ଜ୍ଞାନୀବ୍ୟକ୍ତିମାନେ କହିଥାନ୍ତି ସଦା ଧୈର୍ଯ୍ୟ ମଣିଷର ମହାନ ଗୁଣ ଏହି ଗୁଣ ବଳେ ଅସାଧ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ବି ଅତି ସହଜରେ ହୁଏ ସାଧନ । ଏଥିଲାଗି ଗୁରୁ ରାମଦାସଙ୍କର ଜୀବନୀରୁ କଥାଟିଏ ଶୁଣିଲେ ଜାଣିଯିବା ଧୈର୍ଯ୍ୟଗୁଣର ମହତ୍ତ୍ୱ ରାମଦାସ ଯାହା ବୁଝାଇଥିଲେ । ମାନବର ଅନେକ ସଦ୍ ଗୁଣ ମଧ୍ୟରେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ମହାନ୍ । ଏହି ଗୁଣଧାରୀ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଶ୍ଚୟ ବଡମଣିଷରେ ଗଣା ହୋଇଥାଏ, ଅସାଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ...
ମହୀଧର ଚକ୍ଷୁହୀନ ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁପରେ ତାଙ୍କର ଦେଖାଶୁଣା ଦାୟିତ୍ୱ ପୁତ୍ରମାନେ ବହନ କରୁଥାନ୍ତି । ଥରେ ତାଙ୍କର ଘରକୁ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକର ଆସିଲେ । ସେ ଏକ ସୁନ୍ଦରୀ ରମଣୀର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମହୀଧରଙ୍କ ତିନିଜଣ ଯାକ ବୋହୂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଏକକୁ ଆରେକବଳି ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ଚିତ୍ରକର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡିଗଲେ । ଏବେ ସେ କାହାର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରିବେ । ସନ୍ଦେହର ସମାଧାନ...
ଧନୀ ସାହୁ ମହାଜନ ଚନ୍ଦନପୁର ଗାଁର ଜଣେ ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା ଲୋକ । କେବଳ ଚନ୍ଦନପୁର ଗାଁ କାହିଁକି ଆଖପାଖର କୋଡିଏ ଖଣ୍ଡ ଗାଁର ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଭଲଭାବେ ଜାଣନ୍ତି । ଅଉଲ ବାରମାଣ ଚାଷଜମି ସାଙ୍ଗକୁ ଭଲ ମହାଜନୀ କାରବାର ବି ରହିଛି । ସୁଧଟିକେ ଚଢାହେଲେ ବି ରାତିଅଧରେ ପହଁଚିଲେ ଧନୀ ସାହୁ କାହାରିକୁ ବି ନିରାଶ କରେନାହିଁ । ଆଜିକାଲି କାଳ ଯେମିତି ହେଲାଣି ଖାଲି କାଗଜ ଖଣ୍ଡକରେ ଦି’ଧାଡି ଲେଖା ରଖି କିଏ ବା କାହାକୁ କରଜ ଦେଉଛି? ଧନୀ...
ହଜାରେ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ସେତେବେଳେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ କୂଳରେ ଏକ ବନପ୍ରଦେଶ ଥିଲା । ସେହି ବନପ୍ରଦେଶରେ ଜଣେ ବଣୁଆ ରାଜା ଶାସନ କରୁଥାଆନ୍ତି । ବଣ ଜଙ୍ଗଲ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବାରୁ ସେହି ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦେଶର ରାଜା ଆକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ କଦାପି ମଧ୍ୟ ସାହସ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହି ବଣୁଆ ରାଜାଙ୍କ ସେନାରେ ବଣୁଆ ହାତୀ, ବଣୁଆ କୁକୁର, ସାପ ଆଦି ଜୀବଜନ୍ତୁ ଥାଆନ୍ତି । ବଣୁଆ ରାଜା ଏହି ଜୀବଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ବଳରେ ବହୁତ...
ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ସସିମ୍ର ନାମକ ଜଣେ ବୃଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି ବାସ କରୁଥିଲେ । ବୟସ ଥିବା ସମୟରେ ସସିମ୍ର ଜମିବାଡିରେ କାମ କରି ନିଜର ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ପୁତ୍ର ଥିଲା । ତା’ର ନାମ ଦୁମନ୍ତ । ଗୋଟିଏ ପୁତ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ସସିମ୍ର ପୁଅକୁ ଖୁବ୍ ଗେଲ ବସରରେ ବଢାଇଥାଆନ୍ତି । ଧୀରେ ଧୀରେ ଦୁମନ୍ତ ପିଲାରୁ ଯୁବକରେ ପରିଣତ ହେଲା । ଏହାପରେ ସସିମ୍ର ଦୁମନ୍ତର ବିବାହ କରାଇ ଦେଲେ ।...
ଦିନେ ପବନ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଭିତରେ ଭାରି ଝଗଡା ହେଲା । ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ଦୁଇଜଣଙ୍କ ଭିତରେ ବଳୁଆ କିଏ? ପବନ କହିଲା ମୁଁ ବଳୁଆ ତ ସୂର୍ଯ୍ୟ କହିଲା ମୁଁ ବଳୁଆ । ଠିକ୍ ଏହି ସମୟରେ ସେମାନେ ରାସ୍ତାରେ ଗୋଟିଏ ଲୋକ କୋଟପିନ୍ଧି ଯାଉଥିବାର ଦେଖିଲେ । ଶେଷରେ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଲେ ଯିଏ ସେ ଲୋକର କୋଟଟା ବାହାର କରିଦେବ ସେ ହିଁ ବଳୁଆ ବୋଲି ଧରାଯିବ । ପ୍ରଥମେ ପବନ ଚେଷ୍ଟା କଲା । ପବନ ଖୁବ୍...
ଗୋବିନ୍ଦର ସଂସାର ଜଞ୍ଜାଳରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ । ବାପାଙ୍କର ଦେହଖରାପ । ବଡ ଡାକ୍ତର ଆଣିବାକୁ ହେବ । ମା’ର ସର୍ବଦା ରେଶମୀ ଶାଢି ପିନ୍ଧିବାରେ ଇଚ୍ଛା । ଦୁଇ ଭଉଣୀଙ୍କର ବିବାହ ଦେବାକୁ ହେବ । ଘର ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଗଲାଣି । ଘରପାଇଁ କିଛି କିଛି କାମ ମଧ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ । ଏତେଗୁଡିଏ କାମ ଠିକ୍ ଭାବରେ କରିବାକୁ ହେଲେ ଅନେକ ଟଙ୍କା ତ ଦରକାର । ହେଲେ ତା’ପାଖରେ ତ ଆଦୌ ଧନ ନାହିଁ । ତା’ର ବିବେକ, ବିଚାର ଓ ବୁଦ୍ଧି ହୁଏତ...
ଥରେ ରାମ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ନାମକ ଜଣେ ପଣ୍ଡିତ ରାଜ ଦରବାରକୁ ଯାଇ ନିଜର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ । ରାଜା ଏଥିରେ ଖୁସି ହୋଇ ପୁରସ୍କାର ସ୍ୱରୂପ କିଛି ସୁନାରୂପା ତାଙ୍କୁ ଦେଲେ । ସେତକ ନେଇ ସେ ଖୁସିରେ ଘରକୁ ଫେରିଲେ । ବାଟରେ ତାଙ୍କ ବଡ ଭାଇ ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଘରେ ସେଦିନଟି ସେ ଅଟକି ଗଲେ । ଶଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଦିନ କାଟୁଥା’ନ୍ତି । ଭାଇର ଏତେ ଧନ ଦେଖି ତାଙ୍କ ମନରେ ଭାରି ଇର୍ଷ୍ୟା...
