ପୁରୁଣା କାଳର କଥା । ସେତେବେଳେ ଦେଶରେ ଜମିଦାରମାନଙ୍କ ରାଜୁତି ଚାଲିଥାଏ ବୋଲି କହିଲେ ଚଳେ । ରାଜା ଥା’ନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ରାଜା ତ ଆଉ ଗାଁ ଗଣ୍ଡା ବୁଲି ବୁଲି ହାଲ୍ ଚାଲ୍ ଦେଖିବେ ନାହିଁ! ତା’ଛଡା ସେତେବେଳେ ଆଜିକାଲି ଭଳି ଏତେ କର୍ମଚାରୀ ବି ନଥିଲେ । ତେଣୁ ଗାଁ ଗଣ୍ଡାର ଆଇନ୍ କାନୁନ୍, ନିୟମ ଶୃଙ୍ଖଳା ସବୁ ଜମିଦାରମାନଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ରହିଥାଏ । ଖଣ୍ଡିଏ ଖଣ୍ଡିଏ ଅଂଚଳ ଉପରେ ଜଣେ ଜଣେ ବିଚାରକ ଥିଲେ । ସେ ଲୋକଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ...
ତେଜପୁର ଗ୍ରାମର ସବୁଠାରୁ ବଡ ସାହୁକାର ରତନଲାଲ୍ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ହେଉଛି ଟଙ୍କା କରଜ ଦେଇ ବହୁତ ସୁଧ ନେବା । କଷିକରି ସୁଧ ସିଏ ନିଅନ୍ତି ବୋଲି ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ସୁଧଖୋର୍ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି । ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ଟଙ୍କା ନେବାକୁ ଆସନ୍ତି । ଦିନେ ସେ ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରୁ ସୁଧ ଅସୁଲ କରି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଧରି ନିଜ ଗାଁକୁ ଫେରୁଥିଲେ, ବାଟରେ ହଠାତ୍ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଆସିଲା ।...
ଗୋଟିଏ ବିରୁଡି ସାପର ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ବସି ସେ ସାପକୁ ବହୁତ ହଇରାଣ କଲା । ଏଥିରେ ସେ ସାପ ରାଗିଯାଇ ତାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ଭାବିଲା । ତେଣୁ ସେ ଗୋଟିଏ ଶଗଡ ଆସୁଥିବା ଦେଖି ଭାବିଲା, ଶଗଡ ତଳେ ମୁଣ୍ଡ ଦେଇ ଦେଲେ ବିରୁଡିଟା ପେଷିହୋଇ ମରିଯିବ । ଏହା ଭାବି ସେ ସାପ ଶଗଡ ତଳେ ମୁଣ୍ଡ ଦେଇ ଦେଲା । ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଯେଉଁ ବିରୁଡି ବସିଥିଲା ସେ ତ ଚାପି ହୋଇଗଲା, ତା’ ସାଙ୍ଗରେ ସାପର ମୁଣ୍ଡ ଚାପି ହୋଇ ସେ ସାପ ବି...
ବୀରମହାରାଜପୁର ବୋଲି ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଗାଁ ଥିଲା । ସେହି ଗାଁରେ ଗୋଟିଏ ସାପୁଆ କେଳାର ପରିବାର ରହୁଥିଲା । ସାପୁଆ କେଳା ରାସ୍ତା ଘାଟରେ ସାପ ଖେଳ ଦେଖାଇ ଯାହା ପଇସା ଆଣେ ସେତିକି ପଇସାରେ ତା ଘର ଚଳେ । ସେ ସାପୁଆ କେଳାର ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ଝିଅ ଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ସାପୁଆ କଳା ସର୍ବଦା ତା ଝିଅର ବାହାଘର କଥା ଭାବି ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲା । ଦିନକର କଥା । ଗାଁ ଜମିଦାରଙ୍କ ଘରେ ଡକାୟତି ହେଲା । ଶହେ ଡକାୟତ ଜମିଦାରଙ୍କ ଘରୁ ସବୁ ଟଙ୍କା...
ଦେଗାଁର ହନୁମାନଜୀ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଦେବତା । ସେ ତ ଆଉ ଆଜିକାଲିକା କଳିଯୁଗର ଦେବତା ନୁହଁନ୍ତି, ସତ୍ୟଯୁଗରୁ ସେଠାରେ ସେ ବିରାଜୁଛନ୍ତି । ସେଠାକାର ମହନ୍ତ ମହାରାଜାଙ୍କ ନାମ ହନୁମାନ ଦାସ । ତାଙ୍କର ବି ଠିକ୍ ସେହିପରି ମହିମା । ବଡ ବଚନସିଦ୍ଧ ପୁରୁଷ ଥିଲେ ସେ । ଯାହାକୁ ଯାହା ସେ ଆଜ୍ଞା କରୁଥିଲେ, ତୁରନ୍ତ ତାହା ଫଳିଯାଉଥିଲା । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ମହିମା କଥା ପୃଥିବୀଯାକ ଜାରୀ । ନାଗପୁର ମରହଟ୍ଟା ଫୌଜଦାର ସବୁ କଥା ଶୁଣିପାରି...
ବିଜୟନଗର ଦରବାରରେ ଜଣେ ଯାଦୁକର ଥା’ନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନାମ ଜୟନ୍ତ । ଥରେ ରାଜା ଗୋଟିଏ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଷଣା କଲେ । ସେଥିରେ ସବୁ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ଓ ବିଶେଷ ଜିନିଷ ସବୁ ରଖାଯିବାର କଥା । ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଖୋଲିଲା । ଜୟନ୍ତ ନିଜର ବନ୍ଧୁ ହରିଶଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇ ସେହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ । ହରିଶ ପ୍ରହରୀର ଆଖିରେ ଧୂଳି ଦେଇ ନବରତ୍ନ ହାରଟିଏ ଚୋରୀ କଲେ । କିନ୍ତୁ ଜୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁଙ୍କର ଏହି କୃତୀଟି ଦେଖିନେଲେ । ସେ...
ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ବର୍ମାର ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଗାଁରେ ଲୋବସାଙ୍ଗ୍ ଥାଏ । ତା’ର ବୃତି ହେଲା ଟଙ୍କା ଧାର୍ ଦେଇ ସୁଧ ନେବା । ସେ ସୁଧ ବହୁତ ନିଏ; ତା’ଛଡା ସେ ତା’ ଜୀବନରେ ବୋଧହୁଏ ଆଉ କିଛି ମଧ୍ୟ ଜାଣେନାହିଁ । ଥରେ ସେ ଏକ ଦୂରାରୋଗ୍ୟରେ ପୀଡିତ ହୋଇ ଭାବିଲା, “ମୃତ୍ୟୁ ତ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ; ତେଣୁ ମୁଁ ଯେତେଦିନ ବଂଚିବି, ଭଗବାନ ଓ ଭକ୍ତଙ୍କ କଥା ଶୁଣିଲେ ଅନ୍ତତଃ ମୋର କିଛିଟା ପୁଣ୍ୟ ହେବ ।” ତା’ପରେ ସେ ଲୋବସାଙ୍ଗ୍...
ବାରଣାସୀ ନାମକ ଏକ ନଗର ଥିଲା । ସେହି ନଗରରେ ଜଣେ ଶୁଦ୍ଧପୂତ ତଥା ବେଦଜ୍ଞ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବାସ କରୁଥାଆନ୍ତି । ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜ୍ଞାନରେ ଯେପରି ଅପରିସୀମା ସରଳତାରେ ସେହିପରି । ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କର ସାମାନ୍ୟ ଭାବରେ ଚାଷଜମି ଥାଏ । ସେହି ଚାଷ ଜମିରେ ଯାହା ଧାନ, ମୁଗ, ବିରି ଆଦି ଫସଲ ଆମଦାନୀ ହୁଏ ସେଥିରେ ସେ ନିଜର ପରିବାରକୁ ଅଧାଦିନ ଆହାର ଯୋଗାଇ ଥାଆନ୍ତି । ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଧା ସମୟକୁ ନଗର ବାସୀଙ୍କର ଯେଜମାନି ଆଦି...
