ନିଷ୍ପତି ବଦଳ

ସନ୍ତରଣ କରି କରି ସେ ଠିକ୍ ଜାହାଜ ପାଖରେ ପହଁଚିଛନ୍ତି, ଗୋଟାଏ ଭୟାବହ ଆକୃତିର କେହି ଜଣେ ତାଙ୍କୁ ସେହି ଜଳ ଭିତରକୁ ଟାଣିନେଲା । ସେ ତହିଁରୁ ମୁକୁଳିବା ପାଇଁ ଯେତେ ଛାଟିପିଟି ହେଲେ ବି କିଛି ହେଲେ ଲାଭ ହେଲା ନାହିଁ । ସେ ପଚାରିଲେ, “କିଏ ତମେ? ମୋତେ ଏମିତି କାହିଁକି କଲବଲ କରୁଛ?” ତା’ପରେ ସେ ରୂପ ଉତ୍ତର ଦେଲା, “ମୁଁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ । ତୋତେ ଅନେକ ଦିନରୁ ମୋ ଖାପ୍ଚାରେ ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥିଲି । ମାତ୍ର ସୁଯୋଗ ପାଉ ନଥିଲି । ହେଲେ ଆଜି ପାଇଛି । ଏଥର ଆଉ ଯିବୁ କୁଆଡେ?”

ଏହା କହି ସେ ରୂପ ତାଙ୍କୁ ଆହୁରି ତଳକୁ ଟାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବାରୁ ହଠାତ୍ ତାଙ୍କ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ସେ ଉଠି ବସି କିଛି ସମୟ ସ୍ୱପ୍ନ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କଲେ ସେ ଭାବିଲେ, “ଏମିତି ତ ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟଟି କରି ମୁଁ ବେଶ୍ ଭଲରେ ଚଳୁଛି । ଯୋଉଠିକି ଦୁଃଖ, କଷ୍ଟ, ବିପଦ କିଛି ହେଲେବି ନାହିଁ । କେବଳ ଅଧିକ ଧନ ଉପାର୍ଜ୍ଜନ ପାଇଁ ଲୋଭରେ ପଡି ମୁଁ କାହିଁକି ବିପଦ ବରଣ କରିବି । ତା’ପରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟ ସକାଶେ ଯିବାର ଯୋଜନା ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଘର ଆଡେ ସେ ଫେରିଲେ । କିନ୍ତୁ ମେଘ ଆସିଲା ଓ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ହେବାର ଆଶଙ୍କା କରି ସେ ଏକ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ଗୋଟିଏ ଚଟି ଘରେ ରାତି ବିତାଇବାକୁ ଠିକ୍ କଲେ । କିନ୍ତୁ ଆକାଶ ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ହୋଇଗଲା । ସେ ଚଟିଘର ବାହାରେ ଗୋଟିଏ ଗଛମୂଳେ ବସି ତାଙ୍କୁ ନିଦ ଆସିବାରୁ ସେ ଶୋଇ ପଡିଲେ ।

ସେ ପୁଣି ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଲେ ବିଶାଳ ସରୋବର ମଝିରେ ସୁନାଭଳି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଜାହାଜ । ସେ ପାଣିକୁ ଡେଇଁପଡି ଜାହାଜ ପାଖରେ ପହଁଚିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ସନ୍ତରଣ କରୁ କରୁ ହାଲିଆ ହୋଇପଡି ସେ ବୁଡି ଯିବାକୁ ବସିଛନ୍ତି, ସେତିକିବେଳେ ଏକ ଦେବୀମୂର୍ତ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଧରି ସେହି ପାଣିରୁ ଜାହାଜକୁ ଉଠାଇଦେଲେ । ମହେନ୍ଦ୍ର ପଚାରିଲେ, “କିଏ ତୁମେ?” ତହୁଁ ସେ ଦେବୀମୂର୍ତ୍ତି କହିଲେ, “ମୁଁ ତୋ ଭାଗ୍ୟର ଦେବୀ । ତୋ ଭାଗ୍ୟର ଲିଖନକୁ ମୁଁହିଁ ରୂପ ଦିଏ ।”

