ସକାଳେ କାହାର ଗୋଟେ କର୍କଶ ଡାକରେ ହଠାତ୍ ମୋ ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଦେଖିବା ବେଳକୁ ସେ ଲୋକଟି କାଜୀଙ୍କ ଘରର ଜଗୁଆଳି । ସେ ମୋତେ କହିଲା କି କାଜୀ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଡାକୁଛନ୍ତି । ଏଣୁ ମୁଁ ଗଲି । ଦେଖିବା ବେଳକୁ ସେଠାରେ କଟୁଆଳ ବି ଆସି ପହଁଚିଲେଣି । ସେ ଯୁବତୀ ରାତିରେ କାଜୀଙ୍କ ଘରର ସବୁ ଗହଣା ଓ ଟଙ୍କା ଧରି ପଳାଇ ଯାଇଛି!
କଟୁଆଳ କହିଲେ “ଦୁଷ୍ଟ! ତୁ ମରିବୁ!”
ମୁଁ ନିଜକୁ ବହୁ କଷ୍ଟରେ ସମ୍ଭାଳି କହିଲି, “ହଜୁର୍! ଏ ରାଜ୍ୟର ନିୟମ ଦୋଷୀକୁ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବା ପୂର୍ବରୁ ତିନିଦିନ ସମୟ ଦିଆହୁଏ । ମୁଁ ଭାବୁଛି ତିନିଦିନରେ ସେ ଠକ ଯୁବତୀକୁ ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ଧରି ପାରିବି ।”
ତା’ପରେ ମୋତେ ଅନୁମତି ଦିଆଗଲା । ମୁଁ ପାଗଳ ଭଳି ନଗରୀ ସାରା ବୁଲିଲି । ତୃତୀୟ ଦିନ ସଂନ୍ଧ୍ୟାବେଳକୁ ନଗରୀର ଶେଷ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଗୋଟିଏ ପୁରୁଣା ଦୁଇମହଲ କୋଠାର ଝରକା ସେପାରିକୁ ଅଚାନକ ମୋ ଆଖି ପଡିଗଲା । ସେହି ଯୁବତୀକୁ ଦେଖି ପକାଇ ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଦୁଇ ମହଲକୁ ଉଠିଯାଇ ମୁଁ ଭିତରକୁ ପଶିଗଲି ।
ଯୁବତୀ କହିଲା “ତମ ବାଟ ଚାହିଁ କେତେ ଆଖି ପାଣି ମଲାଣି!”
ମୁଁ କହିଲି “ଚୁପ୍ କର! ତୁମକୁ ନ ପାଇଥିଲେ ମୋ ପ୍ରାଣ ଆଜି ନିଶ୍ଚୟ ଯାଇଥାନ୍ତା । ଏବେ ଚାଲ ।”
ଯୁବତୀ ପଚାରିଲା “କୁଆଡେ?”
ମୁଁ କହିଲି “କାଜୀ ପାଖକୁ?”
ଯୁବତୀ କହିଲା “କାଜୀ ଆମ ବାହାଘର କରିଦେବେ? ଏତେ ତରବର କାହିଁକି?”
ଯୁବତୀର କଥା ଶୁଣି ମୁଁ ହସିବି ନା କାନ୍ଦିବି? କିନ୍ତୁ ସେ ମୋତେ ବୁଝାଇଦେଲା କି ସେ ବହୁଦିନ ଧରି ମୋତେ ଦେଖୁଥାଏ । ମୋତେ ବାହାହେବା ତା’ର ଇଚ୍ଛା । ଆମେ ଦୁହେଁ ଯେପରି ସୁଖରେ ସଂସାର କରିବା, ସେଥିପାଇଁ ସେ ଅର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରୁଛି । କାଜୀର ଅନ୍ୟାୟ ଧନ ସେ ନେଇ ଆସିଛି । ସେ ମଧ୍ୟ ତା’ଆଲମିରା ଖୋଲି ସେସବୁ ମୋତେ ଦେଖାଇଦେଲା । ତା’ପରେ ମୁଁ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ୍ ସେକଥା କରିଦେଲା ।
ତା’ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ ମୁଁ ଯାଇ ସିଧା କଟୁଆଳଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚି କହିଲି, “ହଜୁର୍! ମୋର ସନ୍ଦେହ, ସେ ଯୁବତୀ କାଜୀଙ୍କ ଘରେହିଁ ରହିଛି । ଆପଣ ଚାଲନ୍ତୁ ଦେଖିବା ।”
ଏହାପରେ କଟୁଆଳ ବିସ୍ମିତ ହୋଇ ମୋ ସହ ଗଲେ । ଯେତେବେଳେ କାଜୀଙ୍କୁ ଆମେ ଆମ ସନ୍ଦେହ କଥା କହିଲୁ, ସେ ପ୍ରଥମେ କ୍ରୋଧରେ କଥା କହିପାରିଲେ ନାହିଁ । ତା’ପରେ ସେ କହିଲେ, “ଆଚ୍ଛା, ତାହେଲେ ମୋ ଘର ତଲାସ୍ କର । ଯଦି ତମ ସନ୍ଦେହ ମିଥ୍ୟା ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ହେବ, ତେବେ ଏହାର ପରିଣାମ ଖୁବ୍ ଭୀଷଣ ହେବ ।”
ମୁଁ ଏଣେ ତେଣେ ମିଛରେ ଘଂଟାଏ କାଳ ଖୋଜା ଖୋଜି କରି ଯୁବତୀର ନିର୍ଦ୍ଧେଶ ଅନୁସାରେ ଶେଷକୁ ଗୋଟାଏ ସିନ୍ଦୁକ ଖୋଲି ଦେଖିଲି ।
ମୁଁ ପଚାରିଲି “କାଜୀ ମହୋଦୟ, ସେ ଯୁବତୀ କି ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିଲା?”
