ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ଯଦୁମଣି ରହସ୍ୟ

ଏତେ ତରତର କାହିଁକି ହେଉ

                ପୁରୀ ବଡ ଦାଣ୍ଡରେ ରଥ ଛୁଆଁଇ କବି ଯଦୁମଣି ବାଘମାରୀରେ ଜଣେ ଖଣ୍ଡାୟତ ଘରର ବୋହୂକୁ ଭାଉଜ କରି ଥିଲେ । ସମୟ କ୍ରମେ ଝିଅଟିଏ ଓ ପୁଅଟିଏ ବ୍ୟତୀତ ସ୍ୱାମୀ, ଶାଶୁ ଓ ଶ୍ୱଶୁର ସମସ୍ତେ ମରି ଗଲେ । ବୋହୂଟିଏ ଯୁବତୀ ସମୟ, ଦୁତୀୟା ହୋଇ କାହାକୁ ଘରକୁ ନ ଆଣିଲେ ଜମି ବାଡି କଥା ବୁଝିବ କିଏ? ଏଣେ ପୁଣି ଝିଅକୁ ବାର ବର୍ଷ ହୋଇ ଗଲାଣି । ଝିଅଟିର ବିଭାଘର ହେବା ନିତ୍ୟାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ପୁଅର ବୁଡ ହେବ । ଖଣ୍ଡାୟତ ଘର ପଇତା ଖିଏ ଦରକାର । ନିଜର ବୋଲି କେହି ନାହିଁ । ଶେଷରେ ଧରମ ଦିଅର ।

                କବି ଯଦୁମଣିଙ୍କୁ ଶେଷରେ ସେ ଡକାଇ ପଠାଇଲେ । କବି ଯଦୁମଣି ଖବର ପାଇ ବାଘମାରୀରେ ପହଁଚିଲେ । ଦେଖିଲେ ଧରମ ଭାଉଜ ଚାଉଳ ଧୋଉ ଧୋଉ ଠିଆ ଠିଆ ମୁତି ଦେଲା ।

କବି ଯଦୁମଣି ପରିହାସରେ କହିଲେ –

                                “ଠିଆରେ ମୁତୁ ଚାଉଳ ଧୋଉ

                                ଏତେ ତରତର କାହିଁକି ହେଉ ।

ସେ ଯୁବତୀ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଉତ୍ତର ଦେଲେ –

                                                “ନା ଝିଅର ବାହା

                                                                                ନା ପୁଅର ବଡୁ

                                                ଝିଅ ଯିବ, ବୋହୂ ଆସିବ

                                                                                ମତେ ଲାଗିଛି ବର

                                                                   ବେଦୀକି ଯିବି

                                                                                କି ବନ୍ଦେଇ ହେବି

                                                ମୁଁ ତେହିଁ ପେଇଁ ତରବର ।” 


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