ଦେବୀ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯିବା ପରେ ମହେନ୍ଦ୍ର ଦେଖିଲେ, ଜାହାଜର ଅଭ୍ୟନ୍ତରର ଦୃଶ୍ୟ ତାଙ୍କରି ଦୋକାନ ଭଳି । ଖାଲି ଦୋକାନଠୁଁ ବେଶି ସମୃଦ୍ଧ । ଦୋକାନରେ ଯେଉଁ ଜିନିଷ ଗୋଟିଏ ଅଛି, ଏଠି ତାହା ଦଶଟି ଅଛି । ପୁଣି ବଡ ଆକାରରେ ବି ଅଛି ।

ସେତିକିରେ ତାଙ୍କ ନିଦ ପୁଣି ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ମହେନ୍ଦ୍ର ଭୋର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେହି ଚଟି ଘରେ ଅପେକ୍ଷା କରି ନିଜ ଘରକୁ ଫେରିଲେ । ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ନଗରୀକୁ ସେ ଆଉ ଗଲେ ନାହିଁ ।

ବେତାଳ ଟିକିଏ ଚୁପ୍ ରହି ପ୍ରଶ୍ନ କଲା: “ମହେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖି ଯଦି ହତାଶ ହୋଇ ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରାର ଯୋଜନା ପରିହାର କଲେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖି ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇ ପୁଣି ଥରେ ସମୁଦ୍ରଯାତ୍ରା ପାଇଁ ବନ୍ଧୁ ଘରକୁ ସେ ଆଉ କାହିଁକି ଗଲେନି? ଏଥିରୁ ମନେହୁଏ ତାଙ୍କ ମନ ଅସ୍ଥିର । କିମ୍ବା ସେ ଠିକ୍ ଭାବରେ ସ୍ୱପ୍ନର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଠିକ୍ କି ନୁହେଁ? ପାରିଲେ ତୁମେ ମୋ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦିଅ । ଆଉ ଉତ୍ତର ଦେବାର ଶକ୍ତି ଥାଇ ଯଦି ତମେ ନୀରବ ରହିବ, ତେବେ ତମ ଶୀର ସ୍କନ୍ଧଚ୍ୟୁତ ହେବ ।”

ରାଜା ବିକ୍ରମାର୍କ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ମାତ୍ର ବିଳମ୍ବ ନକରି ଉତ୍ତର ଦେଲେ, “ମହେନ୍ଦ୍ର ଅସ୍ଥିରମନା ନୁହଁନ୍ତି କିମ୍ବା ସ୍ୱପ୍ନର ଭୁଲ୍ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ସେ କରି ନାହାଁନ୍ତି । ସେ ପ୍ରଥମ ସ୍ୱପ୍ନରୁ ବୁଝିଲେ, ସମୁଦ୍ର ଯାତ୍ରାରେ ଗଲେ ତାଙ୍କୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର ଶୀକାର ହେବାକୁ ପଡିବ । କାରଣ ସେଥିରେ ଯେମିତି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଲାଭ ହୋଇପାରେ, ଠିକ୍ ସେମିତି ହଠାତ୍ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କ୍ଷତି ବି ହୋଇପାରେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ୱପ୍ନରୁ ସେ ବୁଝିଲେ ଯେ ଭାଗ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଯାହା ଅଛି, ତାହାର ରୂପ ଦେବା ସକାଶେ ଦେବୀଶକ୍ତି ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି । ଜାହାଜର ଅଭ୍ୟନ୍ତର ତାଙ୍କ ଦୋକାନ ଭଳି, ଅଥଚ ଦୋକାନଠୁଁ ସବୁ ଜିନିଷ ଅଧିକ ବୋଲି ମନେ ହେଲା । ଏହାର ଅର୍ଥ ତାଙ୍କର ସମୃଦ୍ଧି କେବଳ ତାଙ୍କ ଦୋକାନରୁହିଁ ହେବ । ସେ ଯେଉଁ ବ୍ୟବସାୟ କରୁଛନ୍ତି, ଦିନେ ତାହାହିଁ ବଢି ବଢି ତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ଧନୀ କରିଦେବ । ନୂତନ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ସମୁଦ୍ର ପଥରେ ଯିବା ଅନାବଶ୍ୟକ ।”

ରାଜାଙ୍କ ମୌନଭଙ୍ଗ ହେବା ମାତ୍ରେ ଶବସହ ଶବସ୍ଥିତ ବେତାଳ ବି ତାଙ୍କ କାନ୍ଧରୁ ଖସି ପୁନର୍ବାର ବୃକ୍ଷ ଡାଳରେ ଯାଇ ଝୁଲି ପଡିଲା ।


ଗପ ସାରଣୀ

ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଗପ