ଜୀବ ଥିବା ଯାଏଁ ଲୋଭ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଗ୍ରାସ କରେ । ମାୟାର ମୋହରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇପଡେ ମଣିଷ । ସବୁ ଜାଣି ସୁଦ୍ଧା ସେ ଅଜ୍ଞ ହୋଇଯାଏ । ଆଖିଥାଇ ଅନ୍ଧ ଏବଂ କାନ ଥାଇ ବଧିର ବି ସେ ପାଲଟେ । ଶିଶୁଟିଏ ଜନ୍ମ ହେବାପରେ ସେ କ୍ରନ୍ଦନ କରେ । ସେହି ସମୟରୁ ହିଁ ତାକୁ ମାୟାର ବନ୍ଧନ କବଳିତ କରେ । ମୋହର ଜାଲରେ ଛନ୍ଦି ହୋଇ ଶେଷରେ ସେ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୁଏ । ତାର ଯେତେ ବୟସ ବଢୁଥାଏ, ମୋହ ତାକୁ ସେତେ ଅଧିର କରେ । ମୋ ବାପା, ମା’, ଭାଇ, ଭଉଣୀ...
ଜଣେ ଚାଷୀର ଜମିରେ ଚଢେଇ ପଡି ବହୁତ ଫସଲ ନଷ୍ଟ କଲେ । ଶେଷରେ ଚାଷୀ ଫାଶ ବସାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲା । ଆଉ ସେ ଫାଶରେ ବହୁତ ଚଢେଇ ପଡିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଗୋଟିଏ ବଡ ଗେଣ୍ଡାଳିଆ ମଧ୍ୟ ଧରାପଡିଲା । ଗେଣ୍ଡାଳିଆ ଚାଷୀକୁ ଦେଖି କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି କହିଲା, “ମୋତେ ମାର ନାହିଁ, ମୁଁ ଅନ୍ୟ ଚଢେଇଙ୍କ ପରି ଆଦୌ ଲୋଭୀ ନୁହେଁ । ମୁଁ ଏମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଏମିତି ଚାଲି ଆସିଥିଲି, ଏଥର ମୋତେ ଛାଡିଦିଅ ।” ଏକଥା...
ଚାନ୍ଦିପୁର ଗ୍ରାମରେ ମୋହନ ଓ ଶେଖର ନାମକ ଦୁଇଜଣ ଚାଷୀ ଥିଲେ । ମୋହନ ଜଣେ ସାଧାସିଧା ଓ ସରଳ ଲୋକ । କିନ୍ତୁ ଶେଖର ବହୁତ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ । ମୋହନର ସାଧୁପଣିଆରୁ ବହୁ ସ୍ଥାନରେ ତାକୁ ଲୋକେ ଠକନ୍ତି । କନ୍ଦମୂଳ ଆମଦାନୀ ପରେ ମୋହନ ଚାହିଁଲା ସେଗୁଡିକ ନେଇ ସହରରେ ବିକିଲେ କିଛି ଅଧିକ ପଇସା ପାଇବ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ତା’ର ବନ୍ଧୁ ଶଙ୍କର ପାଖକୁ ଯାଇ କହିଲା, “ଭାଇ ଶଙ୍କର ଦିନକ ପାଇଁ ତୋ ଘୋଡାଟିକୁ ଦେଲେ ମୁଁ ସହରକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ...
କାଶୀନାଥ ବାବୁଙ୍କର ପୁଅଟିଏ ଓ ଝିଅଟିଏ । ପୁଅ ବଡ ଆଉ ଝିଅ ସାନ । ପୁଅଟିର ନାମ ପ୍ରଭାକର । ଝିଅଟିର ନାମ ପ୍ରମିଳା । ପ୍ରମିଳା ତା’ ବାପାଙ୍କର ଅତି ଅଲିଅଳି ଝିଅ । ପ୍ରମିଳାକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇ ତା’ ମାଆ ଚିରଦିନପାଇଁ ଏ ସଂସାର ଛାଡି ଚାଲିଗଲେ । ତାପରେ ସେ କାଶୀନାଥ ବାବୁ ପିଲା ଦୁହିଁଙ୍କୁ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ୍ରେ ପାଠ ପଢାଇଲେ । ବେଶ୍ ଆରାମ୍ରେ ପିଲାମାନେ ବି ଥାଆନ୍ତି । ବାପା ବି ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଭଳିକିଭଳି ରଙ୍ଗ ବେରଙ୍ଗର...
ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳର କଥା । ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ପାବନୀ ହ୍ରଦ ଥିଲା । ଆଉ ସେହି ହ୍ରଦର ପାଣି ଭାରି ଲୁଣିଆ ଥିଲା । ଲୁଣି ପାଣି ଯୋଗୁଁ ସେହି ପାବନୀ ହ୍ରଦକୁ କେହି ବି ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଦିନକୁ ଦିନ ସେହି ହ୍ରଦପାଣି ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଗଲା । ସେହି ହ୍ରଦରେ ଏକ ବିଷାକ୍ତ ନାଗସାପ ପରିବାର ରହିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେ ବିଷାକ୍ତ ନାଗସାପ ଭୟରେ ସେହି ହ୍ରଦକୁ କେହି ବି ପଶିବାକୁ ଆଦୌ ସାହସ କଲେ ନାହିଁ । ଯଦି ବା କୌଣସି କାରଣରୁ କିଏ ସେ...
ସେତେବେଳେ ଇଣ୍ଡିଆ ପରାଧୀନ ଥିଲା । ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ଆମେରିକା ଯାଇଥାନ୍ତି । ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ବନ୍ଧୁ ସ୍ୱାମିଜୀଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, “ସ୍ୱାମିଜୀ! ଆପଣଙ୍କ ଦେଶର ଲୋକ ବହୁତ ଭଲ । ସେମାନେ ଅପରାଧ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ପ୍ରାୟତଃ ହିଂସ୍ରୁକ ନୁହଁନ୍ତି । ଇଣ୍ଡିଆ ଏହି ହିସାବରେ ନିଶ୍ଚୟ ଏକ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ।” ଏକଥା ଶୁଣି ସ୍ୱାମିଜୀଙ୍କ ହୃଦୟ କୋହରେ ଭରିଗଲା । ତା’ପରେ ସେ ହଠାତ୍ କାନ୍ଦି...
ତୃତୀୟ ପ୍ରହର ହୁଅନ୍ତେ ବିକ୍ରମ ରାଜା ଯାଇ ବେତାଳଙ୍କୁ କହିଲେ ତମ୍ଭେ ଯାଇ ଖଟ ଖୁରାରେ ରହିବ । ମୁଁ ଯାହା ପ୍ରଶ୍ନ କରିବି ତୁମ୍ଭେ ଓଲଟା ଉତ୍ତର ଦେବ । ରାଜାଙ୍କ ଆଦେଶ ମାନି ବେତାଳ ଖଟ ଖୁରାରେ ରହିଲେ । ମୌନାବତୀଙ୍କୁ ରାଜା ଡାକିଲେ । ସେ ନଶୁଣନ୍ତେ ଖଟ ଖୁରାକୁ କହିଲେ ତୁମ ଜେମା ତ ଶୁଣୁ ନାହାଁନ୍ତି ତୁମ୍ଭ ସାଙ୍ଗରେ ଆଳାପ କରିବା । ଜଣେ ରାଜାଙ୍କର ସେବିକା ଜଣେ ଗଉଡୁଣୀ ଓ ଜଣେ ମାଲ୍ୟାଣୀ ଥିଲେ । ଦୁଇଜଣଙ୍କ...
ଆମର ଇଣ୍ଡିଆ ଏକ ବିଶାଳ ଦେଶ । ଏହାର ସଭ୍ୟତା ଓ ସଂସ୍କୃତି ଅତି ପ୍ରାଚୀନ । ଏହି ପବିତ୍ର ଦେଶରେ ବହୁକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଧର୍ମର ଅନୁଶାସନ ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠୋର ଭାବରେ ଚଳି ଆସିଥିଲା । ଏ ଦେଶରେ ଅସଂଖ୍ୟ ଧର୍ମବିଶ୍ୱାସ ଓ ଦେବଦେବୀ । ଧର୍ମର ଚଳଣି ଓ ବିଶ୍ୱାସ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜକୁ ବହୁକାଳ ଯାବତ ବାନ୍ଧି ରଖିଥିଲା । ଧର୍ମ ନାମରେ ଏହି ଦେଶରେ କେତେ ସଂଘର୍ଷ, ରକ୍ତପାତ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର ଚାଲି ଆସିଅଛି । କୌଣସି ଧାର୍ମିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ବିରୋଧରେ...
ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ମାଳି ହେଲା ଶଙ୍କର । ରାଜାଙ୍କ ବଗିଚା ମାଇଲ୍ ମାଇଲ୍ ବ୍ୟାପି ବିସ୍ତୃତ । ତହିଁ ଭିତରେ କେତେ ରଙ୍ଗର ଫୁଲ, ସବୁଜ ଘାସର ମଖମଲ, ଆଉ ବିରାଟ ବିରାଟ ଗଛ । ଏଣୁ ଶଙ୍କରକୁ ସକାଳଠୁ ସଞ୍ଜ ଯାଏଁ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଶୁଖିଲା ପତ୍ରମାନ ଝାଡୁଦେଇ ପରିଷ୍କାର କରିବା, ଫୁଲଗଛମାନଙ୍କରେ ପାଣିଦେବା, ଟିକି ଚାରାଟିମାନ ବଢାଇବା, ଅନାବନା ଗଛଲତା ସବୁ ଉପାଡିବା, ମାଟି କୋଡିବା, ସାରଦେବା ଇତ୍ୟାଦି କାମ ତାକୁ...
ଗାଁ ସେଶ ମୁଣ୍ଡରେ ଗୋଟିଏ ବୃଦ୍ଧା ରହୁଥାଏ। ତା’ର ଆଗକୁ କି ପଛକୁ କେହି ନଥାନ୍ତି । ଏକା ଏକା କୁଡିଆ ଘରଟିରେ ବୁଢୀ କ’ଣ ଖାଏ, କିପରି ରହେ କେହି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । କାରଣ ବୁଢୀଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ କଳିହୁଡି । ସେ ଶେଯରୁ ଉଠିଲାଠୁ ଶୋଇବା ଯାଏଁ କାହା ସାଥୀରେ ନା କାହା ସାଥୀରେ କଳି କରିବ ହିଁ କରିବ । କଂଟାବାଡକୁ ଲୁଗାଛାଟି କଳିକଲା ଭଳି ତା’ର କାମ । ଦିନେ କଳି ନ କଲେ ସତେଯେମିତି ତା’ର ଭାତ ହଜମ ହୁଏନି । ଗୋଟିଏ ଭଲ କଥାକୁ...
ଭୀଷ୍ମ ତାଙ୍କ ଭାଇ ବିଚିତ୍ର ବୀର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ କନ୍ୟାର ସନ୍ଧାନରେ ବାହାରିଲେ । କାଶୀ ରାଜାଙ୍କର ତିନି ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟା ଥିଲେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱୟମ୍ବର ବେଳେ ଭୀଷ୍ମ ସେଠାରେ ପହଁଚି ସେ ତିନି କନ୍ୟାଙ୍କୁ ନେଇ ଆସିଲେ । ବଡ ରାଜକନ୍ୟା ଅମ୍ବା ଭୀଷ୍ମଙ୍କୁ କହିଲେ କି ସେ ଶାଲ୍ୱରାଜାଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ବରଣମାଳା ଦେବେ ବୋଲି ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଭୀଷ୍ମ ତାଙ୍କୁ ଶାଲ୍ୱରାଜାଙ୍କ ପ୍ରାସାଦକୁ ପଠାଇ ଦେଲେ । କିନ୍ତୁ ଯେଉଁ କନ୍ୟାକୁ...
