କଇଁଚ ତ ବହୁତ ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ ଚାଲେ । ସେଥିପାଇଁ ଠେକୁଆ ତାକୁ ସବୁବେଳେ ଥଟ୍ଟା କରେ । ଥରେ ସେ କଇଁଚ ଓ ଠେକୁଆର ଗୋଟିଏ ଦୌଡ ଖେଳ ହେବ ବୋଲି ସ୍ଥିର କରାଗଲା । ଦୌଡ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ମାତ୍ରେ ଠେକୁଆ କୁଦାମାରି ବହୁତ ଆଗକୁ ଚାଲିଗଲା । ମାତ୍ର ଏଣେ କଇଁଚ ତା’ର ସେଇ ମନ୍ଥର ଗତିରେ ହିଁ ଚାଲିଥାଏ । ଠେକୁଆ ଦେଖିଲା ଯେ କଇଁଚଟା ତ ବହୁତ ପଛରେ ପଡିଛି । ତେଣୁ ସେ ଭାବିଲା, କିଛି ସମୟ ଶୋଇପଡି ପୁଣି ଦଉଡିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ...
ଦିନେ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ ଶିବଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ପରମେଶ୍ୱର! ଆପଣ ସର୍ବଦା କାହିଁକି ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡମାଳ ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି?” ଏକଥା ଶୁଣି ଶିବ ହସିଲେ ଏବଂ କହିଲେ, “ଦେବୀ, ତୁମେ କେତେଥର ଜନ୍ମ ହୋଇ ତପସ୍ୟା କରିଛ । ଏସବୁ ତୁମରି ପୂର୍ବ ଜନ୍ମର ସ୍ମୃତି ତୁମରି ମୁଣ୍ଡମାଳ ।” ଶିବଙ୍କ ଏପରି କଥା ଶୁଣି ଦେବୀ ହଠାତ୍ ଚମକି ପଡିଲେ ଓ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, “ଆଚ୍ଛା, ତୁମର ତ କେବେ ବି ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ ନାହିଁ । ଅଥଚ ମୋତେ କାହିଁକି ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ...
ଫ୍ରାନ୍ସ ରାଜ୍ୟରେ ଅତି ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଜଣେ ରାଣୀ ଥିଲେ । ଅନେକ ଦିନ ପରେ ତାଙ୍କର ପୁଅଟିଏ ହେଲା । ରାଣୀଙ୍କର ଆନନ୍ଦ କହିଲେ ନ ସରେ । ମାତ୍ର ସେ ରାଣୀ ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ ଦେଖିଲେ, ହଠାତ୍ ଆଖିରେ ତାଙ୍କର ଲୁହ ଜମିଗଲା । ଏତେକାଳପରେ ଭଗବାନ ତାଙ୍କୁ ପୁଅଟିଏ ଦେଲେ, ସେ ପୁଣି ଏଡିକି ଅସୁନ୍ଦର । ତାର (ପୁଅଟିର) ଅପରିଛନିଆ ବିକଟାଳ ମୁହଁକୁ ସେ ରାଣୀ ଜଣକ ମୋଟେ ଅନାଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ । କେତେ ଅନୁନୟ ବିନୟ ହୋଇ ସେ ରାଣୀ...
ସୁମନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗରିବ ଘରର ପିଲାଟିଏ ହେଲେ ବି ସେ ଅତି ଭଦ୍ର ସ୍ୱଭାବର ଥିଲା । ତାକୁ ତା’ର ସାଙ୍ଗମାନେ କିନ୍ତୁ ମୋଟେ ଭଲପାଉ ନଥିଲେ । ସେ ସୁମନ ତା ମାଆ ସହିତ ଗୋଟିଏ ଭଙ୍ଗା କୁଡିଆରେ ରହୁଥିଲା । ତେଣୁ ତାର ସବୁ ସାଙ୍ଗମାନେ ତାକୁ ଥଟ୍ଟା କରୁଥିଲେ, ଘୃଣା ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ଏପରିକି ତାକୁ ସାଙ୍ଗରେ କେହିବି ସ୍କୁଲ୍କୁ ନେଉନଥିଲେ । ତା ମାଆ ପର ଘରେ କାମଧନ୍ଦା କରି ଯାହା ମୂଲ ଆଣେ, ସେଥିରେ ବହୁ କଷ୍ଟରେ ଦୁହେଁ ଚଳନ୍ତି । ସୁମନ...
