ଶ୍ରୀପତି ପ୍ରଧାନଙ୍କ ଘର ସୁଜନଗଡ ଗାଁରେ । ତାଙ୍କ ପୁଅ ଭୂପତି ଯୁବକ ହେଲେ ବି ସେ କିଛି କାମଦାମରେ ମୋଟେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଉ ନଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ତା’ ବାପାଙ୍କ ଉପରେ ସେ ପୁରା ନିର୍ଭର କରି ରହିଥାଏ । ତା’ ବାପା ତ ବେଶ୍ ଥିଲାବାଲା ଲୋକ । ଜମି ଅନେକ । ତେଣୁ ଚିନ୍ତା ଆଉ କ’ଣ?                 କିନ୍ତୁ ହଠାତ୍ ଶ୍ରୀପତି ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇ ପଡିଲେ । ସେ ବୁଝିପାରିଲେ ଯେ ଏଥର ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସନ୍ନିକଟ । ତେଣୁ ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଭୂପତି ଓ...

ନଦୀ ସ୍ରୋତଭଳି ସମୟ ଧାଇଁଛି ଥରେ ଚାଲିଗଲେ ଆସେନା ଫେରି     ପ୍ରାଣୀର ଆୟୁକୁ ଘେନି ଯାଉଛନ୍ତି ଦିନ ଆଉ ରାତି ଠିକ୍ ସେପରି ।     ଏହି କଥା ବୁଝି ସମୟ ତାଳରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ଯିଏ ନିତି ଜୀବନେ     ସେହିଭଳି ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିଯାଇଥାନ୍ତି ଧରାରେ ଦିନେ ।                 ଏହି ଘଟଣାଟି ଅନେକ ଦିନ ତଳର । ଘଟିଥିଲା ଜର୍ଜ ୱାଶିଂଗଟନ୍ଙ୍କ ଜୀବନରେ । ସମୟାନୁବର୍ତ୍ତିତା ଉପରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ସାଧାରଣ ସ୍ତରରୁ ସେ...

କଲ୍ୟାଣପୁର ନାମକ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ଥାଏ । ଶିବରାମ ସେ ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀ ଥିଲେ । ନିକଟରେ କେଶବପୁର ନାମରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମ ଥାଏ । ସେ ଗାଁର ଜମିଦାର ଥରେ କୌଣସି ଉତ୍ସବରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ଅନେକ ଅଳଙ୍କାର ଭେଟି ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ସେ ଅଳଙ୍କାର କେହି ଚୋରାଇ ନେବନାହିଁ ବୋଲି ସେ ପୂଜାରୀ ଶିବରାମଙ୍କ ଉପରେ ଅଳଙ୍କାର ଦେଖାଶୁଣା କରିବାର ଭାର ନ୍ୟସ୍ତ କଲେ ।                 ଶିବରାମଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ବଡ କଳିହୁଡୀ...

ଥରେ ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟ ଏକ ରାଜ୍ୟ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ଲାଗିଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟର ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ଜୟଯୁକ୍ତ ହେଲେ । ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିବାରୁ ରାଜା ତାଙ୍କ ରାଜଧାନୀରେ ବିଜୟ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କଲେ । ଉତ୍ସବର ସମାପ୍ତି ଦିନ ରାଜା କହିଲେ, “ଯୁଦ୍ଧ ଜୟ କେବଳ ମୋର ବିଜୟ ନୁହେଁ । ମୋର ସମସ୍ତ ସାଥୀ ଏବଂ ସହଯୋଗୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଜୟର ହକ୍ଦାର । ମୁଁ ଚାହୁଁଛି ମୋର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏହି ଅବସରରେ...