ପରଦିନ ଧୀରସିଂହ ଆସି ରାଜକୁମାରୀ ସୁଲୋଚନାଙ୍କୁ ପୁନର୍ବାର ସାକ୍ଷାତ୍ କଲେ । ରାଜକୁମାରୀ ତାଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ ଜଣାଇ କହିଲେ, “ଆପଣ ମୋର ତିନିଗୋଟି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେବାରେ ଯେପରି ସଫଳ ହେଲେ, ତାହା ଆପଣଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ସାହସ, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ବୁଦ୍ଧିର ପରିଚୟ ବହନ କରେ । ଆପଣ ଏତେ କଷ୍ଟ ସହିବା ପରେ ଆହୁରି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ ମୋର ହୃଦୟ କହୁନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ନିଜ ପ୍ରତିଜ୍ଞାରୁ ଓହରିଯିବା ମଧ୍ୟ ଅନୁଚିତ । ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଆହୁରି...
ଥରେ ବଣରେ ଗୋଟିଏ ବିଲୁଆର ଲାଞ୍ଜ ବୁଦାରେ ଛନ୍ଦି ହୋଇଗଲା । ଯେତେ ଛାଟିପିଟି ହେଲେ ବି ସେ ବିଲୁଆ ସେ ବିପଦରୁ ଆଦୌ ମୁକୁଳି ପାରିଲା ନାହିଁ । କିଛି ସମୟ ପରେ ବଣୁଆ ମଶାମାନେ ଆସି ସେ ବିଲୁଆ ଲାଞ୍ଜକୁ ବେଢିଗଲେ । ଫଳରେ ମଶାଙ୍କୁ ପ୍ରଚୁର ଖାଦ୍ୟ ମିଳିଗଲା । ଗୋଟିଏ ଝିଙ୍କ ସେ ବାଟେ ଯାଉଥିଲା । ବିଲୁଆର ଦଶା ଦେଖି ତାକୁ ଭାରି କଷ୍ଟ ଲାଗିଲା । ତେଣୁ ସେ ପଚାରିଲା – ଏ ବଦମାସ ମଶାପଲଙ୍କୁ ତଡି ଦେବି କି? ଏ...
ଥରେ ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ତୁହାକୁ ତୁହା ଶୀତଳ ପବନ ସାଙ୍ଗକୁ ଝିପି ଝିପି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ହେଉଥାଏ । ଆଖପାଖର ବଣବୁଦା ଭିତରୁ ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଭାସି ଆସୁଥାଏ । ଘଡଘଡି ଓ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ସହିତ ମଝିରେ ମଝିରେ ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କର ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ବି ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ସେ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ବୋଧ ନ କରି ପୁନର୍ବାର ସେ ପ୍ରାଚୀନ...
ବଡଲୋକଙ୍କର ଜୀବନୀ ପୁସ୍ତକ ପଢି ପ୍ରଭାବିତ ହେଲା ବାଳକ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦ ଦିନେ ସେ ବାଳକ କରିଲା ଅଳଙ୍କୃତ । ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ପରିବାରେ ଜାତ ଆଣେ ନାହିଁ ଜୀବନେ ସାର୍ଥକତା ସତ୍କର୍ମବଳେ ନିଃସ୍ୱ ମାନବ ବି ହୋଇପାରେ ଦିନେ ଜଗତଜିତା । ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ, ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଦେଲେ ଜଣେ କଦାପି ମଧ୍ୟ ବଡ ମଣିଷ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଜଣେ ନିଃସ୍ୱ ମଣିଷ ବି ତା’ର ସତ୍କର୍ମ...
ଦିନେ ଗୋଟିଏ ଶିକାରୀ ପକ୍ଷୀ ଶିକାର କରିବା ପାଇଁ ଘଂଚ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟକୁ ଆସିଲା । ଶିକାରୀଟିର କେହି ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ ନଥାନ୍ତି । ତା’ର ରୁକ୍ଷ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ସେ କାହାରି ପ୍ରିୟ ଭାଜନ ହୋଇପାରୁନଥାଏ । ଶିକାରୀ ଜଙ୍ଗଲରେ ବୁଲୁଥିବା ସମୟରେ ଏକ କପୋତ ପକ୍ଷୀକୁ ଧରି ବନ୍ଦୀ କଲା । ହଠାତ୍ ସେହି ସମୟରେ ଆକାଶରେ କଳାହାଣ୍ଡିଆ ମେଘ ଘୋଟି ଆସିଲା । ଚତୁର୍ଦ୍ଧିଗରୁ ପ୍ରବଳ ବେଗରେ ପବନ ବହିବାକୁ ଲାଗିଲା । ବିଜୁଳିର ଆଲୋକ ବନଭୂମିକୁ...