‘ହରିନାଥ’ ନାମକ ଜଣେ ଚିତ୍ରକର ଆଗ୍ରା ସହରରେ ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ଜୀବିକାକୁ ନେଇ ଖୁବ୍ ଖୁସିଥିଲେ ଏବଂ ଯାହା କିଛି ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ, ସେଥିରେ ସେ ଖୁସିରେ ଚଳି ଯାଉଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଦୋଷ ଥିଲା ଯେ, ସେ ଗୋଟିଏ ଚିତ୍ର କରିବାପାଇଁ ବହୁତ ସମୟ ନେଉଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ଅଧିକ ଧନ ରୋଜଗାର କରିପାରୁନଥିଲେ । ଯେତିକି ଧନ ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ ତାହା ତାଙ୍କର ଚିତ୍ରପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ କିଣିବାରେ ବ୍ୟୟ...
୧୭୪୬ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦ ତାରିଖରେ ସାର୍ ଉଇଲିୟମ୍ ଜୋନ୍ସ ନାମରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପିତା ଜଣେ ସୁବିଖ୍ୟାତ ଗଣିତଜ୍ଞ ଏବଂ ମାତା ସୁଗୃହିଣୀ ଥିଲେ । ୧୭୭୩ରେ ସେ ଏମ୍.ଏ. ଏବଂ ୧୭୭୮ ରେ ରୟାଲ୍ ସୋସାଇଟ୍ର ଫେଲୋସିପ୍ ପରେ ତାଙ୍କୁ ସାର୍ ଉପାଧି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । କାରଣ ସେହି ସମୟରେ ଜୋନ୍ସ ଫରାସୀ ଓ ତୁର୍କୀଭାଷାରେ କାବ୍ୟସମ୍ପଦ ଉପରେ ଲାଟିନ୍ ଭାଷାରେ ଏକ ବିଶାଳ ଗ୍ରନ୍ଥ...
ବାଳକ ଧ୍ରୁବ କଠୋର ତପସ୍ୟାରେ ମଗ୍ନଥିଲେ । ଇନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟା ଭଗ୍ନ କରିବାକୁ ମନସ୍ଥ କରି, ବିରୂଥ ନାମକ ଏକ ଗନ୍ଧର୍ବକୁ ରାକ୍ଷସ ରୂପରେ ସେଠାକୁ ପଠେଇଲେ । କିନ୍ତୁ ଅରଣ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ମୁନି ଏହି ଛଦ୍ମବେଶ ଧାରଣ କଥା ଜାଣିପାରି ବିରୂଥଙ୍କୁ, ପ୍ରକୃତ ରାକ୍ଷସ ହୋଇଯିବା ପାଇଁ ଅଭିଶାପ ଦେଲେ । ଏହି ଅଭିଶାପର ପ୍ରଭାବରେ ବିରୂଥ ନିଜର ଦେବତ୍ୱ ହରେଇଲା । ରାକ୍ଷସ ଭାବେ ତା’ର ସବୁପ୍ରକାରର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲେ ମଧ୍ୟ...
ଦିନେ ରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଗୋପାଳର ବୁଦ୍ଧି ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଲାଗି ନିଜର ଅଙ୍ଗୁଳିରୁ ସୁନା ମୁଦିଟା କାଢି ତାଙ୍କର ଉଆସ ବାହାରେ ଥିବା କୁଅ ଭିତରକୁ ପକାଇ ଦେଇ ଗୋପାଳକୁ କହିଲେ – ଗୋପାଳ ଏ କୁଅ ଭିତରେ ମୋର ସୁନା ମୁଦିଟି ବାହାର କରି ଦେଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ହଜାରେ ଟଙ୍କା ପୁରସ୍କାର ଦେବି, ନୋହିଲେ ତୁମକୁ ଏ ରାଜ୍ୟ ଛାଡି ଚାଲି ଯିବାକୁ ହେବ । ରାଜାଙ୍କର କଥା ଶୁଣି ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡ କହିଲା – ମହାରାଜ! ଏ ଗୋଟା କିବା କଥାର କଥା ଯେ...
