ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ପରେ ପରେ ବାନର ସେନା ଓ ରାକ୍ଷସସେନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଲାଗିଗଲା । ଖୁବ୍ ମରାମରି ପିଟାପିଟି ହୋଇ ରକ୍ତନଦୀ ବହିଲା । ରାକ୍ଷସଙ୍କର ନିଷ୍ଠୁର ଓ ଭୟଙ୍କର ଆକ୍ରମଣରେ ବାନରସେନା ଛିନ୍ଛତ୍ର ହୋଇଗଲେ । ବାନରମାନେ ସିନା ବୀରତ୍ୱ ସହକାରେ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ତ ସରଳ । ସେମାନଙ୍କୁ କୂଟକପଟ ଜଣା ନଥିଲା । ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ଭାବହିଁଥିଲା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରେରଣା । ସେହି ପ୍ରେରଣା ଦ୍ୱାରା...

ବୀରଗିରି ରାଜ୍ୟର ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ସବ ଲାଗିଛି, ରାଜକୁମାରୀ ବିଦ୍ୟାବତୀଙ୍କର ଜନ୍ମଦିନ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି । ଜନ୍ମଦିନ ପାଇଁ ଆଉ ତିନିସପ୍ତାହ ରହିଲା; ସେହିସବୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା – ରାଜକୁମାରୀ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରଣାମ କରିବା ପରେ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ସଜା ହୋଇଥିବା ରଥରେ ବସି ପ୍ରାସାଦକୁ ଫେରିବେ । ଯେତିକିବେଳେ ପ୍ରଜାମାନେ ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ସବ କରିବେ ଓ ରାଜକୁମାରୀ ସେମାନଙ୍କୁ...

ବିକାନୀରର ଜମିଦାର ଭୂପତିରାୟ, ନିଜ ଜନ୍ମଦିନ ଉପଲକ୍ଷେ ଏକ କବିତା ପାଠୋତ୍ସବର ଆୟୋଜନ କରାଇଲେ । ପୂର୍ବରୁ ଘୋଷଣା କରାଗଲା କି ଯିଏ ପରମଶିବଙ୍କ ଉପରେ ଏକଶହ କବିତା ଶୁଣାଇବେ ସେ “ସରସ୍ୱତୀ ପୁତ୍ର” ଉପାଧି ପାଇବେ ଓ ଏକହଜାର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ପୁରସ୍କାର ପାଇବେ ।                 ସେହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ରଜନୀଚନ୍ଦ୍ର ନାମକ ପଚିଶବର୍ଷର ଯୁବକ ଓ ନାରାୟଣ ଶର୍ମା ନାମକ ଅଶୀବର୍ଷର ବୃଦ୍ଧ ସମାନ ଭାବରେ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହେଲେ ।...

“ବିଦ୍ୟାଳୟ ଦିନେ ଉଠୁଛିପଡୁଛି ମାରୁଛନ୍ତି ଡିଆଁ ଖୁସିରେ ପିଲେ ଏତିକିବେଳରେ ଅତିଥିପ୍ରବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆସି ପହଁଚିଗଲେ । ଦେଖିଲେ ନାହାଁନ୍ତି ପିଲାଏ ସେଠାରେ ଶିକ୍ଷକ ହୁଅନ୍ତି ବ୍ୟସ୍ତବିବ୍ରତ ଅତିଥି କହିଲେ ଆସନ୍ତୁ ପିଲାଏ ଅପେକ୍ଷା କରିବା ସେହି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ଶିଶୁବତ୍ସଳ ସେ ଅତିଥିପ୍ରବର ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ଏକଥା କହିଥିଲେ ବୋଲି ଭାବିଲା ବେଳକୁ ତାଙ୍କ ପାଶେ ନଇଁ ଯାଉଛି ମଥା ।” ସାରା ଦେଶରେ ଶିଶୁ ଦିବସର ମାହୋଲ ।...

