ଅନେକ ଦିନ ତଳର କଥା । ରାମଗଡ ରାଜ୍ୟରେ ସେତେବେଳେ ପ୍ରତାପ ସିଂହ ବୋଲି ଗୋଟାଏ ଡାକୁ ଥାଏ । ଦିନବେଳେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗ୍ରାମବାସୀର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧି ରାତି ହେଲେ ସେ କେଉଁ ଘରେ ପଶିବ, ତାହା ଠାବ କରୁଥାଏ ।
ଦିନେ ଦୁଇପହର ବେଳେ ସେ ଗୋଟାଏ ବଡ ଗାଁ ଭିତର ଦେଇ ଯାଉଛି, ଦେଖିଲା ଗୋଟାଏ ଗଛମୂଳରେ ଜଣେ ବାବାଜୀ ଶୋଇଛନ୍ତି । ସାଧୁ ବାବାଜୀଙ୍କ ପାଖରେ ବା କି ସମ୍ପଦ ଥିବ ଯେ ସେ ତାହା ଚୋରି କରିବ? ତଥାପି ଅଭ୍ୟାସ ଅନୁସାରେ ପ୍ରତାପ ସେ ବାବାଜୀଙ୍କୁ ଭଲ କରି ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲା ।
ସେ ଏଣେତେଣେ ଅନାଇ ଦେଖିଲା, କେହି ଆଖପାଖରେ ନାହାଁନ୍ତି । ପାଖକୁ ଯାଇ ସେ ଦେଖିଲା ବାବାଜୀଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି ଥଳି ବା ପୁଟୁଳି ନାହିଁ । ସେ ତା’ ମନେ ମନେ ଖୁବ୍ ବିରକ୍ତ ହୋଇ କହିଲା, “ଏ ବାବାଜୀଗୁଡା କାହିଁକି, ବେକାର ଏ ଦୁନିଆରେ ଥାନ୍ତି?”
ଦେଖିଲା, ବାବାଜୀଙ୍କ ହାତରେ ଗୋଟାଏ କବଚ ବନ୍ଧା ହୋଇଛି । ହୁଏତ ସେଇଟା ସୁନାରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବ ବୋଲି ଭାବି ସେ ତାହା ବାବାଜୀଙ୍କ ହାତରୁ ଖୋଲିନେଲା । ନିଜ ହାତରେ ବାନ୍ଧି ସହରକୁ ଗଲେ କେହି ତାହା ଚୋରି ଜିନିଷ ବୋଲି ଆଦୌ ସନ୍ଦେହ କରିବେ ନାହିଁ, ଏଇଆ ଭାବି ସେ ତାକୁ ନିଜ ହାତରେ ବାନ୍ଧି ପକାଇ ତରତର ହୋଇ ସେଠୁ ଚାଲିଗଲା ।
ହଠାତ୍ ସେ ନିଜେ ପାଟି କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା, “ମୁଁ ଡାକୁ ପ୍ରତାପ ସିଂହ! ହଁ, ହଁ, ମୁଁ ଆଉ କେହି ନୁହେଁ, ଡାକୁ ପ୍ରତାପ ସିଂହ । ମୋତେ ଧରିବା ପାଇଁ ରାଜା ହଜାରେ ଟଙ୍କା ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି!”