ଜଣେ ଲୋକର ତିନୋଟି ପୁଅ ଥିଲେ । ସେ ତିନୋଟି ପୁଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସବା ସାନ ପୁଅର ନାମ ବୋକାରାମ । ତାର ବୋକାପଣିଆ ଦେଖି ସମସ୍ତେ ତାକୁ ଖାଲି ଉପହାସ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମରେ ତାକୁ ବିଦ୍ରୂପ କରନ୍ତି । ଥରେ ସେ ବୋକାରାମର ବଡଭାଇ ବଣକୁ କାଠ କାଟିବାକୁ ଯିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲା ଓ ଏ କଥା ତା ମା’କୁ ଜଣାଇଲା । ତାର ମା ଏଇ ବଡପୁଅ ପାଇଁ ଖୁବ୍ ସୁଆଦିଆ ପିଠା ତିଆରି କଲା ଓ ସେଇ ପିଠା ଓ ଗୋଟିଏ ବୋତଲ ମଦ ତାକୁ ଦେଇ ମା କହିଲା ବଣରେ କାଠ କାଟିଲା...
ଜର୍ଜ ୱାଶିଂଟନ୍ ସେତେବେଳକୁ ଯୁବକ । ଥରେ ତାଙ୍କର ବାସଗୃହ ନିକଟରେ ହଠାତ୍ ପ୍ରବଳ ହଟ୍ଟଗୋଳ ଶୁଣାଗଲା । ତା’ପରେ ସେ ଘର ବାହାରକୁ ଯାଇ ଦେଖିଲେ ମଇଳା ବେଶପୋଷାକରେ ଥିବା ଜଣେ ବୃଦ୍ଧଙ୍କ ନିକଟରେ ଭିଡ ଜମିଛି । ସେ ବୃଦ୍ଧ ଜଣକ ହାତରେ ବନ୍ଧୁକଟିଏ ଧରିଛନ୍ତି । ସେ ଅଂଚଳର ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ସୈନିକ । ସେ ବୃଦ୍ଧଙ୍କର ଚାକିରି ଜୀବନର ଏକ ହୃଦୟବିଦାରକ ଘଟଣା ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟଥିତ କରିଦେଇଥିଲା ।...
ମଲ୍ଲିପୁର ଗାଁର ରମେଶ ବାବୁ ଜଣେ ବେଶ୍ ଥିଲା ବାଲା ଲୋକ ଥିଲେ । ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭଦ୍ରଲୋକ ବିବେକୀ ଓ ବିଚାରବନ୍ତ । ଆଖପାଖର ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଭାରି ସମ୍ମାନ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୁଇ ପୁଅ : ବିନୟ ଏବଂ ରବି । ସେମାନେ ବି ଖୁବ୍ ଭଦ୍ର ଓ ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ଥିଲେ । ତେଣୁ ରମେଶବାବୁ ସୁଖୀଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ଗଣ୍ୟ ହେବା ଉଚିତ୍ । କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ! ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ କିଶୋରୀ ଦେବୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୁଖରା । ଅଭିଧାନରେ ଯେତେ କଡା...
“ଭାସ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କନ୍ୟା ଲୀଳାବତୀ ଥିଲେ ବୁଦ୍ଧିମତୀ ସୁନ୍ଦରୀ ଜଣେ ବିବାହ ବନ୍ଧନେ ବାନ୍ଧିହେଲେ ସିନା ଦୁର୍ଯୋଗକୁ ହେଲେ ବିଧବା ଦିନେ । ଦେଇପାରିଲାନି ଦୁଃଖ ଏ ଘଟଣା ବରଂ ଜୀବନରେ ଆସିଲା ସୁଖ ବାପଝିଅ ଦୁହେଁ ବସିଗଲେ ଲେଖି ଗାଣିତିକ ସୂତ୍ରମାନ ଅସଂଖ୍ୟ । ଆଜି ତାହା ଲୀଳାବତୀ ସୂତ୍ର ରୂପେ ଲଭିଅଛି ଖ୍ୟାତି ଗଣିତଶାସ୍ତ୍ରେ ଧନ୍ୟ ସେହି କନ୍ୟା ଲୀଳାବତୀ ଦେଖ ଭାଗ୍ୟବତୀ ହେଲା ଏଇ ମରତେ ।”...
