ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ବୁଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା

ରାକ୍ଷସର ଧର୍ମ

ତା’ପରେ ସେ ରାକ୍ଷସ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିନୟ ଭାବରେ ପ୍ରଶ୍ନ କଲା, କ’ଣ ଜଙ୍ଗଲୀ ପଶୁମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ବାହାରକୁ କେବେବି ଆସନ୍ତି ନାହିଁ?”

ଏହା ଶୁଣି ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ନୀତିବାଣୀ ଶୁଣାଇବା ଭଙ୍ଗୀରେ କହିଲେ, ହେ ଦାନବରାଜ, ମାଛ ଜଳରେ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଜୀବନ ଧାରଣ କରିପାରେ । ଗ୍ରାମ ଓ ନଗରରେ ମନୁଷ୍ୟ ବି ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ବସବାସ କରେ । ସେହିପରି ସିଂହ, ବାଘ, ଭାଲୁ ଆଦି ଜନ୍ତୁମାନେ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହିଲେ ସେମାନେ ନିଜକୁ ନିରାପଦ ମନେ କରନ୍ତି । ଯଦି ସେମାନେ ଗ୍ରାମ ଓ ନଗର ଭିତରକୁ ଆସିବେ, ତେବେ ମନୁଷ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ଘେରିଯାଇ ମାରି ପକାଇବେ । ସେହିପରି ମନୁଷ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ରହିଲେ ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେବେ । ପ୍ରକୃତି ଯାହା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ତିଆରି କରିଛି, ସେ ସେଠାରେ ରହିବା ସବୁଠାରୁ ଭଲ । ଏହାକୁ ପରା କହନ୍ତି ସୃଷ୍ଟି-ଧର୍ମ ।

ଜଙ୍ଗଲ ପାରହୋଇ କିଛି ଦୂର ଯିବାପରେ ଏକ ନଦୀ କୂଳରେ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁକୁଳ ଆଶ୍ରମ ପଡିଲା । ସେଠାରେ କେତେଜଣ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ବ୍ୟାୟାମ କରୁଥିଲେ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେଜଣ ଧନୁର୍ବିଦ୍ୟା ଶିଖୁଥିଲେ । ଖଡ୍ଗ ଓ ଢାଲର ଅଭ୍ୟାସ ମଧ୍ୟ ଚାଲିଥାଏ । ଏକ ଉଚ୍ଚ ଆସନରେ ଉପବେଶନ କରି ସେମାନଙ୍କର ଗୁରୁପ୍ରତିମା ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କର କୌଶଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଥାଆନ୍ତି ।

ଦୀର୍ଘବାହୁକୁ ଏଇ ଦୃଶ୍ୟ ବଡ ବିଚିତ୍ର ଓ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ମନେ ହେଲା । ତେଣୁ ସେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲା । ଏଠାରେ କ’ଣ ସବୁ ଚାଲିଛି?

ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ ଜଣାଇବା ପରେ କହିଲେ, ଏହା ଏକ ଗୁରୁକୁଳ ଆଶ୍ରମ । ଏଠାରେ ଗୁରୁଙ୍କ ତତ୍ୱାବଧାନରେ ରାଜ୍ୟର ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ପୁତ୍ର ଓ ରାଜକୁମାରମାନେ ଯୁଦ୍ଧବିଦ୍ୟା ଓ ଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଛନ୍ତି । ମାତୃ ଦେବୋଭବ, ପିତୃ ଦେବୋଭବ, ଗୁରୁ ଦେବୋଭବ ହେଉଛି ଆମର ଆଦର୍ଶ । ଅର୍ଥାତ୍ ମାତା, ପିତାଙ୍କ ପରି ଗୁରୁ ମଧ୍ୟ ପୂଜନୀୟ । ଅଯୋଧ୍ୟା, କୋଶଳ ଓ ଅବନ୍ତୀ ନଗରର ରାଜା ଏହି ଗୁରୁଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ସେ ଯଦି ଇଚ୍ଛା କରିବେ, ତେବେ ସାରା ସଂସାରକୁ ମଧ୍ୟ ସେ ଜୟ କରିପାରିବେ । ଏପରି କଥା ଶୁଣି ଦୀର୍ଘବାହୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ପୁଣି ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପଚାରିଲା “ଯଦି ଗୁରୁପ୍ରତିମ ରାଜା ହୋଇ ସବୁ ପ୍ରକାରର ସୁଖଭୋଗ କରିପାରିବେ, ତେବେ ସେ ଏଠାରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କ ପରି ଦରିଦ୍ରଜୀବନ ବିତାଉଛନ୍ତି କାହିଁକି?”

ସବୁ ଶୁଣି ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀ କହିଲେ, ଗୁରୁପ୍ରତିମ ଜଣେ ଗୁରୁ । ସେ ଜଣେ ଜ୍ଞାନୀ ବ୍ୟକ୍ତି । ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଶସ୍ତ୍ର ଓ ଶାସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ୟା ତାଙ୍କୁ ଜଣାଅଛି । ତାଙ୍କର ଧର୍ମ ହେଲା ଜ୍ଞାନ ବିତରଣ କରିବା, ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରିବା ନୁହେଁ । ତେଣୁ ସେ ନିଜର ଗୁରୁଧର୍ମ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ଏତିକି କହି ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଅଟକି ଯାଇ ଆକାଶକୁ କିଛି ସମୟ ଚାହିଁ ରହିଲେ । ତା’ପରେ ସେ କହିଲେ – ସାରା ସଂସାରଚକ୍ର ଏପରି ଧର୍ମପାଳନ କରି ତିଷ୍ଠି ରହିଛି । ସୂର୍ଯ୍ୟ, ମେଘ, ପବନ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଧର୍ମ ଅଛି ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