ଗୋଟିଏ ଆମ୍ବ ଗଛରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଫଳଫଳି ଲୋଟି ପଡୁଥାଏ । କ୍ରମେ ତାହା ପାଚି ମହମହ ବାସରେ ଚଉଦିଗ ମହକାଇ ଦେଲା । ଏତିକିବେଳେ ପିଲାମାନଙ୍କର ନଜର ପଡିଗଲା ସେହି ଗଛ ଉପରେ । ସେମାନେ ଆମ୍ବଖାଇବାକୁ ମନକଲେ । ହେଲେ କିପରି ତୋଳିବେ? ଛୋଟ ଛୋଟ ପିଲା, ତାଙ୍କର ଗଛ ଉପରକୁ ହାତ ପାଉନଥାଏ ଆମ୍ବ ତୋଳିବା ପାଇଁ । ତହୁଁ ପିଲାମାନେ ମନରେ ଆମ୍ବ ତୋଳିବା ଉପାୟ ପାଂଚିଲେ । ଏକ ସହଜିଆ ଉପାୟଟେ ପାଇଗଲେ । ଏବେ କ’ଣ କଲେନା ରାସ୍ତାକଡରୁ...
ସୁରଦାସ ବହୁତ ବଡ ଦାନୀ ଥିଲେ । ଗଙ୍ଗା ନଦୀର ଉପତ୍ୟକାରେ ଥିବା ତାଙ୍କର ଜମି ବଡ ସରସ । ଦୂର ଗ୍ରାମରୁ ଲୋକେ ତାଙ୍କର ଜମିସବୁ ଚାଷ କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣ କାମ ଓ ମଜୁରୀ ଅପେକ୍ଷା ସୁରଦାସଙ୍କ ଅନ୍ନଦାନ ପ୍ରତି ଥାଏ । କାହିଁକିନା ସୁରଦାସ ଗରୀବ, ଦୁଃଖୀ ଶ୍ରମିକ ମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ନଦାନ ଦିଅନ୍ତି । ସେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ କହନ୍ତି, “ସଙ୍କୋଚ କର ନାହିଁ, ଆରାମ୍ରେ ଖାଅ; ଶ୍ରମ ତ ପେଟ ପାଇଁ...
ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ଶାରୀ ଏପରି ଅଭିଶାପ ଦେଇ ପ୍ରାଣ ତ୍ୟାଗ କଲେ । ଶାରୀ ମୃତ୍ୟୁପରେ ରାଜା ଶାରୀ ମାଂସ ଭାଜି ଶୁକ ମାଂସ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶାଇ ଏକତ୍ର କରି ରଖିଲେ । ଶୁକ ପକ୍ଷୀର ଗୁଣ ରାଜା ଭୁଲି ପାରୁନଥାନ୍ତି । ତା’କଥା ଭାବି କ୍ରନ୍ଦନ କରନ୍ତି । ଏହିପରି ଦୁଃଖରେ କିଛିଦିନ ବିତିଗଲା । ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଦିନେ ନିର୍ଜନରେ ବସିଥିଲେ । ଶାରୀର ଅଭିଶାପ ତାଙ୍କ ମନରେ ପଡିଲା । ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଚିନ୍ତାକଲେ ଶାରୀ ପ୍ରକୃତରେ...
ପଣ୍ଡିତମହାଶୟ ତାଙ୍କ କନ୍ୟାର ବାହାଘରପାଇଁ ଖୁବ୍ ବ୍ୟଗ୍ର ଥିଲେ । ଜଣେ ପରଚିତ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରସ୍ତାବଟିଏ ଯୋଗାଡ କରି ତାଙ୍କୁ ଖବର ଦେଲେ । ଅଗତ୍ୟା ବରପାତ୍ର ଓ ପରିବାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜିଜ୍ଞାସା ସହିତ ସେ ସହର ଯିବାପାଇଁ ବାହାରିଲେ । ଗାଡିବାଲା ନିକଟକୁ ଖବରପ୍ରେରଣ କରାଗଲା । ଗ୍ରାମରୁ ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ ସହରକୁ ଯିବାକୁ ହେଲେ, ବାଟରେ ଜଙ୍ଗଲଟିଏ ପଡେ । ସକାଳୁ ସକାଳୁ ବାହାରିଲେ, ପହଁଚିଲା ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଯାଇଥିବ...
