ଦିନକର କଥା । ମହେଶ ଆଈ ସକାଳୁ ସକାଳୁ ତୁଳସୀ ଚଉରାମୂଳେ ପୂଜା କରି ଏକ ସଂଜବଳିତା ଲଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । କାଉଟି ସେଦିନ ବାସି ରୁଟି ଦି’ ଖଣ୍ଡ ଖାଇ ଉଡିଯିବା କଥା । ମାତ୍ର ସେ ନଯାଇ ଦାଣ୍ଡପଟ ପାଚେରି ଉପରେ ବସିରହିଲା । ଏଣେ ମହେଶ ଓ ତା’ର ଆଈ ଘରଭିତରକୁ ଚାଲିଗଲେଣି । ଆଈ ତରତର ହୋଇ ରୋଷେଇ କରି ଦେଉଛନ୍ତି, ଖାଇସାରିଲେ ବଜାରରେ କିଣାବିକା କରିବାକୁ ଯିବେ ।
ଠିକ୍ ଏତିକିବେଳେ କାଉଟି କଲା କ’ଣନା, ଜଳନ୍ତା ସଂଜ ବଳିତାଟିକୁ ନେଇ ପାଖରେ ଥିବା ଜଣେ ଗରିବ ଲୋକ ନଡା ଚାଳ ଉପରେ ରଖିଦେଲା । ତାଙ୍କର ଖରାଦିନର ଶୁଖିଲା ନଡା ଚାଳଟି ହୁତୁହୁତୁ ହୋଇ ଜଳିଉଠିଲା । ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ଗାଁଲୋକ ରୁଣ୍ଢ ହୋଇଗଲେ । ଯିଏ ଯେଝାଘରୁ ବାଲ୍ଟିଧରି ପାଣି ବୋହି ନିଆଁରେ ଢାଳିଲେ ।
ସେଇ ଘରକୁ ଲାଗି ବୁଢା ଆମ୍ବଗଛଟିଏ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ କାଉଟି ବସା ବାନ୍ଧି ପିଲା ଧରି ରହୁଥାଏ । ସେହି ନିଆଁ ଧାସରେ ଆମ୍ବଗଛଟି ବି ଜଳିଗଲା । କାଉଟି ତା’ର ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ଥଂଟରେ ଗୋଟିକପରେ ଗୋଟିଏ କରି ଉଠାଇ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିଦେଲା ସିନା, ତା’ର ବସାଘରଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଜଳିଗଲା । ତେଣୁ ବାସହରା ହୋଇ କାଉଟି ମନଦୁଃଖରେ ବସିଲା ।
ଲୋକମାନେ ଏହି ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡର କାରଣ ଖୋଜି ଖୋଜି ଶେଷରେ ଜାଣି ପାରିଲେ, ପ୍ରତି ଦିନ ଯେଉଁ ଘର ମାଲିକଙ୍କ ଠାରୁ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଥିଲା ତାଙ୍କର ଠାକୁର ପୂଜା ସଂଜ ବଳିତାକୁ ଆଣି ସେହି କାଉ ଏଭଳି କାଣ୍ଡ ଘଟାଇ ଥିଲା । ସୁତରାଂ ତା’ପର ଦିନ ଠାରୁ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ଆଉ ଖାଇବା ଦେଲେ ନାହିଁ, ବରଂ କାଉମାନଙ୍କୁ ଯିଏ ଯେଉଁଠିଦେଖିଲା ଢେଲାମାରି ଘଉଡାଇ ଦେଲେ ।
ବିଚରା କାଉଟି ସେ ସ୍ଥାନ ଛାଡି କୁଆଡେ ଚାଲିଗଲା । ସେ ନିଜର ଛୁଆପିଲା, ବସା ଓ ଅକ୍ଳେଶରେ ମିଳୁଥିବା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ହରାଇ ବହୁତ ମନସ୍ତାପ କଲା । ଶେଷରେ ନିଜର ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧିର କୁ ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଏଭଳି ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିଲା ବୋଲି ସେ ମନେ ମନେ ଭାବିଲା ।
