କାଠ କୋଇଲାରେ ଛବି ଆଙ୍କେ ପୁଅ ନିଜର ପ୍ରତିଭା ଦେବ ଦେଖାଇ ଝାଟିମାଟି କାନ୍ଥ ହେବାରୁ ମଇଳା ମାଆ ଗାଳିଦେଲେ କେତେଯେ କାହିଁ ଗାଳିଶୁଣି ପୁଅ ଲୁଚିଚାଲିଯାଇ ଶାନ୍ତିନିକେତନେ ପହଁଚିଗଲା ମନଦେଇ ଚିତ୍ରକଳା ପାଠପଢି ଦେଶ ବିଦେଶରେ ନାଆଁ ରଖିଲା । ଆଜିକାଲି ଭଳି ସେତେବେଳେ ସ୍କୁଲ କଲେଜ ବେଶୀ ନଥିଲା । କାଁ ଭାଁ କେଉଁଠି କେମିତି ହାଇସ୍କୁଲ କି କଲେଜ ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହି ପିଲାମାନେ ପାଠପଢୁଥିଲେ ।...
ମଂଜୁଷାପୁରମ୍ର ରାଜା ମହେନ୍ଦ୍ର ବର୍ମା ଭାରି କ୍ଷଣକୋପୀ ଥିଲେ । ଥରେ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲା ବେଳେ ତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରୁ ଛୋଟିଆ ପଥରଟିଏ ବାହାରିଲା । ଫଳରେ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଚୋବାଇଲା ବେଳେ ତାହା ତାଙ୍କ ଦାନ୍ତରେ ଲାଗିଲା । ତେଣୁ ତାଙ୍କର ରାଗ ବଢିଗଲା । ତା’ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ରୋଷେଇଆ ଗୋବିନ୍ଦକୁ ଡକାଇ ପଠାଇଲେ । ଗୋବିନ୍ଦ ଭୟରେ ଥରୁଥିଲା । ସେ କ୍ଷମା କରିଦେବାକୁ ଗୁହାରୀ କଲା । କିନ୍ତୁ ରାଜା କିଛି ବି ଶୁଣିଲେ ନାହିଁ । ସେ ଏପରି ଛୋଟିଆ...
ଗୋଟିଏ ବଗ କ୍ଷେତ ଭିତରେ ବସା ବନାଇ ରହି ଥିଲା । ସେହିଠାରେ ବଗଟି ମଧ୍ୟ ନିଜ ଛୁଆଙ୍କୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରୁ ଥିଲା । ଯେତେବେଳେ କ୍ଷେତରେ ଧାନ ପାଚିଗଲା ବଗଟି ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ କ୍ଷେତରେ ଧାନ କାଟିବା ଚାଲିବ । ସେଥି ପାଇଁ ଏଠାରେ ରହିବା ତଥା ଛୁଆଙ୍କୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରିବା ଅସମ୍ଭବ । କିନ୍ତୁ ଛୁଆ ମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଉଡିବାକୁ ଶିଖି ନାହାଁନ୍ତି ସେଥି ପାଇଁ କିଛି ଦିନ ଏହି କ୍ଷେତରେ ରହିବାକୁ ପଡିବ ।...
ବିଲୁଆଟିଏ କିଆବୁଦାରେ ବସା ବାନ୍ଧିଥାଏ । ସେ କେତେବେଳେ ଖାଇବାକୁ ପାଏ ତ କେତେବେଳେ ପାଏ ନାହିଁ । ଏବେ ସେ ରହୁଥିବା ଅଂଚଳରୁ ଖାଦ୍ୟ ସରିଆସିବାରୁ ତାକୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଇବା କଷ୍ଟ ହେଲା । ତେଣୁ ସେ ଆଉ ଖାଦ୍ୟ ନ ଖୋଜି ଘରେ ଚୁପ୍ ହୋଇ ବସିଗଲା । ଦିନକୁ ଦିନ ତା’ର ଶରୀର କ୍ଷୀଣ ହେବାରେ ଲାଗିଲା । କିଛି ଦିନ ପରେ ବିଲୁଆ ବାଧ୍ୟହୋଇ ଅନ୍ୟ ଏକ ଅଂଚଳକୁ ଖାଦ୍ୟ ଅନ୍ୱେଷଣରେ ବାହାରିଥାଏ । ବାଟରେ ଦେଖିଲା ଗୋଟିଏ ଘର । ସେଠାରେ ଏକ...