ଦିନେ ଗୋଟିଏ ଶିକାରୀ ଏକ ଶୁଆକୁ ଧରି ଆଣି ରାଜ ଦରବାରରେ ପହଁଚିଲା । ଶୁଆଟି ବେଶ୍ କଉତୁକିଆ ହୋଇଥାଏ । ମିଠା ମିଠା କଥା ମଧ୍ୟ କହୁଥାଏ । ଶୁଆଟିର ମଧୁର କଥା ଶୁଣି ରାଜା ବିମୋହିତ ହୋଇଗଲେ । ଶିକାରୀକୁ କିଛି ଟଙ୍କା ଦେଇ ରାଜା ଦରବାରରୁ ବିଦାୟ ଦେଲେ । ଏହାପରେ ରାଜା ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଶୁଆର ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇ କହିଲେ, “ଦେଖ! ଏ ଶୁଆକୁ ମୁଁ ବହୁତ ଭଲପାଏ । ମୁଁ ତୁମ ଉପରେ ତା’ର ରକ୍ଷଣା ବେକ୍ଷଣ ଦାୟିତ୍ୱ...
ଗୋଟିଏ ବଗ କ୍ଷେତ ଭିତରେ ବସା ବନାଇ ରହି ଥିଲା । ସେହିଠାରେ ବଗଟି ମଧ୍ୟ ନିଜ ଛୁଆଙ୍କୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରୁ ଥିଲା । ଯେତେବେଳେ କ୍ଷେତରେ ଧାନ ପାଚିଗଲା ବଗଟି ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ କ୍ଷେତରେ ଧାନ କାଟିବା ଚାଲିବ । ସେଥି ପାଇଁ ଏଠାରେ ରହିବା ତଥା ଛୁଆଙ୍କୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରିବା ଅସମ୍ଭବ । କିନ୍ତୁ ଛୁଆ ମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଉଡିବାକୁ ଶିଖି ନାହାଁନ୍ତି ସେଥି ପାଇଁ କିଛି ଦିନ ଏହି କ୍ଷେତରେ ରହିବାକୁ ପଡିବ ।...
ଏକଦା ବାରାଣସୀ ସହରରେ ଚୁଲ୍ଲକ ନାମରେ ଜଣେ ପଣ୍ଡିତ ବାସ କରୁଥିଲେ । ଦିନେ ସେ କୌଣସି ତତ୍ତ୍ୱ କଥା ଭାବି ଭାବି ଅନ୍ୟମନସ୍କ ଭାବରେ ବାଟ ଚାଲୁଛନ୍ତି, ହଠାତ୍ ତାଙ୍କ ଆଗରେ ମଲା ମୂଷାଟିଏ ପଡିଥିବାର ସେ ଦେଖିଲେ । ସେ ନିଜକୁ ନିଜେ କହିଲେ “ଇଃ, କେଡେ ଖରାପ ଦୃଶ୍ୟ!” ତା’ପରେ ସେ ପୁଣି କହିଲେ, “କିନ୍ତୁ ଜଣେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଲୋକ ଏଇ ମଲା ମୂଷାରୁ ମଧ୍ୟ ଲାଭ ଉଠାଇପାରେ । ଖାଲି ଠିକ୍ ଭାବରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ କରି...
କୌଣସି ଏକ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଜିତୁକୁ ଚାକିରୀ ମିଳିଗଲା । ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଚାକିରୀ ପାଇବା ତ ଭାରି କଷ୍ଟ । ଏଣେ ଜିତୁର ପିଲାଦିନର ଜଣେ ସାଙ୍ଗ ଥାଏ ତା’ର ନାମ ମିତୁ । ମିତୁ ପରିବା ବିକି ତା’ ପେଟ ପୋଷେ । ମଝିରେ ମଝିରେ କାମ ମିଳିଗଲେ ବି ତାକୁ ସେ କରେ । ଏମିତିକା ବେଶ୍ ଭଲରେ ସେ ଚଳିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଜିତୁ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ କାମ ପାଇଛି ବୋଲି ତା’ର ବହୁତ ସମ୍ମାନ ଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ଜିତୁର ଗର୍ବ ସବୁବେଳେ...
