ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମୃଦୁମୃଦୁ ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ଭାସିଆସୁଥିବା ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ତଥା ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସାଙ୍ଗକୁ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶି ଯାଉଥାଏ ।
କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଗଲେ ଏବଂ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ ପୂର୍ବକ ଶବଟିକୁ ଉତାରି ଆଣିଲେ । ତେବେ, ତାକୁ ସେ ତାଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ପକାଇ ଶୂନ୍ଶାନ୍ ଶ୍ମଶାନ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ମାତ୍ରେ ଶବସ୍ଥିତ ସେହି ବେତାଳ କହିଲା, “ରାଜନ୍! ରାତ୍ରିର ଏହି ପ୍ରହର ତୁମେ ଶୟନ-କକ୍ଷରେ ଶୋଇରହି ସୁନ୍ଦର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିବାର ସମୟ । କିନ୍ତୁ ତୁମେ ଏକ ଶ୍ମଶାନ ରକ୍ଷକ ସଦୃଶ ଏଠାରେ ବିଚରଣ କରୁଛ । ତୁମର ଏହି ଶୋଚନୀୟ ସ୍ଥିତି ଦେଖି ମୋର କାହିଁ ମନେ ହେଉଛି, ସତରେ ବିଧୀର ଲୀଳା ବଡ ବିଚିତ୍ର । ସମସ୍ତେ ତା’ ହାତରେ କାଠ କଣ୍ଢେଇ ସଦୃଶ । ପୁରୁଷ ଦୁଇଟି ଆର୍କଷଣକୁ ସହଜରେ ଏଡାଇ ଦେଇ ପାରେ ନାହିଁ, ତାହାହେଲା ସ୍ତ୍ରୀ, ସମ୍ପତ୍ତି । ବୋଧହୁଏ ତୁମେ କୌଣସି ସ୍ତ୍ରୀର ପ୍ରେମରେ ପଡି, ତା’ର ହୃଦୟ ଜୟ କରିବା ପାଇଁ ଏହି କଷ୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରିଛ । ଏତେ ପରିଶ୍ରମ ଓ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ବିନିମୟରେ ତୁମେ ଯେଉଁ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବ, ତାହା ତୁମେ ନିଜ ପାଖରେ ରଖିବ କି, ସେହି ମୂର୍ଖ ଶିବମଲ୍ଲ ପରି, ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ନିଜର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବଦଳେଇ ଆପଣାର ସୌଭାଗ୍ୟକୁ ଅନ୍ୟ ହସ୍ତରେ ଅର୍ପଣ କରିବ ତାହା କିଏ ଜାଣେ? ମୁଁ ତୁମକୁ ଶିବମଲ୍ଲର କାହାଣୀ ଶୁଣାଉଛି, ଫଳରେ ତୁମର ପଥକ୍ଳାନ୍ତି ଦୂର ହେବ ।” ତା’ପରେ ସେ ବେତାଳ କାହାଣୀଟି କହିବା ଆରମ୍ଭ କଲା ।
ପ୍ରତାପପୁରୀ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ବିଜୟସେନ ଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ହୃଦୟବାନ ତଥା ଦକ୍ଷ ଶାସକ ଥିଲେ । ଏହି ରାଜ୍ୟର ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଥିବା ଅରଣ୍ୟ ପ୍ରଦେଶରେ ଏକ ଆଦିବାସୀ ବସତି ଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, ଏହି ଆଦିବାସୀମାନେ ବିଜୟସେନଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ସର୍ଦ୍ଦାରଙ୍କ ନାମ ଶମ୍ଭୁମଲ୍ଲ । ତାଙ୍କରି ପୁତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ଶିବମଲ୍ଲ । ଧନୁର୍ବିଦ୍ୟାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଏହି ଯୁବକ ବିଜୁଳିବେଗରେ ଧାଉଁଥିବା, ବାର୍ହା, ବାଘକୁ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଶରରେ ଧରାଶାୟୀ କରିଦେଇପାରେ ।
ପ୍ରତାପପୁରୀର ପଡୋଶୀ ଦେଶ ‘ହିରଣ୍ୟପୁରୀର ରାଜା ଧୀରସେନ । ସେ ବିଜୟସେନଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ ଏକ ସାମନ୍ତରାଜା । ଥରେ ଧୀରସେନଙ୍କ କନ୍ୟା ଅମୃତା ନିଜର ସହଚରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ବନବିହାର କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଥ ଆଦିବାସୀ ବସତି ନିକଟରେ ଯାଉଥିବା ସମୟରେ, ଏକ ଆମ୍ବଗଛରୁ ଗୋଟିଏ ବିରାଟକାୟ ଅଜଗର ରଥ ଉପରେ ପଡି ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ଗିଳିବା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କଲା ।’
ଅମୃତା ଭୟଭୀତା ହୋଇ ଜୋର୍ରେ ଚିତ୍କାର କରୁଥାନ୍ତି । ରଥର ସାରଥୀ ଓ ଅନ୍ୟ ସହଚରୀମାନେ ଭୟଙ୍କର ଅଜଗର ଡରରେ ରଥରୁ ତଳକୁ ଡେଇଁପଡି ‘ରକ୍ଷାକର, ରକ୍ଷାକର’ ବୋଲି ଚିତ୍କାର କଲେ ।