ମାଣିକପୁର ଗ୍ରାମରେ ମାଧବ ଓ ରାମ ଦୁହେଁ ପଡୋଶୀ ଭାବରେ ରହୁଥା’ନ୍ତି । ସେ ଦୁହେଁ ଶିକ୍ଷିତ । କିନ୍ତୁ ଚାକିରୀ ପାଉ ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ଗ୍ରାମରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କାମ କରି କିଛି କିଛି ରୋଜଗାର କରି ଚଳୁଥା’ନ୍ତି । ରାମ ନିଜର ଦରିଦ୍ରତା କଥା ଭାବି ଭୀଷଣ ରାଗିଯାଏ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କୁ ଗାଳିଗୁଲଜ କରି ସେ ତା’ ମନ ଶାନ୍ତ କରେ । ମାଧବ କିନ୍ତୁ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ଭଲ ବ୍ୟବହାର କରେ । ଦିନେ ରାମ ମାଧବକୁ କହିଲା, “ମାଧବ, ଆମର...

ବିଦୁର ସେଠାରୁ ଚାଲିଯିବା ପରେ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଆସି କହିଲେ, “ବାବା, ଏହି ବିଦୁର ସର୍ବଦା ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ରହୁଛି ବୋଲି ମୁଁ ମୋର ମନକଥା କେବେ କିଛିବି ଖୋଲିକି କହିପାରୁ ନାହିଁ । ଯେତେବେଳେ ଦେଖିବ, ଏହି ବିଦୁରଟା ଖାଲି ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କର ପ୍ରଶଂସା ଗାଇ ଚାଲିଥିବ । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଚାହେଁ ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କ ପତନ, ସେଥିପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଉପାୟ ବାହାର କରିବାକୁ ପଡିବ ।”                 ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର କହିଲେ...

ବିଶ୍ୱନାଥ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଦ୍ୟ ଥିଲେ । ଆୟୁର୍ବେଦ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ ପୋଥିପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ । ତେବେ ଆୟୁର୍ବେଦ ସମ୍ପର୍କରେ ପୋଥିପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଅବସରରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ପ୍ରକାର ବିଦ୍ୟା ଉପରେ ଲିଖିତ ପୁରୁଣା ପୋଥି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଆୟତକୁ ଆସି ଯାଇଥିଲା ।                 ଦିନେ ସେ ଖଣ୍ଡିଏ ପୁରୁଣା ତନ୍ତ୍ର ପୋଥି ପଢି ଦେଖିଲେ, କୌଣସି ଏକ ଶନିବାରରେ ଅମାବାସ୍ୟା ପଡିଲେ ସେଦିନ ଆଖିରେ...

(ଅପୂର୍ବର ଆବିର୍ଭାବ ପବିତ୍ର ଯଜ୍ଞକୁଣ୍ଡରୁ ହୋଇଥିଲା । ପୂର୍ବପରି ତା’ର ଶରୀର ଗଠନ ଛୋଟପିଲା ପରି ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ମନ ଓ ବୟସରେ ଯୁବାବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲାଣି । ଜଣେ ରାଜାଙ୍କ ପଛରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ତାନ୍ତ୍ରିକ ଜଣେ ଡାହାଣୀର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ କିପରି ଏକ ଭୟଙ୍କର ଷଡଯନ୍ତ୍ରରେ ଲିପ୍ତ ରହିଛନ୍ତି, ସେକଥା ସେ ଜାଣିପାରିଲା । ସେମାନେ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଅମୂଲ୍ୟ ମଣି ସହିତ ହରଣ କରି ନେବାକୁ ମନସ୍ଥ କରିଛନ୍ତି । ଏବେ ଆଗକୁ...

ସମୁଦ୍ରରେ ଦୁଇ ଜାହାଜ ଭିତରେ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇ ଦୁଇଟିଯାକ ଜାହାଜ ବୁଡିଯିବା ଉତାରୁ ପିଙ୍ଗଳ କୌଣସି ମତେ ଆସି କୂଳରେ ଲାଗିଲା । ସେଠାରେ ନବାବ୍ଙ୍କର ଜଣେ ପଦସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀ ହସନ୍ ସହ ତା’ର ପରିଚୟ ହେଲା । ସେ ମରୁ ଅଂଚଳରେ ଜଣେ ଡାକୁ ସର୍ଦ୍ଦାରକୁ ଧରିବା ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ ହସନ୍ ବାହାରିଥାଏ । ପିଙ୍ଗଳକୁ ଧରି ହସନ୍ ଓ ତା’ ସୈନ୍ୟଦଳ ଗୋଟାଏ କିଲ୍ଲା ଆଡେ ବାହାରିଲେ । ତା’ପରେ… କିଲ୍ଲାର ପରିବେଶ ଜନମାନବଶୂନ୍ୟ ଦେଖି ହସନ୍...

କୌଣସି ପରିବାରରେ କିଛି ଉତ୍ସବ ବା ଶୁଭକାର୍ଯ୍ୟ ସକାଶେ ଖିଆପିଆ ହେବାର ଥିଲେ ଶିବ ରୋଷେଇ କାମ କରି ଜୀବିକାର୍ଜନ କରେ । ତା’ର ସୀତା ବୋଲି ଝିଅଟିଏ ଥାଏ । ସୀତାକୁ ପାଂଚବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ତା’ର ମା’ ମରିଯାଇଥିଲେ । ଏଣୁ ସେ ଶିବର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ । ତେଣୁ ସେ ଯେଉଁଠିକି କାମ କରିବାକୁ ଯାଏ, ସୀତାକୁ ତା’ସାଙ୍ଗରେ ନେଇଯାଏ । ବାପା ରାନ୍ଧିବା ବେଳେ ଝିଅ ମନଦେଇ ସେସବୁ ଦେଖୁଥାଏ । କାମ ସରିବା ପରେ ଦୁହେଁ ସେଠାରେ ଥରେ...

(ଆପାତତଃ ରାଜୁ ଆସି ଏପରି ଏକ ରାଜ୍ୟରେ ପହଁଚିଛି, ଯେଉଁଠି ଲୋକେ ସର୍ବଦା ସନ୍ତୁଷ୍ଟ । କାହାରି ମନରେ କିଛି ପାଇବା ପାଇଁ ଆଶା ନାହିଁ; ତେଣୁ ହତାଶା ବି ନାହିଁ । ରାଜକୁମାରୀ ଯେପରି ଗୀତ ଗାଇ ପାରିବେ ସେହି ବର ଆଣିଦେବାର ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇ ରାଜୁ ତାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ତା’ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ପହଁଚିବାକୁ ବହୁତ ଉଦ୍ୟମ କଲା । ତା’ପରେ…) ହରିଣଟିଏ ଦୌଡିଯାଉଥିବାର ଦେଖି ରାଜକୁମାରୀ ପାଟି କରି କହିଲେ, “ହରିଣ! ନୀଳ ପର୍ବତ...

ଦିନେ ରାଜ ଦରବାରରେ ରାଜାଙ୍କ ସହିତ ରାଜଗୁରୁ ଏବଂ ତେନାଲୀରାମା ବି ଉପସ୍ଥିତ ଥାଆନ୍ତି । ଶୀତ ଦିନ ଥାଏ । ସକାଳେ ତିନିଜଣ ଯାକ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ କୌଣସି ଏକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରୁଥାଆନ୍ତି । ସେହି ସମୟରେ ରାଜା କହିଲେ – ଶୀତ ଋତୁ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସମୟ । ଏହି ସମୟରେ ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ଖାଇବାକୁ ପାଇପାରିବ ।                 ଖାଇବା କଥା ଶୁଣି ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ପାଟିରେ ପାଣି ଆସିଗଲା । ସେ କହିଲେ – “ମହାରାଜ ...

ମିଳୁଅଛି ବୋଲି ଅଯଥାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ନୁହେଁ ଉଚିତ                 ପ୍ରାପ୍ତଅର୍ଥ ସଦ୍ମାର୍ଗରେ ବ୍ୟୟିତ କରୁଥାଏ ଯେ’ ସତତ ।                 ସେହି ଏକା ବଡ ଏ ଧରା ବୁକୁରେ ସନ୍ଥ ଜିଲାନୀଙ୍କ ଭଳି                 ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଘଟଣା ଶୁଣିଲେ ମଥା ଆମ ଯିବ ଘୂରି ।                 ମଣିଷର ଯେତକ ବଡପଣିଆ ତା’ର ସୁଗୁଣ ଗୁଡିକ ଭିତରେ ହିଁ ନିହିତ ଥାଏ । ଆଉ ସେହି ସୁଗୁଣ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ବଡଗୁଣ ହେଲା ନିୟମର ଦାସ ସାଜି...