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିଲା । ସେ ପ୍ରତିଦିନ ଅପରାହ୍ନରେ ତା’ର ସ୍ୱାମୀକୁ ଦଶଥର ଜୋତାରେ ମାରୁଥିଲା । ସେହି ସ୍ତ୍ରୀଲୋକର ଏକ ଝିଅ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସେ ବିବାହ ଯୋଗ୍ୟା ହେବା ପରେ ତା’ପାଇଁ ବରପାତ୍ର ଖୋଜା ଚାଲିଲା । ସେ ଝିଅଟି ରୂପରେ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମା’ ଯେମିତି ଜୋତା ପ୍ରହାର କରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ ସେମିତି କରିପାରେ ବୋଲି ସେଥିପାଇଁ ଯେତେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିଲେ ମଧ୍ୟ କେହି...
“ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର ବିଚିତ୍ର ନୀତିକୁ ଲୋକମାନେ ଦେଖି ହେଲେ ଚକିତ ଆବ୍ରାହମ୍ ଲିଙ୍କନ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶୁଣ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଚରିତ । ଶତ୍ରୁ ସୈନ୍ୟଙ୍କର ଛାଉଣୀରେ ପଶି ଜଣାଇଲେ ତାଙ୍କୁ ସହାନୁଭୂତି କହିଲେ ଶତ୍ରୁକୁ ମିତ୍ର କରିବାରେ ରହିଛି ଏଥିରେ ବିଚିତ୍ର ନୀତି ।” ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର କିଛି ନା କିଛି ଶତ୍ରୁ ଅଥବା ମିତ୍ର ଥାଆନ୍ତି । ମାତ୍ର ପୃଥିବୀରେ ଏମିତି କେତେକ ବଡଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯାହାଙ୍କର କି ଆଦୌ ଶତ୍ରୁ ନଥିଲେ ।...
ମନୋହର ଥିଲାବାଲା ଘରର ପିଲା । ଶିଶୁ ବୟସରୁ ସେ ତ ତା’ ବାପାଙ୍କୁ ହରାଇଥାଏ । ତେଣୁ ମା ତାକୁ ବହୁତ ଆଦରରେ ବଢାଇଥାନ୍ତି । ତେଣେ ମା’ଙ୍କ ମା, ଅର୍ଥାତ୍ ତା’ର ଆଇ, ତାକୁ ଆହୁରି ଆଦର କରୁଥାନ୍ତି । ତା’ର ମାମୁଁ ନଥିବାରୁ ଆଇଙ୍କ ସବୁ ସମ୍ପତ୍ତି ମଧ୍ୟ ତାକୁ ମିଳିବ ବୋଲି ମନୋହର ଜାଣିଥାଏ । ମନୋହରର ଧାରଣା ହୋଇଯାଉଥାଏ, ସେ ଯାହାକୁ ଯାହା କହିଲେ ମଧ୍ୟ କେହି ତାକୁ କେବେବି କିଛି କହିବେ ନାହିଁ । ସେ ଯାହା...
ବ୍ରହ୍ମଦତ ଯେତେବେଳେ କାଶୀରେ ରାଜତ୍ୱ କରୁଥା’ନ୍ତି ସେତେବେଳେ ବୋଧିସତ୍ୱ ଏକ ପବିତ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ନେଲେ । ବିଂଶବର୍ଷ ବୟସରେ ପଦାର୍ପଣ କରିବାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ସେ ନାନା ଶାସ୍ତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ବୋଧିସତ୍ୱଙ୍କର ମାତା ପିତା ତାଙ୍କୁ ବିବାହ ଦେବାପାଇଁ ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ବିବାହ ନ କରି ସନ୍ନ୍ୟାସ ବ୍ରତ ନେଇ ହିମାଳୟକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଏକ ସୁନ୍ଦର...