କେତେଜଣ ବାଟୋଇ ତା’ ପାଟି ଶୁଣି ଏକବାରେ କାବା ହୋଇ ରହିଗଲେ । କାହିଁକିନା ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଡାକୁ ପ୍ରତାପ ସିଂହକୁ ଧରାଇ ଦେଲେ ରାଜା ପାଞ୍ଚହଜାର ଟଙ୍କା ପୁରସ୍କାର ଦେବେ । କିନ୍ତୁ ଖୋଦ୍ ପ୍ରତାପ ସିଂହ କ’ଣ ନିଜକୁ ଧରାପକାଇବ? ଏ ଲୋକଟା କ’ଣ ପାଗଳ? ସେମାନେ ତାକୁ ଧରିବେ କି ନାହିଁ କିଛି ଠିକ୍ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ ।
ସେ ନିଜ ଆଚରଣରେ ନିଜେ ଆଚମ୍ବିତ ହୋଇ ସେ କବଚଟି ଖୋଲି ତୁରନ୍ତ ଫୋପାଡି ଦେଲା । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କବଚ ଆପଣା ଛାଏଁ ପୁଣି ଉଡି ଆସି ତା’ ହାତରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଗଲା । ସେତେବେଳକୁ ତା’ ପାଟି ଶୁଣି ସେଠାରେ କେତେଜଣ ସିପାହୀ ଆସି ପହଁଚି ଯାଇଥିଲେ । ଡାକୁ ପ୍ରତାପ ସିଂହର ଯେଉଁ ଭଳି ବର୍ଣ୍ଣନା ସେମାନେ ଶୁଣିଥିଲେ, ତାହା ସହ ଏ ଲୋକର ଚେହେରା ପୁରାପୁରି ମିଶି ଯାଉଥିଲା । ସେମାନେ ତାକୁ ଧରି ନେଲେ ଓ ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ନେଇ ଯାଇ ତା’ବିରୁଦ୍ଧରେ ସବୁ କହିଲେ ।
ରାଜା କହିଲେ, “ଡାକୁ ନିଜେ କ’ଣ ପାଇଁ ନିଜକୁ ଧରା ପକାଇବ? ଅବଶ୍ୟ ହଠାତ୍ ମୁଣ୍ଡ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଥିବା କିଛିବି ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଏହାର ଘରକୁ ଯାଇ ଭଲ ଭାବରେ ଖାନ୍ତଲାସ୍ କର ।”
ଏହାପରେ ସେ ପ୍ରତାପ ସିଂହର ଘର ଖାନ୍ତଲାସ୍ ହେଲା । ଅନେକ ସୁନା ରୂପା ଟଙ୍କା ପଇସା ତା’ ଘରୁ ବାହାରିଲା । ସେସବୁ ଚୋରୀମାଲ୍ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ମଧ୍ୟ ମିଳିଲା । ରାଜା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ କହିଲେ, “ଏ ଲୋକ ଯେ ପ୍ରତାପ ସିଂହ ତା’ ତ ଠିକ୍, କିନ୍ତୁ ସେ କାହିଁକି ନିଜକୁ ଏମିତି ଧରା ପକାଇଲା, ତାହାର କାରଣ ଆମକୁ ଖୋଜି ବାହାର କରିବାକୁ ହେବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାକୁ କାରାଗାରରେ ରଖ ।”
ପ୍ରତାପ କାରାଗାରରେ ରହିଲା । କାରାଗାରର ପ୍ରହରୀ ସହିତ ସେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଗପସପ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲା । ପ୍ରହରୀ ପଚାରିଲା “ଆରେ ଭାଇ, ତୁ ଏଡେ ସହଜରେ ଚୋରି କରି କିପରି ଖସି ଯାଉ?” “ଏଇ କବଚ ବଳରେ । ଏହାକୁ ବାନ୍ଧିଲେ ବୁଦ୍ଧି ବଢିଯାଏ । ତମେ ଦେଖିବ?” ଏହା କହି ଡାକୁ ସେ କବଚ ଦେଖାଇଦେଲା । ପ୍ରହରୀ କାରାଗାରର ଦ୍ୱାର ଖୋଲି ଉକ୍ତ କବଚଟି ନେଲା ଓ ନିଜେ ତାକୁ ପିନ୍ଧିଲା । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ତା’ ଭିତରୁ ତା’ ଗୋପନ କଥା ସବୁ ବାହାରି ଆସିଲା । ସେ କହିଲା, “ମୁଁ ନିଦରେ ଶୋଇ ପଡିଲେ ବି ମୋ ଆଖି ସେମିତି ଖୋଲାଥାଏ ।”
ଏହିଭଳି ଭାବେ ସେ ଦୁହେଁ ଗପ କରୁ କରୁ ପ୍ରହରୀକୁ ନିଦ ଲାଗିଲା । ତା’ ଆଖି କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବବତ ସେମିତି ଖୋଲାଥାଏ । ପ୍ରତାପ ଚୁପ୍ ଚାପ୍ କାରାଗାରରୁ ବାହାରି ଚାଲିଗଲା । ପ୍ରହରୀର ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଲା ବେଳକୁ ସେ ବନ୍ଦୀ ସେଠାରେ ଆଉ ନାହିଁ । ଏଣୁ ସେ ସିଧା ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲା ଓ ତାଙ୍କୁ ସବୁ କଥା କହିଲା ।
