ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ବେଦବତୀ

ନନ୍ଦନ ଏହି ଆହ୍ୱାନକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ଏହି ସର୍ତ୍ତ ରଖିଲା ଯେ ଯଦି ଭେଦବତୀ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନ ହୁଏ, ତେବେ ବଜ୍ରନାଥ ତା’ ପୁରୁଣା ମାଣିକ୍ୟ ସବୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଦାମ୍ ଦେଇ କିଣିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ । ବଜ୍ରନାଥ କହିଲେ “ମୂର୍ତ୍ତି ଭିତରୁ ମାଣିକ୍ୟ ବାହାରିଲେ, ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଯିବ ଯେ ତୁମ ଘରେ ସବୁ ମାଣିକ୍ୟ ଚୋରୀମାଲ୍ ଅଟେ । ତେଣୁ ସେଗୁଡିକୁ ତୁମେ ସରକାରଙ୍କୁ ସମର୍ପଣ କରିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ । ତୁମକୁ ମଧ୍ୟ ମୋର ଏହି ସର୍ତ୍ତ ମାନିବାକୁ ପଡିବ ।”

ଏହିପରି ସେ ଦୁହେଁ ସର୍ତ୍ତ ରଖି ଚନ୍ଦନପୁର ଗ୍ରାମରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ସେମାନେ ରାମଦାସଙ୍କ ଘର ନିକଟରେ ପହଁଚି ପ୍ରଥମେ ଭେଦବତୀକୁ ଭେଟିଲେ । ଭେଦବତୀର ଅପୂର୍ବ ରୂପମାଧୁରୀ ସେମାନଙ୍କୁ ବଡ ବିସ୍ମିତ କଲା । ବଜ୍ରନାଥ ନିଜର ସମସ୍ୟା ବ୍ୟକ୍ତ କରି କହିଲେ, “ମୋର ନାମ ବଜ୍ରନାଥ । ମୁଁ ଜଣେ ମାଣିକ୍ୟ ବେପାରୀ । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ଭିତରେ ଏକ ମାଣିକ୍ୟ ଅଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଆମେ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ଏହାକୁ ଭାଙ୍ଗିବାରେ ବିଫଳ ହେଲୁ । ତୁମେ ତାହା କରି ପାରିଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ଏକଲକ୍ଷ ମୁଦ୍ରା ଉପହାର ଦେବି ।”

ନନ୍ଦନ ମଧ୍ୟ ଭେଦବତୀ ନିକଟକୁ ଯାଇ ନିଜର ପରିଚୟ ଦେଇ କହିଲା, “ଯଦି ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ଭିତରେ ମାଣିକ୍ୟ ନ ଥିବା କଥା ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ, ତେବେ ମୁଁ ତୁମକୁ ବିବାହ କରିବି ।”

ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ଭେଦବତୀ କହିଲା, “ମୋର ମାତା-ପିତା ମୋର ମୁରବି ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସହିତ ବିବାହ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କର । ମୋ ହାତକୁ ସେ ମୂର୍ତ୍ତିଟିକୁ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏତେ କଠିନ ମୂର୍ତ୍ତି ମୋ ହାତରେ ଭାଙ୍ଗି ପାରୁଛି କି ନାହିଁ ମୁଁ ତାହା ପରୀକ୍ଷା କରେ ।”

ବଜ୍ରନାଥ ତା’ ହାତକୁ ସେ ମୂର୍ତ୍ତିଟି ବଢାଉଥିବା ସମୟରେ ତାହା ବେଦବତୀ ହାତରୁ ଖସି ପଡିଲା । ତାହା ତଳେ ପଡି ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଯିବା ସହିତ, ଏହା ଭିତରେ ଥିବା ମାଣିକ୍ୟ ବାହାରି ପଡିଲା ।

“ହେଇଟି ମୋର ମାଣିକ୍ୟ ।” ବଜ୍ରନାଥ ଏପରି କହି ଖୁସୀରେ ଡେଇଁପଡି ତାହା ଧରି ପକାଇଲେ । ଏହା ଦେଖି ନନ୍ଦନ ଭୟରେ ଥରି ଉଠିଲା ଓ ମିଛରେ ଥରି ଥରି ସେ କହି ଉଠିଲା, “ଏହା ଏକ ଚାଲବାଜୀ । ମୁଁ ମାଣିକ୍ୟ ଚୋରି କରିନାହିଁ ।” ଏପରି କହି କହି ନନ୍ଦନ ସେଠାରୁ ଧାଇଁ ପଳାଉଥିବା ସମୟରେ କେତେଜଣ ଯୁବକ ଦୌଡିଯାଇ ତାକୁ ଧରି ପକାଇଲେ । ବଜ୍ରନାଥ ସେମାନଙ୍କୁ କହିଲେ, “ଏହି ଚୋରକୁ ରାଜଧାନୀ ନେଇ ଯାଇ କଟୁଆଳଙ୍କ ହାତରେ ଅର୍ପଣ କର । ଏହା ଘରେ ଅନେକ ଚୋରି ମାଣିକ୍ୟ ରହିଛି । ସେଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଧାର ହୋଇ ପାରିବ ।”