ପାରସ୍ୟର ନୂଆ ସୁଲ୍ତାନ୍ ହେଲେ ସୟେଦ୍ ଅବଦୁଲ୍ଲା । ସେ ମନୋରଞ୍ଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବହୁତ ଧନ ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲେ । ଅବସ୍ଥା ଏପରି ହେଲା ଯେ ରାଜ୍ୟର କଲ୍ୟାଣକାରୀ  ଯୋଜନା ବା ବିଶେଷ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ରାଜକୋଷରେ ଅଧିକ ଧନ ରହିଲା ନାହିଁ । ଏହା ଏକ ବଡ ସମସ୍ୟା ଭାବରେ ଦେଖାଦେଲା ।                 ସୁଲତାନ ଓ ଉଜୀର ଏ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ବହୁତ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ବହୁ ସମୟ ବିଚାର କରି ଶେଷରେ ସେମାନଙ୍କ ମନକୁ ଏକ...

    ସ୍ୱାମୀ ରାମତୀର୍ଥ ବିଦେଶଗସ୍ତରେ ଯାଉଥାନ୍ତି ଜଳ ଜାହାଜରେ     ଲେଖାରେ ପଢାରେ ବ୍ୟସ୍ତଥିବା ଜଣେ ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ସେଠାରେ ଦେଖିଦେଲେ ।     ପଚାରିଲେ ଆଜ୍ଞା ଏ ବୃଦ୍ଧ ବୟସେ କି ଲାଭ ମିଳିବ ଲେଖିପଢି     ବୃଦ୍ଧ କହିଦେଲେ ଜୀବଥିଲାଯାଏଁ ପାଠ ସରିବନି ପଢାପଢି ।     ସମୟ ଅଯଥା ନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ବଳୁନାହିଁ ଯେଣୁ ମୋର ମନ     ତେଣୁ ମୁଁ ପାଠକୁ ମଲାଯାଏଁ ସଦା ପଢିବାରେ ରଖିଅଛି ଧ୍ୟାନ ।                 ସ୍ୱାମୀ ରାମତୀର୍ଥ...

ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନ ଯେତେବେଳେ ଧୀରସିଂହ ରାଜକୁମାରୀ ସୁଲୋଚନାଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଆସିଲେ, ସେତେବେଳେ ରାଜକୁମାରୀ ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରି କହିଲେ, “ରାଜକୁମାର, ଏ ରାଜ୍ୟର ପଶ୍ଚିମ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଯେଉଁ ଅରଣ୍ୟ ରହିଛି, ତାହା ଭିତର ଦେଇ ନଈଟିଏ ବହିଯାଇଛି । ଯିଏ ବଣ ଭିତରକୁ ଯାଏ, ସିଏ କେବଳ ସେ ନଈହିଁ ଦେଖି ପାରେ । ବଡ ବିସ୍ମୟର କଥା ଯେ ଗତ ଦୁଇବର୍ଷ ହେବ ସେ ନଈର ଜଳ ଲାଲ୍ ଦିଶୁଛି । ଏହାର କାରଣ କ’ଣ? ଏହାହିଁ ମୋର ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରଶ୍ନ ।”...

ସବୁ ସଫଳତାର ପଛରେ ରହିଥାଏ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା । ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିନା କୌଣସି ସଫଳତା ଆଦୌ ହାସଲ କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଭାଗ୍ୟ ଓ ଭଗବାନଙ୍କ ଉପରେ ସବୁକିଛି ଛାଡିଦେଇ, ଯେଉଁମାନେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହୋଇ ବସି ରହନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ବଡ ନିର୍ବୋଧ ଏ ସାରା ସଂସାର ଭିତରେ ଆଉ କେହି ବି ନଥାନ୍ତି । ତିଳରୁ ତେଲ ବାହାରେ, ଧାନରୁ ଚାଉଳ ବାହାରେ – ଏହା ସତ୍ୟ, କିନ୍ତୁ ଉଦ୍ୟମ ନକଲେ ତିଳରୁ ତେଲ ଓ ଧାନରୁ ଚାଉଳ କେବେବି ବାହାରିବ ନାହିଁ । ଉଦ୍ୟମ...

