ସେଇ ୧୦ ଗ୍ରାମ୍ ଓଜନର ସୁନାମୋହାରଟିକୁ ତରଳେଇ ୫ ଗ୍ରାମ ଓଜନର ଦୁଇଟି କିମ୍ବା ଅଢେଇଗ୍ରାମ୍ ଓଜନର ଚାରିଟି ସୁନାମୁଦ୍ରା ତିଆରି କରିବାରେ ବି କିଛି ସମସ୍ୟା ନାହିଁ ।

                ତାହାଛଡା, ସୁନାଟଙ୍କାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିପାରେନି, ଏହାର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତା କମିଯାଏନି କି ଏହା ଅନ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡିକ ସହ ସହଜରେ ରାସାୟନିକ କ୍ରିୟା କରିପାରେନି ।

ତେବେ କେଉଁଠି ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ପୃଥିବୀର ସର୍ବପ୍ରଥମ ସୁନାମୁଦ୍ରା? ୨୫୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲିଡିଆର ରାଜା କ୍ରୋଏସସ୍ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରଥମେ ସୁନାମୁଦ୍ରାର ପ୍ରଚଳନ କରାଇଥିଲେ । ପରେ ପର୍ସିଆନମାନେ କ୍ରୋଏସସ୍ଙ୍କୁ ବନ୍ଦି କରିନେଲେ ଏବଂ ଲିଡିଆରୁ ସମସ୍ତ ସୁନାଟଙ୍କା ବୋହିନେଇ ସେଥିରେ ସେମାନେ ତିଆରି କରିପକେଇଲେ ନୂଆ କିସମର ସୁନା ଟଙ୍କା । ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୨୧୫ରେ ରୋମାନ୍ମାନେ ସୁନାଟଙ୍କା ଚଳେଇଥିଲେ ଏବଂ ତାକୁ ଯୁଦ୍ଧପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଥିଲେ ତେବେ ଜୁଲିୟସ୍ ସିଜାର୍ଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ରୋମ୍ରେ ସୁନାଟଙ୍କା ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ଅନ୍ୟ ଅଂଚଳଗୁଡିକ ସାଙ୍ଗରେ ରୋମ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ ଚାଲୁଥିବାରୁ ରୋମ୍ର ସୁନାଟଙ୍କା ଅନ୍ୟ ଦେଶଗୁଡିକୁ ଯିବାରେ ବିଶେଷ ସମସ୍ୟା ଉପୁଜିଲାନି ।

କିନ୍ତୁ ଇଣ୍ଡିଆରେ କେବେ ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ସୁନାମୁଦ୍ରା? ପାଖାପାଖି ୨୦୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ଆମ ଦେଶରେ ସୁନଟଙ୍କାର ପ୍ରଚଳନ ଥିଲା । ଇଣ୍ଡିଆରେ ସର୍ବପୁରାତନ ମୁଦ୍ରା ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ରୁପାରେ । ପରେ କୁଶାଣ ସମ୍ରାଟ ଭୀମା କଡ୍ଫିସେସ୍ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ କରି ସୁନାଟଙ୍କା ଚଳେଇଥିଲେ । ଆଉ ସେହି ମୁଦ୍ରାରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ଶ୍ରୀମହାଦେବଙ୍କର ଛବି । ଇଣ୍ଡିଆରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟର ସୁନାଟଙ୍କା ।

ଇଣ୍ଡିଆନମାନେ ସୁନାକୁ ଖୁବ୍ ଭଲପାଆନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣି ଓ ବିଭାଗର ତଥା ଉତ୍ସବରେ ସେମାନେ ଉପହାର ଦେଇଥାନ୍ତି ସୁନାଟଙ୍କା । ଏପରିକି ଉପହାର ଦେଇଥାନ୍ତି ସୁନାଖାଡି ଏବଂ ସୁନାବିସ୍କୁଟ୍ । ବିସ୍କୁଟ୍ ଆକାରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବାରୁ ସୁନା ଖଣ୍ଡକୁ ସୁନାବିସ୍କୁଟ୍ ବୋଲି କହନ୍ତି ।

ସୁନା ମୁକୁଟଟିରେ ଖାଂଟି ସୁନା ନା ଭେଜାଲ୍ ସୁନା?

                ପାଖାପାଖି ୨୨୫୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଗ୍ରୀସ୍ସ୍ଥିତ ସିସିଲିର ସାଇରାକୁ୍ୟଜ୍ରେ ରାଜା ଥିଲେ ଦ୍ୱିତୀୟ ହିଏରୋନ୍ । ଦିନେ ସେ ତିଆରି କରିବାପାଇଁ ଚାହିଁଲେ ଏକ ସୁନାମୁକୁଟ । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ସବୁଠାରୁ ଭଲ ସୁନା କାରିଗରକୁ ସେ ନିଜ ଦରବାରକୁ ଡକେଇଲେ । ଓଜନକରି ତା’କୁ ଧରେଇଦେଲେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଖାଂଟିସୁନା । କାରିଗରକୁ ସେ ରାଜା କହିଲେ, “ଦେଖ, ଏତକ ସୁନାରେ ତୁମେ ତିଆରି କରିଦେବ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ମୁକୁଟଟିଏ । ଏଥିପାଇଁ ତୁମକୁ ମୁଁ ଯଥେଷ୍ଟ ମଜୁରି ଦେବି । କିନ୍ତୁ ମୁକୁଟଟି ଅତି ସୁନ୍ଦର ହୋଇଥିବା ଦରକାର ।”

                ରାଜାଙ୍କ ସବୁକଥା ଶୁଣି ସେ କାରିଗରଟି ହାତଯୋଡି ଉତ୍ତର ଦେଲା, “ମଣିମା, ମୋତେ ଯେତିକି ବିଦ୍ୟାବୁଦ୍ଧି ଜଣା, ମୁଁ ତାକୁ ବିନିଯୋଗ କରି ଅତି ସୁନ୍ଦର ମୁକୁଟଟିଏ ତିଆରି କରିଦେବି । ମୁକୁଟ ତିଆରି ସରିଗଲେ ତା’କୁ ଦେଖି ଆପଣଙ୍କ ମନକୁ ପାଇଲେ ହିଁ ମୋତେ ମଜୁରି ଦେବେ । ମନକୁ ନ ପାଇଲେ ମୋତେ ଗଢିବା ମଜୁରି ଦେବେ ନି ।”

                ତା’ପରେ ମୁକୁଟ ତିଆରି ପାଇଁ ଦେଇଥିବା ସୁନାତକ ଧରି କାରିଗରଟି ନିଜ ଘରକୁ ବାହୁଡିଗଲା । ମନଧ୍ୟାନ ଦେଇ ମୁକୁଟ ତିଆରିରେ ଲାଗିପଡିଲା । ମୁକୁଟ ତିଆରି ସରିଗଲାପରେ ତା’କୁ ଧରି ସେ ଆସି ପହଁଚିଗଲା ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ । ରାଜା ସେ ମୁକୁଟଟି ଦେଖି ଖୁବ୍ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ । ତା’ପରେ ରାଜା ସେ କାରିଗରକୁ ତା’ର ମନଖୁସି ହେବା ଭଳି ମଜୁରି ଓ ପୁରସ୍କାର ଦେଲେ । ପୁରସ୍କାର ପାଇ କାରିଗର ସେଠାରୁ ଫେରିଗଲା ।