ଦୁଇ ଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମେସୁର କ୍ଷେତ୍ରରେ ‘ନିଜଗଲ୍ଲ’ ନାମକ ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ସେହି ରାଜ୍ୟର ରାଜାଙ୍କର ନାମ ରାମସ୍ୟ ନାୟକ ଥିଲା । ସେ ଜଣେ ବୀର ଏବଂ ସହୃଦୟ ଶାସକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ରାଣୀଙ୍କର ନାମ ‘ଲକୁମବା’ ଥିଲା । ସେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବୈଭବ ଏବଂ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଭରି ରହିଥିଲା । ବିବାହର ଦୁଇ ବର୍ଷ ବିତିଗଲା କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର କୌଣସି ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ହେଲେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ସବୁ...
ଦୀପାବଳୀ ନିକଟ ହୋଇ ଆସୁଥାଏ । ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ତାଙ୍କ ରାଜ ଦରବାରରେ କହିଲେ – “ପ୍ରତିବର୍ଷ ପରି ଏହି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଦୀପାବଳୀ ବଡ ଧୂମ୍ ଧାମ୍ରେ ପାଳନ କରାଯିବ । ଏପରି ଆୟୋଜନ କରାଯିବ ଯେପରି ପିଲାଠାରୁ ବଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତେ ଏଥିରେ ଭାଗ ନେଇପାରିବେ । ରାଜାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଲେ– “ମହାରାଜ! ଆପଣଙ୍କର ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବଟା ତ’ ବହୁତ ଭଲ । ତାପରେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ନିଜର ମତ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ପୁରୋହିତ...
“ଜର୍ମାନ ଦେଶକୁ ଭ୍ରମଣରେ ଥରେ ଯାଇଥିଲେ ବିବେକାନନ୍ଦ ଅଧଘଂଟାକରେ ଚାରିଶ’ ପୃଷ୍ଠାର ବହି ପଢି ଲଭିଥିଲେ ଆନନ୍ଦ । ବିଶିଷ୍ଟ ପଣ୍ଡିତ ଡୟସନ୍ ଏହା ଦେଖି ମନେ ଅତି ଚକିତ ହେଲେ ଏହିଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କିପରି ସମ୍ଭବ ହେଲା ପଚାରିଲେ । ସ୍ୱାମିଜୀ କହିଲେ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ହୋଇଅଛି ଏହା ସମ୍ଭବ ଅତୀତେ ଯେଭଳି ମୁନି ଋଷିମାନେ ଅସମ୍ଭବ କରୁଥିଲେ ସମ୍ଭବ ।” ଏକଦା ବିବେକାନନ୍ଦ ଜର୍ମାନ ଗସ୍ତରେ ଯାଇଥାନ୍ତି ।...
‘ବର୍ଦ୍ଧମାନ’ ନାମକ ଏକ ନଗରୀ ଥିଲା । ସେହି ନଗରୀରେ ଜଣେ ଧନୀ ବଣିକ ବସବାସ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ନାମ ହେଉଛି ‘ଦାନ୍ତିଲ୍’ । ସମଗ୍ର ନଗରୀରେ ତାଙ୍କର ଆଧିପତ୍ୟ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ସମୟରେ ସାଧାରଣ ଜନତା ଏବଂ ରାଜା ଉଭୟେ ଖୁସିରେ କାଳାତିପାତ କରୁଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ରାଜା ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭଲ ପାଉଥିଲେ । କିଛି ଦିନ ଗଲା ପରେ ଦାନ୍ତିଲ୍ ଙ୍କର ର କନ୍ୟାର ବିଭାଘର ଠିକ୍ ହେଲା ଏହି ବିବାହ ଭୋଜିରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ...
