ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ବିଳାସୀ ମହନ୍ତ

ମହନ୍ତ କହିଲେ, “ମଣିମା ! ମୋତେ କେବଳ ଥରେ ଆଦେଶ କରନ୍ତୁ । ଆପଣଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳନ କରିବା ତ ହେଉଛି ମାର ପ୍ରଥମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।”

ରାଜା କହିଲେ, “ଅବଶ୍ୟ କାମଟି ସେପରି କଠିନ ନୁହେଁ । ଆକାଶରେ କେତୋଟି ତାରା ଅଛନ୍ତି, ସେ ବିଷୟରେ ମୋର ଜାଣିବା ପାଇଁ ଭାରି ଆଗ୍ରହ ହେଉଛି । ତୁମକୁ ମୁଁ ତିନୋଟି ଦିନ ସମୟ ଦେଲି । ଠିକ୍ ଠିକ୍ ଗଣିକରି ମୋତେ କହିବ । ତା’ ନ ହେଲେ ତୁମର ମୁଣ୍ଡକାଟ ହେବ ।”

ଏକଥା ଶୁଣି ସେ ମହନ୍ତଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ଯେପରି ବଜ୍ର ପଡିଲା ପରି ଲାଗିଲା । ତାପରେ ମନ ଦୁଃଖରେ ସେ ଭୋଳାନାଥ ତାଙ୍କ ମଠକୁ ଫେରିଆସିଲେ । ତାଙ୍କୁ ଯେମିତି ଚାରିଆଡେ ଖାଲି ଅନ୍ଧାର ଦେଖାଗଲା । ଖାଇବା ଶୋଇବାରେ ତାଙ୍କ ମନ ଆଦୌ ରହିଲା ନାହିଁ । ରାତିର ଅନ୍ଧକାରରେ ବି ସେ ଜଗି ବସିଲେ । ତାରାମାନଙ୍କୁ ଗଣି ଗଣି ଶେଷରେ ସେ ଖୁବ୍ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇପଡନ୍ତି । ହେଲେ ଗଣିବା ଆଦୌ ସରେ ନାହିଁ । ପହରକୁ ପହରକୁ କେତେ ତାରା ବୁଡି ଯାଉଥାନ୍ତି, ପୁଣି କେତେ ନୂଆ ତାରାଙ୍କର ବି ଉଦୟ ହେଉଥାଏ । ଏହା ତ ଏକ ବିରାଟ ସମସ୍ୟା । କିପରି ଅବା ସେ ମହନ୍ତ ଭୋଳାନାଥ ତାରାମାନଙ୍କୁ ଗଣିପାରିବେ? ଏଣେ ସେସବୁକୁ ଗଣି ନ ପାରିଲେ ତ ଆଉ ତାଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ରହିବ ନାହିଁ । ମୃତ୍ୟୁ ଚିନ୍ତାରେ ସେ ମହନ୍ତ ଜଣକ ଖାଲି ବିଚଳିତ ହୋଇପଡୁଥାନ୍ତି । ଯେଉଁମାନଙ୍କ ସହିତ ସେ ପଶା ଖେଳୁଥିଲେ, ମହନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ସେଠାରୁ ବିଦା କରିଦେଲେ । ସେ ମଠରେ ଏତେ ସେବକ ଥିଲେ, ହେଲେ ମହନ୍ତଙ୍କ ଭୟରେ କେହି ବି ତାଙ୍କ ପାଖ ପଶନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହିପରି ଭାବେ ସେ ମହନ୍ତ ଜଣକ ଖାଇବା ପିଇବା ମଧ୍ୟ ଭୁଲିଗଲେ ।

ସେ ମଠର ସେବକମାନେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ କଥା ହେଉଥାଆନ୍ତି । ମହନ୍ତଙ୍କର ଏପରି କାହିଁକି ହେଲା? କେଡେ ମନ ଖୁସିର ଲୋକ ସେ । ରାଜାଙ୍କ ପାଖରୁ ଆସିଲା ପରଠାରୁ ସେ ଯେମିତି ଏକ ଭିନ୍ନ ମଣିଷ ପାଲଟି ଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଠାକୁର ମନ୍ଦିରକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବାକୁ ସେ ଆଉ ଯାଉନାହାଁନ୍ତି ।

ଏପଟେ କିନ୍ତୁ ମହନ୍ତ ଭୋଳାନାଥ ମୃତ୍ୟୁ ଚିନ୍ତାରେ ଖୁବ୍ ଅସ୍ଥିର । ଏମିତି ଏମିତି ଦୁଇଟି ରାତି ତ ପାହିଗଲାଣି । ଆଜି ହେଉଛି ଶେଷ ରାତି । ସେଥିପାଇଁ ସେ ମହନ୍ତଙ୍କ ଆଖିରେ ପତା ଆଦୌ ପଡୁନାହିଁ । ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଚାହିଁ ସେ ଖାଲି ଲୁହ ଝରାଉଥାଆନ୍ତି । ରାତି ପାହିଲେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଲୀଳାଖେଳା ସରିଯିବ । ଆକାଶର ତାରାଙ୍କୁ ଅବା ସେ କିପରି ଗଣି କହିଦେଇ ପାରିବେ? ଏବେ ରାଜାଙ୍କର ଖିଆଲି ମନକୁ ଅବା କି ଉତ୍ତର ଅଛି?

ତାଙ୍କ ମଠରେ ଜଣେ ବୁଢା ସେବକ ଥିଲେ । ସେ ଭୋଳାନାଥଙ୍କୁ ପିଲାବେଳୁ ସେବା କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ସେ ସାହସ ସଂଚୟ କରି ମହନ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ମହନ୍ତଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଆଦର କରି ସେ ବୁଢା ସେବକ ପଚାରିଲେ, “ମହନ୍ତ ମହାରାଜ ! ଆପଣ କିଛି କଥା କହୁନାହାଁନ୍ତି । ତେଣୁ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ଆଉ ଆପଣଙ୍କ ସେବା କରିବାର ବି କୌଣସି ସୁଯୋଗ ମିଳୁନାହିଁ । ଆମର ଅପରାଧ କଅଣ, ତାହା ବି ଆମେ ମୋଟେ ବୁଝିପାରୁ ନାହୁଁ ।”


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