ସୁରଜ କିଛି ରୋଜଗାର ଆଶାରେ ସହର ବାହାରିଥିଲେ । ପତ୍ନୀ, ପଥରେ ଭୋଜନ କରିବା ପାଇଁ କିଛି ଖାଦ୍ୟ ଏକ ପୁଟୁଳା କରି ଦେଇଥାନ୍ତି । ଦୂରତା କମିଯିବା ଆଶାରେ, ସେ ଜଙ୍ଗଲ ମଝିରେ ଜଣେ ଯୁବକ ତାଙ୍କୁ ଅଟକେଇଲା । ଚେହେରାରୁ, ସେ ଯୁବକ ଜଣକ ଉଚ୍ଚବଂଶଜ ମନେ ହେଉଥାନ୍ତି । ଖୁବ୍ ଦାମୀ ପୋଷାକ ସେ ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାହା ଅପରିଷ୍କାର ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ସୁରଜଙ୍କୁ ଅଟକେଇ ପ୍ରଥମେ ସେ ଖାଇବା ପାଇଁ ମାଗିଲା । ସୁରଜ ତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ...
ନୀରଜା ସହରରୁ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ତା’ ପିଇସି ଝିଅର ବିବାହ ଦେଖିବାକୁ ତା’ ବାପା ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ସହ ଗ୍ରାମକୁ ଆସିଥାଏ । ତା’ର ବାପା ନୀଳକଣ୍ଠ ସହରର ଜଣେ ବିଖ୍ୟାତ ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ । ବିବାହ ପରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ସହର ଯିବାକୁ ବାହାରିଲେ । କିନ୍ତୁ ନୀରଜା ତା’ ବାପାଙ୍କୁ କହିଲା, “ଏଠାରେ ମୋତେ ବଡ ଭଲ ଲାଗୁଛି । ତେଣୁ ମୁଁ ଆଉ ସପ୍ତାହକ ପରେ ଫେରିବି ।” ନୀଳକଣ୍ଠ ତାକୁ ମନା କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି...
ବିଜୟ ନଗର ରାଜ୍ୟର ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟର ରାଜାଙ୍କର ଉନ୍ନତମାନର ସେନାବାହିନୀ ଥିଲା । ତେଣୁ ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ସର୍ବଦା ଚାହୁଁଥିଲେ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟ ପରି ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ଘୋଡା ଚାଳକ ସୈନ୍ୟମାନେ ଏପରି କୌଶଳୀ ହୁଅନ୍ତୁ ଯେମିତି, ଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ମାତ୍ରକେ ସେମାନେ ତାର ମୁକାବିଲା ତୁରନ୍ତ କରି ପାରିବେ । ସେଥିପାଇଁ ରାଜା ବହୁତ ଗୁଡିଏ ଘୋଡା ଆରବ ରାଷ୍ଟ୍ରରୁ କିଣି ଆଣିଲେ । ଏତେ ଗୁଡିଏ ଉନ୍ନତମାନର ଘୋଡାମାନଙ୍କୁ ଏକ ସଂଗରେ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମୃଦୁମୃଦୁ ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ଭାସିଆସୁଥିବା ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ତଥା ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସାଙ୍ଗକୁ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶି ଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଗଲେ ଏବଂ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ ପୂର୍ବକ ଶବଟିକୁ...
ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ପରେ ପରେ ବାନର ସେନା ଓ ରାକ୍ଷସସେନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଲାଗିଗଲା । ଖୁବ୍ ମରାମରି ପିଟାପିଟି ହୋଇ ରକ୍ତନଦୀ ବହିଲା । ରାକ୍ଷସଙ୍କର ନିଷ୍ଠୁର ଓ ଭୟଙ୍କର ଆକ୍ରମଣରେ ବାନରସେନା ଛିନ୍ଛତ୍ର ହୋଇଗଲେ । ବାନରମାନେ ସିନା ବୀରତ୍ୱ ସହକାରେ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ତ ସରଳ । ସେମାନଙ୍କୁ କୂଟକପଟ ଜଣା ନଥିଲା । ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ଭାବହିଁଥିଲା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରେରଣା । ସେହି ପ୍ରେରଣା ଦ୍ୱାରା...