ଶେଠ୍ ପ୍ରଭୁଦୟାଲ୍ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । ଦୂର ଦେଶକୁ ଯାଇ ସେ ବଣିଜ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୁଇ ପୁଅ ଥିଲେ । ସେମାନେ ବଡ ହେବାପରେ ପ୍ରଭୁଦୟାଲ୍ ନିଜେ ଆଉ କୁଆଡେ ବି ନ ଯାଇ ପୁଅମାନଙ୍କ ଉପରେ ସେ କାର୍ଯ୍ୟ ଛାଡିଦେଲେ । ନିଜେ ଘରେ ବସି କେବଳ ହିସାବକିତାବ ବୁଝିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଲୋକଙ୍କର ଧାରଣା ଶେଠ୍ ଅମାପ ଧନର ଅଧିକାରୀ । ପ୍ରକୃତରେ କଥାଟା ମିଛ ନୁହେଁ କାରଣ ଶେଠ୍ ନିଜେ ବି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ...
ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ସସିମ୍ର ନାମକ ଜଣେ ବୃଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି ବାସ କରୁଥିଲେ । ବୟସ ଥିବା ସମୟରେ ସସିମ୍ର ଜମିବାଡିରେ କାମ କରି ନିଜର ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ପୁତ୍ର ଥିଲା । ତା’ର ନାମ ଦୁମନ୍ତ । ଗୋଟିଏ ପୁତ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ସସିମ୍ର ପୁଅକୁ ଖୁବ୍ ଗେଲ ବସରରେ ବଢାଇଥାଆନ୍ତି । ଧୀରେ ଧୀରେ ଦୁମନ୍ତ ପିଲାରୁ ଯୁବକରେ ପରିଣତ ହେଲା । ଏହାପରେ ସସିମ୍ର ଦୁମନ୍ତର ବିବାହ କରାଇ ଦେଲେ ।...
ଶିବପୁରୀ ନଗରୀକୁ ସବୁଦିନ ସକାଳେ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ଅଭିପ୍ରାୟରେ ରାଜା ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଗୋଟାଏ ମଜ୍ବୁତ୍ ପ୍ରାଚୀର ନିର୍ମାଣ କଲେ । ପ୍ରାଚୀରର ଯେଉଁ ଦ୍ୱାର ରଖାଗଲା, ତାହା ଲୁହାରେ ନିର୍ମିତ ହେଲା । ତହିଁ ଉପରକୁ ତୋପ ଚଳାଗଲା । ସେଥିରେ ପ୍ରାଚୀର ଓ ଲୌହ କବାଟର ମୋଟେ କିଛି କ୍ଷତି ହେଲାନାହିଁ । ଏସବୁ ଘଟଣା ଦେଖି ସେ ରାଜା ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦରେ କହିଲେ, “ଆମର ଏ ନଗରୀ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ।” ରାଜାଙ୍କ...
ଗୋଟିଏ ଚଢେଇ ଶିକାରୀ ଜାଲରେ ଧରାପଡିଥାଏ । ତାକୁ ଛାଡି ଦେବାକୁ ଚଢେଇଟି ସେ ଶିକାରୀକୁ ଖୁବ୍ ଅନୁନୟ ହେଲା । କହିଲା, ଯଦି ଶିକାରୀ ତାକୁ ମୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ତେବେ ତା ଜାତିଭାଇଙ୍କୁ ଭୁଲେଇଆଣି ସେ ତାଙ୍କ ଜାଲରେ ନିଶ୍ଚୟ ପକାଇଦେବ । ଏ କଥା ଶୁଣି ସେ ଶିକାରୀ ଜଣକ ହଠାତ୍ ଟାଣ କରି କହିଲା – ଯିଏ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଜାତିଭାଇଙ୍କ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା କରିବାକୁ ଚାହେଁ, ତାକୁ ମୃତ୍ୟୁଠାରୁ ବି କଠୋର...
ଲଢାଇରେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ବିଗୁଲ୍ ବଜାଉଥିବା ଲୋକଟିକୁ ବନ୍ଦିକରି ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଅଣାଗଲା । ଯେତେବେଳେ ରାଜା ବିଚାର କରି ସେ ଲୋକକୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡର ଆଦେଶ ଦେଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ବିଚରା ଲୋକଟି କହିଲା, “ମଣିମା, ମୁଁ ତ ଆଦୌ ଲଢାଇ କରିନାହିଁ । ଏପରିକି ମୁଁ ତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ କେବେବି ଉଠାଇ ନାହିଁ, ହେଲେ ମୋତେ କାହିଁକି ଏତେ ବଡ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଉଛି?” ଏହା ଶୁଣି ରାଜା କହିଲେ, “ଏ କଥା ସତ...
ଥରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକ ମଦର ଟେରେସାଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, “ମଦର! ଆପଣ କାହାର ପ୍ରେରଣାରେ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ଦୀନଦୁଃଖୀଙ୍କର ସେବା କରି ଚାଲିଛନ୍ତି?” ତହୁଁ ମଦର ଟେରେସା ଗୋଟିଏ ଗପଛଳରେ ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେଲେ । ସେହି ଗପଟି ଥିଲା – ଏକଦା କଲିକତା ମହାନଗରୀରେ ମା’ ଓ ପୁଅ ରହୁଥିଲେ । ପୁଅଟି ଭଲପାଠ ପଢିଲା ଓ ବଡ ଚାକିରିଟିଏ ବି କଲା । ଠିକଣା ବେଳରେ ତା’ର ବିବାହ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଗଲା । ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳକୁ ମା’ଙ୍କର ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥା...
ସୁଦର୍ଶନର ଜିଦ୍ଖୋର୍ ସ୍ୱଭାବ ଥିଲା । ତା’ର ମନକୁ ଯାହା ଆସେ, ତାହା ସେ ତୁରନ୍ତ କରି ବସେ । ବଡ ଲୋକଙ୍କର ଉପଦେଶକୁ ସେ ମୋଟେ କାନ ଦିଏ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସେ ନିଜେ ଯାହା କରେ, ତାହା ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ ଉତ୍ତମ ରୂପେ ସେ ବିଚାର କରେ । ନିଜର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଅନୁସାରେ ସେ କାମ କରେ । କାହାର କଥାରେ ମଧ୍ୟ ସେ କେବେବି ହେଲେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ନାହିଁ । ତା’ର ଏପରି ବିଚାର-ପଦ୍ଧତି ଅସ୍ୱାଭାବିକ ମନେ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସେ ତା’ ଜିଦ୍ରେ ଅଟଳ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମୃଦୁ ମୃଦୁ ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ଭାସି ଆସୁଥାଏ ତଥା ତା’ ସାଙ୍ଗକୁ ଶ୍ୱାନ, ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ଅଶରୀରୀ ମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୋକରେ ଦିଶି ଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେମାତ୍ର ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଗଲେ...
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଚାରିଜଣ ଯୁବକ ଥିଲେ । ସେମାନେ ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଅନେକ କିଛି କରନ୍ତି; ଏପରିକି ଚୋରୀ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି । ଥରେ ସେଇ ଗାଁର ଜଣେ ଚାଷୀର ଛେଳିଟିକୁ ଚୋରୀ କରି ସେମାନେ ଗାଁ ମୁଣ୍ଡରେ ଥିବା ବରଗଛ ମୂଳରେ କାଟି, ରାନ୍ଧି, ଖାଇଲେ । ଚାଷୀଟି ଏକଥା ଶୁଣି ଭାବିଲା ଗ୍ରାମର ମୁଖିଆକୁ ଏକଥା କହି କିଛି ବି ଲାଭ ନାହିଁ । କାରଣ ସେମାନଙ୍କର ଗୁଣ୍ଡାମୀକୁ ଡରି ସେ ମଧ୍ୟ କିଛି କହିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେ ସିଧା...
