ଶଗଡିଆ ଭାଇମାନେ ଜମିଦାରଙ୍କର ସେ ସାନବୋହୂଠାରୁ ମାଛଭଜା ଖଣ୍ଡେ ଧରି ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ନିକଟକୁ ଆସିଲେ । ଦେଖିଲେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ନିଦରୁ ଉଠି ବସିଛି । ଏହା ଦେଖି ସମସ୍ତେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ । ତାପରେ ସମସ୍ତେ ସେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣିକୁ ପଚାରିଲେ, ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ତୁ କେତେବେଳୁ ଉଠିଲୁ? ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କହିଲା, ମୁଁ ତ ଏଇ ଅଳ୍ପ ସମୟ ହେଲା ଉଠିଲି । ତାପରେ ସମସ୍ତେ ଅନୁମାନ କଲେ ଜମିଦାରଙ୍କର ସାନବୋହୂ ଯେତେବେଳେ ମାଛ କଡେଇରୁ ଘୋଡଣା କାଢି ଦେଇଛି, ଚନ୍ଦ୍ରମଣିର ଆତ୍ମା ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ନିକଟରେ ପହଁଚିଛି । ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ବି ତା’ ଚେତା ଫେରି ପାଇଛି ।
ଶଗଡିଆ ଭାଇମାନେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣିକୁ ସବୁ କଥା କହିଲେ । ଜମିଦାରଙ୍କର ସାନବୋହୂ ଦେଇଥିବା ମାଛଭଜା ବି ଚନ୍ଦ୍ରମଣିକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଲେ । ରାତିରୁ ତ ସେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କିଛି ବି ଖାଇନଥିଲା । ମାଛଭଜା ଲଗେଇ ମନବୋଧ କରି କଂସାଏ ପଖାଳ ଖାଇଲା । ତା’ପରେ ଅନ୍ୟ ଶଗଡିଆ ଭାଇମାନେ ମଧ୍ୟ ଖାଇଲେ । ଜମିଦାରଙ୍କର ସାନବୋହୂର କଥାକୁ ମନେ ପକାଇଲେ । ଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ଜମିଦାରଙ୍କ ଘରର ସାନବୋହୂ ନିକଟରେ ପହଁଚି କହିଲେ, ଆମ ଶଗଡିଆ ଭାଇ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ଭଲ ହୋଇଗଲାଣି । ଚେତା ବି ଫେରି ପାଇଲା । ପ୍ରକୃତରେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣିର ଆଶା ତୁମ ମାଛ କଡେଇରେ ହିଁ ଥିଲା । ଏଥୁଅନ୍ତେ ସମସ୍ତେ ଜମିଦାରଙ୍କର ସାନବୋହୂକୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଲେ । ତା’ପରେ ଶଗଡ ଧରି ସମସ୍ତେ ନିଜ ଗାଆଁ ହରିସାମନ୍ତପୁରକୁ ଫେରିଲେ ।
ବିଶେଷ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ:- କେତେକ କାହାଣୀ ମନୋରଂଜନ ଏବଂ ନୀତି ଶିକ୍ଷା ଉବ୍ଦେଶ୍ୟରେ କେବଳ କଳ୍ପନା ଭାବଧାରା ଦ୍ୱାରାହିଁ ପ୍ରତିବେସିତ। ଯଦି କୌଣସି କାହାଣୀରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଧାର ନଥାଏ ତାକୁ ସତ୍ୟ ମାନିବା ଅନୁଚିତ୍। ଅନ୍ୟ କେତେକ କାହାଣୀ ମନୋରଂଜନ ଏବଂ ନୀତି ଶିକ୍ଷା ଉବ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଗୁଡିକ ଜାତି, ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ, ତର୍କ ହୀନତା, ଧର୍ମ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ପ୍ରଚାର ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ ଲିଖିତ ଧୁର୍ତ୍ତ ଗପ ତେଣୁ ତାକୁ ସତ୍ୟ ମାନିବା ଅନୁଚିତ୍ ।
