“ଭାସ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କନ୍ୟା ଲୀଳାବତୀ ଥିଲେ ବୁଦ୍ଧିମତୀ ସୁନ୍ଦରୀ ଜଣେ ବିବାହ ବନ୍ଧନେ ବାନ୍ଧିହେଲେ ସିନା ଦୁର୍ଯୋଗକୁ ହେଲେ ବିଧବା ଦିନେ । ଦେଇପାରିଲାନି ଦୁଃଖ ଏ ଘଟଣା ବରଂ ଜୀବନରେ ଆସିଲା ସୁଖ ବାପଝିଅ ଦୁହେଁ ବସିଗଲେ ଲେଖି ଗାଣିତିକ ସୂତ୍ରମାନ ଅସଂଖ୍ୟ । ଆଜି ତାହା ଲୀଳାବତୀ ସୂତ୍ର ରୂପେ ଲଭିଅଛି ଖ୍ୟାତି ଗଣିତଶାସ୍ତ୍ରେ ଧନ୍ୟ ସେହି କନ୍ୟା ଲୀଳାବତୀ ଦେଖ ଭାଗ୍ୟବତୀ ହେଲା ଏଇ ମରତେ ।”...
ପରଦିନ ଭୋଜରାଜ ସିଂହାସନ ପହଁଚି ଭାବିଲେ; “ଏ ଯାଏଁ ଅଠେଇଶଜଣ ସୁନ୍ଦରୀ ପୁତ୍ତଳିକା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର କାହାଣୀ ଶୁଣାଇ ସାରିଲେଣି । ତଥାପି ମନ ବୁଝୁନାହିଁ । ମୁଁନିଜକୁ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କର ସମକକ୍ଷ ରୂପେ ପ୍ରତିପାଦିତ କରି ପାରୁ ନାହିଁ । କେବେ ଆଉ ସେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସୁଯୋଗ ଆସିବ । ମୋର ଭାଗ୍ୟ ଉଦୟ ହେବ ଆଉ ମୁଁ ଏ ସିଂହାସନରେ ବସିବି? ହଉ, ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେବ । ଆଉ ଚାରିଜଣଙ୍କ ପରେତ କେହି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ଓ ଘଡଘଡିର ଶବ୍ଦର ବିରତିବେଳେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ବି ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି...
ଜାମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରର ଲୋକକଥା । ଏଠାରେ କାମଧନ୍ଦା ନ ମିଳିବାରୁ ଥରେ ଦଶ ଜଣ କୃଷକ ଅନ୍ୟତ୍ର କାମଧନ୍ଦାରେ ବାହାରିଗଲେ । ସେ ଅଂଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ଦୀକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଘଟି ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ପାଠପଢି ନଥିଲେ । ପ୍ରାୟତଃ ବୋକା ଭଳି ଆଚରଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ । ଦଶଜଣଯାକ କୃଷକ ଚାଲିଥାନ୍ତି । ହଠାତ୍ କାହିଁକି କ’ଣ ମନହେଲା, ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଜଣେ ସେମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଗଣି ନଅ ବୋଲି ଜାଣିଲା । ସେ ଏକଥା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ କହିଲା...
ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ହୋଲି ଉତ୍ସବ ଖୁବ୍ ଧୁମ୍ଧାମ୍ରେ ପାଳନ କରନ୍ତି । ମନୋରଂଜନ ପାଇଁ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ ରାଜା ବି ନିଜେ କରନ୍ତି । ଏହି ହୋଲି ଉତ୍ସବ ପାଳନ ସମୟରେ ସାରା ବିଜୟ ନଗର ରାଜ୍ୟ ଯେପରି ଜୀବନ୍ତ ହୋଇ ଉଠେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ସଫଳ କଳାକାରମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ରାଜା ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ସବୁଠାରୁ ବଡ ତଥା ସବୁଠାରୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ପୁରସ୍କାର ଯିଏ ମହାମୂର୍ଖ ତାଙ୍କୁ ହିଁ ପ୍ରଦାନ...
ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲା ଧନୀ ସୁକୁମାରୀର ସାଙ୍ଗ । ସେ ବହୁତ ଗରୀବ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବି ସେ କେବେ କାହା ଆଗରେ ହାତ ପାତୁ ନଥିଲା । ନିଜର ଆତ୍ମାଭିମାନ ତାକୁ ଏହା କରିବାକୁ କେବେବି ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦେଉନଥିଲା । ଦୁଇଜଣ ସାଙ୍ଗ କୌଣସି ଭେଦଭାବ ନରଖି ମିଶୁଥିଲେ । ଥରେ ଦୂରଯାଗାରୁ ଜଣେ ଗହଣା ବେପାରୀ ସୁକୁମାରୀ ଘରକୁ ଆସିଲେ । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଦାମିକା ସୁନ୍ଦର ଗହଣା ଥିଲା । ଗହଣା ବେପାରୀ ସାଙ୍ଗରେ ନନ୍ଦ...
ନଈ କୂଳରେ ଛୋଟ ଗାଁଟିଏ । ସେଇ ଗାଁରେ ବୁଢାବୁଢୀ ଦୁଇଜଣ ରହୁଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କର ତ ଚାଷୀ ପରିବାର । ସୁଖେ ଦୁଃଖେ ତାଙ୍କର ସଂସାର ଡଙ୍ଗା ଚାଲିଥାଏ । ସେ ବୁଢାବୁଢୀଙ୍କର ତିନୋଟି ପୁଅ । ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଦୁଇପୁଅ ବେଶ୍ ଚତୁର । କାମ ଧନ୍ଦାରେ ସେମାନେ ଖୁବ୍ ନିପୁଣ । ସେମାନଙ୍କର ଘରକାମ, ବାହାରକାମ କେଉଁଥିରେ ବି କିଛି ଖୁଣିବାକୁ ନାହିଁ । ସକାଳୁ ସଞ୍ଜଯାଏଁ ସେମାନେ ଖାଲି ଖଟୁଥାଆନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ କେବଳ ଘରେ ତାଙ୍କ ବାପ ମାଆ...
ବହୁତଦିନ ତଳର କଥା । ସେତେବେଳକୁ ମଟରଗାଡି, ରେଳଗାଡି, ବିଜୁଳିବତୀ କିଛି ବି ବାହାରି ନ ଥାଏ । ତେଣୁ ଦୂର ଦୂରାନ୍ତ ଜାଗାକୁ ଲୋକମାନେ ପାଦରେ ଚାଲି ଚାଲି ଯିବା ଆସିବା କରୁଥାଆନ୍ତି । ଘରେ ଘରେ ତେଲ ଦୀପ ଜଳେ । ସେଇଥିରେ ଲୋକମାନେ କାରବାର ହୁଅନ୍ତି । ଏହା ସେଇ ଯୁଗର କଥା । ସେତେବେଳେ କାଶୀକୁ ସଂସ୍କୃତ ବିଦ୍ୟାନଗରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଉଥାଏ । ଯେତେ ବଡ ବଡ ସଂସ୍କୃତ ବିଦ୍ୱାନ ସେଇଠି ରହି ଶାସ୍ତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥାଆନ୍ତି । ଏହି...
ଜଣେ ଅନ୍ୟ ଜଣକୁ ସାହଯ୍ୟ କରିବା ହିଁ ନୈତିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଓ ମାନବିକତା । ଏହି ସାହାଯ୍ୟ ମଧୁର କଥାବାର୍ତ୍ତା ଅଥବା ଉତ୍ତମ ଆଚରଣ ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମଣିଷ ଭିତରେ, ଦେଶ ଦେଶ ଭିତରେ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡି ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ଏ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଖ୍ୟାତ ଔପନ୍ୟାସିକ ତଥା ଚିତ୍ରକର କେ.ଏ.ଆବ୍ବାସ୍ଙ୍କ ଜୀବନରୁ ଘଟଣାଟିଏ । ଘଟଣାଟି ଘଟିଥିଲା ଆବ୍ବାସ୍ଙ୍କର ପିଲାଦିନେ । ସେ ଥରେ ତାଙ୍କର ଜଣେ...
ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ପୁତ୍ର ସବୁବେଳେ ମନଦୁଃଖରେ ବସି ରହୁଥିଲା । ସୁତରାଂ ସନ୍ତୋଷ ଲାଭର ରହସ୍ୟ କ’ଣ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଜଣେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଲୋକ ପାଖକୁ ବ୍ୟବସାୟୀ ଜଣକ ତାଙ୍କର ପୁଅକୁ ପଠାଇଲେ । ଏଥର ଯୁବକ ଜଣକ ଏକ ବିଶାଳ ମରୁଭୂମିରେ ଯାତ୍ରା କରି ଏକ ସୁନ୍ଦର କୋଠାଘର ନିକଟରେ ପହଂଚିଲେ । ପାହାଡର ଶୀର୍ଷଦେଶର ସେହି କୋଠାଘରେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ରହୁଥିଲେ । ଯୁବକ ଜଣକ ସେଠାରେ ପହଂଚି...
