ବିଲୁଆ ଦିନେ ରାତିରେ ବୁଲୁ ବୁଲୁ ଗୋଟିଏ କୁକୁରକୁ ଦେଖିଲା । ସେ ବିଲୁଆର ତ ଖାଇବା ପିଇବାରେ ଆଦୌ ଠିକ୍ ନଥାଏ । ତେଣୁ ସେ ଭାରି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ମାତ୍ର କୁକୁର ମାଲିକର ଘରେ ଭଲ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇ ମୋଟା ହୋଇଯାଇଥିଲା; ତହୁଁ ସେ କୁକୁର ବିଲୁଆକୁ ଏ ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖି କହିଲା, “ତୁ ଯଦି ମୋର ମାଲିକ ଘରେ କାମ କରିବୁ ତାହେଲେ ତୋତେ ଭଲ ଖାଇବାକୁ ମିଳିବ ।” ଏହା ଶୁଣି ସେ ବିଲୁଆର ମନ ବେଶ୍ ଖୁସି । ତା’ପରେ ସେ ବିଲୁଆ କୁକୁର...
କଲ୍ୟାଣପୁର ନାମକ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ଥାଏ । ଶିବରାମ ସେ ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀ ଥିଲେ । ନିକଟରେ କେଶବପୁର ନାମରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମ ଥାଏ । ସେ ଗାଁର ଜମିଦାର ଥରେ କୌଣସି ଉତ୍ସବରେ ଦେବୀଙ୍କୁ ଅନେକ ଅଳଙ୍କାର ଭେଟି ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ସେ ଅଳଙ୍କାର କେହି ଚୋରାଇ ନେବନାହିଁ ବୋଲି ସେ ପୂଜାରୀ ଶିବରାମଙ୍କ ଉପରେ ଅଳଙ୍କାର ଦେଖାଶୁଣା କରିବାର ଭାର ନ୍ୟସ୍ତ କଲେ । ଶିବରାମଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ବଡ କଳିହୁଡୀ...
ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଭୀମସିଂହ ନାମରେ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଶାସକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରଜାମାନେ ସୁଖରେ କାଳାତିପାତ କରୁଥାଆନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ଭୀମ ସିଂହଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଜାମାନେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ । ହେଲେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ସବୁ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଦୁଃଖ । ଦୁଃଖର କାରଣ ହେଉଛି ରାଜା ନିଃସନ୍ତାନ ଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନେ ରାଜାଙ୍କୁ ଏତେ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁଥିଲେ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜନତା ପ୍ରତିଦିନ ମନ୍ଦିର ଯାଇ ରାଜାଙ୍କ ପାଇଁ...
ଇତିହାସ ପ୍ରମାଣ ଅନୁଯାଇ ଓଡ଼ିଶା ହେଉଛି ବୌଦ୍ଧ ଜନପଦ ବା ବୌଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟ ବା ବୌଦ୍ଧ ସଭ୍ୟତା କିନ୍ତୁ ସମୟାନୁକ୍ରମେ ତାହା ଏବେ ଏଠାରେ ବିଧ୍ୱସ୍ତ ଏବଂ ବିଲୁପ୍ତ । ମୋର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଚଣ୍ଡାଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧରେ ( ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ପୂର୍ବ ୨୬୨– ୨୬୧) ଜିତିବା ପରେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଦେଖି ଅନୁତପ୍ତ ହେଲେ, ସେତେବେଳେ ଓଡିଶାର ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରି...