ଆଶିଷ୍ ଖୁବ୍ ଭଲ ପଢେ । ତେଣୁ ଶ୍ରେଣୀରେ ସଦାବେଳେ ସେ ପ୍ରଥମ ହୁଏ । କେବଳ ପାଠ ନୁହେଁ ନାଚ, ଗୀତ, ଚିତ୍ର, କୁଇଜ୍, ବକ୍ତୃତା ଓ ରଚନା ଲେଖାରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଖୁବ୍ ଭଲ କରେ । ସେ ଗୋଟିଏ ଭଲ ପିଲା ବୋଲି ସାଇପଡିଶା, ଗୁରୁଜୀ ଗୁରୁମା ସମସ୍ତେ ତାକୁ ବେଶ ଆଦର କରନ୍ତି । ସେ ଆଶିଷ୍ ସଦାବେଳେ ଶ୍ରେଣୀ ପରୀକ୍ଷାପରି ସପ୍ତମ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷାରେ ବି କିପରି ପ୍ରଥମ ହେବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ସେ ରହୁଥାଏ । ଦିନେ ମା’ ସରସ୍ୱତୀ ଆସି ଆଶିଷ୍ ପାଖରେ...
ଗଧିଆ ଆଉ ବଗ ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପିତ ହେଲା । ଦିନେ ଗଧିଆଙ୍କ ଘରେ ଭୋଜି ହେଲା । ସେ ବଗକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରି କହିଲା କାଲି ଆମ ଘରେ ଭୋଜି ତଥା ଖିଆ ପିଆର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି ତମେ ନିଶ୍ଚିତ ଆମ ଘରକୁ ଆସିବ । ତା’ ପରଦିନ ବଗ ଗଧିଆ ଘରକୁ ଗଲା ନିମନ୍ତ୍ରଣ ରକ୍ଷା କରିବା ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ । ତାକୁ ଦେଖି ଗଧିଆ ଗୋଟିଏ ବଡ ଚଉଡା ଥାଳୀରେ କିଛି କ୍ଷୀରି ନେଇ ଆସିଲା ଏବଂ ବଗକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଲା । ଆସ ଆସ ଭାଈ ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ଆମେ...
ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ବୋଲି ଗୋଟିଏ ଦେଶ ଥାଏ । ସେଠାରେ ଆଦର୍ଶନଗର ନାମରେ ଗୋଟିଏ ନଗର ଥାଏ । ସେ ନଗରୀରେ ଜଣେ ଦରିଦ୍ର ବିଧବା ତା’ର ଏକମାତ୍ର ପୁତ୍ର ସହିତ ବାସ କରୁଥାଏ । ଦିନେ ମା’ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ କହିଲେ, “ପୁଅ, ତୁ ଜଣେ ବଣିକ ପୁତ୍ର । ବ୍ୟବସାୟ ଆମ ଜାତିର ପେଶା । ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟକୁ ତୁ ଜନ୍ମରୁ ଧନହୀନ । ଏ ସହରରେ ଧନଗୁପ୍ତ ନାମକ ଜଣେ କୋଟିପତି ବଣିକ ଅଛନ୍ତି; ସେ ଦରିଦ୍ର ବଣିକମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ତୁ ତାଙ୍କୁ ଦେଖାକରି କିଛି...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ଶୀତଳ ପବନରେ ଗଛଲତାମାନେ ଥରି ଯାଉଥାନ୍ତି । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ ପୂର୍ବକ ସେହି...
