“କ’ଣ? ତୁମ ବାପା ଚାଲିଗଲେ? ପିଲାଦିନେ ବହୁତ ଥର ମତେ ସେ ପିଜୁଳି, କୋଳି ବଡ ଆଦରରେ ଖାଇବାକୁ ଦେଇଛନ୍ତି ।” ଏତିକି କହି ପ୍ରତାପ ନରସିଂହଠାରୁ ଅଧିକ ଜୋର୍ରେ କାନ୍ଦି ଉଠିଲେ ।
ନରସିଂହ, ପ୍ରତାପଙ୍କର ଏପରି କାନ୍ଦ ଦେଖି ସ୍ତମ୍ଭିତ ହୋଇଗଲା । ନିଜ କାନ୍ଦ ବନ୍ଦ କରି ପ୍ରତାପଙ୍କୁ ସେ ତୁନି କରାଇଲା । କିନ୍ତୁ ପ୍ରତାପ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ହସି କହିଲେ, “ତୁମ ବାପା ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକ । ସେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ କାଳରେ, ବହୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଧୋକା ଦେଇଛନ୍ତି । ଜମିରେ କାମ କରୁଥିବା ମଜୁରୀଆଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପରିଶ୍ରମର ମୂଲ୍ୟ ଠିକ୍ ଭାବେ ସେ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ । ମୋର ଏକ ଏକର ଜମି ନିଜ ଜମିରେ ମିଶାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏପରି ପାଷାଣ୍ଡର ମୃତ୍ୟୁରେ ହସିବା ଦରକାର, କାନ୍ଦୁଛୁ କାହିଁକି?” ଏହା କହି ଗାଡିରେ ସେ ବସିଲେ ।
ହୁଏତ ପ୍ରତାପଙ୍କ କଥାରେ ସତ୍ୟତା ଥିଲା । ମାତ୍ର ଏପରି ଅପ୍ରିୟ ବ୍ୟବହାର କରିବା ମଧ୍ୟ ଅନୁଚିତ୍ । ବଳରାମଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଚାଲିଚଳଣ ଆଦୌ ଭଲ ଲାଗୁ ନ ଥାଏ । ଦ୍ୱିପହର ବେଳକୁ ଗାଡି ଅଟକାଇ, ପ୍ରତାପ ଆକଣ୍ଠ ଭୋଜନ କଲେ । ପ୍ରତାପ ଖରାପ ନ ଭାବିବା ପାଇଁ, ବଳରାମ ଇଚ୍ଛା ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅଳ୍ପ କିଛି ଖାଇନେଲେ ।
ପ୍ରତାପ କହିଲେ “ଏଠାରେ ଆମେ କିଛି ସମୟ ବିଶ୍ରାମ ନେବା । ଘଡିଏ ପରେ ମତେ ପୁଣି ଭୋକ ଲାଗିବ । ସେତେବେଳେ ପୁଣି ଥରେ ଖାଇ ଏଠାରୁ ବାହାରିବା ।”
ବଳରାମ, ତାଙ୍କର ଭୋକ ଦେଖି ଆଚମ୍ବିତ ହେଉଥାଆନ୍ତି । ପୁଣିଥରେ ଭୋଜନ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ଗାଡି ଚାଲିଲା । ସଂନ୍ଧ୍ୟା ସମୟକୁ ସେମାନେ ଯାଇ ଘରେ ପହଁଚିଲେ ।
ଘରେ ପ୍ରତାପଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ବଡ ବିଚିତ୍ର ମନେ ହେଉଥାଏ । ପ୍ରଥମେ ସେ ବଳରାମଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରଶଂସା କଲେ । ପରେପରେ ସେ କହିଲେ, ତୁମେ ସୁନ୍ଦର ହେଲେ କ’ଣ ହେବ, ଘରଦ୍ୱାର ସୁନ୍ଦର କରି ରଖିପାରୁନାହଁ । ବିଚାରୀ, ଏ କଥାରେ ବଡ ଦୁଃଖ ପାଇଲା । ପୁଣି ସେ ବଳରାମଙ୍କ ସନ୍ତାନ-ସନ୍ତତିଙ୍କୁ ସ୍ନେହ ଆଦର କରି ପ୍ରଶଂସା କଲେ । କିନ୍ତୁ କ୍ଷଣକ ପରେ କହିଲେ, ଏମାନେ ଅତି ଗେଲବସର ହୋଇ ଦୁଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ବଳରାମଙ୍କୁ ଗୁପ୍ତଧନ ମିଳିବ, ଏହି କଥାରେ ପ୍ରତାପ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ତା’ର ଏହି କାମ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ଘରଛାଡି ଏତେଦୂର ଆସିବା ପାଇଁ ପଡିଲା କହି ବିରକ୍ତିବି ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ।
ତିନିଦିନ ଧରି, ପ୍ରତାପ ତାଙ୍କ ଘରେ ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଭୋଜନ କରୁଥାନ୍ତି । ଦିନକୁ ଛଅଥର ଖାଇପାରୁଥିବା ଲୋକ, ସେମାନେ ତ ଆଗରୁ କେବେବି ଦେଖି ନ ଥିଲେ, ତେଣୁ ପ୍ରତାପଙ୍କର ଭୋଜନ ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇଥାଏ । ବଳରାମଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟମାନେ ସନ୍ଦେହ କରୁଥାନ୍ତି, ଏ ଲୋକ ଉପବାସ ରହିପାରିବ ତ?
ତୃତୀୟ ଦିନ ରାତ୍ରି ସମୟରେ, ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତାପ ବଳରାମଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଡକେଇ କହିଲେ, “ଦେବୀ, କାଲି ମୋର କଠୋର ଉପବାସ-ବ୍ରତ । ଏମିତିକି ମୁଁ କାଲି ଜଳ ମଧ୍ୟ ସ୍ପର୍ଶ କରିବି ନାହିଁ । ତେଣୁ ତୁମେ କାଲି ବିଶ୍ରାମ ନେଇ ପାରିବ ।”
କିଛି କ୍ଷଣ ପରେ ବଳରାମଙ୍କୁ ଡାକି ସେ କହିଲେ, “ତୁମକୁ ଗୁପ୍ତଧନ ମିଳିଲେ, ମୋତେ ସେଥିରୁ କେତେ ଅଂଶ ଭାଗ ଦେବ?”
ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ବଳରାମ ଭାବୁଥାନ୍ତି ଯେ, ଏତେ ସ୍ୱାର୍ଥପର ଲୋକ ହାତରେ ମତେ କାହିଁକି ବା ଧନ ମିଳିବ? ତଥାପିବି ସେ କହିଲେ, “ଯଦି ଗୁପ୍ତଧନ ମିଳେ, ତେବେ ତା’ର ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ମୁଁ ଅବଶ୍ୟ ତୁମକୁ ଦେବି ।”