ଜମିଦାରି ସିନା ଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ କୁମାରବାବୁଙ୍କ ଘରର ଖାନ୍ଦାନ୍ ଅତୁଟ ଥାଏ । ସେ ଯୁବକ ଲୋକ । ସଦ୍ୟ ବାହା ହୋଇଥାନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ବି ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ଘରର ଝିଅ । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଆସିବା ପରେ ସ୍ତ୍ରୀ ବସୁମତିର ପ୍ରଥମଥର ଜନ୍ମଦିନ ଉପଲକ୍ଷ୍ୟେ ସେ ସହରରୁ ଗୋଟିଏ ଦୁର୍ମୁଲ୍ୟ ଉପହାର ଆଣିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ ।                 ସହରର ବିଶିଷ୍ଟ ଗହଣା ଦୋକାନରୁ ଅଢେଇହଜାର ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ହାରଟିଏ ଖରିଦ୍ କରି ସେ ଗାଁ ମୁହାଁ ଫେରିବା...

ନାରଦ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ରୁକ୍ମିଣୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତ ସମ୍ବାଦ ଦେବା ପରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କୁଣ୍ଡୀନ ନଗରୀକୁ ଯିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ଭାଇ ବଳରାମ, ସେନାପତି ସାତ୍ୟକି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯାଦବବୀର ମାନଙ୍କୁ ଡକାଇ କହିଲେ, “ଆପଣମାନେ ଶୁଣିଲେ ତ ନାରଦ ଯାହା କହିଗଲେ? ଯେ କୌଣସି ମତେ ଆମେମାନେ ସେଠାକୁ ଯାଇ ରୁକ୍ମିଣୀକୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା । ଜଣେ ନିଃସହାୟ ରାଜକୁମାରୀକୁ ତା’ର ଇଚ୍ଛା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିବାହ ଦିଆଯାଉଛି; ପୁଣି ସେ...

“ଆଉ ଏ ଜୀବନରେ କିଛିବି ହେବ ନାହିଁ!”                 ଶ୍ରୀଧର ସେଦିନ ରାଗିଯାଇ ଘର ଭିତରେ ଚିତ୍କାର କରି ଏହା କହିଲା ।                 ଆଜିକାଲି ସେ ମଧ୍ୟେ ମଧ୍ୟେ ଏଭଳି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଉଥିଲା । ସେ ଯେ କାହାରି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏଭଳି କହୁଥିଲା, ତାହା ନୁହେଁ, ଖାଲି ନିଜ ଅସନ୍ତୋଷକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବା ତାହାର ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ଥିଲା । ତେବେ ସେ ଏଭଳି କହିବା ଫଳରେ ତା’ ପରିବାରର ଅନ୍ୟମାନେ ବି ବିଷର୍ଣ୍ଣ ବୋଧ କରୁଥିଲେ । ବିଶେଷତଃ ତା’...

ଗଙ୍ଗାରାମ ନାମକ ବ୍ୟବସାୟୀ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଶସ୍ୟ କିଣି ସହରରେ ଅଧିକା ଦରରେ ସେସବୁ ବିକେ । ତା’ର ଏକମାତ୍ର ପୁତ୍ର ସୁନ୍ଦରକୁ ସେ ପଢାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ବ୍ୟର୍ଥ ହେବାରୁ, ଭାବିଲା ସହରକୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ତାକୁବି ସେ ତା’ ବ୍ୟବସାୟରେ ଲଗାଇ ଦେବ ।                 ଦିନେ ସକାଳେ ସେ ତା’ ପୁଅକୁ ଡାକି କହିଲା, “ସୁନ୍ଦର, ମୁଁ ଶୁଣିଲି ପାଖ ଗ୍ରାମରେ ଗୋବିନ୍ଦ ଚାଷୀ ଶସ୍ୟ ବିକୁଛି । ତୁ ପ୍ରଥମେ ଯାଇ ଦେଖି ଆସ ତାହା ଭଲ ନା...