ଦିନକର କଥା । ଭୋଜପୁର ଶାସନର ଆନନ୍ଦ ଶର୍ମା ଯେଜେମାନି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଦୂର ଗ୍ରାମକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ରାମ ଥାଟୋଇ ନାମକ ଜଣେ ଦିନ ମଜୁରିଆର ଶ୍ରାଦ୍ଧ କର୍ମ ସାରି ଫେରିବା ସମୟରେ ସେ ଦକ୍ଷିଣା ସ୍ୱରୂପ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କୁ ଛେଳି ଗୋଟିଏ ଦେଲେ । ବ୍ରାହ୍ମଣ ଛେଳିଟିକୁ ପାଇ ଆନନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । କାରଣ ସେ ଜଣେ କର୍ମାଙ୍ଗ ସିଦ୍ଧି ପୂତ ବ୍ରାହ୍ମଣ ହୋଇଥିବା କାରଣରୁ ମାଛ ମାଂସ ଭକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ...
(“ଶତାଦ୍ଦିକା ଫୁଲକୁ ନେଇ ଉତୁଙ୍ଗ ସମୁଦ୍ର ଭିତରକୁ ଗଲେ । ସେଠାରେ ସେ ରାକ୍ଷସ ଜନ୍ତୁକୁ ଦେଖିଲେ । ସେ ଏକ ଉପକୂଳରେ ପହଁଚିଲେ । ଗୋଟାଏ ବଡ ଲହଡି ତାଙ୍କୁ ଓ ତାଙ୍କର ନୌକାକୁ କୂଳର ପଥର ଉପରେ ନେଇ ଫିଙ୍ଗି ଦେଲା । ସେ ସେଠାରେ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ଶୋଇଥିଲେ । ସକାଳେ ପାହାଡି ଜାତିର ଯୁବତୀମାନେ ଶତାଦ୍ଦିକା ଫୁଲ କିଛି ନେଇ ଗଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ଇଶାରା କରି ଗ୍ରାମକୁ ଡାକିନେଲେ । ଉତୁଙ୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ଏଣିକି ଆଗକୁ ପଢନ୍ତୁ...
ମାଣିକପୁର ଗ୍ରାମରେ ମାଧବ ଓ ରାମ ଦୁହେଁ ପଡୋଶୀ ଭାବରେ ରହୁଥା’ନ୍ତି । ସେ ଦୁହେଁ ଶିକ୍ଷିତ । କିନ୍ତୁ ଚାକିରୀ ପାଉ ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ଗ୍ରାମରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କାମ କରି କିଛି କିଛି ରୋଜଗାର କରି ଚଳୁଥା’ନ୍ତି । ରାମ ନିଜର ଦରିଦ୍ରତା କଥା ଭାବି ଭୀଷଣ ରାଗିଯାଏ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କୁ ଗାଳିଗୁଲଜ କରି ସେ ତା’ ମନ ଶାନ୍ତ କରେ । ମାଧବ କିନ୍ତୁ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ଭଲ ବ୍ୟବହାର କରେ । ଦିନେ ରାମ ମାଧବକୁ କହିଲା, “ମାଧବ, ଆମର...
ରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବିଧବା ପିଉସୀ ବୁଢୀଟିଏ ଥିଲା । ସେ ବଡ କୃପଣ । କାହାକୁ ଦେହର ମଳି ଟିକେ ଦେବାକୁ ସେ ନାରାଜ ଥାଏ । ଦାନ ଧ୍ୟାନତ ତାଙ୍କର ପାଞ୍ଜିରେ ନାହିଁ । ମହାରାଜା ଦିନେ କଥାରେ କଥାରେ ଗୋପାଳକୁ କହିଲେ – ଗୋପାଳ ତୁମ୍ଭେ ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଆମ୍ଭ ଠାରୁ ଟଙ୍କା ପଇସା ନାନା ପ୍ରକାର କଥାରେ ନେଇ ଚାଲି ଯାଅ । ଆଚ୍ଛା ଆଜି ଯାଅ ତ ଯେବେ ଆମ୍ଭର ପିଉସୀଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ଆଦାୟ କରି ପାରିବ ତେବେ...
ଜଣେ ଚାଷୀର ଜମିରେ ଚଢେଇ ପଡି ବହୁତ ଫସଲ ନଷ୍ଟ କଲେ । ଶେଷରେ ଚାଷୀ ଫାଶ ବସାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲା । ଆଉ ସେ ଫାଶରେ ବହୁତ ଚଢେଇ ପଡିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଗୋଟିଏ ବଡ ଗେଣ୍ଡାଳିଆ ମଧ୍ୟ ଧରାପଡିଲା । ଗେଣ୍ଡାଳିଆ ଚାଷୀକୁ ଦେଖି କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି କହିଲା, “ମୋତେ ମାର ନାହିଁ, ମୁଁ ଅନ୍ୟ ଚଢେଇଙ୍କ ପରି ଆଦୌ ଲୋଭୀ ନୁହେଁ । ମୁଁ ଏମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଏମିତି ଚାଲି ଆସିଥିଲି, ଏଥର ମୋତେ ଛାଡିଦିଅ ।” ଏକଥା...
ରମେଶ ଭାରି ଚଗଲା । ତା’ ବାପା ତାକୁ ଯେତେ ପ୍ରକାରେ ପାଠ ପଢାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ, ହେଲା ନାହିଁ । ଗାଁଠାରୁ କେଇ କୋଶ ଦୂରରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ପଣ୍ଡିତ ରହୁଥିଲେ । ପାଠ ଶିଖାଇବାରେ ତାଙ୍କ ଭଳି ଦକ୍ଷ ଶିକ୍ଷକ ରାଜ୍ୟ ଯାକରେ ଆଉ କେହିବି ନଥିଲେ ବୋଲି ଲୋକେ କହୁଥାନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନାମ କଲ୍ୟାଣ ମିଶ୍ର । ରମେଶକୁ ନେଇ ତା’ ବାପା କଲ୍ୟାଣ ମିଶ୍ରଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିଲେ ଓ ସବୁ ହାଲ୍ ଶୁଣାଇଲେ । ପଣ୍ଡିତେ କହିଲେ...
ଜଙ୍ଗଲର ବହୁତ ଜନ୍ତୁ ଠେକୁଆର ସାଙ୍ଗ । ତେଣୁ ସେ ଠେକୁଆର ଭାରି ଗର୍ବ ଯେ ତା’ର ଏମିତି ବହୁତ ସାଙ୍ଗ ଅଛନ୍ତି । ଥରେ ସେଇ ଠେକୁଆର କୁକୁର ସାଙ୍ଗରେ ଟିକେ କଳି ହେଲା । ଏପରିକି କୁକୁର ଠେକୁଆକୁ ମାରିବାକୁ ବାହାରିଲା । ତା’ପରେ ସେ ଠେକୁଆ ପ୍ରଥମେ ଯାଇ ତା’ର ସାଙ୍ଗ ଘୋଡାକୁ କହିଲା, “ମୋତେ ତୋ ପିଠିରେ ବସାଇ ସେ କୁକୁରଠାରୁ ବହୁତ ଦୂରକୁ ନେଇଯା” । ମାତ୍ର ଏକଥା ଶୁଣି ଘୋଡା କହିଲା, “ତୁ ତ ମୋର ସବୁଠୁ ବଡ ସାଙ୍ଗ, ତୋତେ ତ ମୁଁ...
ସୃଜନପୁର ନାମକ ଗୋଟିଏ ମଫସଲ ଗ୍ରାମ ଥିଲା । ସେହି ଗ୍ରାମରେ କାଳିଆ କୁମ୍ଭାରର ଘର । କୁମ୍ଭାର ମାଟିରେ ହାଣ୍ଡି ଗଢ଼ି ତାହାକୁ ପୋଡ଼ି ଗ୍ରାମକୁ ଗ୍ରାମ ନେଇ ବିକ୍ରୟ କରେ । ସେଥିରୁ ଯାହା ରୋଜଗାର ହୁଏ ସେହିଥିରେ ତାର ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରେ । ତେବେ କୁମ୍ଭାର ଅନେକ ଗୁଡାଏ ତ ହାଣ୍ଡି ଗଢ଼େ । ସେ ହାଣ୍ଡି କ’ଣ ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ବିକ୍ରି ହୋଇଯାଏ । ସେଥିପାଇଁ କୁମ୍ଭାର ତା’ର ବାରିପଟରେ ଗୋଟିଏ ଭାଡ଼ି କରିଥାଏ । ହାଣ୍ଡିଗୁଡ଼ିକ ପୋଡ଼ି...
ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ଚୀନ୍ର ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ପାବମ୍ ନାମକ ଜଣେ ଗରୀବ ଯୁବକ ଥାଏ । ସେ ତା’ ନିଜ ଚେଷ୍ଟାରେ ଅନେକ ପାଠ ପଢିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଗରୀବ ଗାଉଁଲି ଯେତେ ପାଠ ପଢିଲେ ବା ତାକୁ କିଏ ଆଦର କରିବ? ତା’ କଥା କିଏ ବା କିପରି ଜାଣିବ? ଦିନେ ସେ ଶୁଣିଲା କି ରାଜଧାନୀରେ ରାଜସରକାରରେ ଗୋଟିଏ ବଡ ପଦ ଖାଲି ପଡିଛି । ଯିଏ ଗୋଟିଏ ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବ, ସିଏ ସେହି ପଦଟି ପାଇବ । ପାବମ୍...
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଶମ୍ଭୁ ନାମକ ଜଣେ ଦରିଦ୍ର ଓ ବଡ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱଭାବର ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲା । ତା’ର ସ୍ତ୍ରୀର ନାମ ସୁମତି । ଗ୍ରାମରେ ଅକାଳ ପଡିଲା, ଖାଇବାକୁ ମିଳିଲା ନାହିଁ, ଗୋରୁମହିଷି ସବୁ ମରିଗଲେ । କାମ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ମଧ୍ୟ ମିଳିଲା ନାହିଁ । ଦୁଇଚାରି ଦିନରେ ଥରେ କୌଣସି ମତେ ଖାଦ୍ୟ କପାଳରେ ଜୁଟେ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ଦିନେ ସୁମତି ଶମ୍ଭୁକୁ କହିଲା, “ଏତେ କଷ୍ଟ ସହି ଏଠାରେ ପଡିବା ଅପେକ୍ଷା ତମେ ସହରକୁ ଯାଅ ସେଠାରେ ତମକୁ...
ସୀତାପୁରରେ ସୀତାରାମଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ କୌଣସି ଯୁକ୍ତିତର୍କ, ଇତ୍ୟାଦିରେ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ହରାଇ ଦେଇ ପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ସେହି ଗ୍ରାମର ରାଜାରାମ ଜିଦ୍ଖୋର୍ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଯୁକ୍ତିତର୍କରେ ଯାହାକୁ ହେଲେ ବି ସେ ହରାଇ ଦେଇ ପାରିବ । ଦିନେ ସୀତାରାମ ଓ ରାଜାରାମ କ୍ଷେତ ବାଡି ଦେଖିବାକୁ ଯାଇ ପରସ୍ପରକୁ ଭେଟିଲେ । କୌଣସି ପ୍ରକାରରେ ତର୍କ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍କଣ୍ଠିତ ସୀତାରାମ କହିଲେ...
ତୀର୍ଥ କରିବାକୁ ଯାଉଥିବା ରାସ୍ତାରେ ସିନ୍ଧୁ ନାମକ ଏକ ଦେଶ ପଡିଲା । ରାସ୍ତାର ପାଖ ଦେଶରେ ଯମୁନା ନାମକ ଏକ ନଦୀ କୁଳୁ କୁଳୁ ନାଦ କରି ବହି ଯାଉଛି । ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା କାଳେ ଦୁଇ ଭଉଣୀ । ଗଙ୍ଗା ନଦୀ ଯେପରି ପବିତ୍ର ସେହିପରି ଯମୁନା ନଦୀ ମଧ୍ୟ ପବିତ୍ର । ପବିତ୍ର ଯମୁନା ନଦୀର କୂଳେ କୂଳେ ଗଲେ ବହୁତ ଗୁଡିଏ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନ ଦେଖିବାକୁ ପଡେ । ସେହି ଉପଦେଷ୍ଟାଙ୍କର ପଛେ ପଛେ ବୋଲକରା ନିଜ ମୁଣ୍ଡରେ ଗଣ୍ଠିଲି କାନ୍ଧରେ କମ୍ବଳ ଆଉ...