ଜଗତ ଦାସ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗୃହସ୍ଥ । ତେବେ ତା’ର ଯେତିକି ଜମି ଆବଶ୍ୟକ, ତାହାଠୁ କିଛି ଅଧିକ ଥିଲା । ନିଜର ଗୋଟିଏ ବୋଲି ଝିଅର ବାହାଘର ଟିକିଏ ଧୁମ ଧାମ ରେ କରିବାକୁ ମନସ୍ଥ କରି ସେ ଦୁଇ ଏକର ଜମି ଜମିଦାରଙ୍କୁ ବିକିଦେଲା । ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କା ପାଇଲା । ଏହା ଯେଉଁ ସମୟର କଥା କୁହାଯାଉଛି, ସେତେବେଳେ ପଚାଶଟି ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରାର ମୂଲ୍ୟ ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କା ଥିଲା । ଜଗତ ଦାସ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ଥଳିଟି ନେଇ ଆସି ନିଜ ଭିତର ଘର ସିନ୍ଧୁକ...
ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡ କାର୍ଯ୍ୟର ରସିକତା ପରୀକ୍ଷା କରିବା ସକାଶେ ଆପଣାର ଦାସୀ ଚମ୍ପାକୁ ଡାକି କହିଲେ – ଆଲୋ ଚମ୍ପା! ତୁ ଗୋପାଳ ଘରକୁ ଯାଇ ଭାଣ୍ଡର ଭାରିଯାଠୁ ଟିକେ ମଧୁ ମାଗି ଆଣିବୁ ଗଲୁ । ଚମ୍ପା କହିଲା – ମଣିମା! ଆପଣଙ୍କ ଘରେ କ’ଣ ମଧୁ ନାହିଁ, ଭାଣ୍ଡ ଘରକୁ କାହିଁକି ମଧୁ ସକାଶେ ପଠାଉ ଛନ୍ତି? ରାଜା ପୁଣି କହିଲେ –...
ସୁରଦାସ ବହୁତ ବଡ ଦାନୀ ଥିଲେ । ଗଙ୍ଗା ନଦୀର ଉପତ୍ୟକାରେ ଥିବା ତାଙ୍କର ଜମି ବଡ ସରସ । ଦୂର ଗ୍ରାମରୁ ଲୋକେ ତାଙ୍କର ଜମିସବୁ ଚାଷ କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣ କାମ ଓ ମଜୁରୀ ଅପେକ୍ଷା ସୁରଦାସଙ୍କ ଅନ୍ନଦାନ ପ୍ରତି ଥାଏ । କାହିଁକିନା ସୁରଦାସ ଗରୀବ, ଦୁଃଖୀ ଶ୍ରମିକ ମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ନଦାନ ଦିଅନ୍ତି । ସେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ କହନ୍ତି, “ସଙ୍କୋଚ କର ନାହିଁ, ଆରାମ୍ରେ ଖାଅ; ଶ୍ରମ ତ ପେଟ ପାଇଁ...
ଇଣ୍ଡିଆ ଦେଶର ମଗଧ ଦେଶ । ସେହି ସହରରେ ସୁନନ୍ଦ ସେନ ନାମକ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଛଇଳା ନାମରେ ଏକ କନ୍ୟା ଥିଲା । ରାଜକୁମାରୀ ଛଇଳା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ ଏତେ ସୁନ୍ଦରୀ ଯେ ସେହି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ନମନ୍ତେ ରାଜକୁମାରୀ ଖୁବ୍ ଅହଂକାରୀ ଥିଲେ । ଆଉ ମଧ୍ୟ ସେ ଶପଥ କରି ଥିଲେ ଯେଉଁ ଯୁବକ ମୋର ସାତ ଗୋଟି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇ ଦେବ ରାଜ କୁମାରୀ ଛଇଳା ସେହି ଯୁବକଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବ । ରାଜ କୁମାରୀ ଛଇଳାଙ୍କର ଏହି ଘୋଷଣା ସବୁ...
ଚନ୍ଦ୍ରଧର ନାମରେ ଏକ ଯୁବକ ଥିଲା । ସେ ବହୁତ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଥିଲା । ତା’ର ଗ୍ରହଣ ଶକ୍ତି ଓ ସ୍ମରଣ ଶକ୍ତି ଏତେ ବେଶି ଥିଲା ଯେ ଥରେ ଯାହା ସେ ପଢେ ତାକୁ ସେ କେବେହେଲେ ବି ଭୁଲେନାହିଁ । ଏଣୁ ତାକୁ ସାରାଗ୍ରାମରେ ସମସ୍ତେ ମେଧାବୀ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପିତା ତାଙ୍କୁ କହନ୍ତି, “ସୁନନ୍ଦ ହେଉଛି ଏହି ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରକୃତ ମେଧାବୀ । ଯଦି ତୋତେ ସେ ମେଧାବୀ ବୋଲି କହେ ତେବେ ଯାଇ ତୁ ମେଧାବୀ ହେବୁ ।” ...
ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ନିଜ ରାଜ୍ୟର ସେନାପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାକୁ ନେଇ ସେ ମନରେ ଅପାର ଗର୍ବ କରୁଥାନ୍ତି । ସେନାପତି ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁକରୁ ଗୁଳି କେବେ ବି ଲକ୍ଷ୍ୟଭ୍ରଷ୍ଟ ହେବା କଥା କେହି ଜାଣିନାହାନ୍ତି । ଫଳରେ ତାଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ବ୍ୟାପିଯାଇଥିଲା ସର୍ବତ୍ର । ଯେତେବେଳେ ସେହି ରାଜ୍ୟକୁ କେବେ କୁଆଡୁ ଅତିଥି ଆସନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ରାଜା କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ତାଙ୍କ ସେନାପତିଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ମୃଦୁ ମୃଦୁ ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ଭାସି ଆସୁଥିବା ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ତଥା ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସାଙ୍ଗକୁ ଶୁଭୁଥାଏ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ । ଘନଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଦିଶିଯାଉଥାଏ ଭୟାବହ ମୁହଁଟି ମାନ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେମାତ୍ର ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟିଗଲେ ଏବଂ ବୃକ୍ଷାରୋହଣପୂର୍ବକ...
ଯଶଗ୍ରାମରେ ଯୁଗଳ ଯାଇ ପହଁଚିଲା । ସେତେବେଳେ ତା’ ସହିତ କୌଣସି ଜିନିଷପତ୍ର ମଧ୍ୟ ନଥିଲା । ଗ୍ରାମାଧିକାରୀଙ୍କ ସହ କଥା ହୋଇ ସେ କହିଲା, “ମୁଁ ଏକବସ୍ତ୍ର ହୋଇ ଚାଲି ଆସିଲି । କେହି ହେଲେ ମୋତେ ଆଶ୍ରୟ ଦେବ ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ରଖି ମୁଁ ଏଠାକୁ ଆସିଛି ।” ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ଗ୍ରାମାଧିକାରୀ କହିଲେ, “ଏଇ ଦେଖ ଭୂଷଣଙ୍କର ଏହି ଘରଟି ଖାଲି । ଯେତେବେଳେ ନିଜ ଗୋଡରେ ନିଜେ ଛିଡା ହୋଇ ପାରିବ, ସେତେବେଳେହିଁ ଯୁଆଡେ...
ପ୍ରାୟ ଚାରି ଶହ ବର୍ଷ ତଳେ ମହିଶୂର ରାଜ୍ୟରେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ନାମକ ଜଣେ ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ । ସେ ଗଂଗବଂଶରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବେଶ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶାସକ ଥିଲେ । ସେ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ କନ୍ୟା ନ ମିଳିବା ଯାଏଁ ସେ ବିବାହ ଆଦୌ କରିବେ ନାହିଁ । ସେତେବେଳେ କାଞ୍ଚିପୁରର ରାଜାଙ୍କର ଝିଅଟିଏ ଥିଲା । ସେ ତ୍ରିଲୋକ ସୁନ୍ଦରୀ ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ । ବାସ୍ତବରେ ତାଙ୍କ ସମାନ...
(ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ସାରସ ସରୋବର ସ୍ଥିତ ମହଲରୁ ଯାଦୁମହଲକୁ ଅଣାଗଲା । ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ କଥା କହିବା ସେଠାରେ ମନା, ଏପରିକି ନିଜ ପରିଚାରିକା ମାନଙ୍କ ସହିତ ବି ନୁହେଁ । ଥରେ ଥରେ ତାଙ୍କୁ ଏପରି ସଙ୍କେତ ମିଳେ ଯେ ତାଙ୍କୁ ସେଠାରେ ସେହିପରିହିଁ ରହିବାକୁ ହେବ ।) ରାଜକୁମାରୀ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ପଡିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ନିଦ ଆସିଲାନାହିଁ । ସେ ଧୀରେ ଧୀରେ ସବୁକଥା ମନେ...
ଶଭରୀ ଜମିଦାରଙ୍କ କାମରେ ଯାଉଥିଲା । ହଠାତ୍ ମେଘ ବର୍ଷିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା ଓ ସଂଧ୍ୟା ମଧ୍ୟ ହେବାକୁ ଗଲା । ସେ ଭାବିଲା ବରଂ ଯେଉଁଠି ହେଉ ପଛେ ରହିଯିବା ତା’ପାଇଁ ଭଲ । ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ସେ ଦେଖିଲା, ଅଦୂରରେ କେତୋଟି ଖପରୁଲି ଘର । ଏଣୁ ସେ ଶୀଘ୍ର ଯାଇ ସେଠାରେ ପହଁଚି କବାଟ ବାଡେଇଲା । ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଜଣେ ବୁଢା ଛୋଟ ଲଣ୍ଠନଟିଏ ଧରି ଆସି କବାଟ ଫିଟାଇଲା । ତା’ର ଗୋଟିଏ ଗୋଡ ଛୋଟା । ସେ କହିଲା, “ଭିତରକୁ ଆସ, ବର୍ଷାରେ ଆଉ ଭିଜି...
ବାବୁ ଶିବପ୍ରସାଦ ଚୌଧୁରୀଏ କହିଲେ, “ଆଜି ଦିନ ଦୁଇପ୍ରହର ବେଳେ ସଭା ବସିବା କଥା, କାଲି ଓପରଓଳିଠୁଁ ମହାଜନମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦିଆଯାଇଛି- ଦେଖନ୍ତୁ, ଉଛୁଣିକା ଚଉଦଘଡି ବେଳ ଟଳିବାକୁ ବସିଲାଣି । ସମସ୍ତଙ୍କର ଦେଖାସାକ୍ଷାତ୍ ନାହିଁ, ଭାରି ଦରକାରୀ କାମରେ ଏପରି ମଠ କଲେ କି ଚଳେ?” ବାବୁ ଜଗବନ୍ଧୁ ମଲ୍ଲେ କହିଲେ, “ହେଉ, ହେଉ, ଆହେ ମାଗୁଣି ମହାନ୍ତିଏ ଲେଖିପକାନ୍ତୁ ତ! କିଏ କିଏ ବାବୁ ଆସିଲେ, ଖଣ୍ଡେ କାଗଜରେ...
ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଦିନେ ସଭାରେ ବସି ନାନା ପ୍ରକାର ରହସ୍ୟ କଥା ଭାଷା ହେଉ ହେଉ କହିଲେ – ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ଯେ କେହି ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡଙ୍କ ଘରୁ ଚୋରୀ କରି ପାରିବ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କିଛି ପୁରସ୍କାର ଦେବି । ଏ କଥା ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ଭାବିଲେ ଗୋପାଳ ତ ଆମ୍ଭ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ବଡ ଚତୁର ଚୂଡା ମଣି, ତା ଘରୁ ଚୋରୀ କରିବା ଅସମ୍ଭବ । ଯେ ଚୋରୀ କରିବାକୁ ଯିବ ସେ ନିଶ୍ଚୟ ବିପଦରେ ପଡିବ । ଏହା ବିଚାରି ଆଉ କେହି...
ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଆଗ୍ରା ଅଂଚଳରେ ଦାସପୁର ନାମରେ ଏକ ଛୋଟିଆ ପଲ୍ଲୀଗାଁ ଥିଲା । ଆଉ ସେଇ ଗାଁରେ ପ୍ରାୟ ନୀଚ ଜାତିର ଲୋକେ ବାସ କରୁଥାନ୍ତି । ଥରେ ଜଣେ ଚମାର ଘରେ ଡଉଲ ଡାଉଲ ସୁନ୍ଦର ପୁଅଟିଏ ଜନ୍ମ ହେଲା । ବାପ ମାଆ ଖୁସି ହୋଇ ତାଙ୍କ ପୁଅଟିର ନାମ ରଖିଲେ ରବିଦାସ । ପିଲାଟି ଦିନକୁ ଦିନ ସବୁରି ସ୍ନେହ ଆଦର ପାଇ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା । ତା ମନରେ କେହି କେବେବି ହେଲେ କୌଣସି କଷ୍ଟ ଦେଉ ନଥାନ୍ତି । ସମସ୍ତେ...
ଚିତ୍ରପୁର ଗ୍ରାମରେ ଶ୍ୟାମା ନାମ୍ନୀ ଜଣେ ମହିଳା ରହୁଥିଲା, କଜିଆ କରିବାରେ ସେ ସିଦ୍ଧ; ତା’ରି ପାଖ ଘରେ ତା’ ନଣନ୍ଦ ସୁନୀତା ବି ରହୁଥିଲା । ଛୋଟ ଛୋଟ କଥାରେ ସଦା ସର୍ବଦା ଝଗଡା ଲାଗି ରହିଥାଏ । ଦିନେ ସୁନୀତାର ବିଲେଇ ଶ୍ୟାମା ଘରର ଦୁଧ ପିଇଦେଲା । ଶ୍ୟାମା ତ ସେଥିରେ ରାଗି ମୁସ୍ତେଜ । ଯାହା ଇଚ୍ଛା ଗାଳି ଦେଲା । ସୁନୀତା କହିଲା, “ମୋ ବିଲେଇ ଦୁଧର ଦୁଇଗୁଣ ଦୁଧ ମୁଁ କିଣି ଦେଉଛି; ଏବେ ତ କମ୍ସେକମ୍...
ଜଣେ ଜମିଦାରଙ୍କ ଗ୍ରାମରେ ରଘୁ ନାମରେ ଦରିଦ୍ର ଚାଷୀଟିଏ ବାସ କରୁଥାଏ । ତା’ର ଦରିଦ୍ରାବସ୍ଥା ଦେଖି ଜମିଦାର ଦୟାପରବଶ ହୋଇ ଗ୍ରାମଠାରୁ ଦୂରେ ଥିବା ଦୁଇ ଏକର ଅନାବାଦୀ ଜମି ତାକୁ ଦାନ କଲେ । ଯେପରି କି ସେ ସେହି ଜମିଟିକୁ ଆବାଦ୍ କରି ଚାଷ କରି ଭଲରେ ଚଳିଯିବ । ରଘୁ ଖୁସି ହୋଇ ପରଦିନ ଲଙ୍ଗଳ ନେଇ ଜମି ଚାଷ କରିବାକୁ ଗଲା । ହଳ କରୁ କରୁ ଗୋଟିଏ ସୁନାମୋହର ପୂର୍ଣ୍ଣ କଳସୀ ମାଟିତଳୁ ବାହାରିଲା । ସେ ଭାବିଲା...
ଆନନ୍ଦପୁରରେ କାନ୍ତିବର୍ମା ନାମକ ଜଣେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ରହୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତି କେହି ନଥିବାରୁ ସେ ସର୍ବଦା ବିଷାଦଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ ରହୁଥାନ୍ତି । ଥରେ ସେହି ଗ୍ରାମକୁ ଜଣେ ସାଧୁ ଆସିଲେ ସେ ସର୍ବଦା ଭ୍ରମଣ କରୁଥା’ନ୍ତି । ନିୟମ ଅନୁସାରେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ତିନିଦିନରୁ ଅଧିକ ରହିବା କଥା ନୁହେଁ । ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ପ୍ରସାଦ ଖାଇବା ପାଇଁ ଲୋକେ ଭିଡ କରୁଥା’ନ୍ତି । କାରଣ ତାଙ୍କର ଦିବ୍ୟଶକ୍ତି ଉପରେ ଲୋକଙ୍କର ଯଥେଷ୍ଟ...