ପଣ୍ଡିତମହାଶୟ ତାଙ୍କ କନ୍ୟାର ବାହାଘରପାଇଁ ଖୁବ୍ ବ୍ୟଗ୍ର ଥିଲେ । ଜଣେ ପରଚିତ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରସ୍ତାବଟିଏ ଯୋଗାଡ କରି ତାଙ୍କୁ ଖବର ଦେଲେ । ଅଗତ୍ୟା ବରପାତ୍ର ଓ ପରିବାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜିଜ୍ଞାସା ସହିତ ସେ ସହର ଯିବାପାଇଁ ବାହାରିଲେ । ଗାଡିବାଲା ନିକଟକୁ ଖବରପ୍ରେରଣ କରାଗଲା । ଗ୍ରାମରୁ ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ ସହରକୁ ଯିବାକୁ ହେଲେ, ବାଟରେ ଜଙ୍ଗଲଟିଏ ପଡେ । ସକାଳୁ ସକାଳୁ ବାହାରିଲେ, ପହଁଚିଲା ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଯାଇଥିବ...
ଏ ଦେଶରେ ଦେବତା ମାନଙ୍କର ଅବତାର ଗ୍ରହଣ ହେବା କଥା ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ଭାରତ ଦେଶକୁ ଦେବ ଭୂମି ଭାରତ ବର୍ଷ କହନ୍ତି । ଏହି ଭାରତ ଦେଶରେ କାଶୀ ନାମକ ଏକ ସହର ଥିଲା । ହିନ୍ଦୁ ମାନଙ୍କ ଲାଗି ତାହା ଥିଲା ତୀର୍ଥ ଭୂମି । କାଶୀ ନଗରରେ ହଜାର ହଜାର ମଠ ମନ୍ଦିର ଥିଲା । ଯାତ୍ରୀ ମାନଙ୍କ ଲାଗି ଭାରତର ଧନାଢ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନେ ବଡ ବଡ ଧର୍ମଶାଳା ମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେହିଠାରେ ଯାଇ ଦୂର ଦୂରାନ୍ତରରୁ ଆସୁଥିବା...
ବାହାଦୁର ନାମରେ ଚାକରଟିଏ ରଙ୍ଗପୁର ଜମିଦାରଙ୍କ ପାଖରେ ଥାଏ । ତା’ର କାମ ହେଲା କଚେରୀ ଘରର କାନ୍ଥ, ଚୌକି, ଇତ୍ୟାଦି ଭଲ ଭାବରେ ସଫା କରିବା । ବାହାଦୁର ସେସବୁ ସଫା କରେ, ହେଲେ ବାବୁଙ୍କର ରୂପା ପାନବଟାଟି ବେଶି ସୁନ୍ଦର କରି ସେ ପରିଷ୍କାର କରେ । ବସିବସି ତାକୁ ମାଜି ସେ ଚକ୍ ଚକ୍ କରେ । ଏସବୁ କଥା ଦେଖି ଦେଖି ଦିନେ ମାଲିକ କହିଲେ, “ବାହାଦୁର, ଆଜିକାଲି ତୁ ବଡ ଅଳସୁଆ ହେଲୁଣି । କଚେରୀ ଘରର ଆସବାବପତ୍ର...
ଗୋଟିଏ ଜଙ୍ଗଲରେ ‘ବଜ୍ରଦୁସ୍ତାର’ ନାମକ ଏକ ସିଂହ ବାସ କରୁଥିଲା । ଚତୁରକ ନାମକ ଏକ ଶୃଗାଳ ଏବଂ ‘କାଭ୍ୟମୁଖ’ ନାମକ ଏକ ଗଧିଆ ବଜ୍ରଦୁସ୍ତାରର ଅନୁଚର ଥିଲେ । ଏକଦା ଏକ ଓଟ ସେହି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଆସିଲା । ମହାରାଜଙ୍କ ନିକଟରେ ସେହି ଜଙ୍ଗଲରେ ଆଶ୍ରୟ ନେବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କଲା । ମହାରାଜ ସିଂହ ତା’ର ଅନୁରୋଧକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ନକରି ତାକୁ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଆଶ୍ରୟ ଦେଲେ । କିଛି ଦିନ ପରେ ସେହି ଓଟଟି ଏକ ଶାବକକୁ ଜନ୍ମ ଦେଲା ।...