ଦିନେ ଜଣେ ବୃଦ୍ଧା ବିରବଲଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାପାଇଁ ଆସିଲେ । ତାଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ବିରବଲ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ । ବିରବଲ ପ୍ରଥମେ ବୃଦ୍ଧାଙ୍କର ସମସ୍ୟା ସଂପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ବୃଦ୍ଧା କହିଲେ, “ମୋର ଝିଅର ଶାଶୁ ଘର ଏଇ ପାଖ ଗାଁରେ । ମୋର ଝିଅ ପାଇଁ ଜୀବନ ସାରା ସଂଚି ସଂଚି କିଛି ଗହଣା ତିଆରି କରିଥିଲି । ସେହି ଗହଣା ଗୁଡିକ ମୁଁ ଆମ ଗାଁର ମୁଖିଆଙ୍କ ପାଖରେ ରଖିଥିଲି । ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଝିଅ ଘରକୁ...
ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ମାଳି ହେଲା ଶଙ୍କର । ରାଜାଙ୍କ ବଗିଚା ମାଇଲ୍ ମାଇଲ୍ ବ୍ୟାପି ବିସ୍ତୃତ । ତହିଁ ଭିତରେ କେତେ ରଙ୍ଗର ଫୁଲ, ସବୁଜ ଘାସର ମଖମଲ, ଆଉ ବିରାଟ ବିରାଟ ଗଛ । ଏଣୁ ଶଙ୍କରକୁ ସକାଳଠୁ ସଞ୍ଜ ଯାଏଁ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଶୁଖିଲା ପତ୍ରମାନ ଝାଡୁଦେଇ ପରିଷ୍କାର କରିବା, ଫୁଲଗଛମାନଙ୍କରେ ପାଣିଦେବା, ଟିକି ଚାରାଟିମାନ ବଢାଇବା, ଅନାବନା ଗଛଲତା ସବୁ ଉପାଡିବା, ମାଟି କୋଡିବା, ସାରଦେବା ଇତ୍ୟାଦି କାମ ତାକୁ...
ପୁରା କାଳରେ ଜଣେ ରାଜା ଥରେ ଶୀକାର କରିବା ନିମନ୍ତେ ବଣ ଭିତରକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଅନେକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଛି ଶୀକାର ନପାଇ ସେ ହତାଶ ହୋଇ ପଡିବା ବେଳକୁ ଦୂରରେ ଗୋଟିଏ ହରିଣ ଚାଲିଯାଉଥିବାର ସେ ଦେଖିଲେ । ରାଜା ତା’ ଆଡକୁ ତୀର ମାରିଲେ । କିନ୍ତୁ ହଠାତ୍ ସେ ଶୁଣିଲେ ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠର ଆର୍ତ୍ତନାଦ । ସୁତରାଂ ସେ ଦୌଡିଯାଇ ଦେଖିଲେ, ସେଟା ହରିଣ ନୁହେଁ, ବରଂ ହରିଣ ଛାଲ ଯୋଡି ହୋଇଥିବା ଜଣେ ତରୁଣ ମରି ପଡିଛି ।...
ଦିନେ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ସଭାମଣ୍ଡପରେ ବିଜେ କରିଥିଲାବେଳେ ଯଉତୁକରେ ଆଣିଥିବା କୁଜୀଟି କିଛି କାମରେ ସଭା ଭିତର ଦେଇ ଚାଲିଗଲାବେଳେ ତାହାକୁ ଦେଖି ସଭାସଦ୍ମାନେ ହସି ଉଠିଲେ । ତା’ପରେ ସେହି କୁଜୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ନାନାପ୍ରକାର ରହସିଆ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଚାଲିଲା । କୁଜୀ ଏଭଳି ଅପମାନ ପାଇ ଲାଜ ବାହାନାରେ ତରବର ହୋଇ ସେମାନଙ୍କର ଆଗକୁ ଚାଲିଆସି ଗୋଟାଏ ପାହିୟା ଆଡୁଆଳରେ ଲୁଚିରହି ସେମାନଙ୍କର ସବୁକଥା କାନେଇଲା ।...
ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁ ଆଦିଶେଷଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଇ କହିଲେ, “ଶେଷ, ମୁଁ ଦେବତାମାନଙ୍କର ସହାୟତା କରିବି । ତୁମେ ଯାଇ ମନ୍ଦର ପର୍ବତକୁ ଉପାଡି ନେଇ ତାହାକୁ କ୍ଷୀରସାଗରରେ ରଖ ।” ଆଦିଶେଷ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଳନ କଲେ । କଥା ହେଲା ସାଗରମନ୍ଥନରୁ ଯେଉଁ ଅମୃତ ବାହାରିବ ସେଥିରୁ କିଛି ଅଂଶ କ୍ଷୀରସାଗରକୁ ଦିଆଯିବ ଓ ବାକିତକ ଦେବତାମାନେ ଖାଇବେ । ଅସୁରମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ କିଛି ଦେଇ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରାଯିବ । କିନ୍ତୁ ମନ୍ଦର...
ଦିନେ ମହାରାଜ ଆକବର ତାଙ୍କର ଦୁଇ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଧରି ନଦୀରେ ଗାଧୋଇବା ପାଇଁ ମନ କଲେ । ସେଥିପାଇଁ ଦିନ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହେଲା । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ ଆକବର ଦୁଇ ପୁତ୍ର ଓ ବିରବଲଙ୍କୁ ସାଂଗରେ ନେଇ ଗାଧୋଇବା ପାଇଁ ବାହାରିଲେ । ନଦୀ କୂଳରେ ପହଁଚିବା ପରେ ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ନିଜର ବସ୍ତ୍ର ଓହ୍ଲାଇ ବିରବଲଙ୍କୁ ଧରିବା ପାଇଁ ଦେଲେ । ବିରବଲ ସେମାନଙ୍କର ବସ୍ତ୍ର କାନ୍ଧରେ ପକାଇ ନଦୀ କୂଳରେ ଠିଆ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ମହାରାଜ୍ ଆକବର...
ଏକଦା ରାଜା ଶିବିଙ୍କ ଦରବାରରେ ପରମହଂସ ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁ ଥିଲେ । ସେ ସର୍ବଦା ରାଜା ଶିବିଙ୍କୁ ସତ୍ ମାର୍ଗରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଉଥିଲେ । ରାଜା ଶିବିଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଥିଲେ । ସେହି ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କର କନ୍ୟାର ବିବାହ ନିମନ୍ତେ ସେହି ନଗରରେ ଥିବା ଜଣେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣକାର (ବଣିଆ) ଙ୍କୁ ଗହଣା ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ କିଛି ପରିମାଣରେ ସୁନା ଦେଲେ । ଚତୁର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣକାର ପିତଳର ଗହଣା ତିଆରି କରି ତା’ ଉପରେ...
ଥରେ ଆକବର ବିରବଲଙ୍କ ସହିତ ହାତୀ ପିଠିରେ ବସି ଜହ୍ନ ରାତିରେ ବୁଲିବାକୁ ବାହାରିଲେ । ସେତେବେଳକୁ ରାସ୍ତା ପ୍ରାୟ ଜନଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥାଏ । ଜହ୍ନର ଶୀତଳ ଆଲୋକ ମହାରାଜଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦ ଦେଉଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ହଠାତ୍ ଜଣେ ମଦ୍ୟପ ମଦ ନିଶାରେ ଚୁର୍ ହୋଇ ରାସ୍ତା ଉପରେ ପାଟି କରି ଯାଉଥାଏ । ସେ ଯେମିତି ହାତୀ ପିଠିରେ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ସବାର୍ ହୋଇ ଯାଉଥିବାର ଦେଖିଲା, ଜୋର୍ରେ ପାଟି କରି କହିଲା, “ହେ! ହାତୀ ପିଠିରେ କିଏ ଯାଉଛ...