ପାଣି ପାଖରେ ପଡି ପଡି କଇଁଚକୁ ଆଉ ଭଲ ଲାଗିଲା ନାହିଁ । ତା’ର ଆକାଶରେ ଉଡିବାକୁ ଭାରି ଇଚ୍ଛା ହେଲା । ତେଣୁ ସେ ଦିନେ ଛଂଚାଣକୁ ଡାକି କହିଲା, “ଛଂଚାଣ ଭାଇ, ତୁ’ ତ ଆକାଶରେ ଏତେ ଉଡୁଛୁ । ମୋତେ ବି ଟିକେ ଉଡିବା ଶିଖାଇ ଦେ ।” ଏକଥା ଶୁଣି ଛଂଚାଣ ସେ କଇଁଚକୁ ବୁଝାଇ କରି କହିଲା, “ତୋତେ ତ ଭଗବାନ ଉଡିବା ପାଇଁ ଜନ୍ମ କରି ନାହାଁନ୍ତି । ତୋର ଦେହର ଗଠନ ଯାହା, ସେଥରେ ତ ତୁ ଆଦୌ ଉଡିପାରିବୁ ନାହିଁ ।” କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ସେ କଇଁଚର...
ରାଜାଙ୍କ ଘରେ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ପିଆଲାଟିଏ ଥିଲା । ଏହା ଅତି ସୁନ୍ଦର ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ସୁତରାଂ ରାଜା ତାକୁ କେବଳ ଅତିଥିମାନଙ୍କୁ ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ରଖିଥିଲେ । ଏହା ରାଜାଙ୍କର ସତେଯେମିତି ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପତି ଭାବରେ ଗଣା ଯାଉଥିଲା । ଏହାକୁ ଜଗିବା ପାଇଁ ସିପାହୀ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲାବେଳେ ରାଜକର୍ମଚାରୀମାନେ ଯତ୍ନ ନେବାରେ ବି ହେଳା କରୁନଥାନ୍ତି । ଥରେ ରାଜା ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଜୟକରି ବାହାରିଲେ । କିଛି ଦିନ ପରେ ବିଜୟୀ ହୋଇ ବି...
ପୁରୁଣା ଦିନର କଥା – ତୁର୍କୀରେ ହମିଦ୍ ନାମକ ଏକ ବ୍ୟବସାୟୀ ରହୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏକ ଦାମୀ ଘୋଡା ଥିଲା । ନିଜେ ବୁଢା ହେବାରୁ ସେ ସେହି ଘୋଡାଟିକୁ ତିନିଶହ ଦିନାରରେ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ ଏତେ ଦାମ୍ରେ କେହି କିଣିବାକୁ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ । ଦିନେ ଅଜିଜ୍ ନାମକ ଜଣେ ଯୁବକ ଆସି ତାଙ୍କୁ କହିଲା, “ମହାଶୟ, ଏକ ଖାନ୍ଦାନ୍ ପରିବାରରେ ମୋର ଜନ୍ମ । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଏବେ କାଙ୍ଗାଳ କହିଲେ ଚଳେ ।...
ପୂର୍ବ ସିଂହଳ ଦେଶରେ ଜଣେ ବଣିକ ରହୁଥିଲେ । ସମୁଦ୍ରରେ ବାଣିଜ୍ୟ କରି ସେ ଅଜସ୍ର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ସେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ହସ୍ତରେ ବ୍ୟବସାୟ ଅର୍ପଣ କରିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, “ପୁତ୍ର, ତୁମେ ମୋ ପରି ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟରେ ସଫଳ ହେବ, କିନ୍ତୁ ଭୁଲ୍ରେ ମଧ୍ୟ କେବେବି ସେ ଠକ ନଗରୀରେ ପାଦ ରଖିବ ନାହିଁ ।” ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଜୟପାଳ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟର ଶୁଭାରମ୍ଭ...