ଆମେରିକାର ନ୍ୟୁୟର୍କ ସହରର ଘଟଣା । ସେଠାକାର ବଡ ବିସ୍ମୟ ହେଲା – ବ୍ରୁକ୍ଲିନ୍ ପୋଲ । ଏହି ପୋଲଟି ନ୍ୟୁୟର୍କରୁ ଲଙ୍ଗ୍ ଥାଇଲାଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଛି । ସେହି ପୋଲ ନିର୍ମାଣ ଏକ ସ୍ୱପ୍ନସଦୃଶ ଥିଲା । ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ନାନା ବାଧାବିଘ୍ନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହିତ କଠୋର ପରିଶ୍ରମ ବି କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା । ୧୮୮୩ ମସିହାରେ ଜନ୍ ରେବ୍ଲିଂ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି ପୋଲ ନିର୍ମାଣର ସ୍ୱପ୍ନ...
ବିରବଲଙ୍କର ଏକ ବଦଭ୍ୟାସ ଥିଲା । ସେ ତମାଖୁ ସେବନ କରିବାପାଇଁ ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ଦିନରେ ଥରେ ଦୁଇଥର ସେ ତମାଖୁ ସେବନ କରୁଥିଲେ । ଆକବର କିନ୍ତୁ ବିରବଲଙ୍କର ଏପରି ଅଭ୍ୟାସକୁ ଆଦୌ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିଲେ । କେମିତି ବିରବଲ ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ଛାଡିବେ ସେ ମନେ ମନେ ଭାବୁଥାଆନ୍ତି । ଦିନେ ଆକବର ଏବଂ ବିରବଲ ରାଜ୍ୟ ଭ୍ରମଣରେ ବାହାରି ପଡିଲେ । ବାଟରେ ଯାଉ ଯାଉ ତମାଖୁ କରାଯାଇଥିବା ସ୍ଥାନଟି ପଡିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଗଧ ରାସ୍ତା ଆର ପଟୁ...
ଥଜୟନଗରର ସାମନ୍ତ ରଜା ଶଙ୍କର ବର୍ମା କନକଦୁର୍ଗାଙ୍କ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବିଗ୍ରହ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ରାଜି ନହେବାରୁ ବୀରସିଂହର ସେନାପତି ଜବର୍ସେନ୍ ତାକୁ ଯୋର୍ କରି ନେଇଗଲା । ନୌକାରେ ପ୍ରତିମାକୁଧରି ବସିଥାନ୍ତି କେତେଜଣ ସୈନିକ । ଦୁଇ କୂଳରେ ସୈନ୍ୟମାନେ ଯାଉଥାନ୍ତି । ହଠାତ୍ ଗୋଟିଏ ବରଗଛରୁ ଦଉଡି ଯୋଗେ ଝୁଲି ଆସି କେହି ଜଣେ ଦୁଃସାହସିକ ରୀତିରେ ପ୍ରତିମାଟି ଟେକିନେଇ ଅନ୍ୟକୂଳରେ ପହଁଚି ଘୋଡା ଯୋଗେ ଚମ୍ପଟ ଦେଲା । ...
ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟରେ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ଉକୁଣୀ କେଉଁଠାରୁ ଆସି ରାଜାଙ୍କ ଶେଯରେ ଲୁଚି ରହିଲା । ଦିନେ ଖଟର ବିଛଣା ଝାଡିବାବେଳେ ଟିଟିଉ ନାମରେ ଗୋଟିଏ ଛାରପୋକ କେଉଁଠାରୁ ଉଡିଆସି ସେହି ବିଛଣାରେ ଲୁଚିଗଲା । ଛାରପୋକ ଓ ଉକୁଣୀକୁ କେହି ଦେଖି ପାରିଲେ ନାହିଁ । ହେଲେ ଛାରପୋକ ଉକୁଣୀ ଆଖିରେ ପଡିଗଲା । ବିଛଣା ବିଛା ହେବା ପରେ ଉକୁଣୀ ଆସି ଛାରପୋକକୁ କହିଲା, “କିରେ, ତୁ କାହିଁକି ଆସି ମୋ ଘରେ ପଶିଗଲୁ? ଏ ଜାଗା ଛାଡି ଶୀଘ୍ର...
ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ସିଂହ ରାଜା ଥରେ ସେଠାରେ ଥିବା ପୁରୁଷ ମଈଁଷି କୁ ଦେଖି ତା’ର ଜିଭରେ ପାଣି ଆସି ଗଲା । ସେ ଭାବିଲା ଯେଣ ତେଣ ଉପାୟରେ ସେହି ମଈଁଷିର ମାଂସକୁ ସେ ଖାଇବ । କିନ୍ତୁ ସେ ଆକାରରେ ଏତେ ବଡ ଥିଲା ଯେ ସିଂହ ପକ୍ଷରେ ତା’କୁ ଶିକାର କରିବା କଷ୍ଟକର ପାଠ ହୋଇ ପଡି ଥିଲା । ସେ ଚିନ୍ତା କଲା ମୁଁ ଯଦି ତାକୁ ଆକ୍ରମଣ କରି ଦେବି; ଯଦି ସେ ମୋତେ ତାର ବିରାଟକାୟ ଶିଙ୍ଘରେ ଭୂଷି ଦିଏ ତେବେ ତ ମୋର ସେଇଠି ସଇଲା ପାଠ । ମୁଁ ଏକଦମ୍...
ବନ୍ଧୁତା ମନୁଷ୍ୟ ଭିତରେ ଥିବା ମହତ୍ ଗୁଣାବଳୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ସମଗ୍ର ବସୁଧାକୁ ଗୋଟିଏ ପରିବାର ବୋଲି ମନେ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ହିଁ ସର୍ବଦା ଉତ୍ତମ ବନ୍ଧୁ ଲାଭ କରିଥା’ନ୍ତି । ଜୀବନ ତ ସଦାସର୍ବଦା ସମତଳ ପଥରେ ଗତିକରି ନଥାଏ । ସୁଖ, ଦୁଃଖ, ଉତ୍ଥାନ, ପତନ, ଘାତ, ପ୍ରତିଘାତ, ହର୍ଷ, ବିଷାଦ ଭିତରେ ଆମେ ବଂଚିବାକୁ ସଂଗ୍ରାମ କରିଥାଉ । ଆପଣା ମନ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଅନେକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।...
ସୁନା ଠୁଳ କରିବା ବିଷୟରେ ଖାନ୍ ବାଟୁଙ୍କୁ ନେଇ ରହିଛି ଏକ ମଜା କଥା । ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଜୟକରି ଖାନ୍ ବାଟୁ ବହୁ ପରିମାଣର ସୁନା ଲୁଣ୍ଠନ କରି ଆଣିଥିଲେ । ସେହି ସୁନାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସେ ତିଆରି କରାଇଥିଲେ ବିରାଟ ଦୁଇଟି ଘୋଡା ମୂର୍ତ୍ତି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୁନାଘୋଡାର ଓଜନ ଥିଲା ୧୫୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ । ଘୋଡା ଦୁଇଟିକୁ ସେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ନିଜ ରାଜଧାନୀ ସାରାଇବାଟୁରେ । ଏହା ଥିଲା ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ବିଜୟର ସ୍ମୃତି ଚିହ୍ନ ।...
ମାହାରା କୂଳ ଶିମୂଳୀ ଗଛ ନିକଟସ୍ଥ ଶୁଖିଲା କୂଅରୁ ହଠାତ୍ ପାଣି ଉଚ୍ଛୁଳି ପଡିଲା । ଆଉ ସେଇ ଉଚ୍ଛୁଳାପାଣି ଭିତରୁ ବାହାରି ଆସିଲେ ଅଙ୍ଗାରବାବା । ତାଙ୍କ ଆଖି ଦି’ଟା ରଡନିଆଁ ଭଳି ଜଳୁଥିଲା । ମୁଣ୍ଡର ବାଳ ଗୁଡା ଜଟାହୋଇ ପାଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଥିଲା । ଦେହରେ ହାତିକିଆ ଲୋମ । ପାଦ, ହାତରେ ନଖଗୁଡା ହାତେ ଲେଖାଁ ବଢିଥାଏ । ଏସବୁ ଦେଖି କେହି ତ କେବେବି ବିଶ୍ୱାସ କରିବନି ଯେ, ଏ ଜଣେ ବାବା ବୋଲି । ବାବା ଗମ୍ଭୀର କଣ୍ଠରେ...
