁର, ପହିଲା ନମ୍ବର ମାମଲା ନିମକୀ ପୋଲିସ ଚାଲାଣି । ସରକାର ତରଫ ମୁଦେଇ କନେଷ୍ଟବଳ କିଣାରାମ ସିଂହ । ମୁଦାଲା ରାମ ବାରିକ ।

ଚପରାସୀ ପାଟି କରି ତିନିଥର ଡାକିଦେଲା, “କିଣାରାମ ସିଂହ କନେଷ୍ଟବଳ ହାଜର ହେ ।”

କିଣାରାମ ସିଂହ ହାକିମଙ୍କୁ କନେଷ୍ଟବଳୀ ସଲାମ୍ ବଜାଇ ସାକ୍ଷୀ ବାକ୍ସ ଭିତରେ ଛିଡାହେଲା । ନାଜରଖାନା କନେଷ୍ଟବଳ ଆସାମୀକୁ ହାଜର କରିଦେଲା ।

ପେସ୍କାରଙ୍କ ପଢାଇବା ମାଫିକେ କିଣାରାମ ସିଂହ ସତ୍ୟପାଠ କରି ଇଜାହାର ଦେବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ହାକିମ ମୁଦେଇର ନାମ ବାପର ନାମ ବୟସ ଇତ୍ୟାଦି ଦସ୍ତୁର ମୁତାବକ ଲେଖି ସାରିଲା ଉତାରେ ମୁଦେଇ ମାମଲାର ସମସ୍ତ ହାଲ ହାକିମଙ୍କ ସୱାଲ ମୁତାବକ ବୟାନ କରିଗଲା । ଜବାନବନ୍ଦି ଲେଖିସାରି ହାକିମ ମୁଦାଲା ତରଫ ଓକିଲକୁ ପଚାରିଲେ, “ଜେରା କରିବ?”

ଓକିଲ ସଲାମ୍ କରି କହିଲେ, “ହଁ ହଜୁର ।”

ସୱାଲ ଓକିଲ- ଆସାମୀ ଯେ ଲୁଣପାଣି ଢାଳିଦେଲା, କିଏ ଦେଖିଛି?

ଜବାବ ମୁଦେଇ- ମୁଁ ଦେଖିଛି, ସେ ହାଣ୍ଡିରେ ପାଣି ପୂରାଇ ଚୁଲିମୁଣ୍ଡ-

ଓକିଲ ବସ ବସ, ମୁଁ ଯାହା ପଚାରିବି ସେଥିର ଜବାବ୍ ଦିଅ, ଅଧିକ ଗୁଡାଏ ବକ ନାହିଁ । ମୁଁ ପଚାରୁଛି ଆଉ କେହି ଦେଖିଛି କି ନାହିଁ? ‘ହଁ’ କି ‘ନା’ ଏତିକି ବୋଲ ।

ଜବାବ କଃ- ନା, ଆଉ କେହି ଦେଖି ନାହିଁ ।

ଓକିଲ ସୱାଲ- ସେ ଲୁଣ ଦହପାଣି ଢାଳିଦେଲା କି ଭଲପାଣି ଢାଳିଦେଲା, କିପରି ଜାଣିଲ?

ଜବାବ କଃ- ମୁଁ ଗୁଇନ୍ଦାଠାରୁ ସନ୍ଧାନ ପାଇ ଯାଇ ଧରିଛି ।

ସୱାଲ ଓକିଲ- ଧରିଛ ତ ହଁ- ଲୁଣପାଣି ଢାଳିଲା ବୋଲି କିପରି ଜାଣିଲ?

ଜବାବ କଃ- ମୁଁ ସେ ମାଟି ଚାଖି ଦେଇଛି, ମୋତେ ତ ଲୁଣିଆ ଲାଗିଲା- ।

ଓକିଲ- ବର୍ତ୍ତମାନ ଥରେ ଚାଖ ।

କନେଷ୍ଟବଳ ବରାମଦି ମାଟି କିଂଚିତ ହାଣ୍ଡିରୁ ଉଠାଇ ଚାଖିଲେ, କହିଲେ, “ଦେଖନ୍ତୁ, ଲୁଣିଆ ଲାଗୁଛି ।”

ଓକିଲ- ଆଉ ଥରେ ବେଶି କରି ଚାଖ ।

କନେଷ୍ଟବଳ- କିଂଚିତ୍ ଗୋସା ହୋଇ ଖୁବ୍ ବୁଙ୍ଗାଏ ମାଟି ପାଟିରେ ପୂରାଇ ଦେଲେ । ମିସଲରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଯାଇ ଥୁ ଥୁ କରି ବାହାରେ ଫିଙ୍ଗିଦେଲେ । ମିସଲରୁ ଆସି ଓକିଲଙ୍କୁ ସେ ଖୁବ୍ ହେମତରେ କହିଲେ, “ଦେଖ, ମାଟି ଖୁବ୍ ଲୁଣିଆ ।”

ଏକଥା ଶୁଣି ସେ ଓକିଲ ମୁହଁରେ ରୁମାଲ ଦେଇ ହସିଲେ, ଆଉ କିଛି ବି ପଚାରିଲେ ନାହିଁ ।

ମୁଦେଇ ତରଫ ସାକ୍ଷୀ ଦିଗବାର ଶଂକ୍ରୁ ମଲିକଙ୍କର ନାମଧାମ ହାକିମ ଲେଖିବା ଉତାରେ ପେସ୍କାର ସତ୍ୟପାଠ ପଢାଇଲେ ।

ସୱାଲ- କନେଷ୍ଟବଳ ଆସାମୀକୁ ଗ୍ରେପ୍ତାର କରିବାବେଳେ ତୁ କ’ଣ ପାଖରେ ଥିଲୁ?

ଜବାବ ଶଂକ୍ରୁ ମଲିକ- ହଁ, ମୁଁ ପାଖରେ ଥିଲି ।

ସୱାଲ- ଆସାମୀ ରାମା ଲୁଣ ମାରିବାପାଇଁ ହାଣ୍ଡିରେ ଦହପାଣି ରଖିଥିଲା ତୁ ଜାଣୁ?

ଜବାବ- ହଁ, ମୁଁ ଜାଣେ ।

ସୱାଲ- ଆସାମୀ ନାଳ ମୁହଁରେ ପାଣି ଢାଳିଦେଲା, ତୁ କ’ଣ ତାହା ଦେଖିଛୁ?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା ଆଜ୍ଞା, ହୁଁ ହୁଁ ରାମା ପାଣି ଫୋପାଡିଦେଲା । ସେ ଲୁଣ ମାରେ ।

ମୁଦାଲା ତରଫ ଓକିଲ ସୱାଲ- ରାମା ପାଣି ଢାଳି ଦେଲାବେଳେ ତୁ ପାଖରେ ଛିଡାହୋଇ ଦେଖିଛୁ କି ନା?

ଜବାବ- ନା, ମୁଁ ଦାଣ୍ଡରେ ଛିଡା ହୋଇଥିଲି । ଜମାଦାର କହୁଥିଲେ, ମୁଁ ଶୁଣିଛି ।

ହାକିମ କିଣାରାମ ସିଂହକୁ ପଚାରିଲେ, “ତୁମର ଆଉ କେହି ଗୁହା ଅଛି?”

କିଣାରାମ କହିଲେ- ମୁଁ ସରକାରୀ ପୋଲିସ- ନିଜେ ଆଖିରେ ଦେଖିଅଛି । ଆଉ ପୁଣି ଗୁହା କ’ଣ?

ହାକିମ ଏ କଥା ଶୁଣି ମୁରକି ହସିଲେ ।

ମାମଲା ପ୍ରମାଣ କରାଇବାପାଇଁ ସାକ୍ଷୀ ଯେ ପ୍ରୟୋଜନ, ଏକଥା ଆଉ କିଣାରାମଙ୍କୁ ଜଣା ନ ଥିଲା ।

ଏ ଉତାରେ ଆସାମୀର ଜବାବ ନିଆଗଲା ।

ଆସାମୀ ରାମା ବାରିକର ନାମଧାମ ହାକିମ ଲେଖିନେଲା ଉତାରେ, ତାହା ବିଷୟରେ ଅଣାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ସିଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଇ ଦିଆଗଲା ଉତାରେ ହାକିମ ପଚାରିଲେ, “ତୁ ଦୋଷୀ କି ନିର୍ଦୋଷ?”

ଜବାବ ଆସାମୀ ରାମ ବାରିକ- ମୁଁ ନିର୍ଦୋଷ ।

ହାକିମ- ତେବେ କି ସକାଶେ ପୋଲିସ ତୋତେ ଚାଲାଣ ଦେଲା?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା, ମୁଁ ଜମାଦାରଙ୍କର ବେଠି ନ କରିବାରୁ ସେ ମୋ ହାତରେ ଅଧହାଣ୍ଡିଏ ମାଟି ଦେଇ ବାନ୍ଧି ଘେନି ଆସିଅଛନ୍ତି ।

ସୱାଲ- ତୋତେ କିପରି ବାନ୍ଧି ଆଣିଲେ?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା ମୁଁ ତ ଘରେ ଶୋଇଥିଲି । ମୋ ଘରେ ପଶି ମୋତେ ସେ ଖୁବ୍ ମାରିଲେ ଓ ମାରିକରି ବାନ୍ଧି ଆଣିଲେ ।

ସୱାଲ- ତୁ ଦିନବେଳେ ଶୋଇଥିଲୁ?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା ମୋତେ ଜ୍ୱର ହୋଇଥିଲା- ନା ନା, ମୋ ପେଟ ଟାଣୁଥିଲା ତ, ତେଣୁ ମୁଁ ଶୋଇଥିଲି ।

ସୱାଲ- ତୋହର ସଫାଇ ଗୁହା କେହି ଅଛି?

ଆସାମୀ ରାମା ବାରିକ ଜବାବ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଓକିଲ ଚଟ୍କରି କହିପକାଇଲେ, “ଆଜ୍ଞା ହଜୁର! ଦୁଇଜଣ ସଫାଇ ଗୁହା ଅଛନ୍ତି ।”

ଆସାମୀ ତରଫ ପ୍ରଥମ ସାକ୍ଷୀ-

ମକର ବାରିକ, ଡାକ ନାମ ମକ୍ରା, ତା’ପରେ ସେ ବାରିକର ନାମଧାମ ଫାରମ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ପେସ୍କାର ହଲଫ୍ ଦେଲେ ।

ସୱାଲ- ତୁ ଏ ମାମଲାରେ କ’ଣ ଜାଣୁ?

ଜବାବ ମକର ବାରିକ- ଆଜ୍ଞା ମୁଁ ଜାଣେ, ରାମା ଲୁଣ ମାରି ନାହିଁ । ତାହାର ଝାଡା ହେଉଥିଲା, ଘରେ ଶୋଇଥିଲା, ଲୁଣ ମାରିଲା କେତେବେଳେ?

ମୁଦାଲା ତରଫ୍ ଓକିଲ ସୱାଲ- ତୁମ୍ଭ ଗ୍ରାମ ଲୋକେ କେଉଁଠାରୁ ଲୁଣ ଆଣି ଖାଅ?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା, ହାଟରୁ ବରୋବର ବିଲେଇତୀ ଲୁଣ କିଣିଆଣି ଖାଉଁ ।

ସୱାଲ- ରାମା ହାଟରୁ କିଣେ କି ନାହିଁ?

ଜବାବ- ବରୋବର ।

ସୱାଲ- ବରୋବର କ’ଣରେ? ଆରେ, ରାମା ହାଟରୁ ଲୁଣ କିଣିଆଣେ ତୁ ଆଖିରେ ଦେଖିଛୁ କି ନା?

ଜବାବ- ରାମା ହାଟରୁ ବରୋବର ଲୁଣ କିଣିଆଣେ, ମୁଁ ଆଖିରେ ଦେଖିଛି ।

ସୱାଲ- କନେଷ୍ଟବଳ ରାମା ଉପରେ ରାଗିଥିଲା କି ନା?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା ହଜୁର, ବରୋବର ରାମା ଜମାଦାର ଅଇଣ୍ଠାବାସନ ନ ମାଜିବାରୁ ତା’ ଉପରେ ଆଜକୁ ଆଠଦିନ ତଳେ ସେ ବଡ ରାଗିଥିଲେ । ତାକୁ ସେ ଜେଲ୍ ମଧ୍ୟ ଦବାକୁ କହିଲେ । ରାମାକୁ ବାନ୍ଧିପକାଇ ଢେର୍ ମାରିଲେ । ରାମା ‘ବାପରେ ମା’ରେ’ ପାଟି କରୁଥାଏ ।

ସରକାର ତରଫ କୋଟ୍ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ସୱାଲ- ରାମାକୁ କନେଷ୍ଟବଳ ମାରିବା ତୁ ଦେଖିଛୁ?