ଶିବପୁରୀର କନକଦାସଙ୍କର ଦୁଇଟି ପୁତ୍ର ଓ ଗୋଟିଏ କନ୍ୟା ଥିଲେ । ସେ ଦୁଇପୁତ୍ର ହେଲେ ମୋହନ ଦାସ୍, କୃଷ୍ଣ ଦାସ ଓ ଝିଅଟିର ନାମ ରାଧା ଥିଲା । ସେମାନଙ୍କର ଉପଯୁକ୍ତ ବୟସ ହେବାରୁ କନକ ଦାସ ସମସ୍ତିଙ୍କର ବିବାହ କରାଇଲେ । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୁଗୁଣା ବୋହୁମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଝିଅ ପରି ଭଲ ପାଉଥା’ନ୍ତି । ଝିଅ ରାଧା ମଧ୍ୟ ସେହି ଗାଁରେ ବିବାହ କରି ରହିଥାଏ । ତା’ ସ୍ୱାମୀ ଗାଁରେ ଛୋଟ ଦୋକାନଟିଏ ଦେଇ ଭଲରେ ଚଳୁଥାଏ । ହଠାତ୍ କନକ...
ଥରେ ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ବୃଦ୍ଧଚାକରକୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି । ଖରାଦିନ ଦ୍ୱିପ୍ରହରଟାରେ ବୁଢା ଚାଲିଚାଲି ହାଲିଆ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ସୁତରାଂ ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଦାଣ୍ଡଦୁଆରେ ପହଁଚୁ ପହଁଚୁ ସେ ବୁଢା ଲଥ୍ କରି ବସିପଡିଲା । ଏକଥା ବିଦ୍ୟାସାଗର ତାଙ୍କ ଘର ଭିତରେ ଥାଇ ଦେଖୁଥାନ୍ତି । ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଦାଣ୍ଡ ଦୁଆରକୁ ଆସି ସେ ଦେଖିଲେ ଯେ, ବୁଢାଟି ଥରୁଛି । ପାହାଚ...
ସଂଚୟରେ ନୁହେଁ ଦାନରେ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବୃଦ୍ଧିପାଇଥାଏ ଧନର ସଦା ମନେ ଭାବି ଦେଖ କୃପଣମାନେ ଏ ସମାଜେ କିପରି ପାଆନ୍ତି ନିନ୍ଦା? ସତ୍ପାତ୍ରେ ଧନ ଦାନ କରି ଦାନୀ ଅରଜି ପାରଇ ଯଶ ଅପାର ଏଥିଲାଗି ଏକ ଗଳ୍ପଶୁଣି ସର୍ବେ ବେଳଥାଉଁ ଠିକ୍ ବାଟଟି ଧର । ଧନର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ସଂଚୟରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଦାନରେ ହିଁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ସେଇଥିଲାଗି ଜଗତରେ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି ଠୁଳ କରୁଥିବା କୃପଣ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସର୍ବଦା...
ବହୁତ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ସୁମେରୀୟ ରାଜା ମାଡୁସା ଏକ ଅଜବ ପ୍ରକାର ରାଜା ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବିଚିତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରଜାମାନେ ସର୍ବଦା ହଇରାଣ ଓ ଦୁଃଖ କଷ୍ଟ ବି ପାଉଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନେ ଯେତିକି ଦୁଃଖ ପାଉଥିଲେ ରାଜା ମାଡୁସା ସେତିକି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରାପ୍ତି କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ଅତ୍ୟାଚାର କେବଳ ସେନାପତି, ମହାମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଜବୈଦ୍ୟ ଓ ରାଜଜ୍ୟୋତିଷ ହିଁ କରୁଥିଲେ । ଦିନକର କଥା । ରାଜା ଏକ ବିଚିତ୍ର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଲେ...
