ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଦିନକର ଘଟଣା । ସେଠାରେ ପଂଚସଖା ରୂପେ ପରିଗଣିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର, ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଓ କୃପାସିନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ଶିକ୍ଷକତା କରୁଥାନ୍ତି ।
ଥରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ ତଳ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଭୂଗୋଳ ପାଠ ପଢାଉଥାନ୍ତି । ପାଠପଢା ଶେଷରେ ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷାଦାନରୁ କିଛି ବୁଝିପାରିଲେ କି ନାହିଁ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ କିଛି ବୋଧଗମ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚରାଗଲା । ଶ୍ରେଣୀର ପିଲାମାନେ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ଦେଲା ପରେ ଗୋଟିଏ ପିଲା କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଏହାର କାରଣ ଥିଲା ସେ ବିଷୟଟିକୁ ଭଲଭାବରେ ବୁଝିନଥିଲା ।
ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ କିଛି ନବୁଝି ନଶୁଝି ସେ ପିଲାଟି ଉପରେ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ତାକୁ ବୋକାଟିଏ ବୋଲି କହି ଅନ୍ୟ ପିଲାଙ୍କ ଆଗରେ ତାକୁ ଅପମାନ ଦେଲେ । ତା’ପରେ ସେହି ଅଧ୍ୟାୟଟିକୁ ଆଉ ଥରେ ସେ ବୁଝାଇଦେଲେ । ତେବେ ବି ସେ ଛାତ୍ରଟି ପୂର୍ବପରି ସେମିତି ନିରବ ରହିଲା । ଶେଷରେ ନୀଳକଣ୍ଠ ଉକ୍ତ ଛାତ୍ରଟି ଉପରେ ଅଧିକ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ପିରିୟଡ ନସରୁଣୁ ସେ ଶ୍ରେଣୀ ଛାଡି ଚାଲିଗଲେ । କେତେବେଳେ ବି ରାଗୁ ନଥିବା ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ମୁହଁରେ ଏତେ ରାଗ ଦେଖି ପିଲାମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ।