ଜଗତ ଜୀବନ ଭକ୍ଷଣ ଧାରଣ
ଚରଣେ କରି ନମସ୍କାର
ବିରହ ବିଧୂରା ଜଣାଏ ଅଧୀରା
ହୋଇ ସମ୍ମତି ଆପଣାର
ଦେବତା । ତୁମଲାଗି ଫୁଲମାଳାକୁ ।
ଜୀବ ଗଲେ ଯିବ କଦାପି ନ ନେବ
ଆନ ଜନ କାଳ କାଳକୁ । ୧ ।
ଶଶୀକୁ କୁମୁଦ ଦେଖି ଯେହ୍ନେ ମୁଦ
ଫେଇ ହସେ ଦୀର୍ଘ ଜଳରେ
ଯେହ୍ନେ ଏ ଜୀବନ ହୃଦପଦ୍ମେ ଘେନ
ଥାଇ ଶତ ସଖୀ ମେଳରେ
ଦେବତା । ଶ୍ରୀଚରଣ ବିନା ତୁମ୍ଭରି ।
ଆନେ ନାହିଁ ମନ ନିରାଟ ବଚନ
ବିଚାରି ମନେ ଘେନା କରି । ୨ ।
ଯାମିନୀ ଦ୍ୱିତୀୟ – ଯାମରେ ନିଶ୍ଚୟ
ମାଲ୍ୟାଣୀ ଉପବନିକାରେ
ହେବାକୁ ସାକ୍ଷାତ ରହିବ ଜାଗ୍ରତ
ନକରି କିଛି ଆଶଙ୍କାରେ
ପାରିଲେ । ରୁକ୍ମିଣୀଙ୍କୁ ଯେହ୍ନେ ମାଧବ ।
ହରି ନେଲେ ସେହି ପରି ମୋତେ ନେଇ
ଯାଅ, ଯାଉ ଧନ୍ଦା ସରବ । ୩ ।
ଚିଠି ଖଣ୍ଡିକ ଲେଖିସାରି ମୁଦ ପକାଇ ମାଲ୍ୟାଣୀ ହାତରେ ଦେବା କଥା କେହି ବି ଜାଣି ପାରିଲେନି । ସେ ମାଲ୍ୟାଣୀ ବି ଖୁବ୍ ଚତୁରୀ । କଥାଟାକୁ ବାର କାନ ହେବାକୁ ନଦେଇ ସେ ମାଲ୍ୟାଣୀ ଜଣକ ଖୁବ୍ ସାବଧାନରେ ଚିଠିଟି ଆଣି ସିଧା ତାଳଚେର ଯୁବରାଜଙ୍କୁ ଦେଲା । ପଢିଲା ମାତ୍ରେ ଖୁସି ପୁଣି ଦେଖେ କିଏ ତାଳଚେର ଯୁବରାଜର! ଖାଲି ପ୍ରେମରେ ଫୁଲି ଉଠିଲା ସେ ଯୁବରାଜ ଜଣକ । ହେଣ୍ଡି ଉପରେ ହେଣ୍ଡି ମାରିଲା । ଯେମିତିକି ସେ ଯୁବରାଜର ମନ କହିଲା ହିମାଳୟ ଡେଇଁ ପଡିବାକୁ । ମାଲ୍ୟାଣୀକି ଏବେ ସେ ଯୁବରାଜ ଯେ କ’ଣ ପୁରସ୍କାର ଦେବ, ଭାବି ଭାବି ଶେଷରେ କିଛି ସ୍ଥିର କରିପାରିଲାନି । ନିଜ ପୋଷାକରେ ଥିବା ପାକିଟି ଅଣ୍ଡାଳି ଅଣ୍ଡାଳି ପାଇଲା ତିନି ଖଣ୍ଡ ହୀରା । ସେତିକି ମାତ୍ର ଯୁବରାଜ ସେ ମାଲ୍ୟାଣୀ ହାତରେ ଦେଇ କହିଲା ମାଉସୀ! ମୋ ପାଖରେ ଯାହା ସବୁ ଥିଲା, ପୁରସ୍କାର ରୂପେ ତୋତେ ସେତିକି ମାତ୍ର ଦେଲି । ପରେ ପୁଣି ଯାଇ ତୋ କଥା ବିଚାର କରାଯିବ ।
ମାଳତୀ (ସେହି ମାଲ୍ୟାଣୀର ନାମ) କହିଲା – “ପ୍ରଭୁ ତୁମର ସବୁ କିଛି ମଙ୍ଗଳ କରନ୍ତୁ ଯୁବରାଜ! ଆମ ଜେମାଦେଈକି ପାଇ ତୁମେ ଆଗେ ଖୁସୀ ହୁଅ, ତା ପରେ ଯାଇ ଅନ୍ୟ ଯେଉଁ କଥା । ଏହିପରି ଭାବେ ନାନା କଥା ହୋଇ ସେ ତାଳଚେର ଯୁବରାଜ ଓ ମାଳତୀ ସେ ଦିନଟି କଟାଇ ଦେଲେ । ତାଳଚେର ଯୁବରାଜ ତାର ମିତ୍ର ଧନବନ୍ତକୁ ପଠାଇ ଘୋଡା ଯୋଡିକ ମଗାଇ ଆଣିଲା ଠିକ୍ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ବେଳେ । ଖୋଇପେଇ ସେହି ଘୋଡା ମାନଙ୍କୁ ଯୁବରାଜ ଏକ ଗୁପ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ବାନ୍ଧି ରଖିଲା । ଏମିତିକି ସେକଥା କେହି ବି ଜାଣି ପାରି ଲେନି ।
ଏଣେ ତ ବିଚିତ୍ରାର ମନୋବୃତି ଆଦୌ ସ୍ଥିର ନଥାଏ । ତେଣୁ ସେ କେବଳ ଛୁଆ ଛାଡି ବିଲେଇ ଭଳି ଘରୁ ବାହାରକୁ ଓ ବାହାରୁ ଘରକୁ ଆସୁଥାଏ । ରାତି ପ୍ରାୟ କେତେ ହେଲାଣି ବୋଲି ସେ ଖାଲି ବାରମ୍ବାର ଅନାଉଥାଏ । ବିଚିତ୍ରାର ମନ ଖାଲି ଉଡୁଥାଏ ସେହି ଚମ୍ପାବତୀ ମାଲ୍ୟାଣୀର ବଗିଚା ପାଖକୁ । ସଙ୍ଗ ସଖୀମାନେ ବିଚିତ୍ରାର ଏପରି ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ମନେ ମନେ କେବଳ ସନ୍ଦେହ କରୁଥାନ୍ତି । କେହି କିଛି ପଚାରିଲେ ବିଚିତ୍ରା ସେ ବିଷୟରେ କାହାକୁ ବି କିଛି କହେନି । ଏଣୁ ତେଣୁ କଥାରେ ବାଆଁ ରେଇ ଦିଏ ବିଚିତ୍ରା ପଚାରିଲା ବାଲାଙ୍କୁ । କଥାରେ ପରା ଅଛି –
ଯାହା ମନ ରସି – ଥାଏ ଯେ କଥାରେ
ଲଭିବା ପାଇଁ ସେ କଥା
ଉଡୁଥାଏ ସେହି ଗଗନ ପବନ
ସ୍ଥିର ନ ଥାଏ ତା ମଥା
ଅମୃତ ଲାଗଇ ବିଷ ପରି ତାକୁ
ଥଣ୍ଡା ନ ଲାଗେ ଚନ୍ଦନ
ଶାନ୍ତ ହୁଏ ଚିତ ଲାଭ କରେ ଯେବେ
ନିକଟେ ବାଂଛିତ ଧନ ।
ଜେମାଦେଈଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ବି ବର୍ତ୍ତମାନ ଠିକ୍ ସେହିପରି ହୋଇଛି । ବାଂଛିତ ପଦାର୍ଥ ଯେ କେତେବେଳେ ତା ହାତ ପାଖରେ ମିଳିବ, ସେଥିପାଇଁ ସେ ହୋଇ ଉଠୁଛି ଖାଲି ପାଗଳିନୀ ପରି । ବିଚିତ୍ରା ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି ସଙ୍ଗ ସଖୀମାନଙ୍କୁ ତାର ଶୀଘ୍ର ଶୀଘ୍ର ନିଜ ପାଖରୁ ଅନ୍ତର କରି ଦେବା ପାଇଁ । କିନ୍ତୁ ଭିତର କଥା କେହି କିଛି ବି ଜାଣିପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ତେଣୁ ଚାଲିଛି ଖାଲି ଠାରଠୁର, ଖେଂଚା ଖେଂଚି, ଚୁମୁଟା ଚୁମୁଟି ।
ଖିଆପିଆ ପହର ହେଲା । ସମସ୍ତେ ଖାଇ ପିଇ ଯେ ଯୁଆଡେ ଗଲେ ଶୋଇବାକୁ, କେବଳ ଜେମା ରହିଲା ଏକାକିନୀ । କବାଟ କଂଟା ଦେଇ ଶୋଇଲା ସିନା, ହେଲେ ଆଖିକି ତାର ନିଦ ମୋଟେ ଆସିଲାନି । ମନ ଭିତରେ ବିଚିତ୍ରାର ଜଳୁଥିଲା କେବଳ ଅଶାନ୍ତିର ନିଆଁ ।
ଧୀରେ ଧୀରେ ରାତି ଅଧ ହେଲା । ଦି’ ପହରିଆ ବିଲୁଆମାନେ ସବୁ ଭୁକିଲେ । ସିରିସିରିଆ ପବନ ସଙ୍ଗେ ସାଇଁ ସାଇଁ ନିଶା ବି ଗର୍ଜନ କରି ଉଠିଲା । ବିଚିତ୍ରା ବାହାରକୁ ଆସି ଦେଖିଲା ସବୁଆଡ ନିଶୁନ । ତା’ର ଗତିବିଧି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବାକୁ କୌଣସିଠାରେ ମଧ୍ୟ କେହି ନାହାଁନ୍ତି । ଠିକ୍ ଏତିକିବେଳେ ହିଁ ଅନୁକୂଳ କରିବା ପାଇଁ ତାଳଚେର ରାଜପୁତ୍ରକୁ ମାହେନ୍ଦ୍ର ସୁଯୋଗ ଘଟିଛି । ତେଣୁ ଆଉ କାଳ ବିଳମ୍ବ ନକରି ସେହିକ୍ଷଣି ବାହାରି ପଡିଲା ସେ ରାଜପୁତ୍ର । କାଳେ କିଏ କେଉଁଠି ଛପି ଛାପି ତାଙ୍କୁ ଦେଖୁଥିବ, ଏଥିପାଇଁ ରାଜପୁତ୍ରର ମନଟା ବି ଟିକେ ଚଙ୍ଗ ଚଙ୍ଗ ଲାଗୁଥାଏ । ଡର, ଭୟ, ଆପଦ ଏସବୁ କଥା ପଛକୁ ପକାଇ ଗୋଟାଏ ଉନ୍ମାଦନାରେ ଚାଲିଲା ବିଚିତ୍ରା । ଲକ୍ଷ ତା’ର ପ୍ରାୟ ମୁଖ ଦର୍ଶନ । କଥାରେ ପରା ଅଛି –
“ପ୍ରିୟ ବସ୍ତୁ ଲାଭ ଚିନ୍ତା ଅଛି ଯାର
କୋଟି ବିପଦକୁ ଭୟ କିବା ତାର ।”
ବିଚିତ୍ରା ବି ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ପଥର ଯାତ୍ରୀ ହୋଇ ଆଗକୁ ଚାଲିଛି ଖୁବ୍ ଉତ୍ସାହରେ । ସେ ପୁଣି ଛାତି ତାର ଟାଣ କରିଛି ଠିକ୍ ଲୁହା ପରି । ମନକୁ ସେ ତା’ର ହିମାଦ୍ରୀ ଶୃଙ୍ଗ ପରି ଅଟଳ କରିଛି । ସେ ଜାଣୁଛି ଯେ ତାର ଗତିବିଧି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବାକୁ ଏଭଳି ଏକ ନିଶୂନ ରାତିରେ କେହି ନାହାନ୍ତି ।
ରାତ୍ରିଚର ଜଣେ ପହରାରେ ଥାଇ ଖୁବ୍ ସାବଧାନ ଭାବେ ବିଚିତ୍ରାର ଗତିବିଧି ଉପରେ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଛି ବୋଲି ମୋଟେ ଜଣା ନଥାଏ ବିଚିତ୍ରାକୁ । ରାଜକୁମାରୀ ବିଚିତ୍ରା ତ ସୁକୁମାରୀ ଅଲ୍ୟଳଟିଏ । ବିଚିତ୍ରାର ଚାଲିବାର ଭଙ୍ଗୀ ସବୁରି ମନ ନେତ୍ର ଟାଣି ନେଉଥାଏ । ତେଣୁ ସେ ବିଚିତ୍ରା ଚାଲୁଥାଏ ଚଙ୍ଗ ଚଙ୍ଗ ହୋଇ । ବାରମ୍ବାର ଖାଲି ସେ ପଛକୁ ଅନାଉ ଥାଏ । ବେଳେ ବେଳେ ସେ ଚମକି ପଡେ । ତା ପାଦ ଥମକି ଯାଏ । ତା ଛାତି ବି ଦମକି ଉଠେ । ତଥାପି ସେ ବିଚିତ୍ରା ଚାଲିଥାଏ ଉନ୍ମାଦନାର ବଶବର୍ତୀ ହୋଇ ।
ତେଣେ ତାଳଚେର ରାଜ କୁମାର ଆଖିରେ ନିଦ ବି ଆସୁ ନଥାଏ । ବହୁ ଆଗରୁ ଆସି ସେ ବସିଥାଏ ବଗିଚା ଭିତରେ । ଧନବନ୍ତ ଯାଇ ଘୋଡା ସଜ କରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉ ଥାଏ ।
ବିଚିତ୍ରା ବି ଯାଇ ସେହି ବଗିଚାରେ ପହଁଚିଲା । ଦୁଇ ପ୍ରେମୀ ସେଠାରେ ଯାଇ ଦେଖା ସାକ୍ଷାତ ହେଲେ । ନିଜ ନିଜ ମନକଥା ଖୋଲା ଖୋଲି ଭାବରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା ପରେ ଯାଇ ଦୁହେଁ ବାହାରିଲେ ସେଠାରୁ ଯିବାପାଇଁ । ମାଲ୍ୟାଣୀ ଆସି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେଲା । ସେହି ମାଲ୍ୟାଣୀର ଯାହା ପୁରସ୍କାର ପାଇବାର କଥା ସେ ମାଲ୍ୟାଣୀ ସବୁ ଚୁକ୍ତି କରିନେଲା । ତା’ପରେ ଏମାନେ ଯାଇ ନିଜ ଘୋଡାରେ ବସିଲେ । ଆଗ ଘୋଡାରେ ତାଳଚେର ରାଜକୁମାର ଓ ବିଚିତ୍ରା ଓ ପଛ ଘୋଡାରେ ଏକାକୀ ଧନବନ୍ତ ବସି ରାତାରାତି ଚମ୍ପଟ ହେଲେ ସେଠାରୁ ।