ସଙ୍ଗୀତପୁରୀରେ କେହି ଜଣେ ହେଲେବି ସଙ୍ଗୀତବିଦ୍ୱାନ ନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ବଡ ଦୋକାନଟିଏ ଥାଏ । ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବାଦ୍ୟ ସେଠାରେ ମିଳୁଥାଏ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ସେ ଦୋକାନର ମାଲିକ । ସେ ବୁଢା ହୋଇଯିବାରୁ ତାଙ୍କ ପୁଅ ମୁରଲୀ ଦୋକାନର ଦେଖାଶୁଣା କରୁଥାଏ । ଗ୍ରାମଟିର ଅନତିଦୂରରେ ଏକ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପାହାଡ ଥାଏ । ସେହି ଜଙ୍ଗଲରେ ନାନା ପ୍ରକାରର ଦ୍ରୁମ ସବୁ ଥାଏ । ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ସବୁ ବନାଇବାପାଇଁ ସେହି...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖପାଖର ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସହିତ ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରିମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ...
ଥରେ ଆକବରଙ୍କ ଦରବାରରେ କୌଣସି ଏକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଥାଏ । ହଠାତ୍ ମହାରାଜ କହିଲେ, “ଆପଣମାନେ ତ’ ଏଠାରେ ବହୁ ବିଜ୍ଞ, ପଣ୍ଡିତମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି । ଆପଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି କହିପାରିବେ କି ବର୍ତ୍ତମାନ ସଭାରେ ଯେତେ ସଭ୍ୟ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କ’ଣ ଅଛି?” ମହାରାଜଙ୍କର ଏ ପ୍ରକାର କଥା ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ । କିଏ ବା’ କହିପାରିବ କାହା ମନରେ କ’ଣ ଅଛି? ସମସ୍ତେ ପରସ୍ପର ଆଡକୁ...
ଥରେ ତିନିଜଣ ମୁସଲମାନ ନମାଜ ପଢୁଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ଜଣକ ନମାଜ ପଢିବା ଭିତରେ କିଛି କଥା କହିଲା । ଏହା ଦେଖି ଦ୍ୱିତୀୟ ଜଣକ କହିଲା, ଭାଇ ନମାଜ ପଢିବା ବେଳେ ତୁମେ କଥା କହୁଛ, ଏଥର ଜାଣ ଯେ, ତୁମ ନମାଜ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ତାଙ୍କ ଦେଖାଦେଖି ତୃତୀୟ ଜଣକ ଟିକେ ହସି ଦେଇ ଦ୍ୱିତୀୟ ଜଣକୁ କହିଲା, ତୁମେ ବି ତ କଥା କହିଲ, ତାହେଲେ ତୁମର ମଧ୍ୟ ନମାଜ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ଜଣେ ଭଦ୍ର ବ୍ୟକ୍ତି ଠିଆ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଏସମସ୍ତ କଥା ଶୁଣୁଥିଲେ । ସେ...
ପୂର୍ବରୁ ସାପଗୁଡିକ ଆଦୌ ବିଷାକ୍ତ ନ ଥିଲେ । ବହୁତ ସରଳ ଜୀବଟିଏ ଥିଲା ସାପ । ସାପକୁ ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପଶୁପକ୍ଷୀ ତାକୁ ମାରି ଖାଇଦଉଥିଲେ । ତେଣୁ ସାପଗୁଡିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟରେ ଦିନ କଟାଉଥିଲେ । ଦିନକର କଥା । ଗୋଟିଏ ସାପକୁ ବହୁତ ଗୁଡିଏ ବଣୁଆ ପଶୁ ଗୋଡାଇଲେ ମାରିବାକୁ । ତେଣୁ ସାପଟି ଭୟରେ ଏକ ନେଉଳ ଗାତ ମଧ୍ୟରେ ପଶିଗଲା । ନେଉଳ ସ୍ୱଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସରଳ ଓ ଦୟାବନ୍ତ ଜୀବଟିଏ ଥିଲା । ସେ ନେଉଳ ସାପକୁ ତା’...
ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ବୁଢୀଟିଏ ବାସ କରେ । ତା’ର ଆପଣାର ବୋଲି କେହି ନଥାନ୍ତି । ସେ ଦୁଃଖେ କଷ୍ଟେ କେମିତି କେମିତି ଚଳିଯାଉଥାଏ । ବୁଢୀର ସମ୍ପତି ବାଡି ବୋଲି ଝଙ୍କାଳିଆ ଫଳନ୍ତି ଆମ୍ବଗଛଟିଏ । ଯେଉଁ ବର୍ଷ ଗଛରେ ଆମ୍ବ ଫଳେ ତାକୁ ବିକି ବୁଢୀ ଭଲ ଦି’ପଇସା ପାଏ । ଟଙ୍କା ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସଂଚୟ ବି କରୁଥାଏ । ହେଲେ ଯେଉଁ ବର୍ଷ ଗଛରେ ଆମ୍ବ ଫଳେ ନାହିଁ ସେ ବର୍ଷ ବୁଢୀର ଦୁଃଖ ବଢିଯାଏ । ସେ କେତେବେଳେ କ’ଣ ଖାଏ କି ଉପବାସ ରହେ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖପାଖର ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସହିତ ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ କିନ୍ତୁ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ପୁନର୍ବାର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି...
ଅନୁପଗଡର ଜମିଦାର ବଡ ଦୟାଳୁ ଥିଲେ । ସେ ବରାବର ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ଟଙ୍କା କରଜ ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଟଙ୍କା ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଲୋକଟିର ବ୍ୟବସାୟୀବୁଦ୍ଧି ଅଛି ନା ନାହିଁ ତାହା ସେ ପରୀକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଯଦି ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ହୁଏ ଯେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟବସାୟ କଲେ ସଫଳ ହେବ ତେବେ ଯାଇ ସେ ତାକୁ ଋଣ ଦିଅନ୍ତି । ଦିନେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଋଣ ନେବା ପାଇଁ ଦୁଇଜଣ ମୂର୍ଖ ବ୍ୟବସାୟୀ ଆସିଲେ । ସେମାନେ ଜମିଦାରଙ୍କୁ...
ଅନେକ କାଳ ତଳର କଥା । ବିଜୟଗଡ ରାଜ୍ୟ ବ୍ୟାପି ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଦେଶରେ ଯେତିକି ଚୋରି, ଗୁଣ୍ଡାମି ବଢିଥାଏ, ଜନସାଧାରଣ ବି ସେତିକି ମାତ୍ରାରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥାନ୍ତି । ଯଦି ଚୋରଟିଏ ଧରା ପଡିଗଲା, ତେବେ ତାକୁ ସିପାହୀମାନଙ୍କ ଜିମା ନଦେଇ ନିଜେ ନିଜେ ଛେଚି ଦେଉଥାନ୍ତି । ବିଚାରାଳୟରୁ କୌଣସି ବିଷୟରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତି ଘୋଷଣା କରାଗଲେ ମଧ୍ୟ ତାକୁ ଲୋକେ ପ୍ରାୟ ମାନୁ ନଥାନ୍ତି । ଏଣେ...
ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ଶିକ୍ଷକ ଯିଏ ଦୋଷୀକୁ ଦଣ୍ଡବଦଳରେ ପୁରସ୍କାର ଦେଇଥାନ୍ତି । ଏହି ନୀତି ଅବଲମ୍ବନରେ ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟ ପିଲାର ଆଚରଣ ଅତି ସହଜରେ ବଦଳି ଯାଇଥାଏ । ଏହି କହାଣୀଟି ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ଗୁଣିବାନ୍ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ସତ୍ୟ ଘଟଣା । ସେଇ ଶିକ୍ଷକ ଜଣକ ଏକ ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକତା କରୁଥାନ୍ତି । ଥରେ ସେହି ବିଦ୍ୟାଳୟର ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ପତ୍ରିକା ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ । ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏଥିପାଇଁ...
ପଲ୍ଲୀ ଗାଁଟିଏ । ଗାଁର ଶେଷ ମୁଣ୍ଡ ପୋଖରୀ ହୁଡାରେ ସୁନ୍ଦର ମନ୍ଦିର ଥାଏ। ସେହିଠାରେ ଜଣେ ସାଧୁ ରହୁଥାନ୍ତି । ପ୍ରତିଦିନ ସେହି ମନ୍ଦିରକୁ ଭକ୍ତଙ୍କର ସୁଅ ଛୁଟୁଥାଏ । କାହାର କେମିତି ମାନସିକ ପୂରଣ ହେଲେ ମନ୍ଦିର ଲାଗି ଟଙ୍କା ପଇସା ବା ଜିନିଷପତ୍ର ଦାନସ୍ୱରୂପ ଆସି ପହଁଚୁଥିଲା । ସାଧୁବାବା ଥାଆନ୍ତି ଠାକୁରଙ୍କର ମାଲିକ ସ୍ୱରୂପ । ସୁତରାଂ ଦାନସୂତ୍ରରୁ ମିଳୁଥିବା ଜିନିଷ ରଖି ଦିଅନ୍ତି ସିନା କାହାକୁ କିଛି ଧନ୍ୟବାଦ...
ସମୀର ଓ ଆନାଙ୍କ ସ୍କୁଲ୍ ବସ୍ ଆସିବାର ବେଳ ହୋଇଗଲାଣି । ସମୀରର ଫୋର୍ଥ ଓ ଆନାର ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଉଆନ୍ । ଟାଇଗର୍କୁ ସତେକି ଘଂଟା ଦେଖି ଆସେ । ବହୁ ଦୂରରୁ ବସ୍ ମୋଡ ବୁଲିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଯାଇ ବସିଥିବ ଗେଟ୍ ପାଖରେ । ଆଉ ଚାହିଁଥିବ ରାସ୍ତାକୁ । ମଝିରେ ମଝିରେ ଠିଆ ହୋଇପଡି ଲାଙ୍ଗୁଡ ହଲେଇ ପକଉଥିବ । ଘର ଆଡକୁ ପୁଣି ଟିକେ ଚାହିଁ ଦେଉଥିବ । ସତେକି ସେ ଦେଖିବାକୁ ମନ କରୁଥିବ ତା ପରି ଆଉ କିଏ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ସେ...
ପୁରୁଣା କାଳର କଥା । ଶକୁରା ନାମକ ଏକ ଗ୍ରାମୀଣ ବ୍ୟକ୍ତି କାମ ଖୋଜିବାକୁ ରାଜଧାନୀ ସହରକୁ ଆସିଲା । ସେ ଏହା ଚାହୁଁଥିଲା ଯେ ଯଦି ନବାବ୍ଙ୍କ ଦରବାରରେ ତାକୁ ଛୋଟିଆ କାମଟିଏ ମିଳିଯା’ନ୍ତା, ତେବେ ସେ ଭଲରେ ଚଳିଯା’ନ୍ତା । କିନ୍ତୁ ବହୁତ ଚେଷ୍ଟା କରି ସେ ବିଫଳ ହେଲା । ଚାକିରୀ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଆବେଦନ ପତ୍ର ସେ ଲେଖେ ସେଗୁଡିକ ରାଜାଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଏ ନାହିଁ । ଅବଶେଷରେ ସେ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ଏକ ଉପାୟ ପାଂଚିଲା । ସାହସର ସହିତ ସେହି...
ସେତେବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବ ଚମ୍ପାନଗରୀର ସିଂହାସନରେ ନୂଆ ହୋଇ ଅଭିଷିକ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସେ ଯୁବକ ଲୋକ । ସିଂହାସନରେ ବସିବାର କଳ୍ପନା ସ୍ୱପ୍ନରେ ବି ତାଙ୍କ ମନକୁ ତ କେବେବି ଆସି ନଥିଲା । ହଠାତ୍ ରାଜା ମରିଗଲେ । ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ପୁଅ ରାଜାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ଅଳ୍ପଦିନ ଆଗରୁ ଶୀକାର କରିବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । ରାଜ୍ୟ ହଠାତ୍ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ-ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଗଲା । ଦୂର ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜାଙ୍କ ପୁତୁରା ହେବେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବ । ତେଣୁ...
ସୋମେଶ୍ୱର ଏକ ବିରାଟ ଗ୍ରାମ! ସେଠାରେ ଅନେକ ଥିଲାବାଲା କୃଷକ, କେତେଜଣ ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ଜଣେ ଦୁଇଜଣ ଜମିଦାର ବସବାସ କରୁଥିଲେ । ତା’ଛଡା ସେ ଗ୍ରାମଟି ଦୁଇଟି ବଡ ବଡ ସହରର ମଝାମଝି ସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥିତ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଗାଁ ମଝିଦେଇ ଅନେକ ଶଗଡ ଓ ସବାରୀ ତଥା ପଥଚାରୀମାନଙ୍କର ଚଳପ୍ରଚଳ ଲାଗି ରହିଥିଲା । ଗାଁରେ ଗୋଟିଏ ଯୋଡିଏ ଚଟିଘର ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସେ ଚଟିଘର ଦୁଇଟିରେ ଗୋଟିଏ ସହରରୁ ଅନ୍ୟ ସହରକୁ ଯିବାଆସିବା...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମୃଦୁ ମୃଦୁ ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ତା’ସାଙ୍ଗକୁ ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ଭାସି ଆସୁଥାଏ ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ । ଶ୍ୱାନ, ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସହିତ ଅଶରୀର ମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୋକରେ ଦିଶି ଯାଉଥାଏ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେମାତ୍ର ବିଚଳିତ ନ ହୋଇ ପୁନର୍ବାର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି...
ପୁରାକାଳର କଥା । ଚିତ୍ରଧ୍ୱଜ କୋମଳ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସୁବୁଦ୍ଧି ନାମକ ଏକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନାମଟି ସିନା ସୁବୁଦ୍ଧି ହେଲେ ସ୍ୱଭାବରେ ସେ ବଡ ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧି ଥିଲେ । ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସବୁ ରାଜାଙ୍କ କାନରେ ପଡିଲା । ରାଜା ହଠାତ୍ ତାଙ୍କୁ ବାହାର କରି ନଦେଇ ଚାହୁଁଥିଲେ କି ଆଉ ଜଣେ କିଏ ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିଲେ ତା’ପରେ ଯାଇ ରାଜା ସୁବୁଦ୍ଧିଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେବେ । ବହୁତ ଖୋଜିବା ପରେ ରାଜା ଖବର ପାଇଲେ ଯେ...
ଶଙ୍କର ଓ ସୁମତି ଜ୍ୟୋତିପୁରରେ ରହୁଥିଲେ । ସେମାନେ ସମ୍ପର୍କରେ ସ୍ୱାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ ବି ସେ ଦୁହିଁଙ୍କ ସ୍ୱଭାବରେ ଆଦୌ କିଛି ମେଳ ନଥାଏ । ଶଙ୍କର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୀରସ୍ଥିର ଏବଂ ଭୋଳା ମଣିଷ । ମାତ୍ର ସୁମତିର ସ୍ୱଭାବ ଏପରି ଯେ ପଛରେ ତାକୁ ସେଠାକାର ଗାଁ ଲୋକେ କୁମତି ବୋଲି ଡାକୁଥାନ୍ତି । ଉପରେ ପଡି କଥା କହିବା, ସମସ୍ତଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ସର୍ବଦା ଝଗଡା କରିବା, ଏସବୁ ପାଇଁ ସେ ବିଖ୍ୟାତ ଥିଲା । ସୁମତିର ଏଭଳି ସ୍ୱଭାବ ଯୋଗୁଁ...
ଗୋବିନ୍ଦପୁରର ଜମିଦାର ଥରେ ତାଙ୍କ ଗୁମାସ୍ତାଙ୍କ ସହ କୌଣସି ଏକ ଦୂର ଗ୍ରାମରୁ ଫେରୁଥାନ୍ତି । ବାଟରେ ଗୋଟିଏ ଆମ୍ବ ବଗିଚା ପଡିଲା । ସେ ବାଟରେ ସେ ଜମିଦାର ତ ପୂର୍ବରୁ କେବେବି ଆସି ନଥିଲେ । ବଗିଚା ଆଡେ ଅନାଇ ସେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ଦଣ୍ଡେ ଠିଆ ହୋଇଗଲେ । ସବୁ ଗଛରେ ଆମ୍ବ ଫଳିଥାଏ । ସେସବୁର ପରିମାଣ ପ୍ରଚୁର । ଏସବୁ ଦେଖି ଜମିଦାର କହିଲେ, “ବାଃ, କେଡେ ଚମତ୍କାର ଆମ୍ବ ବଗିଚା!” ଏହି କଥାରେ ତାଙ୍କ ଗୁମାସ୍ତା...
ଜଗତ ଦାସ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗୃହସ୍ଥ । ତେବେ ତା’ର ଯେତିକି ଜମି ଆବଶ୍ୟକ, ତାହାଠୁ କିଛି ଅଧିକ ଥିଲା । ନିଜର ଗୋଟିଏ ବୋଲି ଝିଅର ବାହାଘର ଟିକିଏ ଧୁମ ଧାମ ରେ କରିବାକୁ ମନସ୍ଥ କରି ସେ ଦୁଇ ଏକର ଜମି ଜମିଦାରଙ୍କୁ ବିକିଦେଲା । ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କା ପାଇଲା । ଏହା ଯେଉଁ ସମୟର କଥା କୁହାଯାଉଛି, ସେତେବେଳେ ପଚାଶଟି ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରାର ମୂଲ୍ୟ ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କା ଥିଲା । ଜଗତ ଦାସ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ଥଳିଟି ନେଇ ଆସି ନିଜ ଭିତର ଘର ସିନ୍ଧୁକ...
ବ୍ରହ୍ମଦତ ଯେତେବେଳେ କାଶୀନଗରୀ ଉପରେ ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ, ବୋଧିସତ୍ତ୍ଵ ସେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ବଣିକ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ବୋଧିସତ୍ତ୍ଵଙ୍କ ପିତା ଜଣେ ନ୍ୟାୟପରାୟଣ ବଣିକ ଥିଲେ ଏବଂ ପୁତ୍ରର ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ନିମନ୍ତେ ବୋଧିସତ୍ତ୍ଵଙ୍କୁ ସେ ବାରାଣସୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ଗୋଟିଏ ବିଖ୍ୟାତ ଗୁରୁକୂଳରେ ନେଇ ଛାଡିଥିଲେ । ଗୁରୁକୂଳରେ ଶିକ୍ଷା ସମାପନ କରି ବୋଧିସତ୍ତ୍ଵ ଯେତେବେଳେ ଗୃହକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ...
ମାଳତୀ ନାମରେ ସୁନ୍ଦର ଝିଅଟିଏ ଶିବପୁରୀରେ ରହୁଥାଏ । ଦିନେ ସେ ବଗିଚାକୁ ଫୁଲ ତୋଳିବାକୁ ଯାଇଛି । ହଠାତ୍ ଗୋଟିଏ ଚୋର ଆସି ତାକୁ ଛୁରା ଦେଖାଇ କହିଲା, “ସବୁ ଗହଣା ଖୋଲି ଶୀଘ୍ର ଦେଇଦେ, ନହେଲେ ଛୁରା ମାରିଦେବି ।” ମାଳତୀର ବେକରେ ହାରଟିଏ ଥିଲା, ହାତରେ ଚାରିପଟ ଚୁଡି ଓ ପାଦରେ ରୂପା ପାଉଞ୍ଜି । ଜୀବନସାରା ପରିଶ୍ରମ କରି ସେତକ ଅଳଙ୍କାର ସେ କରିଛି । କ’ଣ କରିବ କିଛି ଭାବି ପାରିଲା ନାହିଁ । ଠିକ୍ ସେହି...
ଲକ୍ଷ୍ମଣସେଠ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ନାନ କରିବାକୁ ଗଲେ । ପାଖ ଗ୍ରାମରେ ଥିବା ତାଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ବୀରସେଠଙ୍କ ସହିତ ବାଟରେ ଦେଖା ହେଲା । ସେ କହିଲେ, “ଶୁଣିଲି, ତୁମ ଘରେ ଚୋର ତିନିଥର ଚୋରୀ କରିଛି । କ’ଣ ଏକଥା ସତ?” ଲକ୍ଷ୍ମଣସେଠ୍ କହିଲେ “ହଁ ସତ ।” ବୀରସେଠ ପଚାରିଲେ “ଚୋର ସିନ୍ଦୁକ ଭାଙ୍ଗିବା ବେଳେ ତମେ ନିଦରୁ ଉଠିପଡିଲ ନାହିଁ?” ତହୁଁ ଲକ୍ଷ୍ମଣସେଠ୍ କହିଲେ...
ରାମରାଜ୍ୟରେ ନ୍ୟାୟ ସମସ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ଥିଲା । କାହାକୁ ଅଧିକ ବା କାହାକୁ କମ୍ ନ୍ୟାୟ ଦିଆ ହେଉ ନଥିଲା । ଯେକୌଣସି ସାଧାରଣ ପ୍ରଜା କୌଣସି ଅଭିଯୋଗ ନେଇ ରାଜାଙ୍କୁ ଭେଟି ପାରୁଥିଲା ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ନ୍ୟାୟ ପାଉଥିଲା । ଥରେ ରାତିରେ କୁକୁରଟିଏ ରାଜପ୍ରାସାଦକୁ ଚାହିଁ ଭୁକିଲା, ମନେ ହେଲା ତା’ର ଶେଷ ସମୟ ଅବସ୍ଥିତ । ଶ୍ରୀରାମ ନିଦ୍ରାରୁ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ କୁକୁରଟିକୁ ସ୍ନେହରେ ଆଉଁସି ଦେବାରୁ, କୁକୁରର ସବୁ କ୍ଷତ ଦୂର ହୋଇଗଲା । ସେ...
ରାଜୁ ଓ ବିଜୁ ଦୁଇ ସାଙ୍ଗ । ସେ ଦୁହେଁ ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ ପାଠ ପଢନ୍ତି । ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହରେ ପାଖାପାଖି ହୋଇ ମଧ୍ୟ ବସନ୍ତି । ଦୁଇଜଣଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମନ । ଖାଇବା, ଶୋଇବା, ସମୟତକ ଛାଡି ସବୁବେଳେ ସେମାନେ ଏକାଠି ଖେଳନ୍ତି ଓ ବୁଲନ୍ତି । ରାଜୁ ଓ ବିଜୁ ଦୁଇ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଜୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଷ୍ଟ । ୟା’ ତା’ ବାଡିରେ ପଶି ପିଜୁଳି କାକୁଡି ଆମ୍ବ ପ୍ରଭୃତି ଚୋରି କରେ । ବିଜୁର ସ୍ୱଭାବ ଏତେ ଖରାପ ବୋଲି ରାଜୁ ତ ଆଉ ଜାଣି ନଥାଏ । ରାଜୁର...