ପୁରୁଣା କାଳର କଥା । ଆରବର ସୁଲତାନ୍ ତାଙ୍କ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କୁ ନିଜ ପିଲା ପରି ପାଳୁଥିଲେ । କେଉଁଠି କିଛି ଅନ୍ୟାୟ ହେଲେ ନିଜେ ଯାଇ ସେ ସେକଥା ବୁଝୁଥିଲେ ଓ ନ୍ୟାୟ ଦ୍ୱାରା ଶାସନ ଚଳାଉଥିଲେ । ଦିନେ ଜଣେ ଲୋକ ହାତରେ ଥଳୀଟିଏ ଧରି ସୁଲତାନ୍ଙ୍କ ପାଖରେ ଆସି ପହଁଚିଲା । ତା’ର ମୁହଁ ଶୁଖି ଯାଇଥାଏ । ସୁଲତାନ୍ଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି ସେ କହିଲା, “ହଜୁର୍, ମୋତେ ଜଣେ ଠକିଦେଇ ମୋର ସର୍ବସ୍ୱ ସେ ଲୁଟି ନେଇଛି । ଆପଣ ଏ...
ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ତେଣୁ ସେ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଡକାଇ ନିଜ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରିବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ କହିଲେ । ମନ୍ତ୍ରୀ ନଗର ଠାରୁ କିଛି ଦୂରରେ ଥିବା ଏକ ଜଙ୍ଗଲରେ ସ୍ଥାନ ଚିହ୍ନଟ କଲେ । ରାଜାଙ୍କ ଆଦେଶରେ ସେହି ସ୍ଥାନଟି ପରିଷ୍କାର କରାଗଲା । ଜଙ୍ଗଲ ପରିଷ୍କାର କରିବା ସମୟରେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ...
ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଶିଂଶୁପା ବୃକ୍ଷ ନିକଟରେ ପହଁଚି ଦେଖିଲେ ଯେ, ଶବଟି ପୂର୍ବପରି ଶାଖାରେ ଲଟକି ରହିଛି । ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ନିଜର ଅଭିଷ୍ଟ ସାଧନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଶବଟିକୁ କୌଶଳକ୍ରମେ ରାଜା ନିଜର ସ୍କନ୍ଧ ଉପରକୁ ଆଣି ଆପଣା ଗନ୍ତବ୍ୟ ପଥରେ ଗମନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତେବେ ତାକୁ ତଥା ସେ ଶବଟିକୁ କାନ୍ଧରେ ପକାଇ ଶୁନ୍ଶାନ୍ ଶ୍ମଶାନ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ମାତ୍ରେ ଶବସ୍ଥିତ ସେ ବେତାଳ କହି ଉଠିଲା, “ରାଜନ, ତୁମର ସହନ...
ଭୋଜରାଜ ସିଂହାସନରେ ବସିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ କରୁ ତିରିଶ ଦିନ ବିତିଗଲା । ତାଙ୍କର ସବୁ ଆଶା ଆକାଂକ୍ଷା, ସ୍ୱପ୍ନ ଚୂର୍ମାର୍ ହୋଇଗଲା । ତଥାପି ସେ ନିରାଶ ନହୋଇ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହିତ ପରଦିନ ଯାଇ ସିଂହାସନ ପାଖରେ ପହଁଚିଲେ । ପୁତ୍ତଳିକା କୌଶଲ୍ୟା ଉଭା ହୋଇ କହିଲା, “ଭୋଜରାଜ ମହୋଦୟ! ଆପଣ ଏ ସିଂହାସନରେ ବସିବାର ଆଶା ତ୍ୟାଗ କରିଦିଅନ୍ତୁ । କାରଣ ମହାରାଜ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ଅନ୍ତେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ବସି ପାରିନଥିଲେ ।...
ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବର କାହାଣୀ – କେରଳରେ ତାଲଙ୍ଗୋଡୁ ଗ୍ରାମରେ ପାର୍ବତୀ ଆମ୍ମା ନାମକ ଏକ ମହିଳା ଥା’ନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ରାମକୁଟ୍ଟି । ରାମକୁଟ୍ଟି ରାଜାଙ୍କ ଦରବାରରେ କାମ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ଏତେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥା’ନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କର ଘରକୁ ଫେରିବା ସମୟର କୌଣସି ସଠିକତା ନଥାଏ । ପାର୍ବତୀ ଆମ୍ମାଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ଭଗବାନ୍ ସୁବ୍ରହ୍ମଣ୍ୟମ୍ଙ୍କ ପୂଜା ପ୍ରାର୍ଥନାରେ କଟେ । ସେ ଅତି ଭକ୍ତିରେ...
ବାପୁନୁ ଘର ଭିତରେ ରହି ପାଟି କରୁଛି । ବାଡେଇ ପିଟି ହୋଇ ଥରୁଛି । ଏଣୁ ତେଣୁ ଗପ ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଛି । ତାକୁ ମାଡି ବସି ଧରିଛନ୍ତି ତା’ର ବାପା ବୋଉ । ଆଖିରେ ଆଖିଏ ଲୁହ ପିଲାଟାର ହଠାତ୍ ଏପରି କାହିଁକି ହେଲା? ପିଲାଟା କେଉଁଠି ଡରିଲା କି? ଦୁଇ ଚାରି ଦିନ ତଳେ ଗାଁ ସେମୁଣ୍ଡ ନାରଙ୍ଗୀ ମରି ଥିଲା । ତା ଭୂତ ଆଉ ତା ଦେହରେ ସବାର ହେଲା କି? ବାପା ମାଆ ମନ । କେତେ ପ୍ରକାର ଆଶଙ୍କାରେ ହୃଦୟ ତାଙ୍କର ବିକଳ ହେଉ ଥାଏ । ସାଙ୍ଗ...
ଜଣକର ଗୋଟାଏ ଗଧ ଓ ଘୋଡାଟିଏ ଥିଲା । ଗଧ ଜିନିଷପତ୍ର ବୋହିବା କାମ କରେ କିନ୍ତୁ ସେ ଘୋଡାଟି କିଛି ବି ନକରି ଖାଲି ଛିଡା ହୋଇଥାଏ । କେବଳ ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଗଧର ମନରେ ଭାରି ଦୁଃଖ । ଥରେ ତାଙ୍କ ମାଲିକଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯିବାକୁ ପଡିଲା । ସେ ଘୋଡାରେ ବସି ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଗଲେ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧରେ ସେ ଘୋଡାଟି ମରିଗଲା । ଏହାଦେଖି ସେ ଗଧ ଭାବିଲା ଯେ ସେ ସିନା ଏତେ କାମ କରୁଛି କିନ୍ତୁ ତାକୁ ତ ଆଉ ଘୋଡା ପରି ଯୁଦ୍ଧକୁ...