ସୁଶାନ୍ତ ଓ ସୁମନ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁକୂଳରେ ବିଦ୍ୟାଶିକ୍ଷା କରୁଥିଲେ । ଗୁରୁ ସୁଶାନ୍ତକୁ ବ୍ୟବସାୟ କରି ଜୀବିକାର୍ଜନ ପାଇଁ କହିଲେ ଓ ସୁମନକୁ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ କହିଲେ ।                 ସୁମନ ନିଜ ଗ୍ରାମକୁ ଯାଇ ସମସ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାରେ ମଗ୍ନ ହୋଇଗଲା । ମାତ୍ର ସୁଶାନ୍ତ ସହରକୁ ଯାଇ ବ୍ୟବସାୟ କଲା ଓ ଖୁବ୍ ଅଳ୍ପ ସମୟରେ ସେ ଲକ୍ଷପତି ହୋଇଗଲା । ଧନୀ ହୋଇଯିବାରୁ ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ...

ଦ୍ୱାପର ଯୁଗରେ ଯଦୁବଂଶରେ ଭଗବାନ୍ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କଲେ । ସେତେବେଳେ ତ ପୃଥିବୀ କଂସ ପ୍ରଭୃତି ଅନେକ ଅସୁରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅତ୍ୟାଚାରିତ ହେଉଥିଲା । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସେମାନଙ୍କୁ ବଧ କରି ପୃଥିବୀ ଭାର ନିବାରଣ କଲେ । ତାଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଭ୍ରାତା ବଳରାମ ମଧ୍ୟ ବଡ ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ  । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନରକାସୁରକୁ ବଧ କଲେ । ସତ୍ୟଭାମା ସେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେହିଦିନଠାରୁ ସେ ଭାବନ୍ତି ଯେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ...

ମହେନ୍ଦ୍ରର ଶେଷ ଅବଲମ୍ବନ ତା ବୋଉ ଥିଲା । ବାପା ତ ବହୁ ଆଗରୁ ଯାଇଥିଲେ । ବୋଉର ପରଲୋକ ପରେ ସେ ଆଉ ଗାଁରେ ନରହି ସହରକୁ ଯାଇ କୌଣସି କାମ ଧନ୍ଦା ଯୋଗାଡ କରିନେବାକୁ ସ୍ଥିର କଲା ।                 ଗାଁରେ ଜଣେ ଆତ୍ମୀୟ ଥିଲେ । ସେ ବେଶ୍ ଭଲ ମଣିଷ । ମହେନ୍ଦ୍ର ନିଜ ଘରର ଦାୟିତ୍ୱ ତାଙ୍କୁ ସମର୍ପି ଦେଲା । ଜମି ଯାହା ଅଳ୍ପସଳ୍ପ ଥିଲା, ତାକୁ ପ୍ରତିବେଶୀମାନଙ୍କୁ ସେ ଭାଗରେ ଦେଲା । ତେଣିକି ନିଜ ଭାଗ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ...

ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ରତ୍ନଚିରା ନଦୀ ତଟରେ ରହିଛି ଗାଆଁଟିଏ । ଆଉ ସେ ଗାଆଁଟିର ନାମ ବାଲିଗାଁ । ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳେ ସେଇ ଗାଆଁରେ ଦାସିଆ ନାମରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବାସ କରୁଥିଲେ । ଜାତିରେ ସେ ଥିଲେ ଖଦାଳ – ବାଉରୀ ତନ୍ତୀ । ଲୁଗା ବୁଣିବା ଥିଲା ତାଙ୍କର ବେଉସା । ଲୁଗା ବିକ୍ରି କରି ଯାହା ଦୁଇ ପଇସା ଲାଭ କରନ୍ତି ସେତିକିରେ ଦୁଃଖେ ସୁଖେ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଚଳିଯାଏ । ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ସେ ଦାସିଆ ବାଉରୀ ପ୍ରଭୁ...

