ଜଣେ ଫକୀର ଥିଲେ । ଥରେ ତାଙ୍କ ମନକୁ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଭାବନା ଆସିଲା ଯେ ଖୁଦା (ଈଶ୍ୱର) ମୋ ଉପରେ ବହୁତ ଖୁସୀ । ମୋ ଠାରୁ ବଳି ତାଙ୍କର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭକ୍ତ କେହି ନାହାଁନ୍ତି । ସର୍ବଦା ସେ କହୁ ଥାଆନ୍ତି – “ହେ ଖୁଦା ! ଯଦି ମୋ’ ଠାରୁ ବଳି ଆପଣଙ୍କର କେହି ପ୍ରିୟ ଭକ୍ତ ଅଛନ୍ତି ତେବେ ମୋତେ କୁହନ୍ତୁ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରିବି ।          ଖୁଦା ଫକୀରଙ୍କର ଏଭଳି ଅହଂକାର ଦେଖି ସ୍ୱପ୍ନରେ କହିଲେ – “ହେ ଫକୀର ! ତୁମ ଠାରୁ ବଳି ଅନେକ...

ପୁରୁଣାକାଳର କଥା । ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟରେ ଧର୍ମସେନ ନାମକ ଜଣେ ଲୋକପ୍ରିୟ ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ତିନିଜଣ ପୁତ୍ର ଥା’ନ୍ତି । ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ନ୍ୟାୟବାଦୀ ଓ ଖୁବ୍ ଭଦ୍ର ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସାନ ଦୁଇଜଣ ଅତିମାତ୍ରାରେ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ଥିଲେ । ସେମାନେ ବଡ ହୋଇ ଯିବାରୁ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଲା ଯେ ସେ ଏବେ କାହାକୁ ନିଜର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ରୂପେ ବାଛିବେ । ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସିଂହାସନର ଅଧିକାରୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ...

ହେଲାପୁରୀର ଧନୀ ଗଙ୍ଗାରାମ ଜଣେ ମଧ୍ୟବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି । ତାଙ୍କର ଅନେକ ବ୍ୟବସାୟ, ତେଣୁ ଅନେକ ରୋଜଗାର । ସେ ପୁଅ ହାତରେ ସବୁ କିଛି ସମର୍ପି ଦେଇ ନିଜେ ଶାନ୍ତିରେ ଜୀବନ ବିତାଇବାକୁ ଚାହିଁଲେ ।                 ଦିନେ ଦୁଆର ପାଖରେ ପଡିଯାଇ ସେ ତାଙ୍କ ଗୋଡ ଭାଙ୍ଗିଲେ । ଶଯ୍ୟାଶାୟୀ ହୋଇ ସେ ପଡିଥା’ନ୍ତି; ତାଙ୍କ ବାଲ୍ୟବନ୍ଧୁ ଗୋବିନ୍ଦ ଏକଥା ଶୁଣି ଦେଖିବାକୁ ଆସିଲେ । ସେ ପଚାରିଲେ, “କିଓ ଏ ବୟସରେ ତମେ କ’ଣ ଡିଆଁ ଡେଇଁ କରି...

ପ୍ରାଚୀନ କାଳର କଥା । ଗୁରୁଗୃହରେ ରହି ଶିଷ୍ୟମାନେ ବିଦ୍ୟାଶିକ୍ଷା କରିବାର ପ୍ରଥା ଥାଏ । ଗୋଟିଏ ସହରରେ ‘ବର୍ଷ’ ନାମରେ ଜଣେ ଗୁରୁ ଥିଲେ । ସବୁ ବିଦ୍ୟାରେ ସେ ଥିଲେ ପଣ୍ଡିତ । ନାନା ଦେଶରୁ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଆସି ତାଙ୍କ ପାଖରେ ବିଦ୍ୟାଶିକ୍ଷା କରୁଥାଆନ୍ତି । ଥରେ ବ୍ୟାଡି, ବରୁରୁଚି ଓ ଇନ୍ଦ୍ରଦତ ନାମରେ ତିନିଜଣ ବନ୍ଧୁ ପାଠ ପଢିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା କଲେ । ସେମାନେ ତ ଗୁରୁ ବର୍ଷଙ୍କ ନାମ ଆଗରୁ ଶୁଣିଥିଲେ । ତେଣୁ ତାଙ୍କରି ପାଖରେ...

ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତା’ସହିତ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ବାରମ୍ବାର ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ଗଛଲତାମାନେ ପ୍ରବଳ ଭାବରେ ଦୋହଲୁଥାନ୍ତି । ବଜ୍ରଧ୍ୱନି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଝଲସି ଉଠୁଥାଏ ।                 କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେହି ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି...

ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ଚାଷୀ ପରିବାରଟିଏ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବୋଲି ଝିଅ । ତାର ନାମ ହେଉଛି ମାଳତୀ । ବାପା, ମା’ ନିରକ୍ଷର ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଚାହିଁଲେ ମାଳତୀକୁ ପାଠ ପଢାଇ ମଣିଷ କରିବେ । ତାଙ୍କ ଗାଁରେ ତ ସ୍କୁଲ୍ ନଥିଲା ତେଣୁ ମାଳତୀ ପାଖ ଗାଁ ସ୍କୁଲ୍କୁ ପାଠ ପଢିବାକୁ ଯାଉଥିଲା । ନିଜ ଗାଁ ଠାରୁ ଆର ଗାଁଟି ଟିକିଏ ଦୂର । ମାଳତୀ ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳେ ପଖାଳ ଗଣ୍ଡେ ଖାଇ ଦେଇ ସ୍କୁଲ୍କୁ ଯାଏ ଓ ଚାରିଟାବେଳକୁ ପୁଣି ଫେରି ଆସେ ।...

ସମୁଦ୍ର ତଟରେ ଥିବା ଏକ ଗ୍ରାମରେ କେଶବ ନାମକ ଏକ ଗରିବ ଯୁବକ ଥାଏ । ସେ ତା’ ମନେ ମନେ ଭାବିଲା ଯେ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବାକୁ ଯାଉଥିବା ଜାହାଜରେ ଦୂର ଦେଶକୁ ଯାଇ ସେ କିଛି ଧନ ଅର୍ଜନ କରିବ । ଏହିପରି ମନ ନେଇ ସୁବିଧା ଦେଖି ଗୋଟିଏ ଜାହାଜରେ ସେ ଚଢିଲା ।                 କିଛିଦିନ ସମୁଦ୍ରଯାତ୍ରା କରିବା ପରେ ଭୟଙ୍କର ଏକ ତୋଫାନ ହେଲା ଓ ସେ ଜାହଜଟି ବୁଡିଗଲା । କେଶବ ଭାସି ଭାସି ଆସି ଗୋଟିଏ ଦ୍ୱୀପରେ ଲାଗିଲା । ଚାରିଆଡେ ବୁଲି...

ସମର ଭୂବନଗିରିରୁ ରାଜଗିରିକୁ ଯାଉଥାଏ । ମଝିରେ ଜଙ୍ଗଲ ପଡେ । ସେଠାରେ ଚୋରଭୟ ଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ହାତରେ ଲାଠିଟିଏ ନେଇ ଗଲା । ସେ ଜଙ୍ଗଲ ମଝିରେ ହୋଇଛି, ଗଛ ପଛପଟୁ ଚାରିଜଣ ଗୁଣ୍ଡା ଚୋର ଆସି ତା’ ଆଗରେ ଠିଆହେଲେ । ସମର ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲା । ତା’ପରେ କିଛିଟା ପିଟାପିଟି ପରେ ସେମାନେ ସମରକୁ ବାନ୍ଧିପକାଇଲେ । ତା’ପରେ ଲୁଗାପଟା ଖୋଜି ସେମାନେ ମାତ୍ର ଦଶଟି ମୁଦ୍ରା ପାଇଲେ ।                ...

ଦକ୍ଷିଣସମୁଦ୍ର ତଟରେ ସୌଭଦ୍ର ନାମକ ଗୋଟିଏ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ଅଛି । ଅର୍ଜୁନ ସେଠାରେ ସ୍ନାନ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ହଠାତ୍ ଜଣେ କେହି ବ୍ରାହ୍ମଣ ତାଙ୍କୁ ସେଥିରୁ ନିବୃତ କରି କହିଲେ, “ଏହି ଦକ୍ଷିଣ ଅଂଚଳରେ ବହୁ ତୀର୍ଥ ଅଛି । ଶହେ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ତୀର୍ଥରେ କେହି ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସମୁଦ୍ରରେ ମଗରମାନଙ୍କର ଉତ୍ପାତ ଯୋଗୁଁ ପାଣି ଭିତରକୁ ଓହ୍ଲାଇ ପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି । କାରଣ ତହିଁରେ ମଗରମାଛମାନେ ମାରିଦେବାର ଯଥେଷ୍ଟ ଭୟ...