ଏକଦା ବ୍ରହ୍ମଦତ ବାରାଣସୀ ରାଜ୍ୟରେ ରାଜତ୍ୱ କରୁଥିବା ସମୟରେ ବୋଧିସତ୍ୱ ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣର ପୁତ୍ରରୂପେ ଜନ୍ମିଥିଲେ । ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ହେବାରୁ ସେ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣର କନ୍ୟାକୁ ବିବାହ କଲେ । କାଳକ୍ରମେ ତାଙ୍କର ତିନୋଟି କନ୍ୟା ଜାତହେଲେ । ସେମାନଙ୍କର ନାମ ଥିଲା ନନ୍ଦ, ମନ୍ଦାବତୀ ଓ ସୁନ୍ଦରୀନନ୍ଦା । ବୋଧିସତ୍ୱ ଇହଧାମ ତ୍ୟାଗ କରିବାରୁ ପ୍ରତିବେଶୀ ଓ ବନ୍ଧୁମାନେ କନ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ଲାଳନପାଳନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ବୋଧିସତ୍ୱ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ...
ରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହୋଇ ଥିବା କଥା ଶୁଣି ଖୁସି ହୋଇ ରାଜା ଗୋପାଳ ଭାଣ୍ଡକୁ ପଚାରିଲେ, “ଗୋପାଳ! ଆମ୍ଭର ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହେବା କଥା ଶୁଣି ତୁମ୍ଭ ମନରେ କିପରି ଆନନ୍ଦ ହୋଇଛି କହିଲ? ଗୋପାଳ କହିଲେ – “ଆଜ୍ଞା କୋଷ୍ଠ ସାଫ୍ (ଅର୍ଥାତ୍ ପରିଷ୍କାର ଝାଡା) ହେଲେ ଯେପରି ସୁଖ ଅନୁଭବ ହୁଏ, ଠିକ୍ ସେହି ପରି ଆନନ୍ଦ ହୋଇଛି ।” ରାଜା ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ଗୋପାଳ ଉପରେ କ୍ରୋଧ କରିଲେ । ଏହି କଥାରୁ ରାଜା...
ପୁରାକାଳର କଥା । ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ ଯେ ସେ ଯାହା ମନ ତାହା କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ସର୍ବଦା ବାହାଦୁରୀ ଦେଖାଇ କହୁଥାନ୍ତି କି ସେ କେବେବି ଅଯୌକ୍ତିକ କାମ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଥରେ ସେ ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ । ବହୁତ ଦିନ ଧରି ସେ ଆରୋଗ୍ୟ ଲାଭ ନ କରିବାରୁ ସେ ଏହା ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ, “ଯିଏ ମୋତେ ଭଲ କରିଦେବ, ସେ ମୋ ରାଜ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ପାଇବ । କିନ୍ତୁ ଯିଏ ଚେଷ୍ଟା କରି ବିଫଳ ହେବ, ସେ ତା’ ମୁଣ୍ଡଟି ହରାଇବ ।...
ସୁନାମୀ ନାମକ ଗୋଟିଏ ସହର ଥିଲା । ସେହି ସହରରେ ଗରୀବ ନାମରେ ଜଣେ ଧନୀ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିଲା । ତାର ଏଭଳି ଏକ ସମୟ ଆସିଲା ଯେ ସତକୁ ସତ ତା’ର ନାମକରଣ ସମ ସେ ମଧ୍ୟ ଗରୀବ ହୋଇଗଲା । ସେଥିଲାଗି ତାକୁ ପୁଣି ବହୁତ କଷ୍ଟରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଲା । ଏପରି ଦୁଃଖ ଭୋଗ ହେବାରୁ ସେଦିନେ ଚିନ୍ତା କରିଲା ଯେ ତାହାର ଏପରି ଦରିଦ୍ରତାର ଜୀବନ ରଖି ଲାଭ କ’ଣ? ବରଂ ଏପରି ଦୁଃଖ କଷ୍ଟ ସହ୍ୟ କରି ବଞ୍ଚିବା ଅପେକ୍ଷା...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପି ଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖପାଖର ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନକରି ପୁନର୍ବାର ସେ ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି...