ସୋମନାଥ ଶାନ୍ତିପୁରର ଜଣେ ଧନୀ ଚାଷୀ ଥିଲେ । କାହିଁ କେଉଁ ବାପା ଜେଜେବାପାଙ୍କ ଅମଳରୁ ତାଙ୍କର ବହୁତ ଜମିବାଡି ଥିଲା । ପୁଅ ଭୂଷଣ ମଧ୍ୟ ବାପାଙ୍କୁ ଚାଷବାସ କାମରେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ସେ ଗ୍ରାମରେ ଅନେକ ଧନୀ ଲୋକ ଥା’ନ୍ତି । ସେମାନେ ସୋମନାଥଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଧନୀ । କିନ୍ତୁ ସୋମନାଥ ମଣିଷ ହିସାବରେ ଅତି ଉତ୍ତମ ଥିଲେ । ସେ ଏକାଧାରରେ ଦୟାଳୁ, ଭଦ୍ର, ପରୋପକାରୀ ଓ ନିସ୍ୱାର୍ଥପର ଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ଧନୀ ଲୋକମାନେ...

ଚନ୍ଦ୍ରନାଥ ଜଣେ ଧର୍ମପରାୟଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । ସେ ସର୍ବଦା ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କୁ ଡାକି ନେଇ ତାଙ୍କର ସେବା କରୁଥିଲେ । ଦିନେ ସେ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କୁ ଡାକି ତାଙ୍କର ଖୁବ୍ ସେବାଯତ୍ନ କଲେ । ତାଙ୍କର ସେବାରେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ସାଧୁ କହିଲେ, ମୁଁ ତୁମ ଉପରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଛି; ଯଦି ତମେ କିଛି ଚାହଁ, କୁହ ମୁଁ ତୁମ ଇଚ୍ଛା ପୁରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବି ।”                 ଚନ୍ଦ୍ରନାଥ ବଡ ବିନୟରେ କହିଲେ, “ଆଜ୍ଞା, ମୁଁ ଜୀବନରେ...

ରମେଶ ଶର୍ମା ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ । ଅବସର ନେବା ପରେ ସେ ନିଜକୁ ଜଣେ ଧର୍ମଗୁରୁ ଭାବେ ବୋଲାଇବାକୁ ତାଙ୍କର ଭାରି ମନ ହେଲା । ସେ ସେଉଠୁ ତାଙ୍କ ଦାଢୀ ବଢାଇ, ବାବାଜୀ ବେଶ ଧରି ଗୋଟାଏ ଦୂର ଗାଁକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ଥିବା ଗୋଟାଏ ବରଗଛ ତଳେ ଚକା ପକାଇ ବସିଲେ । ଗାଁ ଲୋକେ ଆସି ତାଙ୍କୁ ଓଳିଗି ହେଲେ । ଶର୍ମା କହିଲେ, “ତମେମାନେ ସମସ୍ତେ ଆଜି ଖରାବେଳେ ଆସ । କାହିଁକିନା ତମମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ୱ ଶୁଣାଇବି ।”...

ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ଥରେ ବୋଧିସତ୍ୱ କାଶୀ ରାଜ୍ୟର ଗୋଟିଏ ପଲ୍ଲିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ବାପା ମା ତାଙ୍କ ନାମ କମଳ ରଖିଥିଲେ । ସେମାନେ ବହୁତ ସ୍ନେହ ଯତ୍ନରେ କମଳକୁ ବଢାଇଥିଲେ ।                 କମଳ ତ ଶିଶୁଅବସ୍ଥାରେହିଁ ନିଜର ଅସାଧାରଣ ବୁଦ୍ଧି ଓ ବିବେକର ପରିଚୟ ଦେଲା । ବାପା ମା ତାକୁ ଯେତିକି ସ୍ନେହ କରୁଥିଲେ, ତାହାଠାରୁ ତା’ ଜେଜେ ବାପା ତାକୁ ବହୁଗୁଣ ଅଧିକ ସ୍ନେହ କରୁଥିଲେ ।                 ତେବେ...