ହସ୍ତିନାପୁର ସମୀପରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲରେ ହିରଣ୍ୟଧନ୍ୱ ନାମକ ଜଣେ ଭୀଲରାଜା ବାସ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଏକଲବ୍ୟ ଶୁଣିଲେ କି ସାରା ଦେଶର ରାଜକୁମାରମାନେ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ନିକଟରେ ଧନୁର୍ବିଦ୍ୟା ଶିକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି । ଏକଲବ୍ୟଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଇଚ୍ଛା ହେଲା ଦ୍ରୋଣଙ୍କଠାରୁ ଅସ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ଶିକ୍ଷା କରନ୍ତେ । ତେଣୁ ସେ ଯାଇ ଦ୍ରୋଣଙ୍କୁ ଦେଖାକଲେ । ଜଙ୍ଗଲ ବାସୀ ହୋଇଥିବାରୁ ବାହାର ସମାଜର ଜ୍ଞାନ ତାଙ୍କର ଏତେ...
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କହେ ଯେ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବଡ ହୋଇଯିବା ପରେ ଥରେ ତାଙ୍କ ଜନନୀ ଦେବକୀ ତାଙ୍କୁ ଶିଶୁ ରୂପେ ଦେଖିବାକୁ ଭାରି ମନ କଲେ । ତେଣୁ ସ୍ୱର୍ଗର ବିନ୍ଧାଣୀ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ବାଳକୃଷ୍ଣଙ୍କର ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଢି ତାଙ୍କୁ ଦେଲେ । ସମୟ କ୍ରମେ ସେହି ମୂର୍ତ୍ତି ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ହାତରେ ପଡିଲା । ପ୍ରଭାସ ଠାରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିବା ଉତାରୁ ଅର୍ଜୁନ ସେ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଗୋଟିଏ ବାଲୁକାସ୍ତୁପ ତଳେ ଲୁଚାଇ ଦେଲେ । ସେଠିକା ମାଟି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ...
ନିଶା ଗରଜୁଥାଏ । ତେଣେ ତୁହାକୁ ତୁହା ବର୍ଷା ବି ହେଉଥାଏ । ସାଇଁ ସାଇଁ ପବନ ଓ ଘଡଘଡି ସାଙ୍ଗକୁ ଶ୍ୱାନଶ୍ୱାପଦଙ୍କ ରଡି ତଥା ଅଶରୀରୀମାନଙ୍କ ଅଟ୍ଟହାସ୍ୟ ଶୁଭୁଥାଏ । ଘନ ଘନ ବିଜୁଳି ଆଲୁଅରେ ଭୟାବହ ମୁହଁଟିମାନ ଦିଶିଯାଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ତିଳେ ମାତ୍ର ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ନ ହୋଇ ପୁନର୍ବାର ବୃକ୍ଷଟି ପାଖକୁ ଲେଉଟି ଆସିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷାରୋହଣ କରି ଶବଟିକୁ ଉତାରି ଆଣିଲେ । ତେବେ ତାକୁ କାନ୍ଧରେ ପକାଇ...
ଚଂଚଳପୁରରେ ଗୋଟିଏ ଲୁହାଖଣି ବାହାରିଲା । ତେଣୁ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରରୁ ଅନେକ ଲୋକସବୁ ବ୍ୟବସାୟ ସୂତ୍ରରେ ଆସି ସେଠାରେ ବସବାସ କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାମନାଥ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲେ । ବହୁଲୋକ ଅନ୍ୟ ଆଡୁ ଆସି ବସବାସ କରିବାରୁ ଘର ଭଡାକୁ ମିଳୁ ନଥାଏ । ରାମନାଥ ଚାରିଆଡେ ଘର ଖୋଜି ବୁଲି ବୁଲି, ତାଙ୍କ ଚପଲ ଛିଡିଗଲା । ଶେଷକୁ ସେ ଗୋଟିଏ ଘରର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ । ଘରର ମାଲିକ ଗୁରୁନାଥଙ୍କର ସର୍ତ୍ତ ଥିଲା କି ଘରର ଭଡା...
ଚନ୍ଦ୍ରଧର ନାମରେ ଏକ ଯୁବକ ଥିଲା । ସେ ବହୁତ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଥିଲା । ତା’ର ଗ୍ରହଣ ଶକ୍ତି ଓ ସ୍ମରଣ ଶକ୍ତି ଏତେ ବେଶି ଥିଲା ଯେ ଥରେ ଯାହା ସେ ପଢେ ତାକୁ ସେ କେବେହେଲେ ବି ଭୁଲେନାହିଁ । ଏଣୁ ତାକୁ ସାରାଗ୍ରାମରେ ସମସ୍ତେ ମେଧାବୀ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପିତା ତାଙ୍କୁ କହନ୍ତି, “ସୁନନ୍ଦ ହେଉଛି ଏହି ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରକୃତ ମେଧାବୀ । ଯଦି ତୋତେ ସେ ମେଧାବୀ ବୋଲି କହେ ତେବେ ଯାଇ ତୁ ମେଧାବୀ ହେବୁ ।” ...
ମଣିରାମ ସୋନପୁର ଗ୍ରାମରେ ରହୁଥାଏ । ସେ ତା’ ଘର ପଛପଟରେ ପୋଇଶାଗ ଲଗାଇଥାଏ । ସବୁଦିନେ ସେଥିରେ ସେ ପାଣି ଦେଉଥାଏ ଓ କିଛି କିଛି ଖତ ବି ଦେଉଥାଏ । ବଡ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଗାଢସବୁଜ ରଙ୍ଗର ବଡ ବଡ ପତ୍ର ସହ ପୋଇଲଟା ଖୁବ୍ ଲଟାଇଲା ଓ ପାଚିରୀ ଉପରକୁ ମଧ୍ୟ ମାଡିଗଲା । ସେଇ ଗାଁର ଚାଷୀ ଭୀମର ଛେଳି ସବୁଦିନେ ପାଚିରି ଚଢି ପୋଇଲଟା ଖାଇଯାଏ । ଏକଥା ଦେଖି ମଣି ଦିନେ ଦିନେ ପଥର ଫୋପାଡି ତାକୁ ସେଠାରୁ ଘଉଡାଇ ଦିଏ ।...
ତେଜପୁର ଗ୍ରାମର ସବୁଠାରୁ ବଡ ସାହୁକାର ରତନଲାଲ୍ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ହେଉଛି ଟଙ୍କା କରଜ ଦେଇ ବହୁତ ସୁଧ ନେବା । କଷିକରି ସୁଧ ସିଏ ନିଅନ୍ତି ବୋଲି ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ସୁଧଖୋର୍ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି । ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ଟଙ୍କା ନେବାକୁ ଆସନ୍ତି । ଦିନେ ସେ ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରୁ ସୁଧ ଅସୁଲ କରି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଧରି ନିଜ ଗାଁକୁ ଫେରୁଥିଲେ, ବାଟରେ ହଠାତ୍ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଆସିଲା ।...
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ରଥକୁ ନେଇ ଦୁଇସେନା ମଝିରେ ରଖିଲେ । ଦୁଇପକ୍ଷର ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ଦେଖି ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ମନ ବିଷାଦରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲା । ଶତୃପକ୍ଷରେ ଯେଉଁମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ରହିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଗୁରୁଜନ, ବନ୍ଧୁଜନ, ଭାଇମାନେ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆତ୍ମୀୟମାନେ ବି ଥିଲେ । ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ହସ୍ତ ଶିଥିଳ ହୋଇ ସେଥିରୁ ଧନୁ ଖସି ପଡିଲା ଓ ସେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗି ପଡି କହିଲେ, “ଏମାନଙ୍କୁ ମାରି ଯେଉଁ...
ଦିନକର କଥା । ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତାଙ୍କର ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମାତ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ରାଜ ସଭାରେ ଥିଲେ । ନବରତ୍ନ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଅରୁଣଙ୍କ ପରି ଦେଖାଯାଉଥିଲେ । ରାଜାଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ଜାଣି ନାନା ଦେଶର ଦୂତମାନେ ଆସି ବାର୍ତା ଦେଉଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ହାନିଲାଭ ଭଲମନ୍ଦ ଶୁଣୁଥିଲେ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ । ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁରରେ ଜଗତମାତ କମଳିନୀ ଥିଲେ । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ସୁତ ଶନିଶ୍ଚର ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିଲେ ।...