ରାମନଗର ଗ୍ରାମରେ ଦୁଇବନ୍ଧୁ ରହୁଥିଲେ, ସେମାନେ ହେଲେ ଧୀରଚନ୍ଦ ଓ ବୀରଚନ୍ଦ । ସେ ଦୁଇଜଣ ମିଶି ବଡ ବଗିଚାଟିଏ କିଣିଲେ । ଦୁହେଁ ମିଶି ନାନା ଫସଲ ଓ ଗଛ ସବୁ ଲଗାଇଲେ । ଧୀରଚନ୍ଦ ତ ତା’ପିଲାଟି କାଳରୁ ସେ ଭାରି ଅଳସୁଆ । ବସି ବସି ଭଜନ ଗାଏ । ଖଞ୍ଜଣୀ ବଜାଏ ଗୀତ ଗାଏ । କିନ୍ତୁ ବୀରଚନ୍ଦ ସାରାଦିନ ଖଟି ଖଟି ବଗିଚାଟିକୁ ସବୁଜ ସୁନ୍ଦର କରି ରଖିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଫଳ ହେବା ବେଳକୁ ଅଧା ଭାଗ ଧୀରଚନ୍ଦ ନିଏ । ଥରେ...
ରାଜା ଶୁଭଙ୍କର ବଣ ଭିତରକୁ ଶିକାର ପାଇଁ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଦୁଇପହର ହୋଇଗଲା । ପରିଚାରକମାନେ ବଣ ଭିତରେ ରାଜାଙ୍କ ପାଇଁ ତମ୍ବୁ ପକାଇଲେ । ରାଜା ଝରଣାରେ ସ୍ନାନ କରି ଗଛତଳେ ବସି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଗପସପ ହେଉଥାନ୍ତି । ପରିଚାରକମାନେ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥାନ୍ତି । ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଗପସପ ହେଉଛନ୍ତି, ହଠାତ୍ ଜଣେ ଲୋକ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ କରି କହିଲା, “ମହାଭାଗ! ମୁଁ ପଡୋଶୀ...
ବିବାହ ଶେଷ ହେଲା । ଭାନୁମତି ଚିନ୍ତା କଲେ ଏବେ ମୋ ଗୃହକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତନ କରିବି । ସ୍ୱାମୀ ଜାଣିଲେ ମୁଁ ଦୋଷୀ ହେବି । ଏସନ ଚିନ୍ତା କରି ମାତାପିତାଙ୍କ ପାଶରୁ ମେଲାଣି ମାଗି ବୃକ୍ଷରେ ବସିଲେ । ଯୋଗ୍ନୀମାନେ ବୃକ୍ଷକୁ ଧରି ଶୂନ୍ୟ ମାର୍ଗରେ ଉଡି ଆସିଲେ । ଖୁବ୍ ଶିଘ୍ର ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ପହଁଚିଲେ । ଭାନୁମତୀ ରାଣୀ ବୃକ୍ଷରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଚାଲିବା ସମୟରେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଆଗରୁ ଦଉଡି ଯାଇ ପୁଷ୍ପହାର ଓ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ହାରକୁ ଶଯ୍ୟାତଳେ...
ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟ । ତା’ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଜାତିର ଫଳ ଫୁଲ, ଲତାଦି ବୃକ୍ଷରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ରହିଥାଏ । କେତେ ଜାତିର ସାତ ରଙ୍ଗରେ ଫୁଲ ସବୁ ବୃକ୍ଷରେ ଫୁଟି ହସୁଥାଏ । ନାଲି ହଳଦୀ ଆଉ ସବୁଜ ରଙ୍ଗର ପେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ଫଳ ମଧ୍ୟ ଝୁଲୁଥାଏ । ତେବେ କହିବାକୁ ଗଲେ ତାହା ଏପରି ଏକ ଅରଣ୍ୟ ଯେ ଝରଣାଠାରୁ ଫଳଫୁଲଯାଏ କୌଣସି କଥାରେ ଅଭାବ ନଥିଲା । ତେଣୁ ଏପରି ଏକ ନିର୍ଜନ ସହର ଓ ଗ୍ରାମ ଠାରୁ ବହୁ ଦୂରତ୍ୱ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ...