ବସ୍ତରର ଅମୀର ଶେଖ ହସନ୍ ଜଣେ କୁଶଳୀ ଶାସକ ଥିଲେ । ଦିନେ ସହରର କଟୁଆଳ ଜଣେ ଯୁବକକୁ ଧରି ଆଣି ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚି କହିଲା, “ହଜୁର! ଏଇ ସଲୀମ ନାମକ ଯୁବକ ଜଣେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଚୋର । ଖୁବ୍ ଯୋର ବର୍ଷା ହେଉଥିବା ବେଳେ ସେ ଆମ ସହରର ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଦାଉଦ୍ ଖାଁ ଘରେ ପଶି ଚୋରୀ କରୁଥିଲା । ଧରା ପଡିଛି ।”
ଅମୀର ଯୁବକ ଆଡକୁ ଚାହିଁ ଦେଖିଲେ ଯେ ତା’ ଚେହେରାରେ ଚୋରର କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ନାହିଁ । ବରଂ ଖୁବ୍ ସୁସଂସ୍କୃତ ଲାଗୁଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ପଚାରିଲେ, “କ’ଣ, ତମେ ଦାଉଦ ଖାଁ ଘରୁ ଚୋରୀ କରୁଥିଲ?”
ତଳକୁ ମୁହଁ କରି ସଲୀମ କହିଲା “ଆଜ୍ଞା!” ଅମୀର କହିଲେ “ତମେ କ’ଣ ଜାଣନି ଚୋରି ଅପରାଧ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡ ହେଉଛି ଦୁଇ ହାତ କାଟି ଦିଆଯିବ?”
ସଲୀମ୍ କେବଳ ମଥା ହଲାଇଲା । କିନ୍ତୁ ନିଜର ନିର୍ଦୋଷପଣିଆ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବାକୁ ସେ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା କଲା ନାହିଁ ।
ଅମୀର କହିଲେ, “ଏହାକୁ କଇଦିଖାନାରେ ରଖ । ସକାଳୁ ମୁଁ ଏହାକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବି ।”
ରାତିରେ ଅମୀର ନିଜେ କାରାଗାର ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ । ସେ ଅଳ୍ପ ଦୂରରୁ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ ବନ୍ଦୀଶାଳା ଭିତରୁ ମଧୁର କଣ୍ଠରେ କିଏ ପ୍ରାର୍ଥନା ଗାଉଛି । ସେ ସେହି ଗୀତର ଶବ୍ଦ ବାରି ବାରି ଯାଇ ଦେଖିଲେ ସଲୀମହିଁ ବସି ଗୀତ ଗାଉଛି ।
ଅମୀର ବନ୍ଦୀ ସଲୀମ୍ ପାଖକୁ ଯାଇ କହିଲେ, “ମୁଁ ବୁଝୁଛି ତୁମ ପରି ଲୋକ କଦାପି ମଧ୍ୟ ଚୋରି କରି ନଥିବ । ତେଣୁ ମୁଁ ତୁମକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁନାହିଁ । କାଲି ତୁମକୁ ଦଣ୍ଡସ୍ଥଳକୁ ନିଆଯିବା ପରେ ମୁଁ ତୁମକୁ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବି ଆଉ ତୁମେ ଉତ୍ତରରେ କହିବ କି ଦାଉଦ୍ ଖାଁ ଘରେ ତମେ ଚୋରୀ ପାଇଁ ପଶି ନଥିଲ ।”
ସଲୀମ କହିଲା “ହଜୁର୍, ଆପଣଙ୍କ ଦୟା ପାଇଁ ମୁଁ କୃତଜ୍ଞ ।”
ପରଦିନ ଦଣ୍ଡସ୍ଥଳରେ ହଜାର ହଜାର ଦର୍ଶକଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ସଲୀମ୍କୁ ଦଣ୍ଡଦିଆ ଯିବାକୁ ନିଆଗଲା । ଅମୀର ନିଜେ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥା’ନ୍ତି ।
ତା’ପରେ ଅମୀର ସଲୀମ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, “ତମେ କୁହ, କାଲି ତମେ ଦାଉଦ୍ ଘରକୁ ଚୋରୀ କରିବା ପାଇଁ ନା ଅନ୍ୟ କିଛି କାମ ସକାଶେ ଯାଇଥିଲ?”
ସଲୀମ୍ କହିଲା “ହଜୁର, ସତରେ ମୋର ସେ ଘରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାମ ନଥିଲା ।”
ସଲୀମ୍ର ଏଭଳି ଉତ୍ତର ଶୁଣି ଅମୀର ହଠାତ୍ ଚମକି ଉଠିଲେ । ଭାବିଲେ, “ଏ ଯୁବକକୁ ଦଣ୍ଡରୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ମୁଁ ଏତେ ଚେଷ୍ଟା କଲି, କିନ୍ତୁ ସବୁ ବ୍ୟର୍ଥ! ଟୋକାଟା ନିହାତି ମୂର୍ଖ ।”
ଅମୀର କହିଲେ, “ଠିକ୍ ଅଛି । ଯଦି ସେ ନିଜେ ମାନୁଛି ତେବେ ଆଇନ୍ ଅନୁସାରେ ତାକୁ ଦଣ୍ଡ ଦିଅ । ଦୁଇ ହାତ କାଟି ଦିଅ ।”