କାମସେଣୀ ପର୍ବତରେ ବାମଦେବ ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ଥାଏ । ଧର୍ମକାକର ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନନ୍ଦିତା ଯାଇଥାଏ ସେଇଠିକି । ନନ୍ଦିତା ଫଳ ଗଛ ହୋଇ ଭଲ ଭଲ ଫଳ ଫଳାଏ, ପାଚେ, ସକାଳୁ ଗୋଟିଏ ଝଡେ, ସଂନ୍ଧ୍ୟାକୁ ବି ଆଉ ଗୋଟିଏ ଝଡେ । ବାମଦେବ ଋଷି ଏସବୁ ଦେଖି ଜାଣି ପାରନ୍ତି ଯେ, ଝିଅଟି ଖୁବ୍ ଭକ୍ତିରେ ଆମକୁ ଏ ଫଳ ଦେଉଛି । ତେଣୁ ସେହି ଝିଅଟିର ଭକ୍ତିକୁ ବେଖାତିର ନକରି ୠଷିବର ଗୋଟାଇ ନିଅନ୍ତି ଅତି ଜତନରେ ସେହି ବୃକ୍ଷର ସମସ୍ତ ଫଳକୁ ।...
ଋଷ୍ ଦେଶର ଛୋଟିଆ ଗାଁଟିଏ । ସେଇଠି ଦୁଇଜଣ ବୁଢାବୁଢୀ ବାସ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଝିଅ ଥାଏ । ତାର ନାଁଟି ରୂପା । ସେ ଦେଖିବାକୁ ରୂପ ଗୁଣରେ ଭାରି ସୁନ୍ଦର । ମାଛିକି ‘ମଅ’ ବୋଲି ସେ କେବେବି କହେ ନାହିଁ । ଗାଁରେ ସମସ୍ତେ ସେ ରୂପାକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁଖ ପାଆନ୍ତି । ଦିନକର କଥା । ରୂପାର ବୋଉକୁ ବଡ ବାଧିକା ପଡିଲା । ବୁଢୀ ଜାଣିପାରିଲା ଯେ ସେ ଆଉ ଖୁବ୍ ଅଳ୍ପ ଦିନ ବଂଚିବ । ତେଣୁ ସେ ତାର ଝିଅ ରୂପାକୁ ପାଖକୁ ଡାକି ଚୁପ୍କରି...
ଥରେ ମହାଦେବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ସେମାନଙ୍କ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ବୁଲିଯିବାକୁ ବିଚାର କଲେ । ତେବେ ପ୍ରଥମେ କାହା ଭକ୍ତଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବେ? ଶେଷରେ ଦୁହେଁ ବିଚାର କଲେ ଯେ ମହାଦେବଙ୍କ ଭକ୍ତଙ୍କ ପାଖରୁ ଭ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ କରିବେ । ତେଣୁ ଦେବତା ରୂପ ଛାଡି ସେମାନେ ଗରିବ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବେଶ ଧାରଣ କଲେ ଓ ଭକ୍ତଙ୍କ ଘର ଆଡେ ଚାଲିଲେ । ମହାଦେବଙ୍କ ଭକ୍ତମାନେ ଥିଲେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଧନଶାଳୀ । ତେଣୁ ଜଣେ ଧନିକ ଭକ୍ତଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହେଲେ ସେ ଦୁଇ...
୧୮୯୭ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ କଟକ ସହରର ଓଡିଆ ବଜାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ । ତାଙ୍କ ପିତା ଜାନକୀନାଥ ବୋଷ ଓ ମାତା ପ୍ରଭାବତୀ ଆଶାକରୁଥିଲେ, “ବାଳକଟି ପରୋପକାରୀ, ସତ୍ୟବାଦୀ ଓ ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ହେଉ ।” ସତକୁ ସତ ତାହାହିଁ ଘଟିଥିଲା ସୁଭାଷଙ୍କ ଜୀବନରେ । ସୁଭାଷ ବହୁତ ଭଲ ପାଠ ପଢୁଥିଲେ । ପାଠ ପଢା ସହିତ ସମାଜସେବା ବି ସେ କରୁଥିଲେ । ସୁଭାଷଙ୍କ ପରିବାର ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ଶ୍ରେଣୀୟ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ...
ବରଲକ୍ଷ୍ମୀ ଓ ଧନଲକ୍ଷ୍ମୀ ଦୁଇ ଭଉଣୀ; ବୟସରେ ସେମାନେ ବର୍ଷେ ସାନବଡ; ସେଥିପାଇଁ ସେଦୁହେଁ ସାଙ୍ଗପରି ଚଳନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସାନ ଭଉଣୀ ମଧ୍ୟରେ ଈର୍ଷ୍ୟା, ଅହଂକାର, ଅସହନଶୀଳତା ବେଶି ଦେଖାଯାଏ । ସେ ଦୁଇଭଉଣୀ ମଧ୍ୟରେ ସାନ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର ଥିଲ । ଜଣେ ଧନୀ ଯୁବକ ତା’ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ବିବାହ କରିବାକୁ ସ୍ଥିରକଲା; କିନ୍ତୁ ବଡ ଭଉଣୀ ବାହା ନ ହେଲେ ସାନ ଭଉଣୀ କିପରି ବାହା ହେବ ବୋଲି ତାଙ୍କ ବାପମା’...
ଗଡ ମଧୁପୂର ବୋଲି ଖଣ୍ଡିଏ ରାଜ୍ୟ । ସେହି ରାଜ୍ୟଟି ଆକାରରେ ବେଶି ବଡ ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏତେ ଛୋଟ ବି ନୁହେଁ । ରାଜା ଶ୍ରୀ ବିଶ୍ୱଜିତ ସିଂହ ସେଠାରେ ରାଜପଣ କରନ୍ତି । ସେ ପୁଣି ପ୍ରବଳ ପ୍ରତାପୀ । ତେଣୁ ସେ ବହୁତ ସୈନ୍ୟ ସାମନ୍ତ ନିଜ ସଙ୍ଗେ ରଖିଥାନ୍ତି । ଯୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ ପଡିଲେ ମାତି ଉଠନ୍ତି ସେମାନେ ଠିକ୍ ଭୀମସେନ ପରି । ତାଙ୍କ ନାଁ ଶୁଣିଲେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ରାଜାମାନେ କରପତ୍ର ଯୋଡନ୍ତି । ଭୟରେ ତାଙ୍କୁ କେହି କେବେବି...
ଦିନକର କଥା । ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସସ୍ତ୍ରୀକ ଏକ ରାସ୍ତାରେ କୁଆଡେ ଯାଉଥାନ୍ତି । ରାସ୍ତାରେ ଯାଉ ଯାଉ ସେମାନେ ହଠାତ୍ ଦେଖିଲେ ସେନାବାହିନୀର ଏକ ଗାଡି କାଦୁଅରେ ପଶିଯାଇଛି । ଯେତେ ଠେଲାପେଲା କଲେ ବି ତାହା ସେଠାରୁ ଆଦୌ ବାହାରି ପାରୁନି । ସୈନିକଙ୍କର ପ୍ରାଣମୂର୍ଚ୍ଛା ଉଦ୍ୟମ ବ୍ୟର୍ଥ ହେବାରୁ ଶେଷରେ ସେମାନେ ଯାଇ ଏକ ଗଛମୂଳ ଛାଇରେ ଥକ୍କା ମାରି ବସିଛନ୍ତି । ଅନ୍ତତଃ ଆଉ ଜଣେ ଦୁଇଜଣ ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ସେଠାରେ ରହିଥିଲା ସେ...
ଥରେ ଗୋଟିଏ କୁକୁଡାଛୁଆ ବଗିଚାରେ ଖୋଲା ଆକାଶ ତଳେ ବୁଲୁଥିଲାବେଳେ ଗୋଟିଏ ଗୋଲାପ ଗଛରୁ ପତ୍ରଟିଏ ତା ଲାଞ୍ଜ ଉପରେ ପଡିଗଲା । ହଠାତ୍ ସେ ଚମକି ପଡିଲା ଏବଂ ଭାବିଲା ଆକାଶରୁ ଖଣ୍ଡେ ତା ଲାଞ୍ଜ ଉପରେ ଖସି ପଡିଛି । ଏକଥା ଭାବି ସେ ଦୌଡିବାକୁ ଲାଗିଲା । ସେ ଦୌଡି ଯାଉଯାଉ ବାଟରେ ‘ହେନିପେନି’ ନାମକ ଏକ କୁକୁଡାକୁ ଭେଟିଲା । ସେ ବଡପାଟିରେ ଚିତ୍କାରକରି କହିଲା ‘ହେ ହେନିପେନି! ଆକାଶ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ଖସି ପଡୁଛି ।’ ହେନିପେନି...