ଗୃହ ସମ୍ମୁଖରେ ଲୋକ ଠୁଳ ହୋଇଥିବାର ଦେଖି ରାମଦାସ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବ୍ୟତିବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ପଡିଲେ । ସେଠାରେ ସେମାନେ ବେଦବତୀ ଠାରୁ ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଜାଣି ପାରିଲେ । ବେଦବତୀ ପିତାମାତାଙ୍କୁ କହିଲା, “ମୂର୍ତ୍ତି ଭାଙ୍ଗି ପାରିଲେ ଏହି ଯୁବକ ମୋତେ ଏକଲକ୍ଷ ମୁଦ୍ରା ପୁରସ୍କାର ଦେବେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।”

ରାମଦାସ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତାଙ୍କ କନ୍ୟାର ଏଭଳି କଥାକୁ ଅବିଶ୍ୱାସ କଲେ । ତେଣୁ ସେମାନେ ବିସ୍ମିତ ହୋଇ ବଜ୍ରନାଥକୁ ଦେଖିବାରୁ, ସେମାନଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରଣାମ କରି ବିନୟର ସହିତ କହିଲେ, “ଏକଲକ୍ଷ ମୁଦ୍ରା କ’ଣ ଆପଣମାନେ ସମ୍ମତି ହେଲେ ମୁଁ ବେଦବତୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ରାଜି ।”

ଏହା ଶୁଣି ରାମଦାସ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଆନନ୍ଦର ଆଉ ସୀମା ରହିଲା ନାହିଁ । ଭେଦବତୀ ଲଜ୍ଜାରେ ମଥାନତ କରି ମା’ଙ୍କ ପଛପଟେ ଯାଇ ଠିଆ ହେଲା । ସେମାନେ କୃତଜ୍ଞତା ପୂର୍ବକ କହିଲେ, “ଏହାଠାରୁ ବଳି ଆନନ୍ଦର କଥା ଆମ ପାଇଁ ଆଉ କ’ଣ ବା ହୋଇପାରେ । ତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସବୁ ଜାଣିବା ପରେ କେହି ଯୁବକ ଯେ ତାକୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ରାଜି ହେବେ, ତାହା ତ ଆମର କଳ୍ପନାର ବାହାରେ ଥିଲା । ତା’ର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଆମେ ବଡ ଚିନ୍ତିତ ଥିଲୁ । ତୁମେ ଜଣେ ସାହସୀ ଯୁବକ, ତେଣୁ ବେଦବତୀର ପାଣିଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଛ । ସେଥିପାଇଁ ଆମେ ତୁମ ନିକଟରେ ଚିରଋଣୀ ରହିବୁ ।”

କିଛି ଦିନ ପରେ ବଜ୍ରନାଥ-ବେଦବତୀଙ୍କର ବିବାହ ମହା ଆଡମ୍ବର ସହକାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ବିବାହ ପରେ ବେଦବତୀକୁ ଭେଦବତୀ ବୋଲି ଡାକିବା ପାଇଁ ଆଉ କେହି ମଧ୍ୟ ସାହସ କଲେ ନାହିଁ । ଏହାପରେ ମଧ୍ୟ ବେଦବତୀର ହାତରୁ ପଡି କେତେ ଜିନିଷ ନଷ୍ଟ ହୋଇଛି । ମାତ୍ର ତାହାକୁ କେହି ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଲେ ନାହିଁ । ପ୍ରଥମତଃ ସେ ଜଣେ ଧନୀକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ । ଦ୍ୱିତୀୟରେ ବେଦବତୀର ହାତରୁ ଜିନିଷ ଖସିପଡି କେବଳ କ୍ଷତି ହେଉନାହିଁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଲାଭ ମିଳିପାରିବ, ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମନରେ ଜାତ ହେଲା । ତା’ର ଭେଦବତୀ ନାମ କିଛି ଦିନ ପରେ ଲୋକମାନେ ପାଶୋରି ଦେଲେ । ଏବେ ସେ ଜଣେ ଧନଶାଳୀ, ସୌଭାଗ୍ୟବତୀ, ରୂପବତୀ ସୁଗୃହିଣୀ ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