ଅନେକ କାଳ ତଳର କଥା । ବିଜୟଗଡ ରାଜ୍ୟ ବ୍ୟାପି ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଦେଶରେ ଯେତିକି ଚୋରି, ଗୁଣ୍ଡାମି ବଢିଥାଏ, ଜନସାଧାରଣ ବି ସେତିକି ମାତ୍ରାରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଥାନ୍ତି । ଯଦି ଚୋରଟିଏ ଧରା ପଡିଗଲା, ତେବେ ତାକୁ ସିପାହୀମାନଙ୍କ ଜିମା ନଦେଇ ନିଜେ ନିଜେ ଛେଚି ଦେଉଥାନ୍ତି । ବିଚାରାଳୟରୁ କୌଣସି ବିଷୟରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତି ଘୋଷଣା କରାଗଲେ ମଧ୍ୟ ତାକୁ ଲୋକେ ପ୍ରାୟ ମାନୁ ନଥାନ୍ତି । ଏଣେ...
ଜଣେ ଜମିଦାର ଥିଲେ । ଦୀର୍ଘପ୍ରସ୍ଥ ଚଉଦକୋଶ ତାଙ୍କର ଜମିଦାରୀ । ତାଙ୍କ ଜମିଦାରୀରେ କେତେ ଜମିଜମା, ଜଙ୍ଗଲ, ନଈ, ନାଳ, କୂଅ, ପୋଖରୀ ଓ ବାମ୍ଫୀ । ତେଣୁ ପ୍ରଜାମାନେ ଅତି ଆଦରରେ ସେ ଜମିଦାରକୁ ‘ରାଜା’ ବୋଲି ଡାକନ୍ତି । ରାଜା ଥିଲେ ବଡ ଦୟାଳୁ ଓ ଉପକାରୀ । କାହାରି ଦୁଃଖ ସେ ଆଦୌ ସହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେ ଥିଲେ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ବାପା’ ମା’ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ରାଜମହଲରେ ଫାଟକ ସବୁବେଳେ ଖୋଲା ଥାଏ । ଅସମୟରେ ମଧ୍ୟ...
ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଦରବାର ଚାଲି ଥାଏ । ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ମାନଙ୍କ ସହିତ ଗୋପାଳ ମଧ୍ୟ ବସି ଥାଆନ୍ତି । ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଲାଚନା ସରିଲା ପରେ ସମସ୍ତେ ମଜା କଥା ବାର୍ତ୍ତା ହେଉ ଥାନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ଗୋପାଳଙ୍କର ପୁଅ ବାପାଙ୍କୁ ଡାକିବା ପାଇଁ ଦରବାରରେ ପହଁଚିଲା । ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡଙ୍କ ପୁଅ ପୁଣି ପିଲା ଲୋକ ଦେଖି ଦ୍ୱାରୀ ବାଟ ମଧ୍ୟ ଛାଡି ଦେଲା । ରାଜା ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡଙ୍କ ପୁଅକୁ ଭଲ ରୂପେ ଚିହ୍ନନ୍ତି, ତଥାପି...
ରାତି ପାହି ସକାଳ ହେଲା, ରାଜା ଦିୱାନ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଆସିବାକୁ କହିଲେ । ସମ୍ବାଦ ପାଇ ଦିୱାନ୍ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଆସି ଛାମୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇ ଗଲା । ଦିୱାନ୍ଙ୍କୁ ଦେଖି ରାଜା ତାଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଲେ – ଦେଖ ଆଜି ରାତ୍ରିର ଦ୍ୱିତୀୟ ଘଡି ପରେ ଏକ ସାପ ଆସି ମୋତେ ଦଂଶନ କରିବ । ସେଥି ଲାଗି ତୁମେ ମୁଁ ଯାହା କହୁଛି ପାଳନ କର । ଦିୱାନ୍ କହିଲା – ତାହା ହେଲେ ଆଦେଶ କରନ୍ତୁ ଛାମୁ । ଆଦେଶ ପାଇବା ମାତ୍ରେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଯାହା...
