“ଜର୍ମାନ ଦେଶକୁ ଭ୍ରମଣରେ ଥରେ ଯାଇଥିଲେ ବିବେକାନନ୍ଦ
ଅଧଘଂଟାକରେ ଚାରିଶ’ ପୃଷ୍ଠାର ବହି ପଢି ଲଭିଥିଲେ ଆନନ୍ଦ ।
ବିଶିଷ୍ଟ ପଣ୍ଡିତ ଡୟସନ୍ ଏହା ଦେଖି ମନେ ଅତି ଚକିତ ହେଲେ
ଏହିଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କିପରି ସମ୍ଭବ ହେଲା ପଚାରିଲେ ।
ସ୍ୱାମିଜୀ କହିଲେ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ହୋଇଅଛି ଏହା ସମ୍ଭବ
ଅତୀତେ ଯେଭଳି ମୁନି ଋଷିମାନେ ଅସମ୍ଭବ କରୁଥିଲେ ସମ୍ଭବ ।”
ଏକଦା ବିବେକାନନ୍ଦ ଜର୍ମାନ ଗସ୍ତରେ ଯାଇଥାନ୍ତି । ସେଠାରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ପଣ୍ଡିତ ଡୟସନ୍ଙ୍କ ଘରକୁ ସେ ଯାଇଥିଲେ । ପଣ୍ଡିତେ ତାଙ୍କୁ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରି ସମ୍ମାନର ସହିତ ତାଙ୍କର ବୈଠକଖାନାରେ ବସାଇ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଲେ । ଏହି ଅବସରରେ କିଛି ଜରୁରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପଣ୍ଡିତଜୀଙ୍କୁ ଘର ଭିତରକୁ ଯିବାକୁ ପଡିଲା । ଏଥିଲାଗି ସେ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କୁ ଏକାକୀ ବସାଇ ଦେଇ ଯିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ସମୟ ଅତିବାହିତ ପାଇଁ ସଦ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ଚାରିଶହ ପୃଷ୍ଠାର ଏକ ବହି ପଢିବା ପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କୁ ଧରାଇ ଦେଲେ ।
ଠିକ୍ ଅଧଘଂଟାଏ ପରେ ଘରୁ ଆସି ଡୟସନ୍ ଦେଖିଲେ ବୈଠକଖାନାରେ ବିବେକାନନ୍ଦ ଚୁପ୍ଚାପ୍ ବସିଛନ୍ତି ଏବଂ ବହିଖଣ୍ଡିକ ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଅଛି । ଏହା ଦେଖି ସେ ବିସ୍ମିତ ହୋଇ ପଚାରିଲେ, “ସ୍ୱାମିଜୀ! ଆପଣ ବହିଟିକୁ କାହିଁକି ପଢିଲେ ନାହିଁ? କ’ଣ ଭଲ ଲାଗିଲା ନାହିଁ?”
ଏକଥା ଶୁଣି ବିବେକାନନ୍ଦ କହିଲେ, “ମୁଁ ବହିଖଣ୍ଡିକ ଅତି ଆଗ୍ରହର ସହିତ ପଢିଛି । ସତରେ ଏ ବହିଟି ଭାରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ । ଏଥିରେ ଅନେକ ଉପାଦେୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ରହିଛି । ମୁଁ ଏକା ନିଃଶ୍ୱାସକେ କେତେବେଳୁ ୟାକୁ ପଢିସାରିଛି ।”