ଉଷା ଅନିରୁଦ୍ଧଙ୍କ ଚିତ୍ରପଟକୁ ଧରି ଏକଲୟରେ ଚାହିଁ ରହିଥା’ଏ; ସତେ ଯେମିତି ତା’ର ସମଗ୍ର ଶରୀର ପୁଲକିତ ହୋଇ ଉଠୁଥାଏ । ସଖୀ ଚିତ୍ରରେଖା ଏକଥା ଦେଖି ହସି ହସି କହିଲା, “ଉଷା, ମୁଁ ବୁଝିଗଲି ତୁମେ ସ୍ୱପ୍ନରେ କାହାକୁ ଦେଖିଥିଲ । ସେ ଯେଉଁଠି ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ଖୋଜି ଆଣି ତୁମ ହାତରେ ସମର୍ପଣ କରିବି । ତୁମ ଉପରେ ଯେହେତୁ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ରହିଛି, ତେଣୁ ମୁଁ ଅବଶ୍ୟ ଏଥିରେ ସଫଳ ହେବି, ସେଥିଲାଗି...
ଏଣେ ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ବାହାରେ ତେଣେ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପିଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଆଖପାଖର ଅରଣ୍ୟ ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନ ଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ମଝିରେ ଅଶରିରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ବି ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସେ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ପୁନର୍ବାର ସେ ବୃକ୍ଷଟି...
ଅନେକ, ଅନେକ ଦିନ ତଳେ ଜଣେ ରାଣୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନାମ ମୀନାକ୍ଷି । ତାଙ୍କୁ ରାତିରେ ଆଦୌ ଭଲ ନିଦ ହେଉ ନଥିଲା । ସାରା ରାତି ସେ ଖାଲି ବିଛଣାରେ ଏକଡ ସେକଡ ହେଉଥିଲେ । ଫଳରେ ତାଙ୍କ ମିଜାଜ୍ ବଡ ଖିଟିମିଟିଆ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ମୁହଁରେ ବିରକ୍ତି ଓ ଅସନ୍ତୋଷ ଭାବ ଫୁଟି ଉଠିଥିଲା । ସେ ସର୍ବଦା ଅଭିଯୋଗ କରୁଥିଲେ, ମୋ ଶେଯ ଯଥେଷ୍ଟ ନରମ ହେଉନାହିଁ । ମୁଁ କିମିତି ଶୋଇବି?” ରାଜା ଦେଶ ବିଦେଶକୁ କେତେ ଲୋକ ପଠେଇଲେ...
ଦ୍ରୌପଦୀ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପତ୍ନୀମାନେ ଓ ଅନ୍ୟ ସବୁ ନାରୀମାନେ ମଧୁର ବାର୍ତ୍ତାଳାପରେ ମଗ୍ନ । ପୁରୁଷମାନେ ମଧ୍ୟ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଆନନ୍ଦ ମନରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥା’ନ୍ତି । ସମସ୍ତେ ନିଜ ନିଜର ଅଭିଜ୍ଞତା କହି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ବିସ୍ମୟ ମୁଗ୍ଧ କରୁଥା’ନ୍ତି । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରୁ ମୁନିଗଣ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଓ ବଳରାମଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ପାଣ୍ଡବ ଓ ଅନ୍ୟ ରାଜାମାନେ ଉଠିପଡି ସେ ମୁନିମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କଲେ ।...
ଜୀବନରେ ହସ କ’ଣ ଜାଣିନଥିବା ଜ୍ଞାନ ବିଜ୍ଞାନ ରାଜ୍ୟର ଲୋକଙ୍କୁ ହସର ବର ଆଣିଦେବାର ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇ ରାଜୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁଲକରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲା । ସେଠି ଏକଦା ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କ ବିଭୂତି ଯୋଗୁଁ ଲୋକେ ପ୍ରତ୍ୟହ ମନଇଚ୍ଛା ଆକାରର ତରଭୁଜଟିଏ ଉପୁଜାଇ ଖାଇପିଇ ସୁଖରେ ରହୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ସେ ସୁଯୋଗର ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ପାଶୋରି ଦେଇଥିଲେ । ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଓ ରାଜୁ ଅଦୃଶ୍ୟ ଭାବରେ ଗୋଟିଏ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ପଶିଲେ...