ଦିନକର କଥା । ସମ୍ରାଟ୍ ଆକବରଙ୍କର ସଭା ସେଦିନ ଖୁବ୍ ଧୁମ୍ ଧାମ୍ ରେ ଚାଲିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସେଦିନ ଦରବାରରେ ବିରବଲ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇନଥିଲେ । ସେ ଯାହା ହେଉ, ବିରବଲଙ୍କ ବିହୀନରେ ସମ୍ରାଟ୍ ସଭାକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ଆଉ ସେଦିନ ଟିକେ ମଜା କରିବାକୁ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହେଲା । ସେଥିଲାଗି ସେ ଆଗରୁ ମନସ୍ଥ କରିଥିବା ପାଂଚ ଗୋଟି ପ୍ରଶ୍ନ ଦରବାରରେ ଉପସ୍ଥାପନ କଲେ । ସେହି ଗୁଡିକ ହେଲା – ୧/...
ଥରେ ତେନାଲୀରାମାଙ୍କର ପତ୍ନୀଙ୍କର ଦେହ ଭୀଷଣ ଖରାପ ହେଲା । ତେଣୁ ତେନାଲୀରାମା ରାଜାଙ୍କଠାରୁ ଏକ ଶହ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ଧାର୍ ଆଣିଲେ । ପତ୍ନୀ ଆରୋଗ୍ୟ ହେବା ପରେ ରାଜା ଯେତେବେଳେ ତେନାଲୀରାମାଙ୍କୁ ଧାର୍ ଆଣିଥିବା ପଇସା ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ କହିଲେ, ତେନାଲୀରାମା ସେ କଥା ମୋଟେ ଶୁଣିଲେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ରାଜା ଭାବିଲେ, “ତେନାଲୀରାମାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ବୋଧହୁଏ ଠିକ୍ ନାହିଁ । ତା’ହେଲେ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ପଇସା...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମଧ୍ୟେ ମଧ୍ୟେ ବର୍ଷା ବି ପିଟୁଥାଏ । ବଜ୍ରଧ୍ୱନି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି ସେହି ଶବଟିକୁ ଉତାରି ଆଣିଲେ...
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଦୁଇଜଣ ସ୍ତ୍ରୀ ଥା’ନ୍ତି । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଧନୀ ଓ କଞ୍ଜୁସ୍ । ଆଉ ଜଣେ ଭାରି ଗରୀବ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୟାଳୁ ଥିଲା । ତା’ର ହୃଦୟ ନବନୀତ କୋମଳ ଥିଲା, ଗରୀବ ବା ଅସହାୟ ଲୋକଙ୍କର ଯେତିକି ପାରେ ସେ ସହାୟତା କରେ । ତା’ ଦୁଆର ମୁହଁରୁ ଦୁଃଖିରଙ୍କି କେବେବି ଖାଲି ହାତରେ ଫେରନ୍ତି ନାହିଁ । ଦୁଇଜଣ ପରସ୍ପରର ପଡୋଶୀ । ଧନୀ ମହିଳାଙ୍କ ପରିବାର ସହରରେ ରହି ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥାନ୍ତି । ଗାଁରେ...
ଅନେକ ପୁରା କାଳର କଥା । ଚୀନ ଦେଶରେ ଟୋଙ୍ଗ୍ ନାମକ ଯୁବକଟିଏ ଥିଲା । ସେ କେବେ ତା’ର ମା’କୁ ହରାଇଥିଲା, ସେ ବିଷୟରେ ତା’ର କୌଣସି ହେତୁ ନଥିଲା । ପିଲାବେଳଠୁଁ ତା’ ବାପା ତାକୁ ବଢାଇଥିଲେ । ବାପା ସତ୍ ମଣିଷ ଥିଲେ । ସେ ଟୋଙ୍ଗ୍କୁ ଶିଖାଇଥିଲେ କି କୌଣସି ଅବସ୍ଥାରେ, କୌଣସି କାରଣରୁ ମିଥ୍ୟାର ଆଶ୍ରୟ ନେବା ଆଦୌ ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ କି ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ନିଷ୍ଠୁର ଆଚରଣ କରିବା ବି ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଟୋଙ୍ଗ୍ ମଧ୍ୟେ...
