ଦୁର୍ବାସା ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କର ଅନେକ ପରୀକ୍ଷା ନେଉଥାନ୍ତି । ତତକ୍ଷଣାତ୍ ଭୋଜନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ପାଇଁ କହି, ବହୁତ ଡେରିରେ ସେ ଆସି କହନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କର ଖାଇବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛାନାହିଁ । ଅଧରାତିରେ ଉଠି ଭୋଜନ ପ୍ରବନ୍ଧ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଆଦେଶ କରନ୍ତି । ସମୟ ସମୟରେ ଭୋଜନକୁ ସ୍ୱାଦହୀନ କହି ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ବି ସେ କରନ୍ତି ।

ଏହିପରି ଦୁର୍ବାସା ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କୁ ଅନେକ ହଇରାଣ କଲେ ମଧ୍ୟ, ବଡ ସହିଷ୍ଣୁତାର ସହିତ ସେ ତାଙ୍କର ସେବା କଲେ । ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇ ଦୁର୍ବାସା ତାଙ୍କ ମନଲାଖି ବରଟିଏ ମାଗିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଲେ ।

ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ବହୁତ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ ଯେ, ଦୁର୍ବାସାଙ୍କ ପରି ଋଷି ତାଙ୍କୁ ଶାପ ପରିବର୍ତ୍ତେ ବର ଯାଚଜ୍ଞା କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଶକୁନି, କର୍ଣ୍ଣ, ଦୁଃଶାସନଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରି ଦୁର୍ବାସାଙ୍କୁ କହିଲେ, “ପ୍ରଭୁ, ଧର୍ମରାଜ ଏବେ ତାଙ୍କର ଭାଇ, ପତ୍ନୀ ଓ ଅନେକ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କ ସହିତ ଅରଣ୍ୟବାସ କରୁଛନ୍ତି । ଯେଉଁସମୟରେ ଦ୍ରୌପଦୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଭୋଜନ ପ୍ରଦାନ ପରେ ନିଜେ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରି ବିଶ୍ରାମ ନେଇଥିବେ, ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଆପଣ ଓ ଏହି ଶିଷ୍ୟଗଣ ସେମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ଆତିଥ୍ୟ ଲୋଡିବେ । ଏହି ବର ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ ଚାହୁଁଛି ।”

ଦୁର୍ବାସା ତାଙ୍କର କଥା ମାନିନେଇ ଶିଷ୍ୟଗଣଙ୍କ ସହିତ କାମ୍ୟକବନ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରାକଲେ । ଏଣେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନଙ୍କ ଖୁସି କହିଲେ ନ ସରେ । ପାଣ୍ଡବଗଣ ଦୁର୍ବାସାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଶ୍ଚୟ ଶାପଗ୍ରସ୍ତ ହେବେ । ସେମାନଙ୍କର ସର୍ବନାଶ ଘଟିବ ।

ଦିନେ କାମ୍ୟକବନ ଠାରେ ଦ୍ରୌପଦୀ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦେବା ପରେ ନିଜେ ଭୋଜନ ସମାପ୍ତ କରି ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥାଆନ୍ତି । ଠିକ୍ ଏହି ସମୟରେ ଦୁର୍ବାସା ତାଙ୍କର ଦଶହଜାର ଶିଷ୍ୟଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇ ସେଠାରେ ଆସି ପହଁଚିଲେ । ଧର୍ମରାଜ ଓ ତାଙ୍କର ଭ୍ରାତାଗଣ ସେମାନଙ୍କର ପଦପୂଜା କରି କହିଲେ, “ମହାତ୍ମା, ଶିଷ୍ୟଗଣଙ୍କ ସମେତ ଆପଣ ଆମର ଆତିଥ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତୁ ।”

ଦୁର୍ବାସା, ଏହି ଅନୁରୋଧରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡିଗଲେ ଯେ, ଏହି ମହାରଣ୍ୟରେ ପାଣ୍ଡବ କିପରି ତାଙ୍କର ଓ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟଗଣଙ୍କ ପରିଚର୍ଯ୍ୟା କରିବେ । ସେ ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ଗଂଗା ସ୍ନାନ କରିବା ପାଇଁ ଚାଲିଗଲେ ।

ଦ୍ରୌପଦୀ, ଏତେ ଲୋକଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଭୋଜନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉପାୟ ନ ପାଇ ପରିଶେଷରେ ଦ୍ୱାରିକାନାଥ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁହିଁ ସ୍ମରଣ କଲେ ।

ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ:- କେତେକ କାହାଣୀ ମନୋରଞ୍ଜନ ଏବଂ ନୀତି ଶିକ୍ଷା ଉବ୍ଦେଶ୍ୟରେ କେବଳ ମନଗଢା ବା କଳ୍ପନା ଭାବଧାରା ଦ୍ୱାରାହିଁ ପ୍ରତିବେସିତ। କିଛି କାହାଣୀରେ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ସତ୍ୟତା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ମନଗଢା କଥା ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ ଏବଂ ବଢ଼େଇ ଚଢେଇ ଲିଖିତ । ଯଦି କୌଣସି କାହାଣୀରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଧାର ନଥାଏ ତାକୁ ସତ୍ୟ ମାନିବା ଅନୁଚିତ୍। ଅନ୍ୟ କେତେକ କାହାଣୀ ମନୋରଞ୍ଜନ ଏବଂ ନୀତି ଶିକ୍ଷା ଉବ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଗୁଡିକ ଜାତି, ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ, ତର୍କ ହୀନତା, ଧର୍ମ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ପ୍ରଚାର ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ ଲିଖିତ ଧୁର୍ତ୍ତ ଗପ ତେଣୁ ତାକୁ ସତ୍ୟ  ମାନିବା ଅନୁଚିତ୍ । ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର କାଳ୍ପନିକସ୍ତର ବାସ୍ତବିକତା ସହ ମେଳନଖାଏ  ଏବଂ ଅନ୍ଧବିସ୍ଵାଶର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ଅଜ୍ଞାନତାର ଜନନୀ ହୁଏ ତେବେ ଏହାକୁ ମାନସିକ ବିକୃତତା କୁହାଯାଏ । ମହାଭାରତର ଅର୍ଥ କଣ? ଭାରତ କଣ ଏକ ଯାଗାର ନାମ ନା ଜଣେ ମଣିଷର ନାମ? ଯଦି ଏହା ଏକ ଯାଗାର ନାମ ତେବେ “ମହା ଜାଗା” ର ଅର୍ଥ କଣ? ଯଦି ଏହା ଜଣେ ମଣିଷର ନାମ ତେବେ “ମହା ମଣିଷର” ଅର୍ଥ କଣ? କିଛି ବିଦ୍ୱାନ କୁହନ୍ତି ମହାଭାରତ ହେଉଛି ମହାନ୍ ଭାରତ । ଅର୍ଥାତ ଆମଦେଶର ପୁରାତନ ଇତିହାସ ନାମ ଭାରତ ଥିଲା ଏବଂ ପଣ୍ଡୁ/ପାଣ୍ଡୁ ଏବଂ କୌରବଙ୍କର ଆଦିଜନକ “ଭାରତ” ବା ଶକୁନ୍ତଳା ଏବଂ ଦୁଷ୍ୟନ୍ତଙ୍କ ପୁତ୍ରଥିଲେ । କୁରୁ କିମ୍ବା ପାଣ୍ଡୁ ବଂଶ ଏବେକାର ଇଣ୍ଡିଆକୁ ଯେ ଦିନେ ସାଶନ କରୁଥିଲେ ବା ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟ ଏତେ ବିଶାଳ ଥିଲା କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ । ଏହାସବୁ ମନ ଗଢା ଏବଂ କଳ୍ପନା ମାତ୍ର । ଏମିତି କିଏ ଉଡନ୍ତା କ୍ୟାମେରା ନେଇ ପ୍ରତି ମହାଭାରତର “ଚରିତ୍ର” ସାଥିରେ ବୁଲୁଥିଲାଯେ କୋଉ ଚରିତ୍ର କେତେବେଳେ କଣ କରୁଥିଲା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତର ଖବର ମହାଭାରତର ରଚନାକାରୀଙ୍କୁ (ବ୍ୟାସ) ମିଳିଯାଉଥିଲା ଆଉ ସେ ତାଙ୍କ ଲେଖାରେ ଲେଖି ପକାଉଥିଲେ । ମହାଭାରତରେ “ଭାରତ” କଣ ତାହା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ । ମହାଭାରତ ହେଉଛି ନିଜ ପରିବାର ଭିତରେ, ମାନେ ଭାଇ ଭାଇଙ୍କ ଭିତରେ ସମ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ଲଢେଇ ଯାହା ଜୁଆ ଖେଳ, ନାରୀ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା, ସୁରା ପାନ ଇତ୍ୟାଦି ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାଷରୁ ପ୍ରାରମ୍ଭ । ମହାଭାରତ ଯଦି ମହା ଯୁଧ୍ୟ ହୁଏ ତେବେ ଭାରତ ମାନେ ହେଉଛି ଯୁଧ୍ୟ । ମହାଭାରତ ସଂସ୍କୃତରେ ଲିଖିତ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାଷାମାନଙ୍କୁ ଅନୁବାଦିତ; ଅର୍ଥାତ ମହାଭାରତ ସହ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ବ୍ୟବହାରୀକାରୀଙ୍କ ଛଡା ଅନ୍ୟଭାଷୀ ଲୋକମାନଙ୍କର କୌଣସ ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ । ତେବେ ଏହାକୁ ଆମର ନୈତିକତା ଜ୍ଞାନର ଉତ୍ସ ରୂପେ କାହିଁକି ଥୋପାଯାଉଛି ଏହା ତର୍କର ବାହାରେ । ଇତିହାସରେ ଏମିତି କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ ଏବେକାର ଇଣ୍ଡିଆ ଦିନେ ଭାରତ ନାମ ଧାରୀ ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ ବା ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ନାମ ଭାରତ ଥିଲା । ଭ୍ରମ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ବୈଦିକ ପ୍ରଚାରକଙ୍କ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରଚାର ଇତିହାସଠାରୁ ନିଜକୁ ଦୁରେଇ ରଖନ୍ତୁ । କଛି ଧୂର୍ତ୍ତ, “ମାନସିକ ବିକୃତିକୁ” ଆମର ସଂସ୍କୃତି ରୂପେ ଆମଉପରେ ଥୋପେଇ ଆମ ମନକୁ ତାଙ୍କ ମନ ମୁତାବକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି । ସେପରି ଧୂର୍ତ୍ତମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନନ୍ତୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରନ୍ତୁ, ତାହା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ବିକୃତ ମାନସିକତା ଠାରୁ ଦୁରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।