ପୁରୁଷୋତମପୁର ରାଜ୍ୟରେ ତିନି ଜଣ କୁଖ୍ୟାତ ଚୋର ରହୁଥିଲେ । ଚୋରି ବିଦ୍ୟାରେ ଏହି ତିନି ଚୋର ଏପରି ମହାରଥୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ଯେ, ଖାସ୍ ସେଇଥିପାଇଁ ହିଁ ସେମାନେ ବିଖ୍ୟାତ । ସେମାନଙ୍କ ଚୋରିର ପ୍ରଭାବ ଏପରି ଥିଲା ଯେ ସେ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଜାଗଣ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ରହି ନିଜ ଘର ଜଗୁ ଥିଲେ । କାହିଁକିନା ସେହି ଚୋରମାନଙ୍କର ଅଭ୍ୟାସ ଥିଲା ଚୋରିକରିବା କେବଳ ଚୋରିକରିବା ।                 ପ୍ରଥମ ଚୋରର ନାଁ ଥିଲା ଖଙ୍ଗଡ ସିଂ । ସେ ଯେ...

ମାଣିକପୁରୀରେ ଯେଉଁ ବସନ୍ତୋତ୍ସବ ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲା, ସେଥିରେ ଉତୁଙ୍ଗ ନାମକ ପାହାଡି ଜାତିର ଜଣେ ଯୁବକ ଭାଗ ନେଇଥିଲା । ସେ ରାଜକୁମାରୀ ପ୍ରିୟମ୍ବଦାଙ୍କୁ ଉପହାର ସ୍ୱରୂପ ଏକ ଫୁଲତୋଡା ଦେଲା । ରାଜକୁମାରୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ରାଜା ପ୍ରତାପବର୍ମା ସେହି ଫୁଲର ଗଛ ଆଣିବାକୁ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ପଠାଇଲେ । କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଅଧିକ କିଛି ଫୁଲ ଧରି ସେଠାରୁ ଫେରି ଆସିଲେ । ରାଜଗୁରୁ ଗୌରୀନାଥ କହିଲେ ଯେ ଏ ଫୁଲ ଅଶୁଭସୂଚକ । ଏଣିକି ଆଗକୁ...

ଦିବ୍ୟ ଜୀବନ ମାର୍ଗରେ ଚାଲିବାର ଏହି ଯେଉଁ ମହତ୍ ଆକାଂକ୍ଷା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି, ଏଥିରୁ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଯାଉଛି ଯେ, ଆପଣମାନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧନ୍ୟ । ଭଗବାନ୍ କ୍ଷମତାଶୀଳ ଓ କରୁଣାମୟ । ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ଯତ୍ନ ଓ ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ନିଶ୍ଚୟ କୃପାବର୍ଷଣ କରନ୍ତି । ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସତରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତୁ । ସକଳ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ସବୁ ସମସ୍ୟାରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ନ ହୋଇ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଖରେ...

ଜୟଗଡ ଗାଁର ଲୋକେ ଗୋଟାଏ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ ଓ ମହାଜନ ପାଖକୁ ଯାଇ ସେମାନଙ୍କ ଯୋଜନା କଥା କହିଲେ ଓ ଚାନ୍ଦା ବି ମାଗିଲେ ।                 ସବୁ ଶୁଣି ସେ ମହାଜନ କହିଲେ “ଶୁଣ । ଗାଁ ସୀମାରେ ଆମ୍ବତୋଟା ପାଖରେ ମୋର ଖଣ୍ଡିଏ ଜମି ପଡିଆ ପଡିଛି । ତା’ର ମୂଲ୍ୟ ଏକହଜାର ଟଙ୍କା । ତମେ ମୋ ନାମରେ ହଜାରେ ଟଙ୍କା ଚାନ୍ଦା ବସାଇ ଦିଅ ଓ ସେହି ଜମି ଉପରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କର ।”                 ଲୋକେ...