କାଜୀ କହିଲେ “ନୀଳ ରଙ୍ଗର!” ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ସିନ୍ଦୁକ ଭିତରୁ ମୁଁ ଖଣ୍ଡିଏ ନୀଳ ପୋଷାକ ବାହାର କରି ଆଣିଲି । ସେଥିରେ ରକ୍ତ ଭଳି ଲାଲ୍ ରଙ୍ଗ ଲାଗିଥାଏ । କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ, ଯୁବତୀଟି ସେ ପୋଷାକ ସେଠି ଲୁଚାଇଦେଇ ଯାଇଥିଲା ।
ତାହା ଦେଖି କାଜୀ କାବା ହୋଇ ଚାହିଁ ରହିଲେ । କଟୁଆଳ ଗମ୍ଭୀର ଭାବରେ ପଚାରିଲେ, “କାଜୀ! ଆପଣ ସେ ଯୁବତୀକୁ ହତ୍ୟା କଲେ କାହିଁକି?”
ଏଭଳି ପ୍ରଶ୍ନ ଶୁଣି କାଜୀ ତାଙ୍କ ଚେତା ହରାଇ ପଡିଗଲେ । ଆମେ ପାଣି ସିଞ୍ଚି ତାଙ୍କ ଚେତା ଫେରାଇ ଆଣିଲୁ । କଟୁଆଳ କହିଲେ, “କାଜୀ! ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଯାହା ହେବାର ତ ହେଲାଣି । ଏ କଳଙ୍କ ଯେପରି ରଟିବ ନାହିଁ, ସେକଥା ମୁଁ ଦେଖିବି ।” ମୋତେ ଅନାଇ ସେ କହିଲେ, “ଖବର୍ଦାର୍! ଏ ବିଷୟରେ ତୁ କାହାକୁ କିଛି ବି କହିବୁ ନାହିଁ । ତୋତେ ମୁଁ ବଡ ଚାକିରୀ କରାଇ ଦେବି ।”
ମୁଁ କହିଲି, “ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ଆଦେଶ!”
ସେଠାରୁ ବାହାରି ମୁଁ ଆନନ୍ଦରେ ସେ ଯୁବତୀ ସହ ଦେଖା କରିବାକୁ ଚାଲିଲି ।
କିନ୍ତୁ କାହିଁ ସେ ଯୁବତୀ? ଲୋକେ କହିଲେ, ସେ ଘର ତ କେବେଠୁଁ ଖାଲି ପଡିଛି । ଦୁଇଦିନ ପାଇଁ ଜଣେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ସେଠି ରହିଥିଲା । ଆଜି କିନ୍ତୁ ସେ କୁଆଡେ ଚାଲି ଯାଇଛି ।
ଏହାପରେ ମୁଁ ମୋ ନିଜକୁ ନିଜେ ଧିକକାର କରିବା ଛଡା ଆଉ କ’ଣ ବା କରିବି? କଟୁଆଳ ଆଗରେ ନିରପରାଧି କାଜୀଙ୍କୁ ଅପରାଧୀ ବୋଲି ଦେଖାଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ମୋ ମନରେ ଗଭୀର ଗ୍ଳାନି ଆସିଲା । ମୁଁ ଚାକିରୀ ଛାଡିଦେଇ ବୁଲୁଛି । ଦୁଇଥର ସୁଖର ଭେଟ ପାଇଗଲି ବୋଲି ଭାବି ଖୁସି ହୋଇଥିଲି । ଦୁଇଥର ଯାକ ପରିଣତି ବିଷମ ହେଲା । ତେଣୁ ଆପଣମାନଙ୍କ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି ହସି ପକାଇଥିଲି ।
ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ସବୁ ଶୁଣି ସେ ପଥିକ ପ୍ରତି ଗଭୀର ସହାନୁଭୂତି ଦେଖାଇଲେ ।