ଆସନ୍ତା ରବିବାର ଦିନ ବନ ବିହାର । ତେଣୁ ଗୁରୁଜୀ ସବୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେଲେ । ପିଲାମାନେ କେତେବେଳେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପହଁଚିବେ । ସାଙ୍ଗରେ କ’ଣ କ’ଣ ସବୁ ଆଣିବେ । ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ କେବେ ବନବିହାର ଗାଡି ବାହାରିବ ଏପରି କେତେ ସୂଚନା ଦେଲେ । ସବୁ ପିଲାମାନଙ୍କ ପରି ଗୌରବର ମନ ମଧ୍ୟ ଅତିଶୟ ଅଧୀର ହେଉଥାଏ । ଆଉ ଦୁଇଦିନ ପରେ ପତୁଡି ଜଳପ୍ରପାତ ଠାରେ ବନବିହାର ହେବ । ଭୋଜିଭାତ ସାଙ୍ଗକୁ ଖେଳାଖେଳି ପୁଣି ଗୁଡାଏ ଚୁଟ୍କୁଲା...
ଦିନେ ଶଗଡିଆ ତାର ଶଗଡ ଗାଡି ନେଇ ପାହାଡ ଉପରେ ଯାଉଥିଲା । ବହୁତ ରାସ୍ତା ଉଠାଣି ପଡିବାରୁ ବଳଦମାନେ ଥକିଗଲେ ଓ ଶଗଡ ଚକାରୁ ବି କେଁ କଟର ଶବ୍ଦ ବାହାରିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ଶଗଡିଆ ଗାଡି ଉପରେ ବସି ବଳଦଙ୍କୁ ବାଡେଇ ଚାଲିଥାଏ । ଶେଷରେ ଉଠାଣି ବେଶି ହେବାରୁ ବଳଦ ଆଉ ଟାଣି ପାରିଲେ ନାହିଁ । ଏଣେ ଶଗଡିଆ ଖାଲି ପାଟିକରି ଗାଳି ଦେଉଥାଏ । “ମୁଁ ଏତେ କାମକରି ମୋଟେ ଥକୁ ନାହିଁ । ମାତ୍ର ତମେମାନେ ଖାଲି ଥକି ଯାଉଛ?”...
(ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବତାଙ୍କ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ରୂପଧରଙ୍କ ବାରଣ ସତ୍ତ୍ୱେ ତାଙ୍କ ଅନୁଚରମାନେ ମାରି ଖାଇଲେ । ସେହି ପାପ ଯୋଗୁଁ ସେମାନେ ନୌକା ସହିତ ବୁଡିମଲେ । ରୂପଧର ଏକମାତ୍ର ବଂଚିଲେ ଓ ଭାସିଭାସି କୌଣସି ଏକ ତୀରରେ ଆସି ଲାଗିଲେ । ସେଠାରେ ସେହି ଦେଶର ରାଜକୁମାରୀ ବାରୁଣୀଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଦେଖା ହେଲା । ତାଙ୍କରି ସହାୟତା ଯୋଗୁଁ ସେ ରାଜଭବନରେ ପହଁଚି ଆଶ୍ରୟ ପାଇଲେ । ରାଜା କଥା ଦେଲେ କି ତାଙ୍କୁ ସେ ସବୁପ୍ରକାରରେ ସୁବିଧା ସହଯୋଗ...
ଶ୍ୟାମଲାଲ୍ଙ୍କ ଦୋକାନରେ ଜଣେ ଭଲ କର୍ମଚାରୀ ଥାଏ । ନିଜ ଦେହ ଖରାପ ବୋଲି ସେ କାମ ଛାଡିଦେଲା । ତେଣୁ ଶ୍ୟାମଲାଲ୍ ଆଉ ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ ଖୋଜୁଥାନ୍ତି । ଏକଥା ଯାଇ ସୁଧୀର କାନରେ ପଡିଲା । ସୁଧୀର ଆସି ଶ୍ୟାମଲାଲଙ୍କୁ କହିଲା, “ଆଜ୍ଞା, ଆପଣ ମୋତେ ଚାକିରୀରେ ରଖନ୍ତୁ । ମୋ ନାମ ସୁଧୀର୍ ।” ଶ୍ୟାମଲାଲ୍ ପଚାରିଲେ “ତମେ କ’ଣ କରୁଛ? କେତେ ଦରମା ପାଉଛ?” ବର୍ତ୍ତମାନ କାହା ପାଖରେ ଅଛ ।...