ଜବାବ- ଆଜ୍ଞା ନା, ମୁଁ ଶୁଣିଛି ।

ଦୁସରା ନମ୍ବର ସାକ୍ଷୀ ହଗ୍ରୁ ସାମଲ ପ୍ରଥମ ସାକ୍ଷୀ ଯାହା କହିଥିଲା, ଠିକ୍ ସେମିତି ସମସ୍ତ କଥା ବୟାନ କଲା ।

ନଥି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା ଉତାରେ ଆସାମୀ ତରଫ ଓକିଲ ଅବଦୁଲ ଶୋଭାନ ଖାଁ ହାକିମକୁ ଚାହିଁ ଯେଉଁ ବକ୍ତୃତା କରିଥିଲେ, ସେଥିର ସାରମର୍ମ:

ଓକିଲର ବକ୍ତୃତା-

“ହଜୁର୍ ଏ ମାମଲା ତମାମ୍ ଝୁଠା ଓ ଫରେବ । ମୁଦେଇ କିଣାରାମ ସିଂହ ଜାତିରେ ଭଣ୍ଡାରି, ଏ ଆସାମୀ ମଧ୍ୟ ଭଣ୍ଡାରି । ଆସାମୀ ତାହାର ଶଙ୍କୁଡି ନ ମାଜିବାରୁ ସେ (ମୁଦେଇ) ବଡ ରାଗିଥିଲେ, ଆସାମୀକୁ ଜବଦ କରିବା ଓ ହଇରାଣ କରିବା ମତଲବରେ ଏହି ମାମଲା ସେ ପେସ୍ କରିଛି ।

୨ୟ । ନଥିରୁ ସଫା ପ୍ରକାଶ, ମୁଦାଲା ହାଟରୁ ଲୁଣ କିଣି ଖାଏ, ସୁତରାଂ, ତାହାର ଲୁଣ ମାରିବା ଦରକାର ନ ଥିଲା ।

୩ୟ । ଗ୍ରେପ୍ତାର ସମୟରେ ଆସାମୀ ବେମାରି ହାଲତରେ ବିଛଣାରେ ଶୋଇଥିଲା । ବେମାରି ଲୋକ କେବେ ବି ଲୁଣ ମାରି ନ ପାରେ ।

୪ ର୍ଥ । ସରକାରୀ ଦିଗବାର କନେଷ୍ଟବଳ ସଙ୍ଗରେ ଥିଲା, ଆସାମୀ ଲୁଣ ମାରିଥିଲେ ସେ ତ ଦେଖିଥାଆନ୍ତା ।

୫ ମ । ଆସାମୀ ଯେଉଁ ବରାମଦୀ ମାଟି ଦାଖଲ କରିଅଛି, ତାହା ମୁଦାଲା ନାଳମୁହଁରୁ ଆଣିଥିବା ସତ୍ୟ ଅଟେ । ସେ ମାଟି ଯେ ଲୁଣିଆ ଲାଗୁଅଛି, ସେଥିର କାରଣ ଏହି କି ଯେ, ମଫସଲୀ ତିର୍ଲାମାନେ ରାତ୍ରରେ ଭୟରେ ଦାଣ୍ଡକୁ ବାହାରନ୍ତି ନାହିଁ । ମାଟି ବାହାର ନାଳ ଦୁଆରର- ଇତ୍ୟାଦି, ଇତ୍ୟାଦି । ସେହି ପାଣି ପଡି ପଡି ମାଟି ଲୁଣିଆ ହୋଇଯାଇଛି । ଏ କଥା ସତ୍ୟ କି ମିଥ୍ୟା ମୁଦେଇ କିଣାରାମ ଆଉ ଥରେ ମାଟି ଚାଖୁ ଓ ଶୁଙ୍ଘୁ, ସେପରି ଉସ୍ମୂଳିଆ ଗନ୍ଧ ଅଛି କି ନାହିଁ, ସଫା ଜଣାଯିବ ।”

ଓକିଲର ବକ୍ତୃତା ଶୁଣି ହାକିମ ଖାଲି ଠୋ ଠୋ କରି ହସିଲେ । ପେସ୍କାର ହାକିମ ଆଡକୁ ନଥି ଉହାଡ କରି ଖୁବ୍ ଗୋଟାଏ ହସିଲେ, ଆଉ ସମସ୍ତେ ମଧ୍ୟ ମୁହଁରେ ଲୁଗାଦେଇ ହସିଲେ । ତହିଁ ଉତାରେ ଓକିଲ ଛିଡାହୋଇ ହାକିମକୁ ଅନାଇ କହିଲେ, “ହଜୁର୍ ମା’ ବାପ ଖାମିଦ, ଆସାମୀ ନିହାତି ଗରିବ, ନିର୍ଦୋଷ, ତାହାକୁ ଖଲାସ ଦିଆଯାଉ ।”