ପୁରୁଣାକାଳର କଥା, ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ଜଣେ ଗରୀବ ଚାଷୀ ଥାଏ । ତା’ପାଖରେ ବୁଢୀଗାଈଟିଏ ଥାଏ । ସେଇତିକ ହିଁ ତା’ର ଧନସମ୍ପତ୍ତି । ଦିନେ ସେ ଗାଈଟି ଜମିଦାରଙ୍କ କ୍ଷେତ ପାଖରେ ଚରୁଥିଲା । ଦେଖିଲା ସୁନ୍ଦର ସବୁଜ ଛନଛନିଆ ଧାନ ଗଛ, କ୍ଷେତ ଚାରିପଟେ ବାଡ ଘେରା; ଶେଷରେ ଦେଖିଲା ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ବାଡ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଛି, ସେହିବାଟରେ ଗାଈଟି ଗଳି ପଶିଗଲା ଓ ଧାନଗଛ ଖାଇବାରେ ଲାଗିଲା । ଏକଥା ଦେଖି ଜମିଦାରଙ୍କ ଲୋକମାନେ ଦୌଡି ଆସି ସେ...
ସୁରଦାସ ବହୁତ ବଡ ଦାନୀ ଥିଲେ । ଗଙ୍ଗା ନଦୀର ଉପତ୍ୟକାରେ ଥିବା ତାଙ୍କର ଜମି ବଡ ସରସ । ଦୂର ଗ୍ରାମରୁ ଲୋକେ ତାଙ୍କର ଜମିସବୁ ଚାଷ କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣ କାମ ଓ ମଜୁରୀ ଅପେକ୍ଷା ସୁରଦାସଙ୍କ ଅନ୍ନଦାନ ପ୍ରତି ଥାଏ । କାହିଁକିନା ସୁରଦାସ ଗରୀବ, ଦୁଃଖୀ ଶ୍ରମିକ ମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ନଦାନ ଦିଅନ୍ତି । ସେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ କହନ୍ତି, “ସଙ୍କୋଚ କର ନାହିଁ, ଆରାମ୍ରେ ଖାଅ; ଶ୍ରମ ତ ପେଟ ପାଇଁ...
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ଧନୀ ଲୋକ ଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କର କୌଣସି କଥାରେ ବି ଅଭାବ ଅସୁବିଧା ନଥାଏ । ବିରାଟ କୋଠାଘର, ଜମିବାଡି, ଗୋରୁଗାଈ, ମେଣ୍ଢା, ଛେଳି, ଦୋକାନ, ଚାକର ଚାକରାଣୀ ସବୁଥିରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଞ୍ଜା । ଗାଆଁର ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ଜମି ଚାଷ କରନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଧନସମ୍ପତ୍ତି ଏତେ ଯେ, ଯେତେ ଦାନକଲେ ମଧ୍ୟ ସରିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସେ ଦାନ ଧର୍ମଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୂରରେ ଥାଆନ୍ତି । ବରଂ କୁଆଡୁ କେମିତି ଧନ ଆସି ତାଙ୍କ ଭଣ୍ଡାର...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖପାଖର ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡ ଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସହିତ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ପୁନର୍ବାର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ...
ଏକାଦଶଦିନ ପ୍ରଭାତରେ ନିତ୍ୟ କର୍ମାଦି ଶେଷକରି ସିଂହାସନ ପାଖରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇ ଉପବେଶନ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟତ ହେବାମାତ୍ରେ ପରବର୍ତ୍ତି ପୁତ୍ତଳିକା ତ୍ରିଲୋଚନା ତାଙ୍କ ସାମ୍ନାକୁ ଆସି କହିଲା, “ମହାରାଜ! ମୁଁ ତ୍ରିଲୋଚନା । ଦୀର୍ଘକାଳ ଧରି ମୁଁ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରି ଆସିଛି । ତାଙ୍କଭଳି ଜଣେ ଦାନୀ, ତ୍ୟାଗୀ, ମହାଜ୍ଞାନୀ, ବିବେକବାନ୍ ଶାସକ ଏ ଧରଣୀ ବକ୍ଷରେ ମିଳିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ତାଙ୍କ...