ଅତୀତ କାଳର କଥା । ରାଧା ନାମକ ରାଜ୍ୟରେ ଉଗ୍ରଭଟ୍ଟ ନାମରେ ଜଣେ ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ରାଣୀ ଥିଲେ ପାଟଳୀପୁତ୍ର ରାଜାଙ୍କର ଦୁହିତା । ସେ ରାଇଜର ଲୋକେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁଖଶାନ୍ତିରେ ଥାଆନ୍ତି । ରାଣୀ ମନୋରମା ବି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ ଓ ଦୟାଶୀଳା ଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କୁ ସେ ନିଜର ସନ୍ତାନ ପରି ମନେ କରୁଥିଲେ । ଯୋଗୀ ଭିକାରୀ କେହି ବି କେବେ ଖାଲି ହାତରେ ସେ ରାଜାଙ୍କ ଦୁଆରୁ ଫେରିଯିବାର ମୋଟେ ଶୁଣା ନ ଥାଏ । ଏକଦା ସେ...

ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ସାଇଁ ସାଇଁ ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ତୁହାକୁ ତୁହା ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ ।                 କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି ଶବଟିକୁ ସେଠାରୁ ଉତାରି...

ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଯେପରି ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ଧର୍ମପ୍ରାଣ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମହତ୍ୱ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କେତେ କବି କବିତା ଲେଖିଥିଲେ, କେତେ ଗାୟକ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ପ୍ରଶସ୍ତି ଗାନ କରୁଥିଲେ ।                 ସେ ରାଜା ବି କିଛି କମ୍ ଗୁଣଗ୍ରାହୀ ନଥିଲେ । ଦେଶର ଶିଳ୍ପୀ, ଭାସ୍କର, କବି, ନାଟ୍ୟକାର–ଏମିତିକି ତାଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରୁ କେହି ବି ବଂଚିତ ହେଉନଥିଲେ । ସମସ୍ତେ ସୁଖୀ ଥିଲେ ।                 କିନ୍ତୁ...

    ଧର୍ମର ମହିମା ବଖାଣି ଦେଶବିଦେଶେ     ହିନ୍ଦୁଧର୍ମ ଭାଗବତ୍ ଗୀତା ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ରଖିଲେ ସବୁଠୁ ଶୀର୍ଷେ ।     ଦେଶପ୍ରେମ ଦୀପ ଜାଳି ଦେଇଥିଲେ ଦେଶବାସୀଙ୍କର ମନରେ ଦିନେ     ସିଏ ଥିଲେ ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ଯେ ପଣ୍ଡିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ।                 ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ କେବଳ ଆମ ଇଣ୍ଡିଆ କାହିଁକି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଜଣେ ଅପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ନେତା ଥିଲେ । ୧୮୯୩ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ...

ଅନେକ ଦିନ ତଳେ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ନଗରରେ ଜଣେ ଖୁବ୍ ନାମଯାଦା ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ, ତାଙ୍କର ନାମ ହେଉଛି ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ । କେତେକ ବିଦ୍ୱାନ କହନ୍ତି, ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତାଙ୍କର ଅସଲ ନାମ ନୁହେଁ, ସେ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ଉପାଧି । ସେ ଯାହା ବି ହେଉ, ସେହି ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ନାମରେ ସେ ସବୁଠି ମାନ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପାଉଥିଲେ । ସେ ନିଜର ସାଧନା ବଳରେ ଢେର ଢେର ଅସାଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟା ସାଧିଥିଲେ । ଶାସ୍ତ୍ର, ସଂହିତା, ସ୍ମୃତି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଯେମିତି ସେ...

ଆଶିଷ୍ ଖୁବ୍ ଭଲ ପଢେ । ତେଣୁ ଶ୍ରେଣୀରେ ସଦାବେଳେ ସେ ପ୍ରଥମ ହୁଏ । କେବଳ ପାଠ ନୁହେଁ ନାଚ, ଗୀତ, ଚିତ୍ର, କୁଇଜ୍, ବକ୍ତୃତା ଓ ରଚନା ଲେଖାରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଖୁବ୍ ଭଲ କରେ । ସେ ଗୋଟିଏ ଭଲ ପିଲା ବୋଲି ସାଇପଡିଶା, ଗୁରୁଜୀ ଗୁରୁମା ସମସ୍ତେ ତାକୁ ବେଶ ଆଦର କରନ୍ତି । ସେ ଆଶିଷ୍ ସଦାବେଳେ ଶ୍ରେଣୀ ପରୀକ୍ଷାପରି ସପ୍ତମ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷାରେ ବି କିପରି ପ୍ରଥମ ହେବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ସେ ରହୁଥାଏ । ଦିନେ ମା’ ସରସ୍ୱତୀ ଆସି ଆଶିଷ୍ ପାଖରେ...