ଗୋଟିଏ କୂଅରେ ବହୁତ ବେଙ୍ଗ ଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବେଙ୍ଗ ରାଜା ବି ଥିଲା । କିନ୍ତୁ କିଛିଦିନ ପରେ ସେ ରାଜାକୁ ଆଉ କେହି ବି ମାନିଲେ ନାହିଁ । ତାପରେ ସେମାନେ ସବୁ ବାହାରୁ ଗୋଟିଏ ରାଜା ପଠାଇବାକୁ ଭଗବାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ । ଭଗବାନ ସେ ବେଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ବୁଝାଇଲେ “ତୁମର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ତୁମ ଭିତରୁ ଜଣକୁ ରାଜା କର”; କିନ୍ତୁ ଭଗବାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ସେ ବେଙ୍ଗମାନେ ତ ନାରାଜ । ଏ ବିଷୟରେ ସେହି ବେଙ୍ଗମାନେ ଖାଲି...
ବହୁଦିନ ତଳର କଥା । ମହାଦେବଶାସ୍ତ୍ରୀ ନାମକ ଜଣେ ମହାନ୍ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁକୂଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସେଠାରେ ତାଙ୍କ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରୁଥାନ୍ତି । ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଅନେକ ପ୍ରକାର ମନ୍ତ୍ରତନ୍ତ୍ରରେ ସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିବା କଥା ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଜଣାଥିଲା । ତେବେ ଶାସ୍ତ୍ରୀ କେବେବି ମନ୍ତ୍ରଚର୍ଚ୍ଚା କରୁ ନଥିଲେ କି ନିଜ ସିଦ୍ଧିର ପରିଚୟ କାହାରିକୁ ବି ଦେଉ ନଥିଲେ । ସେ କହୁଥାନ୍ତି, “ଆଜିକାଲି ଲୋକେ ମନ୍ତ୍ର ଶିଖି ତା’ର...
ଅତ୍ୟାଚାରୀ ବୀରସିଂହ ବାରମ୍ବାର ହିନସ୍ତା ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ଜୟନଗରରୁ ସେ ଜବର୍ଦସ୍ତ୍ ନେଇଯାଇଥିବା କନକ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପ୍ରତିମା ଅଦ୍ଭୁତ ଭାବରେ ଜୟନଗର ଫେରିଗଲା । ରାଜକୁମାରୀ ସୁକନ୍ୟା ମାଙ୍କଡ ପାଲଟିଗଲେ! ନଅରର ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟର ମୂଲ୍ୟାୟନ ପାଇଁ ଆସିଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଦେଖିବାବେଳକୁ ବିଦ୍ରୋହୀ ଦଳର ଲୋକେ । ସେମାନେ ସବୁ ସମ୍ପତ୍ତି ଧରି ପଳାଇ ଗଲେ । ଅମୃତପୁର ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ରାଜା ପବିତ୍ର ଉତ୍କଣ୍ଠିତ ଭାବରେ କହିଲେ, “ମୋ...
ସିଂହପୁରୀକୁ ଗୋଟାଏ ସହର ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ବରଂ ତାହା ଗୋଟାଏ ବଡ ଗ୍ରାମ ଥିଲା । ତେବେ ସେ ଗ୍ରାମ ମଝିରେ ଗୋଟାଏ ବଡ ବଜାର ଥିଲା । ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ କହିବାକୁ ଗଲେ ସେଠିକାର ଲୋକେ ବେଶ୍ ସମୃଦ୍ଧ ଥିଲେ । ରଜନୀକାନ୍ତ ଓ ବେଣୁଗୋପାଳ ନାମରେ ଦୁଇ ବନ୍ଧୁ ଗାଁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠପଢା ଶେଷ କରି ଅଲଗା ଅଲଗା ବେପାର ଆରମ୍ଭ କଲେ । ମାତ୍ର ମଧ୍ୟେ ମଧ୍ୟେ ସେ ଦୁଇ ବନ୍ଧୁ ପରସ୍ପର ଦେଖାସାକ୍ଷାତ କରି ଗପସପ...
ବହୁ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ଗୋଟିଏ କେଉଟ ପୁଅ ନଦୀମାନଙ୍କରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାଛ ଧରି ବଜାରରେ ବିକି ଦୁଇ ପଇସା ଭଲ ରୋଜଗାର କରେ । ଦିନେ ଯମ ମହାରାଜ ପୃଥିବୀ ଭ୍ରମଣରେ ଆସି ଗୋଟିଏ ନଈ ନିକଟରେ ପହଁଚିଲେ । ନଈରେ ସେ କେଉଟ ପୁଅ ମାଛ ମାରୁଥିବାର ଦେଖି ତାଙ୍କର ତଥା ସେ ଯମରାଜାଙ୍କର ହଠାତ୍ ବହୁତ ରାଗ ହେଲା । ଭାବିଲେ କେତେ ହିଂସ୍ର ଏ ପିଲାଟା । ହୃଦୟରେ ତା’ର ଟିକେ ବି ଦୟା ଭାବନା ନାହିଁ । ଏ ପିଲାଟିକୁ ଉଚିତ୍ ଶାସ୍ତି ମିଳିବା...
ମେଣ୍ଢା ମାନଙ୍କ ପଛରେ ଗୋଟିଏ, ଗୋଟିଏ ମା’ଗଧିଆ ମାନେ ବହୁତ ଦିନ ହେଲା ଲାଗି ରହି ଥିଲେ, ପରନ୍ତୁ ମେଣ୍ଢା ମାନଙ୍କ ସହିତ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଶତ୍ରୁତା ପ୍ରକାଶ କରୁ ନଥିଲେ । ତଥାପି ମେଣ୍ଢା ମାନେ ତାଙ୍କୁ ଦୁଷ୍ଟ ତଥା ଶତ୍ରୁ ବୋଲି ଭାବୁ ଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉପରେ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ନଜର ରଖୁ ଥିଲେ । ଏହି ଭଳି ବହୁତ ଦିନ ଅତିବାହିତ ହୋଇ ଗଲା, ମେଣ୍ଢା ମାନେ ଦେଖିଲେ ଅନ୍ୟ ଗଧିଆ ମାନେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅନିଷ୍ଟ କରୁ...
ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ ନୂଆ ସମାଜ ଓ ଧର୍ମର ସଂସ୍ଥାପନ ହେଲା ତାହାର ପ୍ରଧାନ ଅଙ୍ଗ ଅହିଂସା, ପ୍ରଶାନ୍ତ ଜୀବନ ଓ ଜାତିବର୍ଣ୍ଣ ମଧ୍ୟରେ ସମତା ଥିଲା । ସମସ୍ତେ ମଣିଷ ଜାତି । ତା’ ମଧ୍ୟରେ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ଜାତିର ବିଭେଦ ଆଣିବା ମୂର୍ଖତା । ସେଥିପାଇଁ ବୌଦ୍ଧ ସଂପ୍ରଦାୟ ଜାତି ମାନୁ ନଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ଏଇ ନୂଆ ସମାଜ ସଂସ୍କାର ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇ ଉଠିଲା ଓ କାଳକ୍ରମେ ତାହା ଦେଶଦେଶାନ୍ତର ଧରି ବିସ୍ତାର ଲାଭ କଲା ।...
ଦୁଇହଜାର ବର୍ଷ ତଳେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ସୋ-ପୋ-ତାବୁ ନାମକ ଏକ ବୃଦ୍ଧ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନି ତାଙ୍କୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ ଦେବା ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ଆଖପାଖରେ କେହି ବି ନଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ବଡ ଆର୍ଥିକ ସଂକଟ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଜୀବନ ନିର୍ବାହ କରୁଥା’ନ୍ତି । ସେଠାରୁ ଅନେକ ଦୂରରେ ଚୁ ନାମକ ଏକ ରାଜ୍ୟ ଥାଏ । ସେଠାକାର ରାଜା ଜ୍ଞାନୀ ଗୁଣି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଧନ ଦେବାର ଶୁଣାଯାଉଥିଲା କାରଣ ରାଜା...
ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟର ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ସ୍ୱଭାବରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲୋଭୀ ଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ନାହିଁ ସେତେବେଳେ କୌଣସି ଏକ କାର୍ଯ୍ୟର ଆଳ ଦେଖାଇ ରାଜାଙ୍କ ଠାରୁ ଅର୍ଥ ଆଦୟ କରିବା ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା । ରାଜାଙ୍କର ଉଦାରତାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ସେହି ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ଖୁବ୍ ଫାଇଦା ଉଠାଉଥିଲେ । ଦିନେ ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ନିଜ ସଭାକୁ ଡାକି କହିଲେ, “ହେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ମହାଶୟଗଣ! ମୁଁ ଆଜି ଆପଣ ମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଏକ ବିଶେଷ ତଥ୍ୟ...
“ଲଣ୍ଡନରେ ଥରେ ଇଣ୍ଡିଆକୁ ଯେବେ ଦେଇଥିଲା କଟୁ ମନ୍ତବ୍ୟ ଜଣେ ଏଥିଲାଗି ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ଉତ୍ତରଟି ଦୁଃଖ ଦେଲା ତା’ ମନେ । ଆମେ ଇଣ୍ଡିଆନ ଦେବା ଶିଖିଅଛୁ, ମାତ୍ର ଶିଖି ନାହୁଁ ନେବା ଛଡାଇ ଏହି କଥା ସ୍ୱାମୀ ଭାଷଣ ଛଳରେ ଦେଇଥିଲେ ଠିକେ ଠିକେ ବତାଇ । ଜୋକ ମୁହେଁ ଲୁଣ ଦେଲା ଭଳି ତୁନି ହୋଇଗଲା ସେହି ସମାଲୋଚକ ନ ଥିଲା ତା’ ମୁହେଁ ଆଉ ପଦେ କଥା, ସତେ କି ପାଲଟି ଗଲା ସେ ମୂକ?” ...
ଅନେକ କାଳ ତଳର କଥା । ବିଜୟଗଡ ରାଜ୍ୟ ବ୍ୟାପି ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଦେଶରେ ଯେତିକି ଚୋରି, ଗୁଣ୍ଡାମି ବଢିଥାଏ, ଜନସାଧାରଣ ବି ସେତିକି ମାତ୍ରାରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥାନ୍ତି । ଯଦି ଚୋରଟିଏ ଧରା ପଡିଗଲା, ତେବେ ତାକୁ ସିପାହୀମାନଙ୍କ ଜିମା ନଦେଇ ନିଜେ ନିଜେ ଛେଚି ଦେଉଥାନ୍ତି । ବିଚାରାଳୟରୁ କୌଣସି ବିଷୟରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତି ଘୋଷଣା କରାଗଲେ ମଧ୍ୟ ତାକୁ ଲୋକେ ପ୍ରାୟ ମାନୁ ନଥାନ୍ତି । ଏଣେ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପି ଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଗଛଲତାମାନେ ସତେ ଅବା ଆର୍ତ୍ତନାଦ କରୁଥାନ୍ତି! ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଝଟକି ଉଠୁଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମାତ୍ର ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେହି ଶବଟିକୁ ଉତାରି ଆଣିଲେ । ତେବେ ସେ...
ଶ୍ୱେତାମ୍ବର ନାମକ ଜଣେ ବୈଦ୍ୟ ମଧୁପୁର ଗ୍ରାମରେ ରହୁଥିଲେ । ସେ ଦେହର ଘା’ ଘଉଡ ଚିକିତ୍ସା କରିବାରେ ସୁଦକ୍ଷ ଥିଲେ । ଥରେ ସେହି ଦେଶର ରାଜାଙ୍କର ଏକ ବଡ ଘା’ ହେଲା । ଘା’ଟି ସାଧାରଣ ବା ବିଷାକ୍ତ ଜଣାପଡୁ ନଥାଏ । ବହୁ ଚିକିତ୍ସକ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା କଲେଣି ହେଲେ ଫଳ କିଛି ହେଉନାହିଁ । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ରାଜାଙ୍କୁ କେହି ଶ୍ୱେତାମ୍ବରଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିଲେ । ସୁତରାଂ ସେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଲେ “ମଣିଷ ଜାଣିପାରେ ନାହିଁ ।...
