“ତୁମର ଏହି ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ସାଧନ ପାଇଁ, ଫଳକୁ ଆଶା ନ କରି କଠୋର ଉପବାସ-ବ୍ରତ ପାଳନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ, ଜଣେ ସତ୍ପୁରୁଷ ଆବଶ୍ୟକ । ନିଜର ପ୍ରୟୋଜନ ପାଇଁ ତୁମେ ଉପବାସ ରହିଲେ, ତାହା ସ୍ୱାର୍ଥ ରୂପେ ଗଣନା କରାଯିବ । ଏଠାରୁ କିଛି ଦୂର ଗଲେ, ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଗ୍ରାମ ପଡିବ । ସେହି ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରତାପ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବାସ କରନ୍ତି । ଗ୍ରାମର ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ସେ ଖୁବ୍ ପରିଚିତ । ସେ ତୁମର ଏହି କଠୋର ଉପବାସ-ବ୍ରତ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି । ତେଣୁ ତୁମେ ତାଙ୍କୁ ଆମନ୍ତ୍ରିତ କରି ନେଇଆସ ।”
ବଳରାମ ତୁରନ୍ତ ପ୍ରତାପଙ୍କୁ ଡାକି ଆଣିବା ପାଇଁ ବାହାରିଲେ । ପାଦରେ ଚାଲି ଚାଲି ସଂନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ସେ ଯାଇ ଗ୍ରାମରେ ପହଁଚିଲେ । ପ୍ରତାପଙ୍କ ଘରର ଠିକଣା ସେ ସହଜରେ ଜାଣିପାରିଲେ । କାରଣ ତାଙ୍କ ଘର ଇନ୍ଦ୍ରପୁରୀ ସଦୃଶ ଏକ ଭବନ ଥିଲା ।
ପ୍ରଥମରୁ ବଳରାମଙ୍କର ଧାରଣା ଥିଲା, ପ୍ରତାପ ଜଣେ ଦରିଦ୍ର ଲୋକ ହୋଇଥିବେ । ଭିତରକୁ ଯାଇ ସେ ଦେଖିଲେ, ତାଙ୍କର ଭବନ ଦାସଦାସୀରେ ଭରା । ପ୍ରତାପ, ସମସ୍ତଙ୍କଠାରୁ ଦୀର୍ଘକାୟ ଓ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳବର୍ଣ୍ଣ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଶରୀରରେ ରେଶମୀ ବସ୍ତ୍ର ଓ ଅସୁମାରି ଗହଣା ଶୋଭା ପାଉଥାଏ । ମନ୍ଦିରର ଦେବପ୍ରତିମା ସଦୃଶ ତାଙ୍କର କାନ୍ତି ଝଟକି ଉଠୁଥାଏ ।
ବଳରାମଙ୍କୁ ଦେଖୁ ଦେଖୁ, ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତାପ ନିଜେ ଚାଲିଆସିଲେ । କେଉଁ କାରଣରୁ ସେ ଆସିଛନ୍ତି, ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ । ଏପରି ଜଣେ ମହାନୁଭବଙ୍କୁ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଜଣାଇବାକୁ ସେ ସଙ୍କୋଚ ଅନୁଭବ କରୁଥା’ନ୍ତି ।
ତଥାପି ମଧ୍ୟ ପ୍ରତାପ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଶ୍ନ କରି, ତାଙ୍କ ଆଗମନର କାରଣ ବୁଝିନେଲେ ।
ବଳରାମ ମନେ ମନେ ଏହି କଥାକୁ ନେଇ ଡରି ଯାଇଥାନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କ କଥାରେ ପ୍ରତାପଙ୍କର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କ’ଣ ଯେ ହେବ? କିନ୍ତୁ ପ୍ରତାପ ତାଙ୍କ କାନ୍ଧକୁ ଥାପୁଡେଇ କହିଲେ, “ଆଜି ରାତିକ ଏଠାରେ ବିଶ୍ରାମ ନିଅନ୍ତୁ, କାଲି ପ୍ରଭାତରେ ଆମେ ଦୁହେଁ ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଯିବା । ଏହା ଭିତରେ ମୁଁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରୁଛି ।”
ଏକଥା ଶୁଣି ବଳରାମ ଖୁବ୍ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ ।
ପ୍ରତାପଙ୍କର ଆତିଥ୍ୟ, ତାଙ୍କୁ ତୃପ୍ତ କଲା । ପ୍ରଶାନ୍ତ ଚିତରେ ସେ ନିଦ୍ରା ଗଲେ । ପ୍ରଭାତରେ ପ୍ରତାପଙ୍କର ଜଣେ ସେବକ ନିଦ୍ରାଭଙ୍ଗ କରି ତାଙ୍କୁ କହିଲେ, “ମାଲିକ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ବସିଛନ୍ତି । ଆପଣ ଶୀଘ୍ର ବାହାରି ପଡନ୍ତୁ ।”
ବଳରାମଙ୍କୁ, ସେବକ ଖୁବ୍ ଯତ୍ନର ସହିତ ସ୍ନାନ କରାଇଲା । ସେ ସେବକଟିଠାରୁ ପ୍ରତାପଙ୍କର ଆଚାର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ସେବକର କହିବା ଅନୁସାରେ, ପ୍ରତାପ ନିଜର କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଭଲ ବେତନ ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ, ସେମାନଙ୍କୁ ସେ ଖୁବ୍ ଗାଳିମନ୍ଦ କରନ୍ତି । ଅନେକ ଗୁଡିଏ ଭଲ ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ, ସେ ଅନେକ ଖରାପ ଗୁଣର ଶିକାର ଅଟନ୍ତି । ବଳରାମଙ୍କୁ ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱିତ କଲା ।
ଆତୁର ହୋଇ ସେ ପଚାରିଲେ, “ସିଧା କହିଲ, ପ୍ରତାପ ଜଣେ ଭଲ ଲୋକ କି ଖରାପ ଲୋକ?”
ସେବକ କହିଲା “ସେ ଉଭୟ ଭଲ ଓ ଖରାପ ଲୋକ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ବିଶିଷ୍ଟତା ହେଲା ସେ କେବେ ବି ନିଜର ଖରାପ ଗୁଣ ଗୁଡିକ ଲୁଚାଇ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି ନାହିଁ ।”
ଏହାଶୁଣି ବଳରାମ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ପଡିଲେ, “କାହିଁକି କେଜାଣି, ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଏହି ଲୋକଟିର ନାମ ବତେଇଲେ । ଏହାର ଉପବାସରେ, ମୋର କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ ସେକଥା କିଏ ଜାଣେ?”
ଅଜାଣତରେ ତାଙ୍କ ପାଟିରୁ ଏକଥା ବାହାରିଗଲା ।