ଏକଦା ଦୈତ୍ୟରାଜ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ରାଜସିଂହାସନରେ ବସିଥିବା ସମୟରେ ମହା ତେଜସ୍ୱୀ ଚ୍ୟବନ ଋଷି ତାଙ୍କ ରାଜ ଦରବାରରେ ଆସି ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ । ରାଜା ଋଷିଙ୍କୁ ଆସୁଥିବାର ଦେଖି ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନର ସହିତ ପାଛୋଟି ଆଣି ଯଥା ସ୍ଥାନରେ ନେଇ ବସାଇଲେ । ରାଜାଙ୍କର ଏପରି ବ୍ୟବହାରରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଋଷି ପଚାରିଲେ, ‘ମହାରାଜ ! ଆପଣଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଭଲରେ ଚାଲିଛି ତ?’                 ତହୁଁ ସେ ଦୈତ୍ୟରାଜ କହିଲେ, ମହାରାଜ ! ଆପଣ ତ ପୃଥିବୀର...

କାମସେଣୀ ପର୍ବତରେ ବାମଦେବ ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ଥାଏ । ଧର୍ମକାକର ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନନ୍ଦିତା ଯାଇଥାଏ ସେଇଠିକି । ନନ୍ଦିତା ଫଳ ଗଛ ହୋଇ ଭଲ ଭଲ ଫଳ ଫଳାଏ, ପାଚେ, ସକାଳୁ ଗୋଟିଏ ଝଡେ, ସଂନ୍ଧ୍ୟାକୁ ବି ଆଉ ଗୋଟିଏ ଝଡେ । ବାମଦେବ ଋଷି ଏସବୁ ଦେଖି ଜାଣି ପାରନ୍ତି ଯେ, ଝିଅଟି ଖୁବ୍ ଭକ୍ତିରେ ଆମକୁ ଏ ଫଳ ଦେଉଛି । ତେଣୁ ସେହି ଝିଅଟିର ଭକ୍ତିକୁ ବେଖାତିର ନକରି ୠଷିବର ଗୋଟାଇ ନିଅନ୍ତି ଅତି ଜତନରେ ସେହି ବୃକ୍ଷର ସମସ୍ତ ଫଳକୁ ।...

ରାଜା ଶୁଭଙ୍କର ବଣ ଭିତରକୁ ଶିକାର ପାଇଁ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଦୁଇପହର ହୋଇଗଲା । ପରିଚାରକମାନେ ବଣ ଭିତରେ ରାଜାଙ୍କ ପାଇଁ ତମ୍ବୁ ପକାଇଲେ । ରାଜା ଝରଣାରେ ସ୍ନାନ କରି ଗଛତଳେ ବସି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଗପସପ ହେଉଥାନ୍ତି । ପରିଚାରକମାନେ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥାନ୍ତି ।                 ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଗପସପ ହେଉଛନ୍ତି, ହଠାତ୍ ଜଣେ ଲୋକ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ କରି କହିଲା, “ମହାଭାଗ! ମୁଁ ପଡୋଶୀ...

ଥରେ ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ବୃଦ୍ଧଚାକରକୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି । ଖରାଦିନ ଦ୍ୱିପ୍ରହରଟାରେ ବୁଢା ଚାଲିଚାଲି ହାଲିଆ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ସୁତରାଂ ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଦାଣ୍ଡଦୁଆରେ ପହଁଚୁ ପହଁଚୁ ସେ ବୁଢା ଲଥ୍ କରି ବସିପଡିଲା ।                 ଏକଥା ବିଦ୍ୟାସାଗର ତାଙ୍କ ଘର ଭିତରେ ଥାଇ ଦେଖୁଥାନ୍ତି । ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଦାଣ୍ଡ ଦୁଆରକୁ ଆସି ସେ ଦେଖିଲେ ଯେ, ବୁଢାଟି ଥରୁଛି । ପାହାଚ...