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଦିନ ପ୍ରଭାତରେ ରାଜା ଭୋଜ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ସିଂହାସନ ନିକଟରେ ପହଁଚିବା ମାତ୍ରେ ପରବର୍ତ୍ତି ପୁତ୍ତଳିକା ସୁନୟନା ଉଭା ହୋଇ କହିଲା, “ଆଗ ମୋଠୁ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ନ୍ୟାୟ ବିଚାର ଏବଂ ବୀରତ୍ୱର ଏକ କାହାଣୀ ଶୁଣନ୍ତୁ । ତା’ପରେ ବିଚାର କରି ଦେଖନ୍ତୁ ଆପଣ ଏଇ ସିଂହାସନରେ ବସିବା ପାଇଁ କେତେଦୂର ଯୋଗ୍ୟ । ତା’ପରେ ଆରୋହଣ କରନ୍ତୁ । ମହାରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଜଣେ ନ୍ୟାୟ ବିଚାରକ, ପ୍ରଜାପାଳକ, ଦାନୀ...
ମୁକୁନ୍ଦପୁରର ମକ୍ରୁ ବିଶାଳ ଆଉ ତା ଭାର୍ଯ୍ୟା ବୁଢୀ ସନ୍ନିପାତ ବେମାରିରେ ଆଗ ପଛ ହୋଇ ମାସକ ଭିତରେ ଚାଲିଯିବାବେଳେ ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ପୁଅ ବିରେଇର ବୟସ ହୋଇଥିଲା ପାଂଚ ବର୍ଷ । ଲଙ୍ଗଳା ପିଲାଟା କିଛି ବି ସେ ବୁଝେ ନାହିଁ । ବାପାମାଆଙ୍କୁ କୋକେଇରେ ଘେନିଯିବାବେଳେ ଦାଣ୍ଡରେ ଭୂଇଁରେ ସେ ଗଡି ‘ବାପା ଲୋ’ ‘ମା ଲୋ’ ବୋଲି ଡକା ପାରୁଥାଏ । ସେ ଘରେ ତ ଆଉ କେହି ନାହିଁ, କିଏବା ସେ ପିଲାଟାକୁ ସମ୍ଭାଳି ନେଉଛି? ଘରେ ବାରମାସିଆ...
(ରାଜଗୁରୁ ଗୌରୀନାଥ ରାଜାଙ୍କୁ ଓ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ଅଭିଶପ୍ତ ‘ଶତାଦ୍ଦୀକା’ ପୁଷ୍ପ ବିଷୟରେ କିଛି କହିଲେ । ସେନାପତି ଗମ୍ଭୀରବର୍ମା ରାଜାଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ଦକ୍ଷିଣ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଥିବା ସମୁଦ୍ର କୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମଗୁଡିକ ଧରାଶାୟୀ ହୋଇଛି । ପ୍ରଜାମାନେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ପ୍ରାଣବଞ୍ଚାଇବାକୁ ଇତଃସ୍ତତ ଦୌଡୁଛନ୍ତି । ତା’ପରେ ପଢନ୍ତୁ) କେହି ବୁଝିପାରିଲେ ନାହିଁ ଯେ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଥିବା ଗ୍ରାମ ଗୁଡିକ କାହିଁକି ଏପରି...