ତେର ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ସେତେବେଳେ ବାରାଣସୀରେ ବ୍ରହ୍ମଦତ ବୋଲି ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଥରେ ହଇଜା ଲାଗିଲା । ବହୁତ ଲୋକ ମରିଗଲେ । ରାଜାଙ୍କ ପୁରୋହିତଙ୍କ ଘରର ସମସ୍ତେ ହଇଜାରେ ପଡି ମଲେ । ପୁରୋହିତଙ୍କର ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଥିଲା । ସେ ବାରାଣସୀ ଛାଡି ପଳାଇଯାଇଥିଲା, ତେଣୁ ସେ ବଂଚିଯାଇଥିଲା । ପୁରୋହିତଙ୍କର ପୁଅ ଅନେକ ଜାଗା ବୁଲିବାପରେ ଶେଷରେ ତକ୍ଷଶିଳାରେ ପହଁଚିଲା । ସେଠାରେ ଜଣେ ବଡ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ । ଯୁବକ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ଏଣେ ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ତୁହାକୁ ତୁହା ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ଶୀତଳ ପବନରେ ଗଛଲତାମାନେ ସତେ ଯେପରି ଥରି ଯାଉଥାନ୍ତି । ଭୀଷଣ ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ସବୁ ଶୁଭୁଥାଏ । ତାସହିତ ପୁଣି ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ମଧ୍ୟ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ କ୍ଷଣିକ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୂନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ...
ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ବାରଣାଶୀରେ ‘ବ୍ରାହ୍ମଦତ୍ତ’ ନାମକ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବଳବାନ୍ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଦୟା, ପରୋପକାର ପ୍ରଭୃତି ମହନୀୟ ଗୁଣର ମଧ୍ୟ ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ । ତେଣୁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ସୁଖରେ କାଳାତିପାତ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନେ ସୁଖରେ କାଳାତିପାତ କରୁଥିବାରୁ ରାଜା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖୁସି ଥିଲେ । ତେଣୁ ଚାରିଆଡେ ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରଶଂସା ବ୍ୟାପିବାରେ ଲାଗିଥାଏ ।...
ବିବାହ ପରେ ବରକନ୍ୟା ନେଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଓ ବଳରାମ ବାହୁଡି ଯିବା କଥା । କିନ୍ତୁ ରୁକ୍ମୀଙ୍କ ସାଥି ରାଜାମାନେ ରୁକ୍ମୀକୁ କହିଲେ “ଏ ଭାବରେ ନ ହରେଇଲେ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଭାବରେ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ହରାଇ ଅପମାନ ଦେବା । ସେଥିପାଇଁ ଅନେକ ଉପାୟ ଅଛି ।” ରୁକ୍ମୀ ପଚାରିଲେ “ଆଚ୍ଛା କି ଉପାୟ ଅଛି କହିଲ?” “ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ବଳରାମ ଦ୍ୟୁତ କ୍ରୀଡାରେ ଧୂରନ୍ଧର ଓ ସେଥିପାଇଁ ସେ ବି ସଦା ସର୍ବଦା...
ଘଂଚଜଙ୍ଗଲରେ କୁଳୁକୁଳୁ ନାଦ କରି ବହିଚାଲିଛି ପାହାଡି ଝରଣାଟିଏ । ସେଇ ଝରଣା କୂଳରେ ଏକ ଝଙ୍କାଳିଆ ବୃକ୍ଷମୂଳେ ଏକାଠି ହୁଅନ୍ତି ତିନିବନ୍ଧୁ । ସେମାନେ ହେଲେ – ଚତୁର ବିଲୁଆ, ବୁଦ୍ଧିଆ ଠେକୁଆ ଓ ହୁଣ୍ଡାଳିଆ ପ୍ରକୃତିର ଏକ ମାଙ୍କଡ । ତିନି ବନ୍ଧୁଙ୍କର ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ଖୁବ୍ ନିବିଡ ଥିଲା । ସେମାନେ ପ୍ରତିଦିନ କିଛି ସମୟ ଏକାଠି ବସି ବେଶ୍ ହସଖୁସି ହୁଅନ୍ତି । ଦିନକର କଥା । ତିନିବନ୍ଧୁଙ୍କର ଏଭଳି ନିବିଡ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ କଥା...
ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟରେ ଦୁଇଜଣ ସାଙ୍ଗ ଥାଆନ୍ତି । ଜଣଙ୍କର ନାମ ଧର୍ମବୁଦ୍ଧି ଓ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କର ନାମ ପାପବୁଦ୍ଧି । ଧର୍ମବୁଦ୍ଧି ସାଙ୍ଗଟି ସଦା ସତ୍ୟ କହେ, ଅନିଷ୍ଠ ଚିନ୍ତା କରେ ନାହିଁ । ଭାରି ସରଳ ଓ ସାଧୁ ପ୍ରକୃତିର । କିନ୍ତୁ ନାମ ଅନୁସାରେ ପାପବୁଦ୍ଧି ଖୁବ୍ ଜଟିଳ ଏବଂ କୁଟୀଳ ପ୍ରକୃତିର । ଏମିତି ଅନେକ ମନ୍ଦ ଚରିତ୍ରର ଲୋକ ଅଛନ୍ତି । ସେମାନେ ସଦାସର୍ବଦା ପରର ଅନିଷ୍ଟ କରିବାରେ ଥାଆନ୍ତି । ପାପବୁଦ୍ଧିର...
ନିସ୍ତବ୍ଧ ରାତି । ଘନ ଅନ୍ଧକାର । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ, ପୁଣି ତା’ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା । ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ଭାସି ଆସୁଥାଏ ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ । ବିଲୁଆମାନଙ୍କର ହୁ କ୍ୟା ହୁଆ ହୁ କ୍ୟା ହୁଆ ରଡି ସାଙ୍ଗକୁ କୁକୁରମାନଙ୍କର ଭୋ ଭୋ ରଡି । ତା’ ସାଙ୍ଗକୁ ଭୁତ ପିଶାଚ ମାନଙ୍କର ହିଁ ହିଁ ହୋ… ହୋ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଏ ସବୁକୁ ତିଳେମାତ୍ର ଭୟ ନକରି, ବିଚଳିତ ନହୋଇ ପୁନର୍ବାର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ...
ବିଜୟନଗର ଦରବାରରେ ଜଣେ ଯାଦୁକର ଥା’ନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନାମ ଜୟନ୍ତ । ଥରେ ରାଜା ଗୋଟିଏ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଷଣା କଲେ । ସେଥିରେ ସବୁ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ଓ ବିଶେଷ ଜିନିଷ ସବୁ ରଖାଯିବାର କଥା । ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଖୋଲିଲା । ଜୟନ୍ତ ନିଜର ବନ୍ଧୁ ହରିଶଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇ ସେହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ । ହରିଶ ପ୍ରହରୀର ଆଖିରେ ଧୂଳି ଦେଇ ନବରତ୍ନ ହାରଟିଏ ଚୋରୀ କଲେ । କିନ୍ତୁ ଜୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁଙ୍କର ଏହି କୃତୀଟି ଦେଖିନେଲେ । ସେ...
ସମୀର ଓ ଆନାଙ୍କ ସ୍କୁଲ୍ ବସ୍ ଆସିବାର ବେଳ ହୋଇଗଲାଣି । ସମୀରର ଫୋର୍ଥ ଓ ଆନାର ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଉଆନ୍ । ଟାଇଗର୍କୁ ସତେକି ଘଂଟା ଦେଖି ଆସେ । ବହୁ ଦୂରରୁ ବସ୍ ମୋଡ ବୁଲିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଯାଇ ବସିଥିବ ଗେଟ୍ ପାଖରେ । ଆଉ ଚାହିଁଥିବ ରାସ୍ତାକୁ । ମଝିରେ ମଝିରେ ଠିଆ ହୋଇପଡି ଲାଙ୍ଗୁଡ ହଲେଇ ପକଉଥିବ । ଘର ଆଡକୁ ପୁଣି ଟିକେ ଚାହିଁ ଦେଉଥିବ । ସତେକି ସେ ଦେଖିବାକୁ ମନ କରୁଥିବ ତା ପରି ଆଉ କିଏ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ସେ...
ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଆରବ ଦେଶରେ ଜଣେ ସୁଲତାନ୍ ଥା’ନ୍ତି । ସେ ସର୍ବଦା ନାନା ବିଳାସ-ବ୍ୟସନରେ ବୁଡି ରହିଥା’ନ୍ତି ଓ ସେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ଆଦୌ ଭଲ ଭାବରେ ଚଳାଉ ନଥାନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପି ଥାଏ । କର୍ମଚାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଳସୁଆ ହୋଇଗଲେ । ବ୍ୟବସାୟ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହେଲା । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ଜୀବନ ବିପନ୍ନ ହେଲା । ସୁଲତାନ୍ଙ୍କ ପାଖରେ ଅନେକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥା’ନ୍ତି । ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ...