ଦିନେ ସେ ନିଜର ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଷୟରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ଭାବୁଥାଏ । ଗୋଟିଏ ଗଛ ମୂଳେ ବସିଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଜଣେ ସିଦ୍ଧ ମୁନି ସେହି ବାଟଦେଇ ଯାଉଥିଲେ । ତାକୁ ଦେଖି ସେ ତା’ର ମନର ଅବସ୍ଥା ସବୁ ଜାଣି ପାରିଲେ । ତା’ପରେ ସେ ତା’ପାଖକୁ ଯାଇ କହିଲେ, “ବତ୍ସ, ତୁମେ ନିଜର ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛ, ନୁହେଁ । ସେସବୁ ଏହି ମଣିର ପ୍ରଭାବ । ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତା ନାମକ ଦୟାଶୀଳା ଗନ୍ଧର୍ବକନ୍ୟାର ମଣି । ଏହି ମଣିରେ ଏପରି ଶକ୍ତି ଅଛି ଯଦ୍ୱାରା ମନର ଇଚ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ପାରିବ । ତେଣୁ ତୁମେ ଏହାଦ୍ୱାରା ମଣିଷ ରୂପ ଧାରଣ କରିପାରିବ ଓ ଅନ୍ୟକୁ ସାହାଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବ ।” ଏତିକି କହି ସେ ତାଙ୍କ ବାଟରେ ଚାଲିଗଲେ ।
ମୁନି ସେଠାରୁ ଚାଲିଯିବା ପରେ ମଣିର ଶକ୍ତି ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଯାଇ ସେ ମଣିଷ ହୋଇଗଲା ଓ ସେହିଦିନଠାରୁ, ସେହି ରାସ୍ତାରେ ଯାତାୟତ କରୁଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସେ ନାନା ପ୍ରକାରରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା । ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଲୁଟି ନେଉଥିବା ଡାକୁମାନଙ୍କୁ ପିଟିପିଟି ସେ ସେହି ଜଙ୍ଗଲରୁ ବାହାର କରିଦେଲା । ଯାତ୍ରୀଙ୍କର ସୁବିଧା ହେବ ବୋଲି କଂଟାଝଟା କାଟି ସୁନ୍ଦର ରାସ୍ତା କରିଦେଲା । ସ୍ଥାନେସ୍ଥାନେ କୂଅ ଖୋଳାଇଲା । ଏମିତି ଏକ ଜୀବନକୁ ସେ ବଡ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବିତାଇଲା ।
କିନ୍ତୁ ସବୁଦିନେ ଆନନ୍ଦ ନଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ତାକୁ ସିଦ୍ଧମୁନି ମଣିର ମହତ୍ତ୍ୱ ବିଷୟ ବୁଝାଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସିଂହପୁରୀର ଆଦିତ୍ୟ ନାମକ ଗୁପ୍ତଚର ଗଛ ଉପରେ ବସି ସବୁ ଶୁଣି ନେଇଥିଲା । ସିଂହପୁରୀର ରାଜା ବିକ୍ରମଭୂପତି ନିଜ ମନରେ ଆଶାପୋଷଣ କରିଥା’ନ୍ତି କି ଦିନେ ନା ଦିନେ ସେ ସମ୍ରାଟ ହେବେ । ସେଥିଯୋଗୁଁ ଦିନେ ହଠାତ୍ ସେ ହେମଗିରି ଉପରେ ଚଢାଉ କରି ସେ ରାଜ୍ୟକୁ ଅକ୍ତିଆର କରିନେବାକୁ ଯୋଜନା କଲେ ।
ହେମଗିରିର ରାଜା ବଡ ଧାର୍ମିକ ଲୋକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଶାସନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶ ସୁସମ୍ପନ୍ନ ଥିଲା । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅସୁବିଧା ନଥିଲା । ଅତି ଆନନ୍ଦ ଓ ସୁଖରେ ସେମାନେ ଜୀବନ ବିତାଉଥା’ନ୍ତି । ବିକ୍ରମଭୂପତିଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଜନା ବିଷୟ ଅବଗତ ହୋଇ ବିଜୟାଦିତ୍ୟ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ପଡିଲେ । କାରଣ ଅର୍ଥବଳ ଓ ସୈନ୍ୟବଳ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ହେମଗିରି ସିଂହପୁରୀଠାରୁ ଦୁର୍ବଳ ଥିଲା । ବିଜୟାଦିତ୍ୟ ସନ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପଠାଇଲେ, କିନ୍ତୁ ବିକ୍ରମଭୂପତି ସେ କଥା ମୋଟେ ଶୁଣିଲେ ନାହିଁ । ଏବେ ତ ଯୁଦ୍ଧ ଅନିର୍ବାଯ୍ୟ ।
ସିଂହପୁରୀର ଗୁପ୍ତଚର ଆଦିତ୍ୟ ରାଜଧାନୀରେ ଆସି ପହଁଚିଲା ଓ ରାଜାଙ୍କୁ ସେ ସବୁକିଛି କହିଲା । ସେ ରାଜାଙ୍କୁ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣା ଦେଲା ଯେ ରାକ୍ଷସଠାରୁ କୌଣସିମତେ ସେ ମଣିଟି ଆଣି ପାରିଲେ ଅନ୍ୟସବୁ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅକ୍ତିଆରକୁ ଅଣାଯାଇ ପାରିବ ।
ଏକଥା ଶୁଣି ରାଜା ଭାବିଲେ ଯେ ସତେ ଯେପରି ସେ ସମ୍ରାଟ ହୋଇ ସାରିଲେଣି; ଏବଂ ଅନ୍ୟ ରାଜାମାନେ ତାଙ୍କ ସହ ଶତ୍ରୁତା କରିବାକୁ ସାହସ ମଧ୍ୟ କରିବେ ନାହିଁ । ରକ୍ତତର୍ପଣର ସହାୟତା ପାଇବା ପାଇଁ ସେ ରଥ ଚଢି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଗଲେ ।
ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ହେମଗିରି ରାଜା ବିଜୟାଦିତ୍ୟ ଛଦ୍ମବେଶରେ ନଗରରେ ବୁଲୁଥିଲେ । ସେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ କି ତାଙ୍କର ପ୍ରଜାମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ବିଷୟରେ କ’ଣ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି । ଏମିତି ବୁଲୁବୁଲୁ ସେ ଦେଖିଲେ ଏକ ବୃକ୍ଷ ଛାୟାରେ ତେଜସ୍ୱୀ ମୁନି ଧର୍ମବେଦ ବସିଛନ୍ତି । ରାଜା ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ ହାତ ଯୋଡି ଠିଆ ହୋଇ ରହିଲେ । ମୁନି ତାଙ୍କ ଆଡକୁ ଚାହିଁ କହିଲେ, “ରାଜନ୍, ତୁମ ମନର ଦୁଃଖ ମୁଁ ଠିକ୍ ବୁଝି ପାରୁଛି । ଯୁଦ୍ଧରେ ସିଂହପୁରୀର ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ହେଲେ ଗୋଟିଏ ଉପାୟ ଅଛି । ତମେ ଏବେହିଁ ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟକୁ ଯାଅ । ସେଠାରେ ରକ୍ତତର୍ପଣ ନାମରେ ଜଣେ ରାକ୍ଷସ ଅଛି । ସେ ଗୋଟିଏ ମଣିର ପ୍ରଭାବରୁ ମନୁଷ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛି । ବିପଦରେ ପଡିଥିବା ଲୋକକୁ ସେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ତା’ ବେକରେ ପଡିଥିବା ମଣିକୁ ଦେଖିଲେହିଁ ତୁମେ ତାକୁ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନି ପାରିବ । ତୁମେ ତାକୁ ସବୁ କୁହ ଓ ସେହି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ମଣିକୁ ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।”
ବିଜୟାଦିତ୍ୟ ସାଧୁଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଘୋଡାରେ ବସି ରକ୍ତତର୍ପଣ ପାଖକୁ ଚାଲିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ରାଜା ବିକ୍ରମଭୂପତି ରାକ୍ଷସ ସହିତ ଦେଖା କରିଥିଲେ । ସେ ତାକୁ କହିଲେ, “ରାକ୍ଷସୋତମ, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ବିଷୟରେ ସବୁକଥା ଶୁଣିଛି । ମୁଁ ସିଂହପୁରୀର ରାଜା ବିକ୍ରମଭୂପତି । ମୋ ରାଜ୍ୟର ଆଖପାଖ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ରାଜାମାନେ ବିନା କାରଣରେ ନିଜ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ଲଢାଇ କରି କେବଳ ଧନଜନକ୍ଷୟ କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଚାହେଁ ସେସବୁକୁ ନିଜ ଅଧିନରେ ରଖିବି ଓ ମୁଁ ସମ୍ରାଟ ହେବି । ପ୍ରଜାଙ୍କର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁହିଁ ମୁଁ କଷ୍ଟ କରି ଏ ବୋଝ ନିଜ ମୁଣ୍ଡକୁ ନେଉଛି । ଏଥିରେ ତ ମୋର କୌଣସି ସ୍ୱାର୍ଥ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଆପଣ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ ମୁଁ ଏକାମରେ ନିଶ୍ଚୟ ସଫଳ ହୋଇ ପାରିବି । ଏହି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମଣି ମୋତେ ପ୍ରଦାନ କଲେ ମୁଁ ଚିର କୃତଜ୍ଞ ରହିବି । କାରଣ ତଦ୍ୱାରା ପ୍ରଜାଙ୍କର କଲ୍ୟାଣ ହେବ, ଆପଣଙ୍କର ମଧ୍ୟ ପୁଣ୍ୟ ହେବ ।”