ବିଜୟ ନାମକ ଏକ ଯୁବକ ଜଣେ ଧନୀ ସୌଦାଗରଙ୍କ ପାଖରେ କର୍ମଚାରୀ ରୂପେ କାମ କରୁଥିଲା । ବିଜୟର ବୁଦ୍ଧି ଓ ପରିଶ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ସେ ସୌଦାଗର ଜଣକ ବିପୁଳ ଲାଭ କଲେ । ସେ ବିଜୟ ଉପରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରୀତ ହୋଇ ଦିନେ ତାକୁ ସେ ଡାକି କହିଲେ, “ବିଜୟ! ତୁମେ ଆଉ ମୋର କର୍ମଚାରୀ ହୋଇ ରହିବ ନାହିଁ । ନିଜେ ଜଣେ ସୌଦାଗର ରୂପେ ଉନ୍ନତି କର ।” ଏହା କହି ସେ ବିଜୟକୁ ଗୋଟିଏ ବୋଇତ ଏବଂ ଏକ ଲକ୍ଷ ମୁଦ୍ରା ଦେଲେ । ବିଜୟ ସୌଦାଗରଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇ...
ସୋମଶାସ୍ତ୍ରୀ ନାମକ ଜଣେ ପୁରୋହିତ ଥିଲେ । ସଦାବେଳେ ସେ ଟିକିଏ ଟିକିଏ କଥାରେ ଖାଲି ବିବ୍ରତ ହୋଇ ପଡନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଅଭ୍ୟାସ ହେଲା ତରବରରେ ସେ ସବୁ କାମ କରି ପକାଇବେ । ଥରେ ପାଖ ଗ୍ରାମରେ ଗୋଟିଏ ବିବାହ ଉତ୍ସବ ହେବାର ଥାଏ । ତାଙ୍କୁ ସେଥିରେ ପୌରାହିତ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଡକାଗଲା । ଏହି କାରଣରୁ ସେ ବି ବହୁତ ଖୁସି ଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ପ୍ରଭାତରୁ ଉଠି ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ପୂର୍ବରୁ ଘରୁ ବାହାରି ପଡିଲେ । ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ତାଙ୍କ...
ଦିନକର କଥା । ସମ୍ରାଟ୍ ଆକବରଙ୍କ ରାଜସଭା ଚାଲିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସବୁଦିନ ପରି ସେଦିନ ରାଜସଭାରେ ବିରବଲ ଉପସ୍ଥିତ ନ ଥିଲେ । କୌଣସିଠାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ପଡିବାରୁ ସେ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ । ବିରବଲ ଯେଉଁ ଦିନ ସଭାରେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରୁହନ୍ତି, ସେଦିନ ଉପସ୍ଥିତ ଅନ୍ୟ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କ ବାରପାଳକ ପଡିଯାଏ । ସମସ୍ତେ ହିଁ ଲଗେଇ ଜୁଟେଇ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଗରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ନାନାପ୍ରକାର କଥା କହିଥାଆନ୍ତି । ...
ଏକଦା ଜଂଗଲରେ ତାଳ ଗଛ ପାଖରେ ଘାସ ବୁଦାଟିଏ ଥିଲା । ତାଳ ଗଛ ସବୁବେଳେ ସେ ଘାସ ବୁଦାକୁ ତାତ୍ସଲ୍ୟ କରି ବହୁତ କଥା କହେ, “ହେ, ଘାସ ବୁଦା! ତୁମେ ତ ସବୁବେଳେ ଭୂମିରେ ଲାଖି ରହିଛ? ହେଲେ ମୋତେ ଦେଖ, ମୁଁ କେତେ ଉଚ୍ଚ ଏବଂ ଦୃଢ! ଏହି କାରଣରୁ ମୋ ସହିତ ତୁମର ତୁଳନା କରିବା ବୃଥା ।” ଏହାର ଜବାବ୍ରେ ଘାସ ପତ୍ର କହୁଥିଲା, “ଆତ୍ମପ୍ରଶଂସାରେ ଏତେଟା ବି ବିଭୋର ହୋଇ ଯାଅନାହିଁ । ମୋ ପାଇଁ ଯେତିକି ଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ...
